Category: sociale verkiezingen 2024

Nigel, kandidaat voor ABVV aan de KULeuven

“Een specifiek kenmerk van de organisatie van de universiteit is dat iedereen sterk verdeeld is over verschillende campussen, onderzoeksgroepen etc. Dat zorgt ervoor dat de opkomst bij de sociale verkiezingen bijzonder laag ligt in vergelijking met andere sectoren. Ook merk ik dat het antisyndicaal discours van de media wel degelijk zijn invloed heeft op de werknemers. Nog voor we eisen naar voren kunnen schuiven, is het dus belangrijk om personeel te betrekken bij de vakbondswerking en ervan te overtuigen dat het belangrijk is een sterke syndicale delegatie te hebben.

“Een ander probleem aan de universiteit is de wirwar van verschillende statuten: ABAP, ATP, ZAP, bursalen… Eisen moeten daardoor ‘vertaald’ worden naar de verschillende statuten, wat de werkgever toelaat om verschillende categorieën van personeel anders te behandelen. Het is daardoor belangrijk om een sterk programma te hebben dat niet verzandt in ‘technische’ kwesties.”

Serge, kandidaat voor ABVV aan de VUB

1/ “Een belangrijk thema is dat van de ongeregistreerde, en dus onbetaalde, overuren die het academisch personeel kloppen. Deze zijn uiteraard het gevolg van het gebrek aan personeel: het aantal studenten per prof wordt ieder jaar steeds groter. Verder wordt het academisch personeel vaak overladen met allerhande taken en opdrachten die niets met hun kerntaak te maken hebben, zoals het moeten bijzitten in comités en het zoeken van fondsen voor onderzoeken. 

“Daarnaast is er de kwestie van de bursalen. Dit zijn onderzoekers/doctoraatsstudenten die vaak onder tijdelijke en precaire contracten werken voor de universiteit. Deze collega’s genieten amper sociale bescherming, en zijn voor hun werkzekerheid en loon volledig afhankelijk van hun leidinggevenden en de verworven fondsen voor hun onderzoek. Dit zorgt voor enorm veel prestatiedruk en maakt hen extra kwetsbaar voor grensoverschrijdend gedrag.

“Deze thema’s zijn zeker niet nieuw. Er zijn al talloze onderhandelingen geweest tussen directie en vakbond, maar de onwil van de directie om dit deftig aan te pakken zorgt ervoor dat de problemen blijven. Deze onwil verbaast natuurlijk niet, want zij halen hun voordeel uit deze situatie. Enkel door de druk op te voeren vanuit de vakbond toe en (te dreigen met) acties te organiseren kunnen we de directie tot verandering dwingen.

2/ “Belangrijk is de communicatie vanuit de verkozenen en de rest van de vakbondsmilitanten en het personeel. Een open communicatie over acties, strategieën en over wat er onderhandeld wordt tijdens de raden me essentieel om alle collega’s betrokken te houden. Deze communicatie kan gebeuren door middel van vergaderingen, maar ook langs elektronische weg. Daarnaast mag de vakbondsleiding ook niet ‘gesloten’ zijn. Een vakbond moet gemakkelijk benaderbaar zijn en iedereen mag een mening en ideeën geven over de te volgen strategieën en acties. Zo werd er bij ons op een ledenvergadering gestemd over de samenstelling van de kieslijsten. De lijst werd dus niet van bovenaf opgelegd, maar van onderuit verkozen. Syndicale democratie is belangrijk voor de betrokkenheid en om vertegenwoordiging te garanderen.”

3/ “Hoe je het ook draait of keert, syndicaal werk is uiteindelijk ook politiek werk. De strijd voor meer middelen in het (hoger) onderwijs begint bij uit te leggen aan collega’s dat deze middelen bestaan in de samenleving, en dat het de werkenden zijn die deze middelen creëren. Het feit dat de regering te weinig investeert in onderwijs en dat er vooral fondsen worden gegeven aan onderzoeken die op termijn winstgevend zijn, is een politieke keuze vanuit de kapitalistische klasse. De strijd voor betere werkomstandigheden en voor meer geld is een strijd voor de middelen die door onze klasse zijn gerealiseerd maar die ons werden afgenomen. Om deze strijd te versterken, proberen we op onze universiteit ook samen te werken met linkse politieke studentenorganisaties.”

Pamflet van LSP

Niet zo maar verkiezingen

In mei is het zover! In meer dan 7000 bedrijven zullen sociale verkiezingen plaats vinden: in bedrijven met meer dan 50 werknemers voor een comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW), in bedrijven met meer dan 100 werknemers ook voor een ondernemingsraad (OR). In de deze verkiezingen kan je stemmen op kandidaten die dichter bij jou staan, op de werkvloer en in een zelfde verhouding tot de werkgever.

De sociale verkiezingen hebben het grootste aantal kandidaten, zo waren er in 2016 132.750 kandidaten. Dat is ongeveer dubbel zoveel als bij alle gemeenteraadsverkiezingen samen! De arbeidersbeweging heeft door strijd afgedwongen dat het eigen vertegenwoordigers in enkele controle- en toezichtsorganen verkiest, vertegenwoordigers die bescherming genieten tegen patronale willekeur als gevolg van hun rol als afgevaardigde. Het is belangrijk voor alle werkenden dat ze over vertegenwoordigers beschikken die hun belangen verdedigen en de grieven en zorgen van het personeel naar voren kunnen brengen.

Verkiezingen in tijden van ontslagen: de race to the bottom stoppen!

Voor heel wat werkenden is dit verkiezingsjaar er één van grote onzekerheid. Het ene na het andere bedrijf kondigt ontslagen aan. Een belangrijk deel daarvan gaat ook richting faillissement. Het zijn allemaal kenmerken van vertraagde groei en recessie.

Zo zouden in het ‘meest gunstige’ scenario 1100 van de 2500 jobs bij Van Hool geschrapt worden. Het bedrijf trekt de stekker uit de productie van bussen in ons land. Het faillissement bedreigt de overige werkenden en hun families. Het geld is op, zegt het bedrijf. Waar zijn de miljoenen die vanuit het bedrijf naar de familieholding Immoroc getransfereerd zijn? Die holding gebruikt het bedrijf als financiële melkkoe voor de familie Van Hool. Jaren van inhaligheid door de familie Van Hool, die zich daarmee (en eerder al met koloniale uitbuiting) op de lijst van de rijkste Belgen plaatste, is de voornaamste reden voor deze situatie.

Gelijkaardige scenario’s zien we bij andere grote bedrijven. De recessie in Duitsland en de crisis in de autoindustrie leiden tot  het in vraag stellen van de tewerkstelling van 3500 werknemers bij Audi Brussels. Algemeen zien we een toenames van faillissementen: het aantal in februari 2024 ligt hoger in vergelijking met dezelfde maand in 2023 (+20,0%) en 2022 (+35,1%). De gigantische Duitse chemiesector produceerde vorig jaar 8 procent minder dan het jaar ervoor, de productie ligt nu al 11 procent lager dan in 2015. Dezelfde tendens zet zich door bij ons: bij BASF daalde de omzet vorig jaar met 21 procent en bij Covestro met 20 procent, bij Tessenderlo werden die gehalveerd naar 114 miljoen euro afgelopen jaar.

Toch blijven er positieve berichten komen over de economie. De rem op de neergang kwam er vooral door het vele overheidsgeld dat sinds de covid pandemie werd gespendeerd aan crisisplannen. Het ‘NextGenerationEU’-plan bedraagt zelfs meer dan 2.000 miljard euro. Daardoor doet de economie het minder slecht dan verwacht. Dit wordt versterkt door de lopende schulden van bedrijven die nog aan lage rentes worden afgelost.

Het kapitalisme ligt al een hele tijd aan het infuus! Zonder dergelijke investeringen en een – zij het wel ingeperkte – index zou de krimp van de economie veel groter zijn. Waarom het kapitalisme nog redden als het ons geen welzijn en vooruitgang biedt? De ongelijkheid neemt steeds verder toe. Volgens de Nationale Bank van België zouden alle Belgen samen een vermogen van 2.852 miljard euro hebben, waarbij de 10% rijksten 55% van het vermogen in handen hebben. Het kapitalisme draagt deze neerwaartse spiraal in zich, dus moeten we het kapitalisme aanpakken!

Dalende winstvoeten mogen geen excuus vormen om te besparen!

In de afgelopen periode bedroegen de bruto winstmarges meer dan 40%. Er is dus geld om lonen te verhogen, degelijke jobs te realiseren en te investeren. Zeggen dat er geen geld is, mag geen excuus vormen. De krimpende economie zal echter aangegrepen worden door kapitalisten om te stellen dat het niet anders kan dan te besparen!

We moeten wijzen op deze winsten en wie die toe-eigenen. Tegelijkertijd vormt het een grote valkuil om ons afhankelijk te maken van de winsten op zich. Want zo blijven we de speelbal van kapitalisten die binnen de markt het spel meespelen. Als hun winsten dalen, kunnen wij minder vragen. Het systeem aanvaarden betekent dus ook de onderdrukking aanvaarden!

Een steeds groter deel van de winsten wordt geïnvesteerd in vast kapitaal (machines, gereedschap, gebouwen). Daardoor moeten kapitalisten meer kapitaal inzetten om dezelfde winst te behalen. Om hun winstmarges op peil te houden, verhogen ze daarom de uitbuitingsgraad van wie werkt. De vele aanvallen op onze werkvoorwaarden kaderen daarin!

Beter dan afhankelijk blijven van deze perverse marktmechanismen, bouwen we best een strijd op om sectoren uit de markt te halen. Op dat ogenblik kan de geproduceerde rijkdom ook terugvloeien naar de werkende klasse, waardoor ongelijkheid afneemt en investeren in welzijn op alle domeinen mogelijk wordt. Dit staat haaks op een begroting in evenwicht houden waarbij volgens het IMF en de EU 30 miljard euro moet bespaard worden in België.

Opmaken voor een verdere strijd tussen twee klassen: wat zeggen de vakbonden en het VBO? 

Zowel de vakbonden als het VBO stomen zich klaar voor de politieke verkiezingen. Ze doen dit door in hun memoranda hun verwachtingen te formuleren in concrete maatregelen. Deze memoranda geven steeds een zicht op de richting die beiden willen uitgaan in deze clash.

Het VBO legt de focus op innovatie en een groene economie, en uiteraard een competitief België. Daarmee bedoelen ze zo weinig mogelijk lasten voor de bedrijven. Hiervoor verwacht het VBO een sterkere overheid én grondige investeringen om bedrijven te faciliteren hierin. Die overheid moet bovendien de ‘systeemcrisissen’ opvangen, iets waar zij zelf de veroorzakers van zijn. Tegelijk doet het VBO een reeks voorstellen om die overheid net ‘efficiënter’ te maken, waarbij ze de lopende kosten over een tijdspanne van 8 jaar met 8 procentpunten van het bbp wil terugdringen, zonder in te boeten aan dienstverlening. In 2030 verwacht het een uitgavenratio onder de 45% van het bbp. Kortom, besparingen op overheidsdiensten, die in hoofdzaak in functie van de winsten van bedrijven moeten ingezet worden.

Investeringen in dienst van de winsten, maar niet betaald vanuit die winsten. Het geldt moet komen uit een opdrijving van de uitbuitingsgraad, via verdere aanvallen op werkvoorwaarden: o.a. een afschaffing van index tegen 2030, via het verder aanscherpen van de loonwet van 96.

Daarnaast wordt een groot aanvalsoffensief ingezet tegen de vertegenwoordiging van werkenden op de werkvloer. Het VBO wil collectief overleg inbinden door het CBPW en de OR samen te voegen (met een afbouw van mandaten en vertegenwoordiging), CAO’s te sluiten met één vakbond, directe overeenkomsten te maken met medewerkers zonder CAO, de ontslagbescherming inperken … Samen met een dalend aantal werkenden met een contract onbepaalde duur tast dit de vertegenwoordiging grondig aan!

Het hele pakket van aanvallen samen kunnen voor hen perfect aansluiten op de vraag van Europa om een begroting in evenwicht te hebben. Het VBO wil bovenop de eerder vernoemde maatregelen de sociale zekerheid afbouwen, waarbij het zelfs de verhoging van de nettolonen (via een afgeslankte sociale zekerheid) gebruikt om het ‘progressief’ voor te stellen. De geldstroom van arbeid naar kapitaal wordt via al deze voorstellen verder versterkt.

De grote vakbonden ABVV en ACV antwoorden in hoofdzaak defensief. Er is nergens sprake van een reële breuk maken in het systeem of om de controle van werkenden te vergroten. Niettemin zijn er belangrijke strijdpunten die ook effectief kunnen opgepikt worden. Daar kunnen afgevaardigden en delegaties een rol in spelen!

Naast het behoud van de index gaat het ABVV voor het afschaffen van de verlagingen van werkgeversbijdragen en een vermogensbelasting om middelen vrij te maken. 17 euro per uur, 2800 euro per maand als minimum en een herziening van de wet van 96 om loonsverhoging te koppelen aan de ‘economische realiteit’ moeten de koopkracht verhogen. Er is ook een antwoord op de VBO-roep om de flexibiliteit van arbeid te maximaliseren: de eis voor een 32-urenweek zonder loonverlies en bijkomende aanwervingen is een speerpunt, evenals een extra week betaald verlof en een einde aan onvrijwillig deeltijds werk en flexi-jobs.

Eisen voor een publiek energiebedrijf lijken ons een belangrijk discussiepunt. In het verleden gingen dergelijke oplossingen verloren door de concurrentie binnen de markt. In navolging van wat verschillende centrales tijdens de koopkrachtcrisis eisten, kan het voorstel van een publieke energiesector door nationalisatie en democratische controle een oplossing bieden. We gaan graag in discussie om te bespreken hoe dat er kan uitzien!

Voorbereiden op een veralgemeende beweging die wint!

Deze periode is niet zonder protest of beweging. Nu al is er verzet tegen de aangekondigde besparingen en in sectoren zoals het openbaar vervoer, gevangenissen, onderwijs of de zorg volgen de acties elkaar op. Daarnaast zijn er grote acties tegen onderdrukking, in Gaza, ten aanzien van vrouwen en LGBTQI+ personen …

Na de politieke verkiezingen zullen echter veel zaken concreet worden. Als besparingen effectief worden, is een opbouwend actieplan nodig om dit te stoppen en om de sociaal-economische agenda te bepalen. Daar waar de ontslagen (dreigen te) vallen moeten we op elkaar kunnen rekenen en massaal solidariteit uitbouwen.

We kunnen leren uit eerdere bewegingen, zoals die van 2014: strijd kan lonen, als de leiding van de vakbonden daar ook toe bereid is. Ook daarom bouwen we best samen nu al aan een steeds grotere kracht die solidair en strijdbaar is!  

Sanja, kandidaat voor Algemene Centrale (ABVV) in een groot petrochemisch bedrijf

“De belangrijkste thema’s waar we rond werken zijn verloning, koopkracht, werkomstandigheden en veiligheid. 

“Tijdens de tweejaarlijkse CAO-onderhandelingen formuleren we eisen rond verloning, koopkracht, maar ook werkomstandigheden. Het is in die periode elke keer zoeken en inschatten welke trukendoos de werkgever zal bovenhalen om de gigantische winstcijfers toch rood te laten kleuren. Op die manier probeert hij het personeel te misleiden en een loyaliteitsconflict aan te praten. Het sterkste wapen van de vakbond is de mogelijkheid om het personeel in te lichten, te organiseren en te activeren. Dat laatste uit zich in vergaderingen houden met alle productieploegen, gezamenlijke acties of stakingen. 

“Want het is niet het eindeloos discussiëren aan de onderhandelingstafel dat de kracht van onze stem bepaalt, maar wel de druk die we met zijn allen kunnen zetten vanuit de werkvloer. 

“Verder werken we steevast rond veiligheid en de bezettingsgraad van het personeel. We zijn ervan overtuigd dat die twee zaken op een chemisch bedrijf in hand gaan. Uiteraard staat dat lijnrecht tegenover het winstbejag van de werkgever en zijn constante drang om met minder volk steeds meer producten te fabriceren. En dit liefst nog op een zo kort mogelijke tijd. Via syndicale vergaderingen kunnen we eisen stellen rond de manier waarop de werkgever de bezetting organiseert en kunnen we onveilige situaties aankaarten.

“Ook de inmiddels bekende PFOS problematiek kadert in het thema veiligheid. Dit is een thema dat via onze CPBW-vergaderingen met behulp van De Algemene Centrale Antwerpen wordt opgevolgd. Hier proberen we 3M, maar ook de directe omliggende bedrijven, te dwingen om hun verantwoordelijkheid te nemen door enerzijds in kaart te brengen welke schade PFOS heeft aangericht en anderzijds eigen processen aan te kaarten die ongezond en vervuilend kunnen zijn.

“Los van de specifieke PFOS-problematiek zijn we er als vakbond van overtuigd dat elk bedrijf in de Antwerpse haven zijn eigen “super schadelijk stofje” heeft. De ernstige problematiek en het misleidende gebekvecht rond PFOS en 3M kan ons dichter brengen bij de “vuile was” van ons eigen bedrijf en de manier waarop zij omgaat met schadelijke stoffen waaraan wij allemaal blootgesteld worden. 

“De thema’s waar we als vakbond rond werken zijn thema’s die niet alleen leven op de werkvloer, maar die ook tot bewuster nadenken stemmen. De link leggen tussen ogenschijnlijk kleine veranderingen of besparingen op het bedrijf met afspraken die multinationals en regeringsleiders op topniveau maken kan ons helpen om het personeel te politiseren. De recente “European Industry Summit” op het terrein van BASF toont aan dat het de werkgevers zijn die aan de touwtjes van de politiek trekken en niet omgekeerd.”

Kim, kandidaat voor BBTK bij Smals, een vzw in de ICT-sector

“Ik werk sinds anderhalf jaar voor Smals, een vzw in de ICT-sector die werkt voor allerlei overheidsdiensten in de sociale zekerheid en de gezondheidszorg. 

“Vorig jaar is er binnen Smals en Egov Select (een andere ICT-vzw die IT-ers tewerkstelt voor de federale overheidsdiensten) een nieuwe cao aangenomen die in januari 2024 in werking is getreden. BBTK heeft, voor zover ik weet als enige vakbond bij Smals & Egov Select, hiervoor een online infomoment met stemming voor haar leden georganiseerd.

“Afgelopen herfst heeft BBTK ook infomomenten georganiseerd om het pensioenfonds bij Smals & Egov Select uit te leggen. BBTK beschikt enkel over de e-mailadressen van de eigen leden, maar benadrukte dat we andere collega’s die geen lid waren van BBTK mochten uitnodigen.

“Bij het samenstellen van de lijst, probeert BBTK een zo evenwaardige lijst samenstellen, met collega’s over alle kantoren en diensten heen, een evenwicht tussen mannen en vrouwen, tussen IT en non-IT personeel, en met een speciale aandacht voor dat IT-personeel dat gedetacheerd is buiten de eigen kantoren (en daardoor ook moeilijker bereikbaar is).

“Toen ik een probleem voor een collega meldde, namen de verantwoordelijken van de delegatie en de juridische ondersteuning van BBTK het meteen op. Ik vermoed nochtans dat de betrokken collega zelf geen lid is van de vakbond.

“Als ik het allemaal optel, zie ik heel veel gezonde syndicale reflexen bij de delegatie van BBTK/SETCA, en ik kan dan ook met trots zeggen dat ik namens deze lijst zal deelnemen aan de sociale verkiezingen. Voorlopig neem ik vooral de tijd om meer details van de werking te leren kennen en te ontdekken wat er zich allemaal achter de schermen afspeelt. 

“Desalniettemin is mijn indruk tot nu toe dat de grootste uitdaging voor onze BBTK-delegatie de zichtbaarheid is bij het personeel dat helemaal niet met de vakbond bezig is. Bij een recente bijeenkomst in verband met de aankomende verkiezingen heb ik voorgesteld om vier keer per jaar met de delegatie een ronde van het gebouw te doen. Bij Smals is er heel veel telewerk, maar vier keer per jaar organiseert Smals op het hoofdkantoor na de werkuren een ‘Happy Hour’ met drank, hapjes, afscheid van mensen die op pensioen gaan, en andere activiteiten. Op die dagen is er altijd veel volk aanwezig op het hoofdkantoor. Dat is een uitgelezen moment om een ronde door het gebouw te doen om ons als vakbond voor te stellen en na te gaan welke vragen er zijn waarbij de vakbond kan helpen. Zelfs indien dit in het begin weinig respons oplevert, kan het op lange termijn een instrument zijn om de vakbondswerking te versterken.”

Joachim Permentier, kandidaat voor OVS bij de NMBS

1/ “Politiek en management voeren al meer dan twee decennia een afbraakpolitiek binnen de Belgische Spoorwegen. Onder het mom van voorbereiding op de liberalisering, worden rechten en eerlijke verloning van het personeel systematisch onder druk gezet. Dit alles gaat gepaard met een langdurig personeelstekort, waardoor basisrechten als verlof of vrije dagen vaak niet worden verleend. Het feit dat deze maatschappij in een continue situatie van “reorganisatie” zit, ook al decennia lang, weegt ook op het vertrouwen dat de collega’s hebben in het management en heeft een grote impact op hun psychosociaal welzijn.

“Binnen de NMBS zijn er twee directe uitdagingen: als de werkgever zich niet kan houden aan de wettelijke minima voorzien in de welzijnswetgeving en arbeidswet, dan is er géén basis om zelfs maar een welzijnsbeleid te proberen te ontwikkelen. Dat moet dus veranderen en alle middelen moeten daartoe aangewend. Ten tweede moet er een grondige analyse gemaakt worden van de psychosociale belasting en moeten die resultaten serieus genomen worden. Vandaag merken we dat het management zich wendt tot een vorm van welzijnswashing waarin vlaggen en ballonnen worden opgehangen boven een overwerkte equipe werknemers. Wanneer dit beleid doorprikt wordt door syndicale organisaties op de overlegorganen, wordt de discussie niet ten gronde gevoerd. Sterker, risicoanalyses worden in het beste geval halfslachtig gevoerd, laat staan dat er doortastende actieplannen naar voren worden geschoven. Onze vrees is dat deze strijd niet enkel aan de onderhandelingstafel kan gevoerd worden.

“Om onze eisen te realiseren is er een combinatie nodig van sensibilisering van de werkvloer, actie op het terrein en op basis daarvan eventueel overleg. Niet enkel op basis van overleg dus.”

2/ “Publicatie, sensibilisering, informeren over strijd binnen andere sectoren en een eerlijke correcte uiteenzetting over wat in de comités plaatsvindt. Democratisch betrekken van leden en niet-leden en via gemeenschappelijke strijd met andere syndicale organisaties.”

3/ “Ik ben voorzitter van een politiek onafhankelijke vakbond, in die zin zijn we kritisch over de standpunten van elke politieke partij. Daartegenover staat een vakbond die wel waarden van solidariteit en eengemaakte strijd hoog in het vaandel draagt.”

Jeremiah, kandidaat voor het ACV in het onderwijs in Luik

1/ “De belangrijkste thema’s in het Franstalig onderwijs zijn de kwestie van de herfinanciering en de lopende hervormingen. De voorbije periode werd gekenmerkt door belangrijke en historische mobilisaties. Ondanks deze mobilisaties is er geen grote doorbraak bereikt. In de marge zijn enkele concessies gedaan, zoals een bonus voor computerapparatuur. We moeten terug naar mobilisaties die voorbereid worden met algemene vergaderingen waarbij alle collega’s betrokken worden. We hebben een duidelijk programma nodig voor het verdedigen van jobs en voor een algemene herfinanciering van alle openbare diensten. Die herfinanciering moet gebaseerd zijn op het belasten van de rijkste mensen.” 

2/ “De eerste praktische stap is om met onze collega’s te praten over arbeidsomstandigheden en het beheer van het onderwijs. Om dit te bereiken zijn er verschillende manieren om te communiceren, met name via vakbondsborden in de leraarskamers met posters en pamfletten, analyses of reacties op actuele gebeurtenissen in de sector en de school. We organiseren enquêtes onder collega’s om te weten wat zij denken over de verschillende hervormingen. Op basis van deze enquêtes kunnen we antwoorden formuleren en deze verdedigen op de ondernemingsraad of het CPBW. Dit is waar we de kleine overwinningen kunnen behalen die nodig zijn om vertrouwen op te bouwen bij de collega’s. De delegatie moet verder betrokken worden bij de bredere maatschappelijke strijd tegen extreemrechts, voor de herfinanciering van alle openbare diensten en ook bij de strijd tegen genderongelijkheid.” 

3/ “Politieke vorming is cruciaal als we willen begrijpen waar het om gaat en wat de beperkingen zijn van onze eisen. In ons geval moeten we duidelijk zijn over de dreigementen van politici die willen terugkeren naar een besparingsbeleid. Door dit alles te bespreken kunnen we relevante campagnes opzetten en discussies tussen collega’s uitlokken.”

Wouter, kandidaat voor ACOD bij de NMBS

1/ “Om onze eisen af te dwingen, zullen we ze om te beginnen moeten concretiseren. Hierbij moet het personeel betrokken worden. In zo een eisenbundel is er nood aan algemene eisen die het personeel éénmaken, maar tegelijk mogen we eisen die antwoorden op de specifieke problemen van de verschillende beroepen niet over het hoofd zien. Die eisen kunnen afgedwongen worden met een opbouwend actieplan dat vooraf als geheel wordt aangekondigd zodat het duidelijk is dat we voor een overwinning gaan. Personeelsvergaderingen waar de inzet en de acties bediscussieerd en gestemd worden, en een intense campagne op de werkvloer zorgen voor een zo hoog mogelijke deelname. Iedere volgende actie verhoogt de druk. Er kan ook gekeken worden naar andere sectoren met gelijkaardige problemen om de strijd te verbreden.”

2/ “Dat militanten door de vakbondsstructuren ondersteund worden met vormingen, maar ook aangestuurd worden en ervaringen kunnen uitwisselen. Cruciaal is dat er vertrokken wordt van de noden op de werkvloer. Niet vanuit wat zogenaamd realistisch is of aanvaardbaar voor de werkgever. Collega’s betrek je door je consequent in te zetten, eerlijk te zijn, tijd te nemen om te luisteren en zaken uit te leggen. Ook in de 21ste eeuw blijven pamfletten belangrijk. Maar ze moeten wel antwoorden op wat leeft op de werkvloer. Een strijdorgaan run je niet top down. Je hebt een hoge betrokkenheid nodig van militanten en leden om tot eisen en acties te komen die omarmd worden door de werkvloer. Vakbondsdemocratie is onontbeerlijk om aansluiting te kunnen vinden bij de werkvloer.”

3/ “Politiek gaat over hoe we onze samenleving organiseren. Dus ook over hoe we ons werk organiseren. De middelen van de overheid komen voort uit arbeid. In die zin lopen het politieke en het syndicale door elkaar. Bij openbare diensten zoals de Belgische Spoorwegen is die band nog duidelijker. Als we antwoorden willen vinden op de onderfinanciering, de tweehonderd miljoen euro die jaarlijks naar externe consultancy gaan, het gebrek aan personeel en (goed onderhouden) treinen, de achteruitboerende dienstverlening, dan zullen we ons op het politieke terrein moeten begeven. Hetzelfde geldt als we ons bijvoorbeeld willen verzetten tegen oorlog. Dan is onze klasse goed geplaatst om geen schepen, treinen en vliegtuigen met oorlogstuig te laden of te lossen. Door de komende maanden door strijd sociale kwesties op de agenda te zetten, kunnen we extreemrechts naar de achtergrond dringen. Die discussie moeten we ook met de collega’s voeren, zodat we ons volle gewicht in die strijd kunnen gooien.”

Bart Van der Biest, kandidaat voor BBTK-SETCa in het ziekenhuis AZ Sint-Maria

“In de zorgsector zijn de groeiende personeelstekorten door de toxische combinatie van hyperflexibiliteit en werkdruk één van de belangrijkste problemen. Daarnaast zijn er ook de hervormingen in de zorg met o.a. nieuwe zorgberoepen die zogezegd het probleem van het tekort aan verpleegkundigen willen oplossen maar in realiteit enkel de problemen nog verder dreigen te vergroten. VOKA en de Vlaamse regering hebben hun slag thuisgehaald door de vervanging van de opleiding HBO5 verpleegkunde door de opleiding tot “basisverpleegkundige” dat in tegenstelling tot de naam in realiteit slechts een verpleegassistent is of een goedkopere-nét-niet-verpleegkundige die men echter wél wil integreren in de verpleegkundige normen. Het beleid en sommige belangengroepen misbruiken de complexiteit van het dossier om de werkvloer, het onderwijs en het brede publiek zand in de ogen te strooien.

“Men kan ernstige vraagtekens zetten bij de houding van  sommige vakbondsapparaten … Bij BBTK-SETCa werd de druk van onderuit echter te groot: na ruim twee jaar lang de discussies  ‘binnenshuis’ te houden, heeft men dan toch eind februari dit jaar publiekelijk een duidelijk standpunt ingenomen: wij verwerpen de hervormingen in de verpleegkunde. Het verschil in houding van nationale vakbondsapparaten  tegenover Maggie De Block en Frank Vandenbroucke kan niet groter zijn. De loyauteit tegenover “bevriende politieke partners” vormt wel degelijk een rem op het organiseren van het noodzakelijke verzet tegen rampzalige hervormingen. Kritische en strijdbare vakbondsafgevaardigden dienen zich hiervan bewust te zijn. Indien je hier geen rekening mee houdt, kan dit leiden tot frustratie, demoralisatie en tenslotte totale desillusie.

“Uiteraard is het ook noodzakelijk om niet enkel “neen” te zeggen vanuit syndicale hoek maar ook om een positief en mobiliserend antwoord te formuleren op de toenemende problemen in de sector. Op het congres van BBTK-SETCa Social Profit in juni vorig jaar werd de 32-urenweek zonder loonverlies en compenserende aanwervingen aangenomen als speerpunt voor de sector. Door de aanhoudende rechtse propaganda lijkt dit op het eerste zicht van de pot gerukt, maar bij een ernstige analyse van de problemen in de sector in combinatie met  de nodige data blijkt collectieve arbeidsduurvermindering echter de enige logische conclusie te zijn.”

Wouter, kandidaat voor BBTK bij CAW

1/ “We zetten ons in voor meer middelen. Dat betekent meer personeel om de wachtlijsten weg te werken. Door de ene na de andere crisis van het systeem namen de vragen naar hulp in het welzijnswerk toe. Daarnaast strijden we voor hogere lonen. In onze sector werken bijvoorbeeld veel meer vrouwen dan mannen. De lage lonen in onze sector verklaren een deel van de loonkloof. Die willen we dichten: de strijd tegen onderdrukking is een strijd van alle werkenden! Een derde speerpunt is de 30-urenweek zonder loonverlies (met bijkomende aanwervingen) zodat de verhouding werk-privé meer haalbaar wordt en gedwongen deeltijds werken collega’s financieel niet in de problemen duwt. We nemen deel aan acties in onze sector en in de bredere beweging om dit te winnen. We bundelen ook de krachten tussen verschillende deelsectoren en over vakbondsgrenzen heen, o.a. via groepen zoals Sociaal Werkers in Actie! Het zal erop aankomen om meer controle te krijgen op de economie om de nodige middelen af te dwingen, dus solidariteit met alle werkenden is cruciaal!” 

2/ “Als kandidaat stelde ik bij de vorige verkiezingen voor om maandelijks te communiceren met het personeel via berichtgeving en wanneer nodig personeelsvergaderingen te voorzien. We hebben dit de afgelopen vier jaar ingevoerd, waardoor steeds meer collega’s betrokken zijn in dit syndicaal werk: sommigen werden afgevaardigde, anderen spelen een rol als militant. Veel collega’s informeren ons over wat er op de werkvloer gebeurt. En er is een steeds grotere groep die staakt en betoogt om de eisen die we stellen af te dwingen. We willen hier verder aan bouwen.” 

3/ “Door collega’s veel meer te informeren kunnen we de verbanden uitleggen tussen grote winsten van bedrijven die weinig belast worden en de tekorten in het welzijnswerk. Bij de vorming van de vorige Vlaamse regering gaf deze 5 miljoen euro aan INEOS voor het aanwerven van personeel en ‘ecologische’ productie, terwijl hetzelfde bedrag bespaard werd bij de Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW). Die geldstroom is duidelijk. Wetende dat het de werkenden zijn die rijkdom produceren en de ongelijkheid verder toeneemt, is dit wraakroepend. Meer en meer collega’s beseffen dat het kapitalistisch systeem geen oplossing biedt. We proberen uit te leggen dat er mogelijkheden zijn om met dit systeem te breken. Onze eisen winnen, kan een eerste stap zijn in die richting!”

Luna, kandidate voor het ACV in een Brussels ziekenhuis

1/ “Als verpleegkundige zal ik blijven strijden tegen de besparingen en het tekort aan middelen in de sector. Die leiden tot een gezondheidszorg op twee snelheden, met betere zorg voor wie dit kan betalen. Daarnaast zorgt het tekort aan middelen ook voor een groeiend personeelstekort. Hogere lonen voor het zorgpersoneel en meer middelen voor de ziekenhuizen en de zorg in het algemeen, moeten maatschappelijke prioriteiten zijn.”

2/ “Het is belangrijk om een goede taakverdeling te hebben binnen het vakbondsteam. Dit bevordert de betrokkenheid van nieuwe leden en het zorgt voor een evenwichtige werking binnen de delegatie. Aanwezigheid op het terrein is essentieel, net als weten hoe je specifieke eisen in de sector kunt koppelen aan meer algemene eisen.”

3/ “De vakbond moet niet alleen een onderhandelingsinstrument binnen het bedrijf zijn. De inzet in deze periode is erg groot. Het kapitalistisch systeem staat langs alle kanten onder druk en het is belangrijk om je bewust te zijn van de kracht die de arbeidersklasse heeft om de regels van het spel te veranderen. Politieke discussies binnen de vakbonden zijn dan ook essentieel.”