Verslag door de campagne Socialistisch-Feministisch Alternatief (SotsFemAlternativa) in Moskou
Meer dan duizend mensen namen deel aan een actie in Moskou tegen geweld op vrouwen, georganiseerd door SotsFemAlternativa op 25 november, de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. Er waren andere protestacties in solidariteit in onder meer Sint-Petersburg, Izjevsk in het Oeralgebergte en Blagovesjensk aan de Chinese grens, evenals in Smolensk, Tomsk, Krasnojarsk, Novosibirsk en Krasnodarsk.
SotsFemAlternativa probeerde al maandenlang toestemming te krijgen om een dergelijk protest te organiseren en om vrijheid te eisen voor drie jonge meisjes die onlangs uit zelfverdediging hun gewelddadige, pesterige vader hebben vermoord. Daarna hebben steeds meer incidenten de verschrikkingen van geweld op vrouwen in Rusland aan het licht gebracht. Onlangs nog heeft een hoogleraar aan de Universiteit van Sint-Petersburg, gekleed als Napoleon, een postdoctorale student vermoord en in stukken gehakt.
In de verwachting dat toestemming voor de actie opnieuw geweigerd zou worden maakten we ons klaar om het verbod te trotseren. Tot onze verbazing gaven de Moskouse autoriteiten vorige week toestemming voor een staande actie met maximaal 200 deelnemers. Vervolgens hebben ze het toegestane aantal deelnemers teruggebracht tot 50! Dat hield ons niet tegen om te mobiliseren, de oproep ging viraal. Op een donkere avond bij temperaturen onder het vriespunt bleken er meer dan duizend betogers, vooral jonge vrouwen maar ook een aanzienlijk aantal jonge mannen, aanwezig te zijn.
Veel zelfgemaakte borden vroegen om een nieuwe wet tegen huiselijk geweld, anderen keerden zich tegen de argumenten van degenen die geweld rechtvaardigen. De zinsnede die vaak wordt gebruikt om geweld te rechtvaardigen – “hij slaat je, dat betekent dat hij van je houdt” – werd omgezet in “hij slaat je, hij moet gestraft worden.” Anderen namen de protestborden van SotsFemAlternativa over en riepen op tot crisisopvang in alle regio’s, tot beëindiging van economische afhankelijkheid en het einde van ongelijkheid, seksisme en kapitalisme.
De politie weigerde het gebruik van luidsprekers of megafoons toe te staan. Deelnemers werden geacht in stilte te staan met hun eisen op borden. Dit hield ons niet tegen. Marta Chromova, lid van Socialistisch Alternatief, opende de bijeenkomst met behulp van een ‘levende microfoon’ – na elke zin herhaalde de aanhangers haar woorden, zodat iedereen het kon horen. (Zie video hieronder). Veel deelnemers zeiden dat dit een fantastische indruk van solidariteit gaf.
Ze sprak haar steun uit aan al die vrouwen die momenteel in de gevangenis zitten omdat ze zichzelf verdedigd hebben. Ze riep op tot een nieuwe wet inzake huiselijk geweld, de vrijheid om zich te organiseren en zich uit te spreken. Voor de financiering van crisisopvang in elke regio. Voor gelijke lonen. Voor gratis kleuterscholen, onderwijs en gezondheidszorg. Vandaag, zei Marta, worden de stemmen van degenen die leven van loonbrief tot loonbrief, van studenten die leven van ellendige beurzen, van vrouwen die nauwelijks kunnen leven van hun pensioen, … niet gehoord. Niemand vertegenwoordigt ons. Geen enkele parlementaire partij, geen figuren uit de entertainmentsector, we moeten de strijd voor onze rechten in eigen hand nemen. Marta riep op tot een staking op 6 maart, de laatste werkdag voor Internationale Vrouwendag. Zij werd gesteund door andere sprekers van SotsFemAlt die uitlegden dat de wortel van het probleem van huiselijk geweld ligt in het kapitalisme, de economische omstandigheden die het creëert en de patriarchale ideologie die het bevordert. Zij riepen op tot gratis gezondheidszorg en onderwijs, maar ook tot vrije verkiezingen.
Zoals een commentator op de sociale netwerken al aangaf, hebben we ook aangetoond dat een serieuze mobilisatie een politiebeperking van toelating voor 50 personen onmogelijk maakt. De actie werd omgevormd tot een massameeting door een ‘levende microfoon’ te gebruiken. Dit is een voorbeeld voor komende acties.
Anderen merkten op dat omdat dit een evenement was georganiseerd door gewone mensen, de gebruikelijke kloof tussen de bekende sprekers en de rest, van wie alleen maar verwacht wordt dat ze luisteren, ontbrak. Verschillende sprekers, vooral jonge vrouwen, spraken soms in tranen over hun eigen individuele gevallen. Bijzonder inspirerend was toen een spreker, lid van SotsFemAlt, vertelde hoe belangrijk het is om zelforganisatie te hebben, een organisatie van kameraden die elkaar ondersteunen in de strijd en dat het deugd deed om al haar woorden hardop te horen herhalen door de menigte.
Bij het uitdelen van folders van SocFemAlternativa zeiden heel wat aanwezigen dat ze al wisten wat we zeggen, anderen die eerst argwanend keken, namen de folder meteen mee toen ze hoorden dat het van de organisatoren kwam. Een jonge vrouw, die zag hoe een kameraad pamfletten uitdeelde zonder handschoenen, nam de rest van de pamfletten mee en verdeelde ze zelf.
De liberale oppositiepers heeft heel wat aandacht aan het protest gegeven. Maar dat gebeurde steevast door het aantal aanwezigen te minimaliseren en er werd niet vermeld wie het protest organiseerde. Ze kwamen naar de actie in de hoop Oksana Poesjkina te interviewen, een parlementslid dat probeert een aantal amendementen tegen geweld op vrouwen in te dienen. Poesjkina was echter niet op de actie. Het is bovendien hypocriet van Poesjkina om zo’n voorstel in te dienen nadat haar eigen Poetin-gezinde partij voor de decriminalisering van huiselijk geweld stemde… De liberale oppositiemedia betuigden geen interesse om gewone mensen te interviewen.
De staatsmedia probeerden het protest volledig te negeren. Dat ze geschokt waren, bleek echter toen de volgende dag een staatszender een half uur durende talkshow aan het protest besteedde. De organisatoren waren daar niet voor uitgenodigd. Ze hielden het op een priester die tot voor kort de officiële vertegenwoordiger van de nationale kerk was en die bekend staat om deelname aan extreemrechtse activiteiten. Daarnaast was er een non die sprak over de noodzaak om het “traditionele gezinsleven” te verdedigen en opmerkte dat een vrouw nu eenmaal haar man moet gehoorzamen. Een Youtube-kanaal heeft echter de eerste twee uur van de protestactie gefilmd (deze duurde drie uur), hier te bekijken: https://youtu.be/d2PwQWbwuZM?t=25
Veelzeggend was onze actie veel groter dan die vorig weekend voor “de verdediging van de traditionele waarden” en tegen een wet “tegen huiselijk geweld”, die amper een paar honderd mensen wisten bijeen te brengen. Het zegt veel dat enkele ‘communistische’ partijleden die protestacties steunden. Op onze actie kwamen enkele mensen van andere linkse organisaties enkele minuten met hun vlag zwaaien voordat ze vertrokken. De meeste organisaties negeren deze kwestie.
Dit protest was de grootste actie voor vrouwenrechten in Moskou in meer dan 20 jaar. Vrouwen in het nieuwe kapitalistische Rusland waren nooit zo vastbesloten om voor hun rechten te vechten. Zozeer zelfs dat het handjevol extreemrechtse en religieuze haatzaaiers die rel kwamen schoppen, het niet aandurfden om te provoceren. Zoals sommige protestborden duidelijk maakten, had deze actie een bredere agenda: de manier waarop de samenleving zelf is georganiseerd door het kapitalistische systeem afschaffen. Na de geslaagde actie zijn we vastbesloten om deze strijd op te voeren.
