Your cart is currently empty!
Category: verkiezingen 2024
-
Als de macht niet in het parlement ligt, waar dan wel?
En hoe kunnen we er democratische controle over krijgen?
Begin 2022, toen Raoul Hedebouw pas verkozen was als nieuwe PVDA-voorzitter, zei hij aan RTL: “We leven in een klassenmaatschappij en dat willen we veranderen. (…) Ik denk dat we een revolutie nodig hebben.” Wellicht verslikten sommige vrienden van Georges-Louis Bouchez en Bart De Wever zich in hun koffie. Nog geen twee jaar later staat de PVDA op 20% in de peilingen in Wallonië (op de tweede plaats, na de PS volgens de IPSOS-peiling van eind september), 15% in Brussel en rond de 10% in Vlaanderen. En dan moet de verkiezingscampagne nog beginnen!
door Nicolas Croes uit maandblad De Linkse Socialist
Wie heeft de macht?
In hetzelfde interview maakte Hedebouw nog een terechte vaststelling: “De echte macht in België bevindt zich niet in het parlement. Ik heb al zeven jaar geen macht in het parlement gezien. De macht ligt bij de ministers, in de kabinetten. En wie heeft de touwtjes in handen? Wie lobbyt er steeds? Dat zijn de multinationals.”
Dat klopt. Hoe is het anders te verklaren dat België in 2020 nog steeds bijna 13 miljard euro aan directe en indirecte subsidies toekende aan fossiele brandstoffen (steenkool, olie, fossiel gas)? (1) Hoe kunnen we anders verklaren dat de veroordeling door het Europees Hof van de belastingvrijstellingen aan multinationals door de Belgische overheid werd aangevochten? De Belgische staat is al zeven jaar in een juridische strijd verwikkeld om 700 miljoen euro aan onbetaalde belastingen van AB InBev, de Britse oliegroep BP, het Duitse chemiebedrijf BASF, Proximus, Pfizer en anderen niet te moeten innen! (2) We kunnen nog wel even doorgaan over de medeplichtige vrijgevigheid van de overheid tegenover belastingontduiking en -ontwijking.
Tegenmacht opbouwen
Hedebouw voegde eraan toe: “Ik geloof in de kracht van de straat en in parlementaire mobilisatie. Het momentum is er, maar het zal tijd kosten.” De vraag is essentieel: hoe kunnen we ten volle gebruik maken van de kracht van een partij als de PVDA – haar duizenden leden, haar vele vakbondsposities, haar talenten en communicatiemiddelen – om het momentum naar echte verandering te versnellen?
De beste campagne is sociale strijd. Telkens er verkiezingen aankomen, doen heel wat vakbondsleiders er alles aan om mobilisaties op een laag pitje te zetten. Dat is een gevaarlijke berekening met als doel om de ‘bevriende partijen’ aan de macht te houden. De meest effectieve manier om onze bekommernissen en eisen centraal in het publieke debat te brengen, is door middel van mobilisatie, massabetogingen, stakingen en protestacties. De gevestigde partijen zouden gedwongen worden om zich rond onze noden uit te spreken, in plaats van mee te stappen in een opbod van racisme waarmee vooral het Vlaams Belang wint. Om te vermijden dat extreemrechts de sociale woede afleidt naar haat en verdeeldheid onder onze klasse, moeten we onze eenheid versterken. Dat gebeurt het meest efficiënt in strijd.
Zo’n dynamiek is ook belangrijk om vertrouwen op te bouwen in collectieve actie en om ons voor te bereiden op de strijd die na de verkiezingen komt. In september verklaarde Hedebouw in Le Soir: “We moeten ook tegen onze achterban eerlijk zijn: het zal heel moeilijk worden om in onderhandelingen voldoende breekpunten te bereiken op regionaal en federaal vlak.” Sofie Merckx, fractieleidster van de PVDA in de Kamer, verwerpt het idee van regionale bestuursdeelname: “Als Europa zegt ‘jullie moeten besparen in jullie land’, doen we dat dan of komen we samen met de mensen in opstand?” In 2024 zijn er echter ook lokale verkiezingen, “en daar hebben we grote ambities.”
Voorlopig heeft de PVDA nog niet uitgelegd hoe het denkt om te gaan met de financiële controle van het Gewest over tien van de negentien Brusselse gemeenten. In Wallonië zijn steden als Charleroi en Luik nog steeds afhankelijk van het Centre régional d’aide aux communes (Crac), een soort Waals IMF dat besparingen en strikte budgettaire orthodoxie oplegt in ruil voor financiële steun. Het budgettaire keurslijf bestaat op alle machtsniveaus en de opstand moet op dezelfde schaal worden georganiseerd om het te doorbreken.
De tijd dringt
De belangrijkste zorg van de PVDA op dit moment is bestuurservaring op lokaal niveau, vooraleer dit op een hoger niveau wordt doorgetrokken. De sociale beweging in de breedste zin van het woord, van vakbonden tot verenigingen, heeft geen gebrek aan ervaringen en talenten. De PVDA kan hen betrekken en de campagne richten op een regering die breekt met het huidige beleid, niet slechts een regering van ‘sociaal beheer’ van het status quo met de PS en Ecolo. Om dit te realiseren, is de kracht en de druk van de volledige arbeidersbeweging in al haar diversiteit nodig.
Wij zijn ervan overtuigd dat er een revolutie nodig is, namelijk het einde van het privaat bezit van de belangrijkste productiemiddelen. We denken ook dat een revolutie niet de lucht valt en dat we de weg ernaartoe moeten voorbereiden. Het kapitalistisch systeem is ondergedompeld in een ‘tijdperk van wanorde’ met oorlogen, klimaatcrises, sociale tragedies en politieke polarisatie, met een wedren tegen de monsters van extreemrechts en religieuze fundamentalisten. Om dit het hoofd te bieden, is er een gevoel van urgentie nodig en een duidelijke en open strategie voor de socialistische omvorming van de samenleving.
- Berekeningen van de Federale Overheidsdiensten Financiën en Leefmilieu, gebaseerd op informatie beschikbaar op 15 maart 2021. Le Soir, ‘La Belgique subsidie toujours massivement les énergies fossiles’, 2 mei 2023.
- ‘La justice européenne confirme l’illégalité du régime fiscal belge réservé aux multinationales’, LesEchos.fr, 23 september 2023.
-
Waarom het 100-puntenplan van het VB zo weinig ophef veroorzaakt maar dat wel zou moeten doen
Dossier door Geert Cool
In de jaren 1990 was het ‘70-puntenplan’ de basis voor de veroordeling van het Vlaams Blok wegens racisme. Nu is er een actualisatie aangezien ongeveer een derde van de 70 punten uit het oude programma werd gerealiseerd. Met de pro-kapitalistische partijen die ook steeds meer uithalen naar vluchtelingen en migranten als zondebokken, komt het VB bovendien met veel meer weg. Het VB bespeelt meerdere thema’s, maar racisme blijft de kern van het extreemrechts electoraal succes.
Sommige media suggereerden dat er op het VB-congres van 12 november een kloof was tussen de forse retoriek tijdens het congres en de eerder voorzichtige benadering in de teksten. Zo merkte De Standaard op dat een migratiestop niet voorkomt in het programma. Dat de retoriek over “crimineel importgespuis”, “omvolking” en andere nonsens plat racistisch is, klopt natuurlijk. Dat het programma minder eng zou zijn, is een gevaarlijke illusie.
Het gaat om een recyclage en uitbreiding van het oude 70-puntenplan met voorstellen zoals het opzeggen of volledig ondergraven van internationale verdragen zoals de Conventie van Genève en zelfs het Kinderrechtenverdrag, het invoeren van verplichte dwangarbeid voor vluchtelingen, het deporteren van vluchtelingen naar kampen in ‘veilige derde landen’, aanvallen op de toegang tot sociale zekerheid, het breken van familiebanden, een queerfobe aanval die gezinshereniging voor mensen van hetzelfde geslacht zo goed als onmogelijk maakt … De ontmenselijking van vluchtelingen wordt in soms technisch jargon gegoten, maar dat maakt het niet minder afstotelijk.
Waarom het 70-puntenplan aan actualisatie toe was
Ongeveer een derde van de 70 punten uit het oude programma van het Vlaams Blok uit 1991 zijn ondertussen gerealiseerd. Zo werd de nationaliteitswetgeving verstrengd onder de regering-Di Rupo, is er nog steeds geen stemrecht voor vreemdelingen bij parlementsverkiezingen, wordt de Belgische nationaliteit steeds meer afgenomen, werd gezinshereniging veel moeilijker, kwamen er vier gesloten asielcentra bij, werden kinderen lange tijd mee opgesloten in dergelijke gevangenissen (wat tegen internationale regels inging en daarom werd afgeschaft), werd een vreemdelingentaks ingevoerd onder de vorm van een ‘retributie voor het aanvragen van een verblijfsvergunning’ … Het beleid is met andere woorden een heel stuk opgeschoven naar de voorstellen van het VB die destijds terecht als racistisch werden bestempeld.
Met de hete adem van andere partijen in de nek, wil het VB opnieuw sterker uit de hoek komen rond migratie. De N-VA pleit voor een Australisch model, dat bestaat uit pushbacks op zee en detentiekampen in andere landen. De Britse conservatieven staan op een zelfde standpunt en willen detentiekampen opzetten in Rwanda. Open VLD en CD&V zijn voorstander van de mogelijkheid van woonstbetredingen om mensen zonder papieren op te sporen, met andere woorden huiszoekingen zonder dat hiervoor een procedure moet gevolgd worden. Voor Conner Rousseau is dat geen taboe, net zoals het opsluiten van kinderen in gesloten centra dat niet is. Als het VB zich rond asiel en migratie wil profileren, moet het nog een schepje bovenop de eerdere racistische retoriek doen. Dat verklaart ook waarom het asielprogramma werd geactualiseerd en waarom er relatief weinig reactie op kwam. De pro-kapitalistische partijen hebben er eigenlijk geen antwoord op en laten een boulevard openliggen voor extreemrechtse haat.
Voor het VB is migratie ook essentieel in de poging om zichzelf een sociaal imago aan te meten. Zoals eerder opgemerkt is het sociaal karakter van de voorstellen van het VB windowdressing en weigert extreemrechts als spreekbuis van de bazen om de middelen te zoeken waar ze zitten, namelijk bij de grote bedrijven en banken. Die worden te vriend gehouden en dus zijn er ook geen middelen om sociale tekorten aan te pakken. Hierdoor komt het VB niet verder dan schuiven met de volgorde op de wachtlijsten in plaats van de lijsten op zich aan te pakken. De wachtlijsten organiseren op basis van afkomst, maakt echter geen einde aan het tekort aan sociale huisvesting en de daardoor veroorzaakte forse prijsstijgingen voor huisvesting.
Het VB weigert om voorstellen te steunen die onze lonen, openbare diensten of sociale huisvesting verbeteren. Daarom wijst het met de vinger naar migranten als de verantwoordelijken voor de tekorten. Het doet dit om te zwijgen over de recordwinsten die bevriende ondernemers en grote aandeelhouders opsteken. Extreemrechts trekt figuren aan als Michel Van den Brande wiens bedrijf een loopje neemt met de veiligheid van zijn personeel (en dat was uitdrukkelijk niet de reden waarom het VB hem weigerde, het was enkel omdat hij te openlijk zei wat de VB-top denkt). Het VB dient de belangen van de rijken en de grote bedrijven. Het probeert de steun van werkenden te krijgen door de verantwoordelijkheid voor de sociale tekorten niet bij het winstbejag te leggen, maar bij wie het nog slechter heeft. De aandacht voor ‘culture wars’ is nodig om klassenstrijd onder de mat te vegen.
Nooit in de geschiedenis kwam er meer sociaal beleid op basis van asociale voorstellen die de tekorten verdelen in plaats van ertegen te strijden. Integendeel: bij het verdelen van de tekorten wordt het asociaal beleid gewoon versterkt en worden de aanvallen uitgebreid tot andere groepen.
De vraag die niet past bij ontmenselijking: waarom vluchten mensen?
Asiel en migratie zijn een corebusiness voor het Vlaams Belang. Het maakt dat het programma op dit vlak meer gedetailleerd is dan bijvoorbeeld rond het sociaal-economisch beleid. Dat maakt het nog opmerkelijker dat het VB nooit iets te zeggen heeft over de redenen waarom mensen vluchten. Zonder daarop in te gaan is elk antwoord – van het meest afstotelijke tot een sociale benadering – eigenlijk niet mogelijk. Om hier niet te moeten op ingaan, heeft het VB die ontmenselijking nodig. Vluchtelingen worden herleid tot aantallen en nummers, tot kostenposten en concurrenten op wachtlijsten voor onder meer sociale huisvesting.
De redenen waarom mensen vluchten zijn evident als we kijken naar de herkomstlanden. In 2022 vroegen 36.871 mensen asiel aan in België, dit aantal zal in 2023 ongeveer hetzelfde zijn. De belangrijkste herkomstlanden in 2022 waren Afghanistan, Syrië, Palestina, Burundi en Eritrea. Van de 2400 niet-begeleide minderjarigen die in 2022 asiel aanvroegen, kwam 63,7% uit Afghanistan. Het gaat telkens om landen waar er oorlogen woeden.
Nog een opmerking: het gaat ook om landen waar het VB standpunt innam voor het voeren van oorlog of neokoloniale plundering. Toen de Amerikaanse president George W Bush na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS opriep tot een ‘oorlog tegen terreur’ waarbij eerst Afghanistan en vervolgens Irak werden binnengevallen, protesteerden jongeren en werkenden tegen de oorlog. Het VB protesteerde daartegen met spandoeken waarop stond ‘Bush heeft gelijk’. In Syrië zijn Dewinter en co goede maatjes met dictator Assad.
Extreemrechtse militanten aarzelen niet om kolonialisme goed te praten, zo zijn het aanhangers van het VB die slogans roepen als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’. Koloniale en vandaag neokoloniale plunderingen zijn een essentiële oorzaak van rampzalige situaties die mensen ertoe aanzetten om te vluchten. Neokolonialisme blijft de dominante toon. Zo verklaarde Dewinter in een recent interview in Humo: “Eén pak condooms in Afrika, dat zijn over een paar jaar twintig illegalen en tien criminelen minder in ons land.”
Tijdens het bloedbad dat nu in Gaza wordt aangericht, is het VB voorstander van het stopzetten van elke humanitaire hulp aan de bevolking van Gaza. Extreemrechts kiest resoluut de kant van de Israëlische staatsterreur. Is er iemand die denkt dat het brutale geweld door het Israëlische regime minder mensen tot vluchten zal aanzetten? Welke andere keuze hebben veel inwoners van Gaza?
Niet alleen steunt het VB oorlogssituaties en dictaturen die gisteren en vandaag leiden tot vluchtelingenstromen, ook rond opkomende vluchtoorzaken staat het aan de foute kant. Klimaatverandering drijft steeds meer mensen tot vluchten, zelfs de Wereldbank heeft het over 216 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2050 als er niets verandert. Het VB blijft resoluut de kant van de klimaatontkenners kiezen.
De gevestigde politici verdedigen een systeem dat onvermijdelijk tot vluchtelingencrisissen leidt. Wie medeleven heeft met de slachtoffers, of protesteert tegen deze gang van zaken, wordt met de vinger gewezen als verantwoordelijk voor de problemen. Extreemrechts versterkt dit.
Om het niet over de onderliggende oorzaken te moeten hebben, doet het VB aan victim blaming. Het zijn nochtans niet de vluchtelingen die verantwoordelijk zijn voor dit kapitalistisch systeem in verval, een systeem van oorlog, klimaatverandering en steeds toenemende tekorten en bijhorende spanningen.
Repressie, deportaties, dwangarbeid
De grootste nadruk in het 100-puntenplan ligt op het moeilijker maken van toegang tot België en het invoeren van zoveel mogelijk drempels voor migranten. Het VB pleit voor pushbacks, met name het terugdrijven van bootjes met vluchtelingen, zelfs indien dit betekent dat de opvarenden een zekere dood tegemoet gaan. Het stelt voor dat vluchtelingen “overgebracht worden naar een veilig derde land” waar de asielprocedure wordt doorlopen, naar het voorstel van de Britse Tories om vluchtelingen naar Rwanda over te brengen.
Gezinshereniging moet voor het VB nog strenger en beperkt worden tot wie gehuwd was voor één van de partners legaal migreerde. Daarbij moet het begrip ‘gezin’ volgens het VB “strikter”, waarbij bijvoorbeeld ongehuwde partners worden uitgesloten. Dat maakt gezinshereniging na migratie wegens homofobe vervolging onmogelijk, er moet voor het VB immers sprake zijn van een huwelijk voor één van de partners vluchtte. In landen met homofobe wetgeving is een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet mogelijk. Een verblijfsvergunning op basis van een samenlevingscontract wil het VB uitdrukkelijk afschaffen (punt 68), het kan enkel op basis van een huwelijk.
Vervolgens wil het VB extra drempels voor vluchtelingen met kortere periodes om beroep in te dienen tegen een negatieve beslissing, minder toegang tot juridische begeleiding, enkel collectieve opvang in asielcentra, inbeslagname van bezittingen, afschaffing van zakgeld voor asielzoekers, verplichte gemeenschapsdienst … Een permanente verblijfsvergunning wordt gekoppeld aan voorwaarden zoals een inburgeringsexamen na een opleiding. De partij stelt dat de kost van één inburgeringstraject 4500 euro bedraagt en dat migranten dit zelf volledig moeten betalen. “Het zal allicht de beste aanmoediging zijn om te slagen,” aldus het VB.
Verder zijn er maatregelen om het leven van mensen met een migratie-achtergrond zo moeilijk mogelijk te maken en zich daar zoveel mogelijk mee te bemoeien. Het VB wil dat de overheid zich moeit met wat mensen dragen (geen hoofddoek), wat ze eten (geen halal) en overgaat tot het inperken van politieke vrijheden (afschaffing gemeentelijk stemrecht) en religieuze vrijheden (intrekking van de erkenning van de islamitische godsdienst – als enige religie, na de reeks over misbruik in de katholieke kerk bleef het wel erg stil bij extreemrechts) … De toegang tot nationaliteit wordt beperkt. Verenigingen die actief zijn onder mensen met een migratie-achtergrond waaronder Vluchtelingenwerk Vlaanderen mogen voor het VB geen enkele subsidie meer krijgen. Dat zegt een partij die leeft van de overheidsmiddelen en die investeert in Amerikaanse sociale mediabedrijven of nog in luxewagens voor de eigen parlementsleden, zoals de Maserati van Filip Dewinter.
Als asociale partij bij uitstek wil het VB morrelen aan de sociale zekerheid. De sociale zekerheid is het resultaat van arbeidersstrijd, overigens vaak tegen extreemrechts zoals met de staking van 1936 die betaalde vakantie afdwong of nog door de rol van de arbeidersbeweging in het verzet tegen het nazisme tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is de arbeidersbeweging die rechten heeft afgedwongen. Het VB wil die rechten op basis van afkomst en taalkennis afbouwen. Het wil de toegang beperken tot wie minstens acht jaar wettelijk in België verblijft, minstens drie jaar voltijds gewerkt heeft en behoorlijk Nederlands kent (punt 82). Verder wil het VB het recht op sociale uitkeringen sowieso afschaffen voor wie de taal niet spreekt (punt 86). Wie jarenlang gewerkt heeft, maar onvoldoende de taal kent moet voor het VB dus het recht op pensioen ontzegd worden. En wat met mensen van het ‘eigen volk’ die onvoldoende taalvaardig zijn? Ook de voorwaarde van drie jaar voltijds werken kan gemakkelijk uitgebreid worden tot al wie werkloos wordt.
Om het plaatje compleet te maken, wil het VB elke hulp aan mensen zonder papieren criminaliseren. Enkel hulp gericht op een terugkeerbeleid mag, zoniet dreigen harde straffen. Wie een negatieve beslissing krijgt, moet voor het VB bovendien een financiële waarborg betalen met het oog op uitwijzing. Terwijl het VB weigert om het geld te zoeken bij wie het heeft, wil het manu militari alle mogelijke middelen uit vluchtelingen kloppen.
Waar het VB zich steevast aan de kant van de werkgevers schaart, heeft het wel een meningsverschil met VOKA omtrent economische migratie. De bazen willen goedkope buitenlandse arbeidskrachten, zeker op een moment van krapte op de arbeidsmarkt. Extreemrechts wil er niet van weten. In punt 90 merkt het VB op dat er door de robotisering sowieso “forse personeelsinkrimpingen” zullen zijn en daarnaast moet de krapte op de arbeidsmarkt maar opgelost worden door “de activering van de bestaande arbeidsreserves.” Kortom: de langdurig zieken moeten terug aan het werk. Steeds weer toont extreemrechts aan dat het niet in het belang van de meerderheid van de bevolking is. Wat dit punt betreft, is het ook interessant om te vermelden wat er niet gezegd wordt. Nu het VB zich steeds meer richt op de plattelandsbevolking en zelfs campagne voerde met de slogan ‘Red onze boeren’, wordt in alle talen gezwegen over mensen-zonder-papieren en seizoensarbeiders van diverse afkomsten die in de landbouw werkzaam zijn.
Het VB beweert dat het asielbeleid van België vandaag 1 miljard euro per jaar kost. Een groot deel daarvan gaat naar lonen van Belgische personeelsleden, maar dat wordt er natuurlijk niet bij gezegd. Evenmin is er een berekening van wat het VB-model van pushbacks en vluchtelingenkampen in ‘veilige derde landen’ zou kosten.
Tot slot is er nog een opmerkelijk verschil tussen het oude 70-puntenplan en het nieuwe 100-puntenplan. Waar het 70-puntenplan expliciet sprak over werk en sociale huisvesting voor het ‘eigen volk’, is het 100-puntenplan enkel negatief gesteld.
Gevaar voor volledige werkende klasse
De voorstellen van het VB voor vluchtelingen en mensen met een migratie-achtergrond gaan regelrecht in tegen de belangen van de hele werkende klasse. We gaven al het voorbeeld van de aanvallen op de sociale zekerheid, waarbij bestaande rechten van de arbeidersbeweging worden afgebouwd en waarbij de deur wordt geopend om deze afbouw te veralgemenen. Als extreemrechts nu voorstelt dat migranten de volledige kost van verplichte inburgeringscursussen moeten betalen, kan dat gemakkelijk doorgetrokken worden naar andere studies en vormingen. Eerder stelde het VB reeds dat universiteiten kunnen besparen op ‘nutteloze’ richtingen zoals genderstudies…
Het voorstel van verplichte gemeenschapsdienst door asielzoekers wordt uitdrukkelijk uitgebreid tot de gemeente waar het asielcentrum gevestigd is. Die gemeenten zouden dus over personeel beschikken dat verplicht moet werken aan 2 euro per uur. Welke gemeente zal nog personeel aan degelijke contracten, laat staan statuten, aanwerven als er een reservoir aan quasi gratis dwangarbeid is?! Als extreemrechts begint met verplichte gemeenschapsdienst voor asielzoekers, zal rechts dit doorzetten voor werklozen. In plaats van werklozen een degelijke job aan te bieden, moeten ze in dat geval werken voor hun uitkering.
Een beleid dat neerkomt op razzia’s, deportaties, dwangarbeid en kampen, klinkt nogal jaren 1930. Dat ging ook toen gepaard met aanvallen op de belangen van de werkende klasse, onder meer door het opvoeren van de productiviteit, het verlagen van de lonen, het militariseren van de arbeidsverhoudingen, het afbouwen van sociale bescherming en het afschaffen van het recht op organisatie. Uiteindelijk kwam al wie niet in het fascistische plaatje paste in de kampen terecht, waaronder heel wat activisten uit de arbeidersbeweging.
Extreemrechts kan scoren met racisme op basis van sociale tekorten. Het jarenlange besparingsbeleid heeft een grote ongelijkheid en tekorten veroorzaakt, niet alleen in de armste landen maar ook hier. Wonen is zowat onbetaalbaar geworden, openbare diensten werden afgebouwd en voor alles moeten we in de wachtrij staan: voor een plaats in de kinderopvang, in een school naar eigen keuze, voor een onbetaalbaar plaatsje in de ouderenzorg, voor een sociale woning. In die context is het logisch dat de komst van vluchtelingen wantrouwen en vrees opwekt, dat de sociale tekorten nog zullen toenemen. De langdurige afwezigheid van een sterke consequente linkerzijde die opkomt voor collectieve antwoorden op maatschappelijke problemen, versterkt dit wantrouwen. Het zijn echter niet de vluchtelingen die de tekorten veroorzaken.
Een links antwoord
We moeten geduldig uitleggen wie verantwoordelijk is voor de sociale tekorten: de bankiers en speculanten die in de financiële crisis moesten gered worden en de rekening doorschoven naar de gemeenschap. Of nog de aandeelhouders van de grote bedrijven die jaar na jaar nieuwe belastingcadeaus krijgen terwijl ze recordwinsten boekten terwijl onze energiefactuur of winkelkarretje onbetaalbaar werden. Al jaren wordt niet of amper in sociale huisvesting geïnvesteerd. Dat komt niet door de vluchtelingen maar door het besparingsbeleid. Hetzelfde geldt voor onderwijs, zorg, openbaar vervoer, … Met de kost voor vluchtelingen valt het trouwens mee, het IMF berekende in 2020 dat het om slechts 0,09% van het BBP gaat. Van de totale kinderbijslag komt 0,1% terecht bij vluchtelingen. Maar wie zelf in armoede leeft en in een situatie van tekorten in concurrentie gesteld wordt met vluchtelingen, heeft weinig boodschap aan die statistieken zeker omdat de gevestigde politici om hun eigen rol te verdoezelen de vluchtelingen en migranten als zondebok misbruiken.
Populistisch en extreemrechts stellen sociale spanningen voor als het resultaat van cultuur of religie, alsof die zelf niet bepaald worden door de maatschappelijke context waar ze uitdrukkingen van zijn! Bovendien worden de bestaande tekorten als een gegeven gezien, waarbij de enige vraag is welke laag van werkenden en armen ervoor moet opdraaien. De discussie wordt weggeleid zowel van de redenen voor het asociaal beleid hier als van de oorzaken waarom mensen vluchten. Zo zetten ze de waarheid op zijn kop: niet het kapitalisme en haar politieke knechten, maar integendeel wie begrip en sympathie opbrengt, wordt verantwoordelijk gesteld voor de vluchtelingencrisis en de sociale tekorten.
Wij staan voor solidariteit en dus voor het verwelkomen en opvangen van slachtoffers van het asociaal beleid. We verwerpen de repressieve politiek van opsluiten van kinderen, doodschieten van vluchtelingen en andere vormen van ontmenselijking. Dat koppelen we aan een actieve strijd tegen het asociaal beleid zelf, het systeem van oorlog, neokoloniale plundering, klimaatverandering … Enkel door het kapitalisme te stoppen, kan er een fundamenteel antwoord op de vluchtelingencrisis geboden worden. Ontmenselijking zit in de logica van dit systeem, iedere poging tot een menselijke benadering botst met het kapitalisme.
Wereldwijd is de arbeidersbeweging nooit sterker geweest, zo ook haar potentieel tot verzet tegen uitbuiting en kapitalisme. Dat vereist een zo groot mogelijke eenheid van alle werkenden en hun gezinnen. Het is in het belang van de volledige arbeidersklasse dat we de neerwaartse spiraal van lonen en arbeidsvoorwaarden stoppen door er samen tegen in te gaan. De ketting van de arbeidersbeweging is maar zo sterk als de zwakste schakels ervan. Vluchtelingen worden misbruikt voor zwartwerk en sociale dumping, zelfs bij publieke bouwprojecten zoals de renovatie van de metrostations in Brussel. Vandaar overigens dat sommige delen van het establishment pleiten voor een soepeler vluchtelingenbeleid. We hebben begrip voor de slogan ‘open grenzen,’ maar dat wordt door een overgrote meerderheid van de werkenden, inclusief migranten die hier al langer zijn, gezien als een bedreiging voor hun jobs, lonen en arbeidsvoorwaarden. Het biedt ook geen antwoord op de tekorten in de samenleving. De vakbonden hebben de organisatiekracht om de eenheid van alle werkenden en onderdrukten te organiseren, die broodnodig is in de strijd tegen de tekorten en voor een herverdeling van de bestaande middelen.
Het antwoord ligt in een offensief actieprogramma, waarbij we samen strijden voor een massaal plan van publieke investeringen in meer sociale huisvesting, onderwijs, zorg en degelijke jobs voor iedereen, los van afkomst, geboorteplaats of religie. Om gemeenten echt ‘gastvrij’ te maken, moeten er sociale woningen en scholen bijkomen. Vluchtelingen toevoegen aan de wachtlijsten voor sociale huisvesting zonder het aanbod ervan op te trekken, vergroot slechts de concurrentie tussen wie al lang aan het wachten is op betaalbaar wonen.
Nieuw is die concurrentie niet en de gevolgen ervan zijn evenmin fundamenteel anders dan in het verleden. In 1870 omschreef Marx hoe Ierse werkenden door het Britse kapitalisme werden gebruikt: “De Engelse burgerij heeft de Ierse ellende niet alleen gebruikt om de arbeidersklasse in Engeland neer te drukken door de gedwongen immigratie van arme Ieren, maar ook door de arbeidersklasse in twee vijandige kampen te verdelen. De gewone Engelse arbeider haat de Ierse arbeider als concurrent die de lonen en levensstandaard naar beneden trekt.” Verdeeldheid en haat zijn ook vandaag zaken waar de op winst beluste commerciële massamedia van smullen.
De strijd voor sociale verandering in eigen land moet uiteraard samengaan met een internationalistische opstelling: verzet tegen imperialistische oorlogen, actieve solidariteit met de arbeidersbeweging doorheen de wereld en met initiatieven die de werkenden en armen politiek organiseren voor een socialistisch alternatief. Een succesvolle omverwerping van het kapitalisme in één land zou niet de mogelijkheid aan dat land bieden om alle armen van de hele wereld op te vangen, maar zou wel een inspiratie en voorbeeld zijn voor werkenden en armen elders om dezelfde weg op te gaan.
Een socialistische wereld zou geen paspoorten of grenzen kennen, laat staan gesloten centra en deportaties. Het zou een wereld zijn waarin mensen niet gedwongen worden om te vluchten. Een democratische socialistische wereldplanning zou de enorme mogelijkheden op vlak van productie, wetenschap en techniek richten op de noden van de volledige bevolking. Wie dan nog naar een ander deel van de wereld trekt, zou dit uit vrijwillige keuze doen.
-
Antifascisten protesteren tegen racistisch haatcongres in Gent
Terwijl het Vlaams Belang zich voordoet als respectabel en klaar om te regeren, werden bij extreemrechtse militanten in Diepenbeek en Oostende huiszoekingen verricht omdat ze terroristische activiteiten plannen. Minstens één van hen heeft banden met Voorpost, de ordedienst van het Vlaams Belang. Voor zover we weten, heeft niemand op het VB-congres daar met een woord over gerept. Nochtans brengen die extreemrechtse militanten die van terreur verdacht worden enkel in de praktijk wat het VB predikt.
De media merkten op dat er een verschil was tussen de forse retoriek op het congres en de zogezegd ‘zachtere’ versie van de congresresolutie op papier. Nochtans is die resolutie een recyclage van het racistische 70-puntenplan uit de jaren 1990, min de reeds gerealiseerde punten uiteraard en aangevuld met nieuwe aanvallen. Op het congres werd daar nog een extra ontmenselijkende laag bovenop gelegd. Van Grieken sprak onder meer over “crimineel importgespuis”. Ontmenselijking dient steeds om onmenselijke maatregelen te nemen. Dat zien we ook in Gaza. Een Israëlische minister had het over “menselijke beesten” om een militaire operatie goed te praten waarbij zelfs baby’s vermoord worden. Het Israëlische offensief wordt overigens gesteund door het Vlaams Belang, terwijl dit ongetwijfeld tot meer vluchtelingen zal leiden.
Onder de maatregelen waar het VB zelf nadruk op legt, zijn er de verplichte gemeenschapsdienst voor asielzoekers (waarmee de arbeids- en loonvoorwaarden van alle werkenden worden ondermijnd: welke gemeente zal nog duur personeel inzetten als het over gratis dwangarbeiders beschikt?), het beperken van gezinshereniging waarbij dit gekoppeld wordt aan een hogere inkomensvereiste (wilde het VB zich niet in de markt zetten als gezinspartij en als bestrijder van de elite?) en meer repressie. Razzia’s, deportaties, dwangarbeid en kampen. Daar komt het eigenlijk op neer.
Als het 100-puntenplan van het Vlaams Belang vandaag op minder afkeer van de traditionele pro-kapitalistische partijen botst dan het 70-puntenplan van het Vlaams Blok destijds, is dat omdat heel wat van deze voorstellen ondertussen overgenomen zijn door andere partijen. Bij gebrek aan antwoorden op de redenen waarom mensen vluchten, worden vluchtelingen zelf verantwoordelijk gesteld en worden ze daar bovenop als zondebok gebruikt voor het gebrek aan sociaal beleid in België.
Gelukkig was er gisteren in Gent ook antifascistisch protest. Ruim 400 betogers trokken van het St Pietersplein naar de Stadshal om te protesteren tegen racisme en haat. Er werden ook slogans geroepen in solidariteit met de Palestijnse bevolking. Dat is belangrijk: solidariteit betekent opkomen voor een wereld waarin niemand hoeft te vluchten, maar vrij kan reizen en overal een toekomst kan uitbouwen.
Een verkiezingsoverwinning van het VB zal extreemrechts meer zelfvertrouwen geven, ook de aanhangers die bereid zijn tot terrorisme over te gaan. Dit zal onvermijdelijk tot meer geweld en incidenten leiden. Antifascisten organiseren is cruciaal om daartegen te reageren. Ook daarvoor was de betoging belangrijk. Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten vormden vooraan een luidruchtig blok om dat kracht bij te zetten.
We brengen later deze week een uitgebreid antifascistisch antwoord op de voorstellen van het VB-congres. Hieronder twee fotoreeksen vanop de betoging.
Foto’s door Pol:















Foto’s door Jean-Marie:
















-
VB schopt naar beneden – protesteer mee tegen racistisch haatcongres!
Artikel vanop blokbuster.be
Het extreemrechtse Vlaams Belang strijkt zondag neer in Gent voor een congres over asiel en migratie. Het is een anti-migrantencongres om de racistische propaganda voor de verkiezingen van volgend jaar op punt te zetten. Het VB kan daarmee scoren en wordt amper iets in de weg gelegd. Zelfs voor Vooruit is het opsluiten van minderjarigen in gesloten asielcentra niet langer een taboe. Andere partijen stappen volop mee in het discours dat toenemende onzekerheid en sociale spanningen toeschrijft aan vluchtelingen. Zo ontlopen ze de verantwoordelijkheid voor hun eigen asociaal beleid van tekorten.
Het feit dat vluchtelingen op straat slapen wordt toegeschreven aan het grote aantal vluchtelingen en niet aan het opgebouwde gebrek aan voldoende opvang. Net als alle openbare diensten wordt de opvang van vluchtelingen ondergefinancierd. In plaats van te kijken naar de enorme leegstand van onder meer kantoorgebouwen en de speculatie rond huisvesting, wordt de verantwoordelijkheid voor de tekorten bij vluchtelingen gelegd. Daar stappen alle pro-kapitalistische partijen in mee, waardoor er een boulevard openligt voor het racisme van het VB.
Victim blaming
Waarom vluchten mensen en komen ze naar landen als België? Extreemrechts stelt dat de verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij solidariteit met wie het moeilijk heeft en bij sociale bescherming. De vele tekorten wat sociale bescherming betreft, worden tegelijk uitgespeeld met allerhande fake news over vluchtelingen die zogezegd met de schaarse bescherming gaan lopen. De tekorten zelf worden niet in vraag gesteld. Integendeel: sociale bescherming wordt betwist. Wees er maar zeker van dat dit zich niet tot vluchtelingen zal beperken… Het is overigens bizar dat een politicus als Dewinter, die al heel zijn leven betaald wordt met belastinggeld en rondrijdt in een dure Maserati, naar vluchtelingen die op straat slapen wijst als een ‘grote kost’.
Over de redenen waarom mensen vluchten wordt gezwegen. Dat is geen toeval. Kijk naar de voornaamste herkomstlanden van vluchtelingen de afgelopen maanden. Bovenaan staan zijn Syrië, Afghanistan en Palestina. Dat zijn drie landen met een oorlogssituatie waarbij het Vlaams Belang een pro-oorlogsstandpunt inneemt.
Toen de Amerikaanse president George W Bush na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS opriep tot een ‘oorlog tegen terreur’ waarbij eerst Afghanistan en vervolgens Irak werden binnengevallen, protesteerden jongeren en werkenden tegen de oorlog. Het VB protesteerde tegen dat anti-oorlogsprotest met spandoeken waarop stond ‘Bush heeft gelijk’. In Syrië zijn Dewinter en co goede maatjes met dictator Assad.
Extreemrechtse militanten aarzelen niet om kolonialisme goed te praten, zo zijn het aanhangers van het VB die slogans roepen als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’. Koloniale en vandaag neokoloniale plunderingen zijn een essentiële oorzaak van rampzalige situaties die mensen ertoe aanzetten om te vluchten. Neokolonialisme blijft de dominante toon. Zo verklaarde Dewinter in een recent interview in Humo: “Eén pak condooms in Afrika, dat zijn over een paar jaar twintig illegalen en tien criminelen minder in ons land.”
Tijdens het bloedbad dat nu in Gaza wordt aangericht, is het VB voorstander van het stopzetten van elke humanitaire hulp aan de bevolking van Gaza. Extreemrechts kiest resoluut de kant van de Israëlische staatsterreur. Is er iemand die denkt dat het brutale geweld door het Israëlische regime minder mensen tot vluchten zal aanzetten? Welke andere keuze hebben veel inwoners van Gaza?
Niet alleen steunt het VB oorlogssituaties en dictaturen die gisteren en vandaag leiden tot vluchtelingenstromen, ook rond opkomende vluchtoorzaken staat het aan de foute kant. Klimaatverandering drijft steeds meer mensen tot vluchten, zelfs de Wereldbank heeft het over 216 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2050 als er niets verandert. Het VB blijft resoluut de kant van de klimaatontkenners kiezen.
Niet moeilijk dat extreemrechts de verantwoordelijkheid bij individuele vluchtelingen legt, rond de oorzaken waarom mensen vluchten staat het steevast aan de kant die de problemen erger maakt. Om het niet over de onderliggende oorzaken te moeten hebben, doet extreemrechts aan victim blaming.
Het zijn niet de vluchtelingen die verantwoordelijk zijn voor dit kapitalistisch systeem in verval, een systeem van oorlog, klimaatverandering en steeds toenemende tekorten en bijhorende spanningen. Wij zeggen: ‘Blame the system, not its victims’. Ook rond asiel en migratie moeten we het Vals Belang ontmaskeren en bestrijden!
Razzia’s en repressie
Sociale tekorten in België schrijft het VB toe aan vluchtelingen en migranten, niet aan een jarenlang gebrek aan voldoende investeringen. Alle essentiële diensten zijn kapot bespaard, wat leidt tot enorm ongenoegen in het onderwijs, bij het openbaar vervoer, in de zorgsector … Daarover heeft het VB echter niets te zeggen, het is te druk bezig om met de vinger naar migranten te wijzen. Naar die laag van de bevolking die nog meer geconfronteerd wordt met werkloosheid, politiegeweld en uitzichtloosheid.
In plaats van de tekorten aan te pakken, wil het VB schuiven in de volgorde van de wachtlijsten voor de schaarse sociale bescherming of openbare diensten. Wachtlijsten worden niet veroorzaakt door diegenen die erop staan, maar door diegenen die een beleid voeren waardoor de grote bedrijven al jarenlang recordwinsten boeken terwijl een groeiend deel van de bevolking niet mee kan. Hun winsten worden geboekt op de kap van onze ellende. In sociale woestijnen moet geen veiligheid verwacht worden. Ze bieden integendeel meer ruimte voor geweld en ook voor wanhopige ideeën en groepen die haat verspreiden en toepassen. Extreemrechts is daar zelf een uitdrukking van.
De traditionele partijen gaan steeds verder in het gebruik van een verdeel-en-heersbeleid. Dit maakt het VB meer aanvaardbaar en het duwt extreemrechts nog verder in de richting van meer repressie en intimidatie. Naar aanleiding van de recente aanslag in Brussel pleitte het VB voor een beleid “waarbij alle illegalen actief opgespoord worden en het land worden uitgezet.” Waarheen? Het VB is voorstander van kampen in landen als Tunesië en Turkije. Razzia’s, deportaties en kampen. Waar hebben we dat nog gehoord? Om dit geweld goed te praten en voor te bereiden, wordt de ontmenselijking van vluchtelingen en migranten opgevoerd. Zal meer geweld een einde maken aan de redenen waarom mensen vluchten?
Protesteer mee!
Komende zondag houdt het VB een congres van haat en racisme in Gent. Er is een tegenactie die om 13u30 verzamelt op het St Pietersplein. Wij roepen op tot deelname aan deze actie en om mee te stappen in een strijdbaar blok van Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten.
Met dit blok komen we op voor solidariteit met en onder alle slachtoffers van het asociale beleid en voor gezamenlijke strijd tegen het systeem van tekorten en ellende. We verwerpen het repressieve beleid en komen actief op tegen oorlog, neokoloniale plundering, klimaatverandering … Ontmenselijking zit in de logica van dit systeem, elke poging tot een menselijke benadering botst met het kapitalisme. Om tot een ander systeem te komen, moeten we ons internationaal organiseren. Het potentieel van de arbeidersbeweging, de overgrote meerderheid van de bevolking, is bijzonder groot. Om met de meerderheid van de bevolking voor verandering te strijden, hebben we nood aan een zo groot mogelijke eenheid van de volledige werkende klasse in al haar diversiteit. Dit betekent ook actief ingaan tegen elke vorm van onderdrukking en verdeeldheid.
Sociale verandering is nodig om een einde te maken aan imperialistische oorlogen, armoede, klimaatverandering en tekorten. Een succesvolle omverwerping van het kapitalisme in één land zou niet de mogelijkheid aan dat land bieden om alle armen van de hele wereld op te vangen, maar zou wel een inspiratie en voorbeeld zijn voor werkenden en armen elders om dezelfde weg op te gaan. Een socialistische wereld zou geen paspoorten of grenzen kennen, laat staan gesloten centra en deportaties. Het zou een wereld zijn waarin mensen niet gedwongen worden om te vluchten. Een democratische socialistische wereldplanning zou de enorme mogelijkheden op vlak van productie, wetenschap en techniek richten op de noden van de volledige bevolking. Wie dan nog naar een ander deel van de wereld trekt, zou dit uit vrijwillige keuze doen.
Afspraak: zondag om 13u30 op het St Pietersplein in Gent.

-
Onder de slogan ‘voor welvaart’ wil N-VA op de sociale zekerheid inhakken
“Je zult langer moeten werken voor een pensioen en er moet grote kuis worden gehouden in de sociale zekerheid” (Bart De Wever)
N-VA begint aan haar verkiezingscampagne met de slogan ‘Voor Vlaamse welvaart’. Daarmee lijkt de partij de kaart van de sociaal-economische thema’s te trekken. Het is vaag genoeg om er verschillende invullingen aan te geven. Dat is vaak het probleem met marketing en in dit geval is het niet anders. Eigenlijk wil de partij van De Wever net als in 2014 hard chargeren op de sociale zekerheid.
Het was het asociale beleid van de Zweedse regering onder Charles Michel, waarin N-VA de toon zette, die maakte dat de N-VA en haar partners verloren in de daaropvolgende verkiezingen. De indexsprong die onze koopkracht onder vuur nam of de verhoging van de pensioenleeftijd voelen we nog dagelijks. Het rampzalige beleid van de Vlaamse regering de afgelopen jaren, met dezelfde partners, maakt dat De Wever om deze regering verder te zetten straks wellicht een vierde partner nodig heeft. Van de bejaardenzorg over de kinderopvang, het onderwijs en De Lijn: de Vlaamse regering onder de niet zo ‘sterke’ Jan Jambon bakte er niets van voor de meerderheid van de bevolking.
De Wever vergeet de goede raad van de Vlaamse dichter Guido Gezelle, “‘t Is goed in ‘t eigen hert te kijken.” Het eigen falen moet toegedekt worden en daarom wordt het federale beleid onder vuur genomen. Niet omdat de energiemultinationals niets in de weg gelegd werd, evenmin omdat onze lonen tot een strikt keurslijf van nulgroei worden veroordeeld ondanks stijgende productiviteit en jarenlange recordwinsten. Neen, volgens De Wever werden de werklozen en zieken de afgelopen jaren riant bediend door het ‘Franstalig-links Vivaldi-beleid’. Hoe wereldvreemd kan je zijn om dat te beweren nu de jacht op de werklozen een vervolg krijgt met een jacht op langdurig zieken? Voor de N-VA zijn niet de lage lonen een probleem, maar het feit dat de leeflonen en werkloosheidsuitkeringen verhoogd werden. Uitkeringen op de armoedegrens zijn voor De Wever te hoog. Over wiens welvaart spreekt het orakel vanuit het schoon verdiep in Antwerpen?
De Wever beweert dat een alleenstaande moeder met een kind ten laste met een leefloon meer overhoudt dan een alleenstaande moeder die aan een minimumloon van 1700 euro netto werkt. Daartoe werden onder meer de kosten voor kinderopvang en de voordelige energietarieven verrekend. Daar kan je verschillende conclusies uit trekken: de kosten voor kinderopvang zijn te hoog, stelsels van lagere energietarieven worden beter uitgebreid, het minimumloon is niet leefbaar … De conclusie van N-VA daarentegen is dat het leefloon te hoog is.
De slogan ‘voor Vlaamse welvaart’ wordt gebruikt om te pleiten voor een beperking van de werkloosheid in de tijd, verlaging van de patronale bijdragen en dus van de overheidsinkomsten en de middelen van de sociale zekerheid en ook nog eens harde besparingen op de begroting, waarbij De Wever eerder al aangaf dat er vooral op vlak van pensioenen en zorg nog kan bespaard worden. Dat er geen draagvlak is voor zo’n asociaal beleid is de reden waarom de N-VA de aanvallen op onze pensioenen en zorg probeert te verstoppen achter de slogan ‘voor Vlaamse welvaart’.
Is dit linkse stemmingmakerij tegen de N-VA? Laten we er de grote leider zelf bijhalen om het wat scherper te stellen: “Je zult langer moeten werken voor een pensioen en er moet grote kuis worden gehouden in de sociale zekerheid.” (VRT nws 26 november 2022, https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/11/26/n-va-confederalisme/). De nieuwssite vatte het samen: “Om de begroting op orde te krijgen, zijn er voor De Wever forse ingrepen in de sociale zekerheid nodig: van pensioenhervormingen, over schrappen in de werkloosheidsuitkeringen tot besparen in de gezondheidszorg.”
Dit koppelt De Wever aan de roep voor meer Vlaamse bevoegdheden. Er is een onderdeel van de sociale zekerheid dat al geregionaliseerd is: de kinderbijslag. In Vlaanderen werd die omgedoopt tot het ‘groeipakket’. Volgens de Gezinsbond bespaarde de Vlaamse regering dit jaar 335 miljoen euro op het groeipakket, onder meer omdat de indexering ervan is afgeschaft en vervangen door een vaste indexatie van maximaal 2%. Willen we dat ook voor de pensioenen en uitkeringen? Het mantra van de N-VA dat wat Vlaanderen doet beter wordt gedaan, is de afgelopen jaren in de praktijk weerlegd door het beleid van de Vlaamse regering onder controle van de N-VA.
De media merkten op dat deze campagne van N-VA leest als “een uitgestoken hand.” Het is niet naar de werkende klasse dat die hand wordt uitgestoken, maar naar andere rechtse politici zoals die van CD&V en Open VLD en vooral naar de bevriende captains of industry die de echte baas van De Wever zijn. De poging om werkenden op te zetten tegen wie uit de boot valt, dient enkel om te verdoezelen dat het vooral de werkenden zijn die zwaar gechareld zijn als N-VA het voor het zeggen heeft. Verdelen om het grootkapitaal te laten heersen, is dat.
De beste manier om te vermijden dat collega’s door dit soort retoriek misleid worden, is door met de arbeidersbeweging op een offensieve manier onze eigen eisen en bekommernissen naar voren te brengen. Als we het publieke debat overlaten aan politici zoals De Wever en zijn bende, dan zal toenemende verdeeldheid (tegen werklozen, tegen zieken, tegen vluchtelingen, tegen bruggepensioneerden …) gebruikt worden om onze levensstandaard de dieperik in te sturen. Doorheen campagnes en acties kunnen we zelf het publieke debat bepalen. Dan kan het gaan over de bescherming van onze pensioenen in plaats van de afbraak ervan of nog over een verlaging van de pensioenleeftijd in plaats van een nieuwe verhoging ervan zoals De Wever nu suggereert. Dan kan het debat gaan over meer en beter openbaar vervoer in plaats van over ministers voor wie zelfs de vaststelling van de achteruitgang “gezaag en geklaag” is dat moet stoppen. We kunnen onze eisen voor drastisch meer publieke middelen voor onderwijs en zorg naar voren schuiven en daar de nodige acties aan koppelen om zo onze stem ook tijdens de verkiezingscampagne te laten horen.
-
De grote leugen: het sociaal imago van het Vals Belang
Op 24 september hield het Vlaams Belang zijn sociaal-economisch congres in Affligem. De communicatie spitste zich toe op de zogenaamde “sociale” voorstellen. In dit dossier analyseert Geert Cool, woordvoerder van de antifascistische campagne Blokbuster, het gepresenteerde sociaal-economische programma.
Extreemrechts doet zich sociaal voor. Het zegt op te komen voor onze pensioenen, een verhoging van het minimumloon (met slechts 5%) en een hoger nettoloon. Bij acties van het zorgpersoneel of in het onderwijs, beweerde het VB het protest te steunen. Zo maakt extreemrechts een verschil met de harde besparingszucht van N-VA, die na jaren van besturen mee verantwoordelijk is voor de enorme tekorten in de zorg, het onderwijs, het openbaar vervoer … en die met een besparingsretoriek nog meer van hetzelfde belooft. Een nadere blik op de sociaal-economische benadering van het VB toont echter hoe dit ‘sociale imago’ een grote leugen is.
Sociale beloften blijken erg beperkt en met vele addertjes onder het gras
Meer nettoloon voor wie werkt, dat is een centrale belofte van het VB. Wie kan daar tegen zijn? Meer loon is in tijden van inflatie en een indexering die achterloopt op de prijsstijgingen meer dan welkom. De vraag is echter wie die hogere lonen betaalt. Het meest logische is natuurlijk dat de werkgevers dit doen. Zij maken genoeg winst op basis van onze arbeid, de bruto winstmarges zijn wat gedaald maar blijven historisch hoog. Het VB zoekt het geld elders: bij de gemeenschap. Het doet de werkgevers een cadeau door de patronale bijdragen te verlagen, ook die aan de sociale zekerheid. Daarnaast pleit het VB voor lagere belastingen en een daling van de bedrijfsvoorheffing. Kortom: de gemeenschap en de sociale zekerheid betalen. Het VB specificeert: het kijkt naar Franstaligen en migranten. Daarbij wordt ook de overheidsschuld als iets Franstalig voorgesteld. Dat heikele thema wordt echter gauw in het ongewisse gelaten: om de banken te vriend te houden stelt het VB uiteraard niet voor om die overheidsschulden niet af te betalen… Meer nettoloon zou dus niet betaald worden door de aandeelhouders van ABInbev of de Antwerpse chemiereuzen, maar door vluchtelingen, Franstaligen, werklozen en gepensioneerden. Het is niet verwonderlijk dat ook enkele bazen heil zien in dit soort voorstellen. Het ondermijnen van de gemeenschap en de sociale zekerheid zou ervoor zorgen dat wie een hoger nettoloon heeft ook meer uitgaven moet doen voor zaken die voorheen door de gemeenschap geregeld werden.
Aan de indexering van de lonen wil het Vlaams Belang niet langer raken. Meer nog, waar extreemrechts in 2014 nog pleitte voor tijdelijke netto-indexeringen, zegt het nu voor bruto-indexeringen te zijn. Het stelt dat dit negatief is voor de loonkosten, maar ook dat hogere lonen de “druk van de ketel op de krappe Vlaamse arbeidsmarkt” halen. Dat gaat in tegen het eerder ingenomen standpunt (in 2005) dat “de stijgende trend in de loonhandicap ten opzichte van onze buurlanden dringend moet omgekeerd worden,” wat gekoppeld werd aan een pleidooi voor een “strenge toepassing” van de loonwet van 1996. Maar het vertrekpunt blijft wel hetzelfde: de belangen van de bedrijven verdedigen. Ook nu schrijft de partij uitdrukkelijk: “De loonkosten zijn momenteel niet het belangrijkste probleem van Vlaamse werkgevers, wel het vinden van geschikt personeel.” De krapte op de arbeidsmarkt en niet onze levensstandaard is voor het VB van tel. Zodra de situatie op de arbeidsmarkt wijzigt – en met de ontwikkelende recessie kan dat wel eens snel gaan – zal ook het standpunt van het VB omtrent indexatie terug veranderen. Toen de vakbonden in 2014 protesteerden tegen onder meer een indexsprong, hield het VB een actie… tegen het vakbondsprotest! De initiatiefnemer van een online petitie tegen het vakbondsprotest werd nadien door het VB naar het parlement gestuurd.
Een verhoging van de minimumlonen met 5% zou zeer welkom zijn, maar op het laagste uurloon van 11,87 euro vandaag komt dit neer op slechts 0,6 euro extra per uur. Dat ligt wel heel ver af van het uurloon dat nodig is om een deftig leven te leiden, een uurloon dat door vakbondsmilitanten op 17 euro per uur wordt geschat. In het Europees Parlement stemde het VB tegen het invoeren van een Europees minimumloon, met het argument dat het niet aan Europa toekomt om over lonen te beslissen. Ook hier lijkt het VB vooral te vertrekken van de krapte op de arbeidsmarkt en niet van onze noden.
Rond de pensioenen zegt het VB tegen de verhoogde leeftijd van 67 jaar te zijn. Eigenlijk pleit het VB voor het loslaten van een vaste pensioenleeftijd waarbij een volwaardig pensioen enkel en alleen afhankelijk wordt van een loopbaanvereiste van 66.000 uren. Die grootteorde kan verwarring zaaien, zeker als het VB eraan toevoegt: “Die 66.000 uren kunnen worden gespreid over de loopbaan. Zo kan er tijd worden vrijgemaakt voor het gezin, maar ook voor een opleiding of een trager werkritme op latere leeftijd.” Laten we het even concreet maken: 66.000 gewerkte uren komen neer op 40 jaar voltijds werken. Een voltijds werkjaar van 220 werkdagen telt 1.600 tot 1.700 werkuren. Het discriminerende karakter van die loopbaanvereiste, in het bijzonder voor vrouwen, wil het VB nu deels corrigeren met de stelling dat de zorguren binnen een deeltijds opvoedersinkomen (zie verder) als gelijkgestelde uren voor pensioenrechten erkend worden. Met een dergelijke loopbaanvereiste blijft de discriminatie echter bestaan voor al wie tijdelijk niet werkt of kan werken. Overigens wil het VB de pensioenen van ambtenaren verlagen en het wettelijk pensioenstelsel verder ondermijnen door de verplichting van een aanvullend pensioen op de private markt van pensioenfondsen en verzekeraars.
Met alle tekorten in de kinderopvang en de enorme werkdruk, is er ongetwijfeld enige steun voor het idee van een deeltijds opvoedersloon. Eén van de ouders blijft deeltijds thuis om voor de kinderen te zorgen en krijgt daarvoor een deeltijds opvoedersloon. Daarnaast pleit het VB voor een verdubbeling van het ouderschapsverlof. Klinkt goed. Maar hier ook enkele addertjes onder het gras. Het bedrag van dat deeltijds opvoedersloon – uiteraard gaat extreemrechts ervan uit dat dit de vrouw is – wil het VB vastleggen op “een half leefloon” en het geldt enkel voor zover de kinderen jonger zijn dan zes jaar. De huidige regeling van halftijds tijdskrediet is mogelijk voor kinderen tot acht jaar en de uitkering vanaf vijf jaar anciënniteit bedraagt 348,87 euro (waar een halftijds leefloon voor samenwonenden ongeveer 400 euro bedraagt). De enige echte verbetering die het VB voorstelt, is de verdubbeling van het ouderschapsverlof. Deze voorstellen van het VB zijn niet gemotiveerd door de belangen van jonge ouders of die van kinderen. Over massale investeringen in kinderopvang en meer personeel hoor je extreemrechts niet spreken. Neen, het vertrekpunt van het VB is het dalende aantal kinderen. “Onze arbeidsmarkt is onvoldoende afgestemd op gezinnen. Het gevolg is mede daardoor dat Vlaamse vrouwen minder kinderen krijgen en het vruchtbaarheidscijfer gedaald is tot 1,43 kind per vrouw, ver beneden de vervangingsratio van 2,10. Jobs mogen niet langer in de weg staan van een kinderwens of een familiaal en sociaal-cultureel leven.” Meer Vlaamse kinderen, dat is wat het VB wil.
Dat onze belangen nooit het vertrekpunt zijn voor het Vals Belang, blijkt uiteraard ook uit het voorstel om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken. Evenmin wordt iets gezegd over de noodzaak van de bouw van extra sociale huisvesting en als er gesproken wordt over investeringen in het spoor en De Lijn blijft het erg vaag en beperkt tot de infrastructuur. Over de voorwaarden van het personeel wordt gezwegen. Dat is ondergeschikt aan het belang van openbaar vervoer als betrouwbare manier om mensen naar hun werk te brengen en zo de bedrijven van dienst te zijn. Het is geen toeval dat het vooral gezien wordt als manier om de productiviteit op te voeren. Op sociale media beweert het VB het onderwijspersoneel te steunen als het meer middelen eist, maar in het openingscollege van professor Carl De Vos aan de UGent sprak Tom Van Grieken zich fel uit tegen een correcte toepassing van het financieringsdecreet om effectief meer middelen toe te kennen met het argument dat de universiteiten maar moeten besparen op zaken als genderstudies… (waarvoor het VB overigens een veel hoger inschrijvingsgeld eist).
Kortom, de voorstellen van het VB zijn qua sociale inhoud bijzonder beperkt zodra voorbij de slogans gekeken wordt. Bovendien gaat het telkens om maatregelen in het belang van de bazen en betaald door de gemeenschap. Het VB kan wel schermen met de transfers naar Franstaligen en migranten, maar uiteindelijk komt het ook op de kap van de Vlaamse werkende klasse terecht. Om te vermijden dat die werkende klasse opkomt voor haar rechten, zegt het VB dat de werkenden dezelfde belangen hebben als de werkgevers en dat er een sociale vrede moet opgelegd worden. Opkomen voor onze rechten en staken, doet het VB af als een “Franse en Waalse cultuur van straatprotesten en stakingen.” Behalve de vakbonden worden ook middenveldorganisaties geviseerd. In haar congrestekst stelt het VB expliciet voor om subsidies voor “woke organisaties zoals Kif Kif die onze Vlaamse cultuur en identiteit ondermijnen” af te schaffen, maar ook bijvoorbeeld voor wat het “absurde projecten” noemt zoals wandelapps. Als het VB bepaalt wie ‘woke’ is en gecanceld wordt, dan zal dit zowat het volledige middenveld omvatten.
Lagere belastingen voor bedrijven staan centraal
De sociale agenda van het VB valt erg mager uit, de cadeaus voor de werkgevers daarentegen zijn niet min. Centraal daarin staan voorstellen voor lastenverlagingen, desnoods voorgesteld als ‘sociale maatregelen’ die zowel werkgevers als werknemers ten goede komen. Een verlaging van de vennootschapsbelasting naar 20% is echter de maatregel waarvoor het meeste geld wordt uitgetrokken in de plannen van het VB. Het wordt niet becijferd in de tekst voor het sociaal-economisch congres, maar op basis van 11,2 miljard euro vennootschapsbelasting betaald door bedrijven met hun zetel in Vlaanderen in 2022, zou een daling van het tarief van 25% naar 20% toch al gemakkelijk 1,5 miljard euro kosten. Rond de inkomsten uit de vennootschapsbelasting maakt het VB overigens geen communautaire opdeling, wellicht omdat de Vlaamse inkomsten goed zijn voor een aandeel van 61% wat ongeveer overeenkomt met het aandeel in de bevolking.
Het VB richt zich bewust op ondernemers. Dat was ook de krant De Tijd niet ontgaan. In een artikel onder de titel ‘Sirenenzang van Vlaams Belang naar ondernemers klinkt almaar luider’ (30 september) laat het enkele kleine zelfstandigen en ondernemers aan het woord. De voorzitter van textielgroep Beaulieu: “Veel ondernemers hebben het gevoel dat Open VLD hen heeft verlaten en dat de N-VA haar dure beloftes niet waarmaakt, waardoor ze bij het Vlaams Belang uitkomen.” John Dejaeger, oud-CEO van BASF Antwerpen: “Als het Belgische immobilisme aanhoudt, mag het niet verbazen dat ondernemers extremer worden in hun standpunten. Dan is er geen andere optie.” Een kleine zelfstandige: “Nu het Vlaams Belang standpunten heeft over belastingdruk en loonlasten vind ik dat het een kans verdient.” De voorzitter van Beaulieu voegt er nog aan toe: “De meeste ondernemers zitten niet te wachten op een splitsing van het land en de bijbehorende instabiliteit. Maar men wil wel het signaal geven dat radicale verandering nodig is.”
Terwijl Van Grieken applaus kreeg op een VOKA-debat met alle partijvoorzitters, is er vanuit VB ook harde kritiek op VOKA. Niet omdat VOKA steeds slechtere arbeidsvoorwaarden en lonen voor ons wil, maar wel omdat het als antwoord voor de krapte op de arbeidsmarkt naar migratie kijkt en personeel uit Mexico en India wil aantrekken. Het VB wil de ondernemers ten dienste zijn, maar het racisme is altijd nog net iets belangrijker. Langs de andere kant is er onder leden van VOKA een toenadering tot het VB. De Tijd merkte op: “In alle discretie is Van Grieken met zijn economische programma bezig met een charmeoffensief naar ondernemers. Hij gaat geregeld langs bij serviceclubs, lokale afdelingen van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka of rondetafelgesprekken van kmo’s. Onlangs sprak hij bij de werkgeversorganisatie VKW Limburg.” Het VB richt zich op kleinere ondernemers en gebruikt daarbij een kritiek op de grote multinationals, onder meer omdat die hun “marktmacht misbruiken om miljarden subsidies en fiscale voordelen af te dwingen.” Op dit punt blijft het VB erg vaag, het wil de nieuwe vrienden onder (ex-)toplui van bedrijven als BASF en Beaulieu wellicht niet tegen de borst stoten.
Van neoliberalisme naar de derde weg, of gewoon de weg kwijt?
Waar het VB twintig jaar geleden uitdrukkelijk voor een hard neoliberaal model stond en op kunstmatige wijze de toenemende globalisering daarvan probeerde los te koppelen, is de grote nieuwigheid nu het pleidooi voor een nieuw Rijnlandmodel. Naar eigen zeggen staat extreemrechts voor een conservatieve synthese van een sociaal gecorrigeerde markteconomie, waarbij de markt centraal staat maar aan grenzen wordt onderworpen.
Het neoliberalisme wordt vooral omwille van de globalisering afgevallen. Het VB stelt het zelfs voor alsof het kapitalisme onder het neoliberalisme volledig beheerd wordt door internationale instellingen, waarbij de rol van de natiestaat wordt geminimaliseerd. Nochtans hebben zelfs multinationals een nationale verankering, zo erkent het VB dat energiebedrijf Engie Frans is en Alibaba Chinees.
Het klopt natuurlijk dat de neoliberale globalisering de afgelopen decennia dominant was en gepaard ging met een toenemende integratie van de wereldeconomie. Daar komt vandaag steeds meer verandering in, met de intrede van het tijdperk van wanorde waarin de botsing van belangen tussen de grote imperialistische machten een dominante factor wordt. Daarbij is er sprake van strategische deglobalisering en een grotere rol van de staat. Het VB lijkt daarop te willen inspelen, maar het wordt wel erg vreemd en bijzonder a-historisch als het dit doet onder de noemer van “Rijnlandmodel.”
Dat model was gebaseerd op de krachtsverhoudingen tussen arbeid en kapitaal na de Tweede Wereldoorlog. De dreiging van een sterke arbeidersbeweging aangevuld met het prestige van de Sovjet-Unie, maakten dat de burgerij wel tot sociale toegevingen verplicht was. Dit gebeurde bovendien in een periode van economische groei, waardoor de ruimte groter was. De ‘sociale correcties’ op de markt gebeurden niet vanuit een gemeenschapsgevoel, maar om de klassenstrijd af te kopen. Het VB verwijst vandaag naar dat “Rijnlandmodel”, zonder de positie van de arbeidersklasse nog maar in overweging te nemen. Bovendien doet het dit in een andere context, namelijk één van dreigende economische recessie van een kapitalisme dat langs alle kanten vastloopt. Het VB wijst er terecht op dat de neoliberale aanvallen op de welvaartstaat mee gestut werden door het verraad van de sociaaldemocratie. Maar waar staat het VB zelf en hoe zou het op enige wijze kunnen bijdragen aan een nieuw Rijnlandmodel? Het VB staat vijandig tegenover de georganiseerde arbeidersbeweging, terwijl het de dreiging van die kracht was die tot de sociale correcties leidde.
De neoliberale globalisering ging volgens het Vlaams Belang gepaard met cultureel marxisme, waarbij het financieel kapitalisme de reële economie in de afgrond duwt en het cultureel marxisme de ideologische basis vormt. Wat een nonsens! Marxisme staat voor een wetenschappelijke socialistische analyse van het kapitalisme ter versterking van de strijd voor een socialistische samenleving. Uiteraard heeft elke strijd ook culturele onderdelen en gevolgen en zeker revoluties zorgen voor grote culturele schokken en uitbarstingen van creativiteit. Het is echter bizar om de neoliberale eenheidsworst af te doen als ‘cultureel marxisme’. Moesten ze bij het VB ook maar enige notie van het marxisme hebben, dan zouden ze weten dat het niet de “te grote machtsconcentratie is die de markt misleidt”, maar dat het de markt is die tot die machtsconcentratie leidt. Het getuigt van een grote naïviteit als het VB stelt dat China de tweede wereldeconomie werd door “oneerlijke praktijken” zoals het “overspoelen van onze markten met dumpingpraktijken.” Het is nochtans een gewone marktwerking.
Net zoals het gewone marktwerking is om dienstverlening af te bouwen. Het VB schrijft: “De elites verwaarlozen de voorsteden en het platteland. De jobs in de maakindustrie verdwijnen er door de delokalisatie van bedrijven. De openbare dienstverlening, zoals openbaar vervoer, banken of post wordt er stelselmatig afgebouwd.” Het is nieuw dat banken ‘openbaar’ zouden zijn en ook Bpost is grotendeels in private handen. Los daarvan is de vaststelling van het verdwijnen van dienstverlening correct. Alleen is dit toe te schrijven aan de marktwerking die door het VB niet in vraag gesteld wordt.
Het VB wil het kapitalisme ‘eerlijker’ maken zonder aan de markt te raken. Het wil een gecorrigeerde markteconomie en geen staatseconomie. Op het congres klonk het dat de overheid een “krachtig geoliede machine op een strikt financieel dieet” moet zijn, waarbij gesnoeid wordt in overbodige taken en “overtollige ambtenaren.” Toch zou diezelfde overheid een greep moeten krijgen op strategische sectoren zoals de maakindustrie, energie, landbouw, zorg, technologie, banken en infrastructuur. Het denkt daarbij aan overheidsparticipaties, die evenwel niet meer dan 20-25% bedragen. Er wordt ook gedacht aan een energiecoöperatieve om de controle over energie niet in Franse handen te laten. Zelfs met een overheidsparticipatie blijven energiebedrijven en grote banken functioneren volgens de marktregels waarin enkel de winsten tellen en niet de dienstverlening aan de bevolking. Die kloof kan niet gedicht worden met woorden. Ofwel worden strategische sectoren in publieke handen genomen zodat de gemeenschap er democratische controle over heeft, ofwel gelden de regels van de winstmaximalisatie en komt er onvermijdelijk een “machtsconcentratie” die gepaard gaat met “oneerlijke praktijken” en schaalvergroting.
Kijk naar mijn woorden, niet mijn daden…
Een opmerkelijk aspect van het sociaal-economisch congres van het Vlaams Belang was de prominente rol die gespeeld werd door ex-liberalen en/of voormalige ondernemers. Er is een sterk element van ‘kijk naar mijn woorden, niet mijn daden’.
Eén van de congresvoorzitters was voormalig VLD-parlementslid en voormalig LDD’er Lode Vereeck. Hij werd door het VB binnengehaald nadat hij in 2019 door de Universiteit Hasselt was ontslagen wegens ongepaste relaties met studentes. De ‘gezinspartij’ stelde Vereeck daarop aan als lid van de raad van bestuur van de Universiteit Hasselt en hij ging aan de slag als medewerker van de partij in het Europees Parlement. Daar werkt hij onder meer samen met Brieuc Suys, die als ‘strijder’ van Schild & Vrienden onder meer volgend inzicht liet optekenen: “We eisen als samenleving niet veel van vrouwen: een goede moeder zijn en zichzelf verzorgen, er goed uit zien. Mannen worden terecht hogere standaarden opgelegd, enkel zo gaan we vooruit.”
De andere congresvoorzitter was Tom Vandendriessche. Die heeft een lange geschiedenis bij extreemrechts. Reeds als scholier was hij betrokken bij gewelddadige incidenten in Brugge. Aan de universiteit in Gent zette hij dat verder en kneedde hij de afdeling van KVHV-Gent om tot de club die onder meer Schild & Vrienden zou voortbrengen en pleitte voor een drastische verhoging van het inschrijvingsgeld om de toegang tot de universiteiten te beperken tot de elite. Hij introduceerde de elitaire looks en de gewoonte om de champagne rijkelijk te laten vloeien. Na zijn studies werd Vandendriessche “management trainee” bij Katoen Natie gevolgd door verschillende jobs als analist en auditor. Tussen 2014 en 2016 had hij zijn eigen bedrijfje in de energiesector, dat hij uiteindelijk verkocht aan Engie. Je weet wel, die Franse multinational waarvan het VB vandaag niet wil dat het onze energiesector domineert. In de congrestekst vandaag schrijft het VB: “Frankrijk slaagde er veel beter in om de energiefactuur van haar burgers (en dus de inflatie) onder controle te krijgen. Hadden wij ook een eigen energiesector gehad, dan waren wij er met minder kleerscheuren doorgekomen. Maar laat toenmalig premier Guy Verhofstadt nu net onze energiesector verkocht hebben aan … de Fransen.” Wat Europees Parlementslid Verhofstadt op niveau van de overheid deed, kopieerde zijn collega Vandendriessche op microniveau met zijn eigen bedrijf.
Eén van de prominente sprekers op het congres was Kamerlid Wouter Vermeersch, net als Vereeck een ex-liberaal uit LDD-kringen. Die was voorheen actief als ondernemer die goedkope zonnepanelen uit China importeerde, je weet wel: dat land dat door oneerlijke dumpingpraktijken de Vlaamse markt verstoort. De Tijd merkte op: “De vervelling van vrijemarktfetisjisten als Vereeck en Vermeersch tot economische nationalisten ziet Vlaams Belang parallel lopen met de wereldwijde tendens naar deglobalisering en de voorrang van geostrategische op economische belangen.” Nog iets over die zonnepanelen: vandaag vindt het VB dat die energietransitie “allemaal goed en wel” is, maar “te snel” gaat. In de congrestekst voegt het daaraan toe: “Bovendien zijn de productie van zonnepanelen en de inplanting van windmolens erg belastend voor het milieu. Het zijn ook ongeziene subsidieslurpers (30 miljard euro op vijftien jaar tijd).”
Conclusies
De wijze waarop het Vlaams Belang naar buiten treedt rond sociaal-economische thema’s is veranderd. Het speelt in op sociaal ongenoegen en op de vele tekorten, waarbij het zich voordoet als voorstander van sociale antwoorden en verzet tegen de ‘elites’. Zo stelt het VB: “Vandaag loopt de sociale tweedeling niet meer tussen arbeiders en kapitalisten, maar tussen de internationale elites en de nationale bevolking. Deze elite, vaak opgeleid aan peperdure business schools, heeft een wereldbeeld dat compleet los staat van enige nationale of culturele context.”
Ook op dit vlak is de hypocrisie compleet. Om zich op bestuursdeelname voor te bereiden, stuurde het VB een groep mandatarissen en medewerkers naar de Vlerick Business School en Antwerp Management School. Van die laatste haalde het zelfs een docent binnen als nieuw partijlid in Zoersel. Elitaire studentenclubs zoals het KVHV kijken uitdrukkelijk naar het Vlaams Belang en waren de afgelopen jaren een grotere kweekvijver voor die partij dan de NSV.
Het sociale imago is een dun laagje vernis dat enkel electorale doeleinden heeft. Met het asociale beleid van de andere partijen zal deze verf pakken. Dit kan het VB richting 30% stuwen, extreemrechts heeft het momentum mee en moet niet veel doen om te scoren. Dit succes zal ongetwijfeld leiden tot een toename van incidenten op basis van racisme, seksisme en LGBTQIA+fobie. Na de vooruitgang van het VB in de verkiezingen van 2019 zagen we dit al. De sociale ellende wordt gebruikt om haat en verdeeldheid onder de werkenden en hun gezinnen te versterken.
Voor antifascisten is het cruciaal dat het sociale imago van extreemrechts doorprikt en beantwoord wordt. Dit wordt het best gekoppeld aan acties rond de sociale eisen van de arbeidersbeweging. Strijd voor die eisen zijn het beste antwoord op zowel het asociale beleid als de hypocriete leugens van het Vals Belang. Tegelijk moeten we met antifascistische acties klaar en duidelijk zeggen dat VB een Vals Belang is.
De actie in Aalst op 24 september tijdens het sociaal-economische congres van het VB enkele kilometers verderop in Affligem was een belangrijk voorbeeld dat de toon zet voor verder protest. Het ging om actief protest met eisen voor het behoud van de index, massale publieke investeringen, een minimumloon van 17 euro per uur, verdediging van het recht op syndicale actie of nog het laten betalen van de miljardairs. Dat zijn eisen waarmee we niet enkel de hypocrisie van het Vals Belang doorprikken, maar ook aangeven hoe verandering in het belang van de werkende klasse kan worden bekomen.
De groei van extreemrechts is een wereldwijd fenomeen. Het uit zich niet overal ter wereld op dezelfde manier, maar het is geworteld in de meervoudige crises van het kapitalisme. Extreemrechts is de giftige schimmel op een systeem dat tot op het bot rot is. De middelen bestaan om ervoor te zorgen dat niemand aan de kant blijft staan, en door ons te verenigen in de strijd om die middelen in handen te nemen, kunnen we ervoor zorgen dat de woede niet op een contraproductieve wijze geuit wordt. Voor een sociaal alternatief voor asociaal beleid: laten we de rijkdom verdelen, niet de werkenden en hun gezinnen! Om deze rijkdom te herverdelen moet de arbeidersklasse ze controleren en bezitten. Dat betekent het kapitalisme omverwerpen om te bouwen aan een maatschappij die vrij is van onderdrukking en uitbuiting, een socialistische maatschappij.
-
Van brulboei naar reddingsboei. Zij-instromer trekt West-Vlaamse N-VA-lijst
Een peiling naar de kiesintenties in West-Vlaanderen gaf de doorslag: Jean-Marie Dedecker komt niet met een eigen lijst op, maar blijft als onafhankelijke trouw aan zijn partij. Een opwaarts gevecht met onzeker resultaat inzake het behoud van zijn parlementair zitje, ziet Dedecker niet zitten. Dezelfde peiling zorgde ervoor dat er binnen N-VA deze keer geen gemorrel is over de ‘onafhankelijke’ zij-instromer. De brulboei uit Middelkerke wordt stilaan ook gezien als een reddingsboei. Deze samenwerking is langs twee kanten gebaseerd op zwaktes, wat doorgaans een erg instabiele basis is.
De peiling van Doorbraak plaatst het Vlaams Belang op grote winst in West-Vlaanderen. In 2019 haalde het VB hier zijn sterkste provinciale resultaat met meer dan 20% van de stemmen. Dat zou stijgen tot ongeveer 30%, bijna dubbel zoveel als de eerste achtervolgers Vooruit en N-VA met elk ongeveer 16%. Het VB is nog volop bezig met het klaarstomen van kopstukken in West-Vlaanderen, maar kan scoren op basis van een brede waaier van thema’s bovenop het traditionele racisme dat gekoppeld wordt aan sociaal onbehagen dat versterkt is door jarenlang asociaal afbraakbeleid. Er is bovendien lokaal ongenoegen rond onder meer de hoogspanningslijn Ventilus. Daarnaast is er onrust onder de boeren rond stikstof. Dit alles stuwt het VB naar een momentum in de provincie.
Volgens deze peiling zou N-VA opnieuw zwaar verliezen. Van 28,5% in 2014 ging N-VA naar 21,4% in 2019 en daar zou nu nog 16,2% van overblijven. In het scenario dat Dedecker met een eigen lijst opkomt, zou die zijn stemmen bijna volledig bij Vlaams Belang weghalen en niet bij N-VA. De neergang van N-VA is opmerkelijk, maar uiteraard (nog) niet van het niveau van CD&V en Open VLD. Die partijen zouden volgens de peiling elk nogmaals 5% verlies incasseren. Open VLD komt nog aan 8,9%, CD&V staat op een voor West-Vlaanderen historisch dieptepunt van 12,1%.
Het resultaat van 2,8% voor een afzonderlijke lijst van Dedecker gaf voor hem de doorslag. Zelfs indien de verkiezingscampagne dat percentage nog kan optrekken, is een verkozene halen onzeker. Bovendien kijkt Dedecker ongetwijfeld ook al naar de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024 en wil hij een verlengd mandaat als burgemeester, waarbij hij op een hoger niveau meer gedaan krijgt als er een goede band mee is. VB-voorzitter Van Grieken verklaarde eerder in ’t Pallieterke: “Ik heb hem altijd al lachend gezegd dat we hem hetzelfde geven als N-VA. Maar hij kan de overstap niet maken, omdat zijn lijn met de Vlaamse regering – die hij nodig heeft als burgemeester van Middelkerke – dan zou worden doorgeknipt.” Dat het VB bereid is om een uitgesproken donkerblauwe liberaal als lijsttrekker uit te spelen, zegt veel over hoe ernstig de poging tot ‘sociaal imago’ moet genomen worden. Niet dat ze Dedecker nodig hebben om die hypocrisie te doorprikken: in 2019 en straks wellicht opnieuw wordt de West-Vlaamse VB Kamerlijst getrokken door Wouter Vermeersch die zijn eerste politieke stappen met Lijst-Dedecker zette.
Dedecker ziet voor zichzelf een rol weggelegd als een “tussenstation” en ook als “smeermiddel” tussen N-VA en Vlaams Belang. “Waarom zouden wij geen regering met de N-VA kunnen vormen? Eventueel met gedoogsteun van Vlaams Belang,” zei hij in een interview met Humo. Dat scenario van een minderheidsregering met gedoogsteun door VB werd eerder ook anoniem geopperd door VB-kopstukken. Nog los van de houding van N-VA hierover, is het maar de vraag of het verkiezingsresultaat dit scenario ook maar enigszins mogelijk kan maken. Langs de andere kant is het duidelijk dat Dedecker de zogenaamde ‘muur’ tussen VB en N-VA verder afbreekt. De Wever deed straffe uitspraken en noemde het VB het “melanoom van Vlaanderen”, maar ondertussen laat hij toe dat er langs verschillende kanten geknaagd wordt aan de muur die zijn partij scheidt van extreemrechts. Het dossier dat Humo deze week bracht over het scheldmagazine ’t Scheldt bevestigde dit nogmaals: achter de schermen van deze rioolpublicatie was er intens overleg en samenwerking tussen aanhangers van beide partijen. De riool van ‘t Scheldt loopt recht door de muur tussen N-VA en VB…
Voor N-VA is het behoud van de stemmen van Dedecker belangrijk. In 2019 haalde hij 40.000 voorkeurstemmen, bijna evenveel als lijsttrekker Sander Loones die nu naar het Vlaams Parlement verkast en met wie Bart De Wever naar eigen zeggen “grote plannen” heeft. Waar De Wever enkele weken geleden nog een proefballonnetje opliet over de nood aan een ‘grote rechtse’ formatie met de rechtervleugel van CD&V en Open VLD, ziet hij de komst van Dedecker nu als deel van een stormram tegen de Vivaldi-regering van onder meer CD&V en Open VLD. De samenwerking met Dedecker is ingegeven door de eigen zwakte van N-VA, veroorzaakt door jarenlange deelname aan een asociaal beleid. Dedecker speelt in op ongenoegen, maar staat voor dezelfde asociale recepten als N-VA. Klimaatverandering ontkent hij, voor grote bedrijven rolt hij de rode loper uit, wie het moeilijk heeft moet maar beter zijn best doen …
Tot slot nog positief nieuws uit de West-Vlaamse peiling. De nationale groei van PVDA zet zich ook hier door. De peiling van Doorbraak zet de PVDA op 6,1%, wat uitzicht geeft op een verkozene. Dit is een uitdrukking van het feit dat de linkerzijde in staat is om een deel van het ongenoegen naar zich toe te trekken. Dit ongenoegen organiseren en omzetten in zo sterk mogelijk verzet tegen het asociale beleid is meteen ook het beste antwoord op het gevaar van extreemrechts.
-
Verkiezingen. Hoe kan de arbeidersbeweging haar stempel drukken?
Een jaar voor de verkiezingen zitten alle regeringen in crisis
De financiële crisis van 2008-9 luidde het begin in van een serie van crisissen die elk op zich tot zeer verregaande conclusies kunnen leiden over het functioneren van het systeem, tot het in vraag stellen van het kapitalisme zelf.
Diepe politieke crisis
Dit drukt zich uit in een diepe politieke crisis van de meeste burgerlijke partijen, niet alleen in België. Hun basis verschrompelt elke dag een beetje meer. Dit komt door hun algemeen gebrek om te voldoen aan de meest dringende dagelijkse behoeften en noden van de meerderheid van de bevolking en de meest dringende uitdagingen, bijvoorbeeld wat betreft het klimaat. Ook bij die laag van arbeiders en delen van de middenklasse, die voorheen nog wat reserve hadden opgebouwd, wordt angstig uitgekeken naar wat nog volgen kan. Hun reserves en condities boeren zienderogen achteruit, met geen perspectief op beter.
Momenten waarop ook de middenlagen van de maatschappij in hun voortbestaan geraakt worden en zich beginnen roeren, zijn historisch altijd perioden geweest van grote maatschappelijke schokken, van revolutie en contrarevolutie.
De pandemie hakte er al zwaar in. Dit werd gevolgd door de energie- en inflatiecrisis. Voor de arbeidersklasse was het alle hens aan dek, ook in de meest geavanceerde kapitalistische landen. Daar dreigt nu een schuldencrisis bovenop te komen. Voor de noodzakelijke investeringen voor groene transitie en digitale omslag, wordt steevast uitgekeken naar de overheid, terwijl de opbrengsten ervan steevast voor een kleine minderheid van kapitaalbezitters zijn.
Turbulente verkiezingen
Vivaldi en de verschillende regionale regeringen konden de wereldwijde budgettaire versoepelingen aangrijpen om de ergste sociale gevolgen te verzachten. De eerste acties begin vorig jaar in de bedrijven, de zorg, van de kinderverzorgers, het onderwijspersoneel … voor meer middelen en meer loon en sociale tegemoetkomingen, waren het begin van een dynamiek die de verschillende regeringen dwong om maatregelen te nemen om een verdere radicalisering af te remmen. Het ging om maatregelen zoals de verlaging van de btw op energie van 21 naar 6%. Een echte discussie over welke strategie de arbeidersbeweging nodig heeft om haar volle gewicht in de schaal te kunnen werpen, werd echter nooit naar de werkvloer gebracht. Het gevoel zal vandaag aanwezig zijn dat we het ergste hebben kunnen vermijden. De index bleef bijvoorbeeld overeind, terwijl in vele landen de werkende bevolking het volle gewicht van de torenhoge inflatie ondervond. De beweging voor meer koopkracht leed geen nederlaag, de strijd was niet voor niets. Maar een overwinning werd het ook niet. We konden de schade beperken dankzij onze acties en de schaduw van onze potentiële collectieve kracht.
De verkiezingen dienen zich op een zeer turbulente manier aan. De meeste Vivaldi-partijen zijn in crisismodus. Ook de N-VA, federaal in de oppositie maar leider van de Vlaamse regering, spartelt. Deze crisis is er omdat hun sociale basis in de maatschappij steeds meer onder druk staat. Hoe zal het sentiment dat zowel afgrijzen als een grote angst en onzekerheid voor de toekomst weerspiegelt, zich politiek uitdrukken?
In Nederland neemt een hele politieke generatie ontslag, maar komen er ook nieuwe politieke programma’s? Martin Wolf, economisch journalist voor de Financial Times, vreest in zijn nieuwe boek (‘De crisis van het democratisch kapitalisme’) voor het voortbestaan van het ‘liberale’ kapitalisme. Hij pleit voor hervormingen van bovenaf om revolte van onderuit te vermijden.
Onze eisen samenbrengen in strijd
De werkende bevolking kan, in al haar diversiteit, met jongeren, vrouwen en lgbtqia+ mensen op kop, slechts op zichzelf rekenen om hun eisen en zorgen op tafel te leggen en te verdedigen. Ze kan een actieve rol spelen en haar stempel actief op de verkiezingscampagne en het publieke debat drukken indien ze de strijd van de afgelopen maanden naar een versnelling hoger brengt. Zo kan ze haar eisen in het maatschappelijk debat opleggen dat in de media, op de werkvloer, in de huiskamers en op school wordt gevoerd. Als de werkende bevolking dit niet zelf doet, zullen anderen het in haar naam doen, met alle gevolgen van dien. Extreemrechts is er alvast volleerd in. Maar ook anderen kunnen in dit vacuüm stappen.
Het personeel van het Nederlandstalig hoger onderwijs komt op 11 oktober op straat voor meer publieke middelen. De noden in het onderwijs, maar ook in de zorg, en andere publieke diensten als de brandweer, civiele bescherming … zijn gigantisch. Het is nodig dat de asociale loonwet verdwijnt en er een volledig herstel van de index komt. Op een sociaal kerkhof kan er geen gelijkheid groeien, en dus is het belangrijk dat ook de jongeren en de bewegingen tegen onderdrukking met hun specifieke eisen van zich laten horen in aanloop naar de verkiezingen.
Dergelijke bewegingen kunnen de stem van de PVDA versterken en de noodzakelijke krachtsverhouding opbouwen binnen de maatschappij om onze eisen ook af te dwingen. Het budgettaire keurslijf moet afgewezen worden. De steun voor eisen naar een meer verregaande herverdeling van de rijkdom door een taks op vermogen is zeer groot. Het komt neer op het opeisen van een groter deel van de door de werkenden zelf geproduceerde rijkdom.
Een burgerlijk parlement zal een dergelijke eis echter niet zomaar verwezenlijken. Bovendien zijn er immense achterpoortjes en blijven de grootste kapitalen in België nog steeds onzichtbaar door het ontbreken van een vermogenskadaster. Een bijkomende eis moet dan ook de nationalisatie van de financiële en belangrijkste economische sectoren zijn onder democratische controle van de gemeenschap om kapitaalvlucht te voorkomen.
Een dergelijk programma bespreken en populariseren naar aanloop van de verkiezingen, het onderdeel maken van de sociale verkiezingen in de bedrijven, van discussies in de scholen en campussen, maakt deel uit van de klassenstrijd. Het zal de werkende klasse in al haar geledingen meer bewust maken van haar bijzondere rol in de samenleving en de voorwaarden creëren om de strijd te beginnen voeren voor een maatschappij naar haar model en in haar belang.
-
Het keurslijf van sociale ellende doorbreken met strijd voor een andere samenleving
Terwijl de Nationale Bank erkent dat de ongelijkheid in ons land groter is dan voorheen aangenomen werd en de Europese Centrale Bank toegeeft dat de prijsstijgingen grotendeels veroorzaakt zijn door de winsten van grote bedrijven, kampen werkenden op hun werkplaats en in hun leven met steeds meer tekorten. Koop met de huidige rentevoeten en prijzen maar eens een eigen huis of appartement! Openbare diensten zijn kapot bespaard. Het water staat aan de lippen van het personeel van de kinderopvang, het onderwijs, de zorg, de brandweer, de OCMW’s, het openbaar vervoer … Er wordt betoogd en gestaakt. Signalen geven en oproepen om gehoord te worden, volstaan duidelijk niet.
Budgettair keurslijf wordt aangetrokken
Wie hoopt op verandering na de verkiezingen van 2024, kan serieus bedrogen uitkomen. Alle pro-kapitalistische partijen stappen mee in de terugkeer van het budgettaire keurslijf dat in heel Europa hersteld wordt. Dit keurslijf werd tijdens de pandemie losgelaten. Met stimulusmaatregelen werd de economie, en vooral de winsten, overeind gehouden. Nog voor de geldkranen van deze maatregelen terug dichtgedraaid zijn, wordt alles in stelling gebracht om opnieuw fors te besparen. Alle regeringen in België gaan daarin mee. En moest dat niet het geval zijn, zal desnoods het resterende Europese stimulusgeld als chantagemiddel gebruikt worden om dit budgettaire keurslijf op te leggen.
Alle pro-kapitalistische partijen aanvaarden de ‘noodzaak’ om de begroting op orde te zetten. In een context van enorme tekorten, maar ook het duurder worden van krediet, betekent dit een bewuste keuze voor de verderzetting en uitdieping van sociale ellende voor de meerderheid van de bevolking. De meningsverschillen over hoe de begroting op orde moet gesteld worden, in het bijzonder tussen de PS en de liberalen, worden breed uitgesmeerd en zijn reëel. Deze meningsverschillen blijven evenwel binnen de krijtlijnen van dat keurslijf en bevatten bijgevolg nog geen begin van antwoord op onze noden.
Vanaf 2024 moet er jaarlijks 5 miljard euro gevonden worden om aan de Europese begrotingsnormen te voldoen. Dermagne van de PS wil dit geld voor een derde bij de uitgaven, een derde bij de inkomsten en een derde bij diverse posten zoeken. De rechterzijde wil vooral de uitgaven verminderen, onder meer door te besparen op werklozen en zieken. Het pleidooi van Conner Rouseau voor ‘basisbanen’, wat de deur opent voor een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, kreeg applaus van de werkgevers, De Wever, Lachaert en Bouchez.
De PS pleit voor een verdubbeling van de effectentaks en een belasting op de meerwaarde op aandelen. Zo wil de sociaaldemocratie de besparingen op onze levensstandaard ‘evenwichtig’ laten overkomen en het budgettair keurslijf verkocht krijgen. Bij de begrotingscontrole eerder dit jaar stemde de PS in met het schrappen van de verhoging van het minimumpensioen en van de minima van andere uitkeringen.
Het beperken van de uitgaven gebeurt dus nu al. Op de extra inkomsten vanuit de grote vermogens blijft het daarentegen grotendeels wachten. Het is bovendien weinig waarschijnlijk dat het onderdeel zal zijn van de grote fiscale hervorming die CD&V nog wil realiseren met minister Van Peteghem, een hervorming die wellicht zal botsen op de tegenstellingen tussen liberalen en PS. De PVDA merkte daarnaast terecht op dat geen enkele van de 37 Belgische miljardairs vandaag geraakt wordt door de bestaande effectentaks.
Verandering zal strijd vergen
De budgettaire dwangbuis heeft een impact op alle beleidsniveaus en wordt versterkt door de stijgende rentevoeten waardoor schulden duurder worden. Dit beperkt de ruimte voor een links beleid dat vertrekt van de noden, zowel op federaal, regionaal als lokaal vlak. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 dreigt ook een verdere aanval op het personeel en de diensten van de gemeenten. Elke verandering in het belang van de werkende klasse zal een stevige strijd met een massabeweging vergen.
Die vaststelling is ook essentieel om in het kader van de enorme ongelijkheid en de vele tekorten de superrijken effectief te laten bijdragen. Wij verdedigen de eis om de grootste vermogens te belasten. We benadrukken de noodzaak van een breed gedragen massabeweging om die eis effectief te winnen. Het is niet gewoon een kwestie van een miljonairstaks te stemmen, zoals Raoul Hedebouw op 1 mei verklaarde. Om te winnen, moeten we al onze krachten organiseren, politiseren, mobiliseren en voorbereiden op de volgende stappen.
In dat kader is de eis van de nationalisatie van de financiële sector en andere sleutelsectoren van de economie geen overbodige luxe. Enkel zo kunnen we een stap voor zijn op de onvermijdelijke pogingen tot sabotage door het kapitaal. Het is bovendien belangrijk omdat het de vraag opwerpt wie de controle over de beschikbare middelen zou moeten hebben: een klein groepje superrijken dat desnoods met publieke middelen overeind gehouden wordt als het gokken verkeerd loopt (zoals de falende banken in de VS aantonen) of de overgrote meerderheid van de bevolking. Wat de gemeenschap niet bezit, kan ze niet controleren.
Geen enkele sociale verworvenheid is bekomen door het gewoon te vragen. Dit gebeurde telkens door sociale strijd, doorgaans op zodanig intensieve wijze dat de burgerij vreesde voor revolutionaire omwentelingen. Zo bouwen we aan een krachtsverhouding.
Het is logisch dat het protest vandaag naar de verkiezingen kijkt. Ook wij zullen in 2024 enthousiast voor de PVDA stemmen omdat dit de positie van de werkende klasse versterkt. Geduldig afwachten op een onzeker resultaat in 2024 is echter geen optie als je kijkt naar de tekorten en de aanvallen op onder meer het supermarktpersoneel. Het actief mobiliseren van alle steun en het mobiliseren en betrekken van wie dat vandaag nog niet is, kortom het uitbreiden en verdiepen van strijd is de manier waarop in de zorg, het onderwijs of het openbaar vervoer overwinningen geboekt kunnen worden. De burgerij zal pas extra middelen toekennen als ze het mes op de keel gezet wordt. Een dergelijke strijdbenadering zou er bovendien voor zorgen dat in de verkiezingscampagnes van 2024 niet de verdelende haat van rechts en extreemrechts centraal staan, zeker in Vlaanderen, maar onze eisen.
Dit is onderdeel van onze revolutionaire benadering gericht op socialistische maatschappijverandering. We nemen geen genoegen met oppervlakkige veranderingen van de oude samenleving, we willen een nieuwe. Die zullen we bekomen op de manier dat de werkende klasse eerder overwinningen behaalde: door georganiseerd, massaal en vastberaden op een duidelijk omschreven en breed bediscussieerd doel af te gaan. Dan wordt wat velen vandaag onmogelijk achten mogelijk.
-
Rechts achterna lopen, zal links niet versterken
De verkiezingen van 2024 dreigen langs Vlaamse kant een nieuwe ‘zwarte zondag’ op te leveren. Vlaams Belang en N-VA zouden zelfs (bijna) een absolute meerderheid halen. Met nog één jaar te gaan tot aan de verkiezingen, is het voor socialisten erg belangrijk om een dam op te werpen tegen rechts. De keuze van Vooruit om delen van het programma van rechts te kopiëren, is echter een doodlopend straatje waar het VB slapend rijk mee wordt.
door Jeroen (Gent)
MR-voorzitter George Bouchez, zelf een naar Trumpisme neigende neoliberaal, liet zich ontvallen dat hij “langs rechts ingehaald” werd door de ‘basisbanen’ van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Hij ging zelfs zo ver om Rousseau uit te nodigen om lid te worden van de MR. Op zich is er niets vernieuwend aan deze basisbanen. Al jaren wordt de druk op werklozen opgevoerd om eender welke job aan eender welke voorwaarden aan te nemen. Dat levert weinig op, behalve een neerwaartse spiraal van lonen en arbeidsvoorwaarden. Opvallend aan de voorstellen van Rousseau was de hardvochtigheid waarmee hij zieken en thuisblijvende moeders verplicht aan het werk wil zetten. Het is een zoveelste voorstel dat rechtstreeks uit rechtse programma’s komt. Het ‘Deense model’ lijkt de norm bij Vooruit.
Het argument van Vooruit is dat het deelname aan een Vlaamse regering met N-VA en Open Vld voorbereidt, om zo een coalitie van N-VA en VB de pas af te snijden. Vooruit beweert dat het in zo’n coalitie zaken kan gedaan krijgen. In Antwerpen is er al een bestuur van deze partijen en aanvaardt Vooruit braaf de besparingen op cultuur, sociaal werk en andere asociale maatregelen. Doorgaans gooien de sociaaldemocraten alle sociale voorstellen overbood tijdens de onderhandelingen om coalities te vormen. Waarom wachten tot na de verkiezingen om dit te doen, lijkt Rousseau te denken.
In de beleving van Rousseau lijkt deze tactiek succesvol. Vooruit gaat vooruit in de peilingen en deelname aan de volgende regeringen lijkt verzekerd. Met deze benadering gaat Vooruit voorbij aan de redenen waarom het VB kan scoren: het ongenoegen over het asociale beleid van zowel de federale als de Vlaamse overheid. Het opwarmen van dezelfde neoliberale recepten zoals basisbanen, het beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd, meer controle op werklozen … zal het verschil niet maken. Het zal geen frustraties en ongenoegen wegnemen, maar net versterken. Het zal de concurrentie tussen wie werkt en wie werkloos is aanscherpen en zo de lonen en arbeidsvoorwaarden naar beneden duwen.
Links kan hier geen genoegen mee nemen. In plaats van werkenden en werklozen tegen elkaar op te zetten, moet het beschikbare werk verdeeld worden via arbeidsduurvermindering met behoud van loon en bijkomende aanwervingen. Tegenover de tekorten en besparingen plaatsen wij investeringen en belastingen op de rijken. De PVDA speelt een goede rol om linkse eisen te populariseren, zelfs indien de voorstellen binnen het kader van het kapitalisme blijven. De electorale vooruitgang van PVDA is belangrijk, ook in de strijd tegen extreemrechts. Om aan te tonen dat links anders is, moeten overwinningen geboekt worden. Eisen afdwingen kan enkel als ze gedragen worden door een beweging op straat. Het ongenoegen omzetten in strijd, in plaats van berusting, is essentieel om mensen weg te trekken uit het cynisme en de uitzichtloosheid die rechts voor hen in petto heeft.