Your cart is currently empty!
Category: NMBS
-
Regering in aanval tegen spoor en stakingsrecht. Eengemaakte strijd nodig!
Bij de staking van het goederenverkeer op 24 september weigerde een Antwerpse rechter om Infrabel een eenzijdig verzoekschrift met dwangsommen toe te kennen om de staking te breken. Dat een overheidsbedrijf naar de rechter trekt om een staking in de praktijk te verbieden, vonden we toen opmerkelijk. We stelden: “De uitspraak van de Antwerpse rechter is terecht en lijkt ons logisch. Maar het blijft natuurlijk afwachten of alle rechters op een dergelijke wijze zullen oordelen nu ook overheidsbedrijven de door Europa betwiste methode van eenzijdige verzoekschriften tegen stakingsacties hanteren.”Met de regionale staking bij het spoorpersoneel in Brussel van vandaag werd opnieuw de rechter getrokken. Infrabel kreeg hier wel gelijk van de rechter na het indienen van een eenzijdig verzoekschrift. Toen de stakers zoals steeds bij een staking om 21u45 naar het kantoor van de signalisatie trokken om het personeel te overtuigen om het werk neer te leggen, werden ze door de directie van Infrabel bevolen om de werkplaats te verlaten en kwam een deurwaarder met de beslissing van de rechter van eerste aanleg in Brussel betekenen. In het rechterlijk bevel wordt gesproken over “tijdelijke bezetting van de sporen in de context van politieke stakingen.”
Jean-François Tamellini, federaal secretaris van het ABVV, en Philippe Van Muylder, algemeen secretaris van ABVV Brussel, waren op het piket aanwezig en kondigden aan dat het ABVV deze morgen naar de rechter trekt om het vonnis op eenzijdig verzoekschrift te betwisten. Met dit optreden wil Infrabel, wellicht aangemoedigd door minstens delen van de rechtse regering, het stakingsrecht in de praktijk aan banden leggen.
Net op hetzelfde ogenblik dient N-VA, zonder steun van de rest van de regering, een wetsvoorstel in om het stakingsrecht bij de NMBS volledig te beperken. De rechtse partij wil minimale dienstverlening van 60% van de treinen in de spits en 40% buiten de spits. Eerder kondigde minister Galant aan dat de sociale partners zelf over de minimale dienstverlening moeten onderhandelen en daarvoor tot het einde van het jaar krijgen. Blijkbaar ging die provocatie niet ver genoeg voor N-VA dat cavalier seul speelt in een regelrechte aanval op het spoorpersoneel en hun democratische rechten. Het laten rijden van 60% van de treinen vereist een opvordering van meer dan 60% van het personeel dat normaal moet werken, voor bepaalde beroepsgroepen bij de NMBS wordt het stakingsrecht hiermee volledig afgeschaft.
Het feit dat er onduidelijkheid is over het actieplan, onder meer door interne verdeeldheid onder en binnen de spoorbonden, zal de rechtse agressie tegen de arbeidsvoorwaarden en democratische stakingsrechten wellicht versterkt hebben. Dat de leiding van ACV Transcom eerder een akkoord sloot met de NMBS over de terbeschikkingstelling van personeel aan B Logistics maar dan tegen slechtere voorwaarden, is een verraad dat evenmin in onze kaart speelt.
De rechterzijde wil de NMBS breken. Het wil geprivatiseerde spoorwegen naar Brits model, wat neerkomt op slechtere dienstverlening tegen duurdere tarieven voor de gebruikers en slechtere arbeidsvoorwaarden en minder personeel. Minister Galant wil tegen 2019 663 miljoen euro besparen bij de NMBS of ongeveer 20% van de totale werkingsmiddelen. Hierdoor zou de helft van de loketbedienden verdwijnen en zouden ongeveer 2000 seingevers hun job verliezen. Op bepaalde lijnen wil de directie zelfs besparen op treinbegeleiders. Dit zal ook voor de reizigers gevolgen hebben. De besparingen en het gebrek aan investeringen de afgelopen jaren zorgden al voor problemen van gebrekkige dienstverlening met vertragingen, afgeschafte treinen en technische mankementen.
Toen de mogelijkheid van een volledige privatisering van Bpost en Proximus werd aangekondigd door Alexander De Croo was er uitdrukkelijk geen sprake van de NMBS. Dat werd uitdrukkelijk toegeschreven aan de vrees voor sociale onrust. Op dit ogenblik is de rechterzijde beducht voor de acties van het spoorpersoneel. Vandaar wellicht dat een aanval op het stakingsrecht wordt ingezet. Het doel van die aanval is niet om de reizigers een weliswaar minimale dienstverlening aan te bieden, maar om de spoorwegen volledig te privatiseren. Dan wordt de gewone dienstverlening voor de meeste reizigers sowieso herleid tot een minimaal karakter.
Deze aanval op het stakingsrecht en op het personeel en de dienstverlening mogen we niet laten passeren. We mogen ons niet laten verdelen. Elk teken van verdeeldheid en zwakte langs onze kant, zal door hen maximaal benut worden om de rechten van ons allemaal aan te pakken. Eengemaakte strijd over vakbondskleuren heen en, gezien de ernst van de aanval bij de NMBS, over sectoren heen is aan de orde. Dit moet een integraal en prominent onderdeel zijn van een algemeen actieplan tot de val van de regering. Het potentieel voor onze strijd is nog steeds erg groot, kijk maar naar het succes van de betoging afgelopen woensdag. We moeten hierop zonder aarzelen verder bouwen. Een keuze hebben we niet, als we niet doorzetten zal de regering steeds driester te keer gaan. Bij de spoorstaking zien we daar nu een voorproefje van.
Foto’s door PPICS
-
Afbouw personeel en middelen bedreigt het spoor
Bovenop de mobilisatie naar de nationale betoging van 7 oktober, maken de spoormannen en -vrouwen zich ook klaar voor een nieuwe fase van strijd tegen de voortschrijdende liberalisering van onze spoorwegen, de afbouw van de dienstverlening, de uitholling van de arbeidsvoorwaarden, het gebrek aan personeel, … en alsof dat nog niet genoeg was, nu ook een reeks aanvallen op hun democratisch recht om te staken. De Linkse Socialist sprak met een vakbondsmilitant bij het spoor.Interview door Jarmo (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Jullie maken zich op voor een nieuw actieplan? Waarover gaan deze stakingen juist?
“Dat klopt. Wij worden op verschillende fronten tegelijk aangevallen. Eerst en vooral beschikken wij nog altijd niet over een protocol van sociaal akkoord (vergelijkbaar met een collectieve arbeidsovereenkomst). Het vorige protocol liep af in 2010 en werd daarna met één jaar verlengd. Dat betekent dat we dus al vier jaar zonder cao zitten.
“In april kwam de directie dan toch met een tekst waar een voorstel tot protocol instond. Die tekst was echter compleet onaanvaardbaar voor het personeel. 95% van de voorgestelde maatregelen bestonden uit afbraak van de dienstverlening en een uitholling van de arbeidsvoorwaarden. De overige 5% van de tekst (de elementen die ‘positief’ moesten zijn voor het personeel) was totaal niet geconcretiseerd. Zo wordt zelfs op de vraag voor een fietsvergoeding of een verhoging van het bedrag van de maaltijdcheques niet ingegaan. Slechts één van de twee maatregelen kan er komen.
“Tegelijk vraagt de directie wel om statutaire werknemers te mogen ontslaan! Terwijl het personeelsbestand nu al slinkt omdat een groot deel van de gepensioneerden niet vervangen worden, willen de bazen nog agressiever mensen op straat zetten. Het zou erop neerkomen dat wie niet meer mee is met de recentste technologieën zijn baan zou verliezen, of dat je simpelweg pech hebt als je werkpost afgeschaft wordt.”
Jullie verwachten dus ook dat er in de toekomst ontslagen zouden kunnen vallen?
“De besparingen bij de NMBS komen neer op een inkrimping met één vijfde, of 20%, van de middelen. Dat betekent dat er ongetwijfeld volledige werkstations afgeschaft zullen worden. Met de afschaffing van een extralegale feestdag wil men 10 miljoen euro besparen…
“De teneur van de tekst laat duidelijk zien wat de houding van de bazen is. Er wordt met geen woord over de verzekering van tewerkstelling gerept. In de vorige tekst werd nog gesteld dat NMBS met minstens 38.000 werknemers zou blijven werken. In de realiteit zijn dat er nu nog maar 34.000.”
We mogen dan toch aannemen dat deze tekst door de vakbonden is afgeschoten?
“Dat klopt. Maar ondertussen zitten we wel nog steeds zonder protocol; wat wil zeggen dat er dus ook geen koopkrachtverhoging is om de indexsprong te compenseren.”
Op welke fronten worden jullie nog aangevallen?
“Er wordt over gesproken om onze pensioenen te berekenen op basis van de laatste 4 jaar van de carrière. Dat was voorheen het laatste jaar. Dit zou een verlies van honderden euro per maand kunnen betekenen voor gepensioneerde spoormannen en -vrouwen.
“Vanaf 2016 zullen er geen statutaire aanwervingen meer gebeuren. Statutairen die op pensioen gaan, zullen niet vervangen worden. Dat is enorm problematisch, want wie blijft er straks nog over om de rechten van iedereen te verdedigen? Het statuut bij de NMBS is zo ongeveer één van de laatste manieren om in België nog een degelijke vorm van werkzekerheid te hebben.
“Ook de liberalisering van de spoorwegen zet zich sluipend voort. Argos, een Zwitsers investeringsfonds, kon voor 20 miljoen euro twee derden van de aandelen van NMBS Logistics in handen krijgen; en dat terwijl Logistics recent nog locomotieven en gebouwen van de NMBS gekregen heeft. Argos heeft Logistics dus voor een prikje opgekocht.”
Hoeveel wordt er nu eigenlijk bespaard bij de NMBS en wat zijn enkele concrete gevolgen?
“De NMBS moet tegen 2019 633 miljoen euro besparen. Dat komt neer op ongeveer 20% van de totale werkingsmiddelen. Dat zal betekenen dat de helft van de loketbedienden verdwijnen. Op diezelfde periode evolueren we van 365 seinhuizen in België naar een luttele 8 à 10: dat komt neer op 2000 seingevers die hun job verliezen. De retoriek van de bazen is ook bijzonder cynisch. Op het voorstadsnet stellen ze voor om treinbegeleiders te schrappen. Zonder treinbegeleiders zouden treinen immers minder lang blijven stilstaan in stations waardoor er minder tijd verloren wordt. Volgens de directie zijn treinbegeleiders die ervoor zorgen dat iedereen veilig op de trein zit voor die vertrekt, dus hinderlijk voor het treinverkeer.”
Moeten we de aanvallen op het stakingsrecht ook in die context zien?
“Uiteraard. Het is duidelijk dat de spoorbazen verwachten dat er verzet zal ontstaan tegen een zo verregaande agressie. Het spoorwegpersoneel staat erom bekend dat ze voor haar rechten opkomt. Dat zal ook nu niet anders zijn.
“Het idee van een minimale dienstverlening bij het spoor is zeer problematisch. Gaan ze met opvorderingen werken, zoals in ziekenhuizen? Wij kunnen niet stellen dat er mensen sterven als het treinpersoneel staakt… Integendeel, een afbouw van de dienstverlening betekent minder veilige spoorwegen.
“We zullen wel moeten staken om deze maatregelen tegen te houden. Anders riskeren we op langere termijn al onze rechten te verliezen.”
Is er een grote stakingsbereidheid?
“De actiebereidheid is groot, zowel langs Vlaamse als Franstalige kant, hoewel het actieplan niet duidelijk genoeg gecommuniceerd wordt, zowel naar het personeel als de reizigers om eenheid met hen op te bouwen tegen het media-offensief in. We weten alleen dat er op 9 oktober een 24-urenstaking komt, met verder in oktober nog regionale beurtstakingen. Dat zou eind oktober in een 48-urenstaking moeten uitmonden.”
-
Overheidsbedrijf Infrabel vroeg stakingsverbod, rechter weigerde
Opmerkelijk nieuws vandaag in L’Echo, de Franstalige zakenkrant. Op 24 september was er een staking van het personeel van het goederenverkeer per spoor. Het zwaartepunt lag daarbij in Antwerpen. Infrabel, de verantwoordelijke voor de infrastructuur van het spoor, trok naar de rechter om de staking onmogelijk te maken maar kreeg ongelijk.Het personeel protesteerde tegen een eenzijdige wijziging van hun arbeidsvoorwaarden door een terbeschikkingstelling aan B-Logistics in plaats van een statutaire tewerkstelling bij de NMBS. Deze overgang zou onder meer leiden tot het opleggen van meer flexibiliteit en volgens een woordvoerder van B-Logistics op de radio deze morgen tot het ‘anders invullen van enkele vakantiedagen’. Daarmee wordt bedoeld dat enkele vakantiedagen wegvallen. Meer over de staking van 24 september vind je in ons verslag.
Infrabel trok naar de rechter met een eenzijdig verzoekschrift om de staking van 24 september onmogelijk te maken. Het bedrijf vroeg van de voorzitter van de rechtbank dwangsommen van 2.000 euro per persoon per inbreuk als een staker op het spoor zou komen of zich in een straal van 10 kilometer rond het spoorknooppunt. Dat is een wel erg opmerkelijke eis, een bijzonder ruim plaatsverbod waardoor zelfs een stakingspiket in de praktijk onmogelijk wordt. Of het zou moeten zijn dat het stakingspiket ergens op een afgelegen veld wordt opgezet? In werkelijkheid komt dit neer op een stakingsverbod. De voorzitter van de rechtbank wees de eis van Infrabel af. Nog een opmerkelijk detail: Infrabel deed als overheidsbedrijf beroep op het eigendomsrecht en de vrijheid van handel en ondernemen.
Het is schandalig dat een overheidsbedrijf als Infrabel naar de rechter trekt om een stakingsverbod op te leggen. Dit zijn methoden die doorgaans enkel in de private sector worden toegepast. Bovendien is het een erg betwiste methode, het Europees Comité voor Sociale Rechten stelde in 2012 dat het gebruik van eenzijdige verzoekschriften bij stakingsacties ongeoorloofd is. Waar de Belgische overheid bijzonder strikt is in het uitvoeren van Europese besparingsdictaten, geldt dit duidelijk niet voor Europese vaststellingen inzake sociale bescherming en democratische rechten zoals het stakingsrecht.
De rechter in Antwerpen verklaarde de vordering van Infrabel ontvankelijk maar ongegrond. Met andere woorden werd gesteld dat een eenzijdig verzoekschrift kon ingediend worden, maar de rechter weigerde de eis toe te kennen. Zo stelde de rechter dat de tegenpartij bekend was en dat de verantwoordelijken van de vakbonden in het debat moesten betrokken worden. Verder wees de rechter erop dat er geen elementen waren die aangaven dat de stakers sporen zouden bezetten en de grenzen van het stakingsrecht zouden overtreden. Tenslotte merkte de rechter op dat een staking net tot doel heeft om de activiteiten te verstoren en dat het stakingsrecht geen bevoegdheid van de rechter is.
Rond de redenen voor de staking zelf werd ondertussen een akkoord gesloten tussen de directie en de leiding van ACV Transcom waardoor 600 statutaire personeelsleden van NMBS kunnen overstappen naar B Logistics met aanpassing van de arbeidsvoorwaarden en minder vakantiedagen, door de NMBS gecompenseerd tot aan het pensioen. Er is onder meer een motivatiepremie voorzien tot 5.000 euro gespreid over vijf jaar voor niet-rijdend personeel in een 3×8-stelsel en 2.500 euro voor rijdend personeel in dagdienst. We komen daar later nog op terug.
De uitspraak van de Antwerpse rechter is terecht en lijkt ons logisch. Maar het blijft natuurlijk afwachten of alle rechters op een dergelijke wijze zullen oordelen nu ook overheidsbedrijven de door Europa betwiste methode van eenzijdige verzoekschriften tegen stakingsacties hanteren.
-
Staking bij goederentransport: neen aan de ondermijning van het personeelsstatuut!
Een van de twee piketten in Antwerpen-Noord. Foto: Liesbeth Gisteravond om 22u begon een staking van het personeel van het goederentransport per spoor dat nog deel uitmaakt van de NMBS. De afgelopen jaren werd het goederenverkeer geliberaliseerd en geprivatiseerd. Heel wat personeelsleden zijn nog steeds statutair aan de NMBS verbonden. Het gaat zowel om bestuurders als om het grondpersoneel dat rangeeractiviteiten uitvoert, alles samen meer dan 500 personeelsleden. Nu de goederentak van de NMBS, B Logistics, geprivatiseerd is en voor 66% in handen van het Zwitserse investeringsfonds Argos Soditic, ligt het statuut van het personeel onder vuur.
Verslag: Geert. Foto’s: Liesbeth, Wouter en Luc
De media stellen het graag voor als een actie die enkel door ACOD Spoor wordt gevoerd. Het klopt dat er aan de top van de bonden verdeeldheid is, maar aan het stakingspiket in Antwerpen Noord, het belangrijkste centrum voor het goederentransport in ons land, was daar niets van te merken. Onder het personeel is de ongerustheid algemeen, los van vakbondskleuren. Er staan twee piketten die gisteravond alvast opmerkelijk druk bijgewoond werden met tientallen aanwezigen.
De overname van B Logistics door een privaat bedrijf is natuurlijk een bedreiging voor het statuut van het personeel. In plaats van een statutaire betrekking in een overheidsbedrijf komt er een contractuele band met een privaat bedrijf. Het maakt dat alle voorwaarden opnieuw ter discussie worden gelegd, zelfs indien B Logistics vandaag beweert dat dit niet het geval is. Het NMBS-personeel moet kiezen tussen een onzekere terbeschikkingstelling aan B Logistics of vertrekken. B Logistics beweert dat het statuut behouden blijft, maar dan wel aan de voorwaarden uit de private sector. Kortom, het statuut blijft toch niet behouden en nieuw personeel wordt meteen aan andere voorwaarden aangeworven waardoor het kluwen nog groter wordt. Dat zal ongetwijfeld slechts een opstap zijn naar een veralgemening van slechtere voorwaarden.
Meestappen in de terbeschikkingstelling aan B Logistics zou neerkomen op 20 dagen extra werken per jaar en voor sommige categorieën tot 30 dagen, het zou de arbeidstijden overhoop gooien en plots zou het personeel onder een ander paritair comité vallen. Personeelsleden die deze eenzijdige verandering van arbeidsvoorwaarden niet aanvaarden, zouden hun job niet langer kunnen uitoefenen. In het beste geval kunnen ze elders bij de NMBS aan de slag, maar dan met een andere functie.
Terwijl het personeel van het goederentransport in actie komt, staat er een algemene aanval op het personeel van de NMBS op de agenda. Onder meer het gemakkelijk afdanken van statutair personeel is een eis van de directie die al in het door de vakbonden afgeschoten voorstel van protocolakkoord stond. Op een ogenblik dat terecht veel aandacht wordt gegeven aan de kwestie van milieu en klimaat, zien we in ons land een aanval op het personeel van het milieuvriendelijke spoorverkeer. Het goederentransport per spoor houdt honderden vrachtwagens van de weg. Hier moet in geïnvesteerd worden, wat ook betekent dat het personeel aan degelijke voorwaarden en in goede omstandigheden moet kunnen werken. De eenzijdig opgelegde afbraak van de arbeidsvoorwaarden moet dan ook verworpen worden!
Piket gisterenavond (foto Liesbeth) 
-
Het lichtend pad van de liberalisering is voor personeel en reizigers het verkeerde spoor
Spoor: stop de afbouw en liberalisering met gezamenlijke strijd van personeel en reizigers
Piket aan station Antwerpen Berchem op 22 april Volgens spoorbaas Jo Cornu doet de NMBS te weinig voor te veel geld. Ondanks berichten over dure hotel- en restaurantrekeningen van toplui heeft Cornu het niet over de verspilling aan de top van de NMBS, maar onder meer over de prijzen voor reizigers en de lonen voor personeel. De huidige machtsstrijd aan de top gaat niet alleen over postjes maar is ook een voorbereiding op een harde besparingsoperatie. Met ‘flexibele’ ticketprijzen (lees: meer betalen tijdens de spits), ‘flexibele’ arbeidsvoorwaarden (lees: minder verdienen en gemakkelijker op straat gezet worden na een loopbaan vol onmogelijke werkuren) en een hertekening van de structuur, wordt een volledige liberalisering beoogd.
Dossier uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Openbaar vervoer als alternatief op files
Mobiliteit wordt een steeds groter probleem. De files worden jaar na jaar langer, het aantal incidenten met vrachtwagens en andere ongevallen neemt toe. Er gaat amper nog een week voorbij zonder groot incident op de weg en bijhorende monsterfiles. Hoe kunnen we vermijden dat de wegen dichtslibben? Een forse investering in openbaar vervoer lijkt ons een evident antwoord. Het is een maatregel die goed is voor de mobiliteit, het milieu en de leefbaarheid van de steden. Door het openbaar vervoer gratis te maken, wordt de toegankelijkheid bovendien groter. Is dit niet haalbaar? De 4 miljard euro die de regering jaarlijks uitgeeft aan het subsidiëren van bedrijfswagens volstaat ruimschoots om het openbaar vervoer gratis te maken.
Toch is dit niet waar de neoliberalen aan denken. Het aantal bedrijfswagens nam op vijf jaar tijd met 16% toe tot 650.000. Individueel wegverkeer wordt gesubsidieerd en daar mag niet aan geraakt worden, verklaarde schaduwpremier De Wever eerder dit jaar in het kader van de discussie over de tax shift. Vlaams minister Ben Weyts pleit dan maar voor een kilometerheffing voor personenwagens. (1) Deze heffing kan aangepast worden naargelang de uren en de plaats waar gereden wordt. Andreas Tirez van de denktank Liberales schrijft onder de titel “De overheid gokt te zwaar op de trein” dat de overheid niet zoveel in spoorverkeer moet investeren. (2) De komst van zelfrijdende auto’s en het particuliere taxibedrijf Uber zouden “geïndividualiseerd openbaar vervoer” aanbieden. Door geen rekening te houden met de 4 miljard euro voor bedrijfswagens, komt Tirez tot de verkeerde conclusie dat minder in wegverkeer wordt geïnvesteerd dan in spoorverkeer.
Neen, momenteel worden de files gesubsidieerd en worden plannen gesmeed voor een verdere afbouw van het openbaar vervoer. Is dit om er voor te zorgen dat er voldoende middelen zijn om de files te subsidiëren? De besparingsoperaties bij De Lijn zorgden voor een daling van het aantal passagiers met 3% tussen 2011 en 2015. Bij de NMBS is er voorlopig nog een stijging, tussen 2004 en 2014 zelfs met 25% (wat dus minder is dan de stijging van het aantal bedrijfswagens). Deze stijging ging gepaard met duurdere prijzen (+50% inkomsten van reizigers) en een dienstverlening aangeboden door 10% minder personeel dat het met 13% minder locomotieven moest doen. (3) In vergelijking met honderd jaar geleden telt het spoornet een derde minder kilometers en er is een groeiende concentratie van reizigers op de grote lijnen. Kortom, ook bij de NMBS wordt een afbouw van de dienstverlening georganiseerd.
Algemene aanval op personeel én reizigers in de maak
Er zit een zware aanval op het personeel van de NMBS in de pijplijn. Een afgeschoten vertrouwelijk document “Bouwstenen voor een Protocol van sociaal akkoord” dat wij konden inzien, brengt de grote lijnen van wat delen van de directie en de regering willen. Als voorbereiding op een volledige liberalisering wordt een opgedreven productiviteit geëist met meer flexibiliteit (onder meer het optrekken van de maximale arbeidstijd of nog een andere berekeningswijze van de afwezigheid uit de woonplaats die tot 11 uur beperkt is), het opdrijven van de arbeidstijd (onder meer door het schrappen van verlofdagen) en het gemakkelijker maken van ontslag (personeel met minder dan 35 jaar dienst dat professioneel ongeschikt is of wiens betrekking afgeschaft is, wil de directie met een jaar verloning en outplacementbegeleiding aan de deur kunnen zetten).Het document werd afgeschoten, maar de grote lijnen werden nadien bevestigd door publieke verklaringen van spoorbaas Cornu, concrete besparingsplannen en ‘conclusies’ die uit een vergelijking met vier gelijkaardige spoorlanden (wellicht gaat het om Oostenrijk, Zwitserland, Nederland en Denemarken) getrokken worden.
Vanaf 1 juli sluiten de loketten in nog eens 33 stations. Voor Cornu moeten er op lokale lijnen niet altijd treinbegeleiders ingezet worden. Het personeel in de werkplaatsen zou flexibeler moeten ingezet worden. De personeelsadministratie zou fors afgeslankt moeten worden, dat de dienst HR Rail niet betrokken is bij het maken van de plannen is veelzeggend. De treinbestuurders zouden nog flexibeler moeten werken. In het hoger genoemde document wordt gesproken over noodzakelijke aanwervingen “op basis van de werkgelegenheidsevolutie” van de voorbije jaren in plaats van op basis van het voorziene personeelskader. De vakbonden hebben het over een afbouw met ongeveer 2.700 jobs of een sociaal bloedbad dat even groot is als de sluiting van Opel Antwerpen enkele jaren terug.
En verder zouden de tarieven voor de gebruikers fors moeten stijgen. Uit de vergelijkende studie (‘benchmark’) trekt Cornu de conclusie dat de inkomsten uit ticketverkoop te laag zijn. Hij pleit er niet voor om de prijzen in een keer met een derde te laten stijgen, maar wil een “flexibeler prijzenbeleid” met meer “commerciële vrijheid”. Het betekent meer betalen tijdens de spits.
Dit is slechts een greep uit alle besparingsplannen die neerkomen op minder dienstverlening tegen hogere prijzen voor gebruikers en meer flexibiliteit voor het krimpende personeelsbestand.
Het gebrek aan investeringen in materieel, personeel en dienstverlening gaat overigens wel gepaard met investeringen in de infrastructuur, een van de winstgevende delen die bij een privatisering gemakkelijk kan doorverkocht worden?
De liberalisering en privatisering is het uiteindelijke doel van de hele operatie. Is dit om de kosten voor de overheid te beperken? Als we naar het Britse voorbeeld kijken, stellen we vast dat dit niet het geval is. De privatisering daar in 1994 leidde tot veel hogere ticketprijzen (tot het dubbele, waarom werden deze niet opgenomen in de vergelijkende studie die de directie liet uitvoeren?), minder dienstverlening en… een hogere overheidsbijdrage. Nu krijgen de private bedrijven dubbel zoveel als wat de overheidsdotatie voor de privatisering was! Het enige doel van de hele liberaliseringsoperatie is het openen van de spoormarkt voor bedrijven die er winsten boeken op de kap van personeel en reizigers.
Personeel en reizigers samen in actie
De plannen die stilaan duidelijk worden, moeten met verzet beantwoord worden. We mogen ons niet laten verdelen tussen beroepsgroepen of tussen personeel en reizigers. Met een collectieve klacht tegen de NMBS voor een vergoeding aan reizigers die tijdens stakingsdagen niet op hun bestemmin raakten, speelt Test-Aankoop jammer genoeg in op de golf van antistakingspropaganda in de gevestigde media. Het is een gemiste kans om een campagne op te zetten voor betere dienstverlening en dus ook met tevreden personeel en beter materieel, of waarom ook niet voor gratis openbaar vervoer?
De antistakingspropaganda kan het beste beantwoord worden met een offensieve campagne van onderuit waarmee duidelijk wordt gemaakt dat personeel en reizigers dezelfde belangen hebben. Dat kan het beste door een strijdbare opstelling van vakbonden die het ongenoegen verenigen en omzetten in acties gericht op het eenmaken van personeel en reizigers. Een strategie die louter op onderhandelen gericht is en afgestemd is op de machtsstrijd aan de top (denk maar aan de poging om HR Rail te ondermijnen) of de verschillen tussen het personeel benadrukt (zowel tussen bonden als tussen personeelsgroepen), zal geen stap vooruit betekenen.
Dat mobiliteit een gevoelig thema is, zagen we de afgelopen jaren met de Antwerpse actiegroepen tegen de Oosterweelverbinding of recent met het protest van reizigers tegen het onderbenutten van het station Gentbrugge. Het beste antwoord op de groeiende mobiliteitsproblemen is gratis en degelijk openbaar vervoer. De vakbonden kunnen een centrale kracht in een campagne hiervoor vormen. Het zou een mogelijkheid bieden om af te stappen van de geleidelijke afbouw en de defensieve antwoorden op de aanvallen op het personeel. Een offensieve benadering kan personeel en reizigers verenigen en de antistakingspropaganda van regering en gevestigde media doorprikken.
Gratis en degelijk openbaar vervoer zou een enorme stap vooruit zijn inzake mobiliteit en milieu. Het botst evenwel op de winsthonger van de grote bedrijven die ook op de mobiliteitsmarkt hun greep en hun winsten willen vergroten. Haal onze mobiliteit uit handen van de grote bedrijven en de regering die de meest rendabele delen van het openbaar vervoer aan deze bedrijven wil overdragen! Strijden voor degelijk openbaar vervoer gaat in tegen de logica van het kapitalisme, wij koppelen dit dan ook aan een socialistisch alternatief.
Voetnoten
- “Met beton alleen los je niets op”, interview met Ben Weyts, De Tijd 16 mei 2015
- “De overheid gokt te zwaar op de trein”, opiniestuk in De Tijd van 4 juni 2015
- Zie: “Test-Aankoop vergist zich: afbouw NMBS is probleem, niet verzet ertegen”, http://www.socialisme.be/nl/23775 en de verwijzingen bij dat artikel
[divider]
Verspilling aan de top
Dat er verspilling is aan de top van de NMBS klaagt het personeel al langer aan. De interne audit waaruit bleek dat toplui hoge hotel- en restaurantrekeningen door de NMBS lieten betalen, wordt nu enkel aangegrepen om met politieke pionnen te schuiven. MR-man Jean-Claude Fontinoy werd onder vuur genomen, wat leidde tot discussie over een herschikking in de raad van bestuur zodat ook N-VA bestuurders zou krijgen. Maar Open Vld en CD&V vrezen te moeten inbinden en verzetten zich.
Anderzijds was Fontinoy ook de man die na de verkiezingen van 2010 in het grootste geheim een etentje regelde voor De Wever, Reynders en Louis Michel in een sterrenrestaurant in Brussel. Raken aan bondgenoot MR is voor N-VA niet evident. De N-VA wil voormalig Bpost-baas Johnny Thijs, de man die geen afstand wilde doen van zijn jaarloon van 1,1 miljoen euro omdat het sociaal bloedbad dat hij bij de Post aanrichtte naar waarde moest beloond worden, naar voor schuiven. De cynische machtsspelletjes aan de top gaan over postjes en invloed, maar nooit over dienstverlening en de belangen van het personeel.
[divider]
Treinbestuurders in actie
Het Autonoom Syndicaat voor Treinbestuurders (ASTB) voerde eind mei een stakingsactie die opgevolgd werd door een groeiend aantal treinbestuurders, ook in depots waar ASTB voorheen niet aanwezig was. De staking van ASTB werd net zoals bij elke andere spooractie door de regering en de gevestigde media aangegrepen om te pleiten voor minimale dienstverlening. Jammer genoeg kwam er geen weerwoord van de grote vakbonden, terwijl elke beperking van het stakingsrecht het volledige personeel zou treffen.
De eisen van ASTB spelen in op terecht ongenoegen, zelfs indien de bond de wrevel ten onrechte beperkt tot de beroepsgroep van de treinbestuurders. Ook treinbegeleiders, seingevers en andere spoormannen en -vrouwen kennen ondraaglijke werkritmes en worden niet naar waarde geschat.
Bij de voorbereiding en organisatie van een liberalisering is het opdelen en tegen elkaar opzetten van personeel een alomgekende strategie. De verschillende statuten en contracten voor goederenmachinisten zijn daar vandaag een voorbeeld van. We mogen ons daar niet aan laten vangen. Het ongenoegen verenigen met respect voor elkaars eigenheid en beroepstrots en koppelen aan offensieve acties, is wat het personeel zal versterken in de confrontatie met een directie die op ramkoers gaat tegen personeel en dienstverlening.
[divider]
Stakingsrecht bedreigd
Enkel op ogenblikken dat gestaakt wordt, lijken de werkgevers en hun marionetten in de politiek en de gevestigde media bekommerd om de dienstverlening bij het spoor. Ze pleiten dan voor ‘minimale dienstverlening’ zodat niemand de gevolgen van stakingen zou ondervinden. Dat de acties net gericht zijn tegen het minimaliseren van de gewone dienstverlening, is dan niet van tel.
Op Knack.be verscheen een opmerkelijk antwoord door hoofdredacteur Simon Demeulemeester: “Het klinkt hard, maar staken moet pijn doen, anders heeft het geen zin. Werkgevers moeten een staking voelen, anders hebben werknemers geen stok achter de deur, geen drukkingsmiddel. Dat bij een spoorstaking ook de gebruikers getroffen worden, is jammer maar onvermijdelijk. ‘Minimale dienstverlening’ is in het stakingsdebat wat alcoholvrij bier is voor een studentenfeestje daags na de examens: je mist het punt.”
-
NMBS. Staking van het personeel van de loketten
Vandaag bleven heel wat loketten bij de NMBS dicht. Het initiatief voor de actie ging uit van het gemeenschappelijk vakbondsfront. Er werd gestaakt door personeel van de NMBS-afdeling Marketing & Sales. Het ging vooral om personeel van de loketten, daar stelt de directie immers een harde besparingsronde voor. Tegen 2020 zou twee derden van het personeel weg moeten. Op 30 mei besloot de raad van bestuur van de NMBS om de loketten in 33 stations te sluiten, in 2012-2013 sloten 38 stations. En er komen ook nog andere besparingen aan. Door de loketten te sluiten, wordt de dienstverlening afgebouwd.Zoals het pamflet van het personeel stelde, komen ze op “voor de jobs, maar ook voor de kwaliteit van de openbare dienstverlening aan de gebruikers. (…) Een automaat kan nooit het contact met een loketbediende vervangen. Een loketbediende is de enige die een gepersonaliseerde en kwaliteitsvolle dienst kan aanbieden.”
- Solidariteit met het spoorpersoneel en alle slachtoffers van het besparingsbeleid!
- Samen strijden, niet elk apart!
- Voor een nieuw algemeen opbouwend actieplan met stakingen om de regering van de rijken weg te krijgen!
Enkele foto’s uit het station Luik:
-
Test-Aankoop vergist zich: afbouw NMBS is probleem, niet verzet ertegen
Test-Aankoop wil de NMBS voor de rechter slepen omdat treinabonnees schade geleden hebben door de stakingsacties. Daarmee speelt het consumentenmagazine in de kaart van de directie en de regering die het stakingsrecht van het personeel aan banden willen leggen. De steeds hysterischer wordende propagandacampagne in de media wordt nu dus ook opgepikt door Test-Aankoop. Zal dit de belangen van de consumenten dienen? Wij menen van niet. Integendeel zelfs.
Een magazine dat de belangen van de gebruikers, consumenten klinkt in het geval van een openbare dienst wat commercieel, verdedigt, zou logischerwijze eerst en vooral naar de dienstverlening kijken. Die is de afgelopen jaren niet bepaald verbeterd.
In 2014 waren er in totaal 224,8 miljoen reizigers op het binnenlands personenverkeer van de NMBS.(1) Tien jaar eerder waren dat er 178 miljoen (2). Er is dus een stijging met een kwart. Het personeel en materieel blijven echter achter. Het aantal personeelsleden daalde van 39.000 naar 34.000 of 3.500 minder dan het voorziene aantal (3). Het aantal locomotieven van 1.517 naar 1.329 in 2010. De prijzen voor gebruikers daarentegen stegen wel, de inkomsten die de NMBS uit binnenlands personenverkeer haalde (exclusief overheidssteun) nam met in dezelfde periode met 50% toe. (zie voetnoot 2)
Samengevat komen deze cijfers neer op 25% meer reizigers die 50% meer betalen en vervoerd worden door 10% minder personeel met 13% minder locomotieven.
Door een andere compensatie te eisen, speelt Test-Aankoop in op de door de regering gestimuleerde campagne tegen stakingsacties. Het vestigt alle aandacht op de gevolgen van een stakingsactie in plaats van op de redenen voor de acties. Daarmee kan de campagne van Test-Ankoop gemakkelijk gebruikt worden tegen het personeel dat protesteert tegen de afbouw van de dienstverlening. Wiens belangen dient het magazine dan? Alleszins niet die van de reizigers die door het huidige beleid steeds meer betalen voor slechtere dienstverlening. Minder personeel en minder materieel betekent immers meer vertragingen en meer technische problemen. Pendelaars kunnen ervan meespreken. Het maakt dat we op gewone werkdagen stilaan een ‘minimale dienstverlening’ kennen. Toen daartegen geprotesteerd werd door het personeel hoorden we Test-Aankoop niet.
Het personeel voerde verschillende acties tegen het afbraakbeleid van directie en regering. Die afbraak richt zich eerst tegen het personeel, maar treft ook steeds meer de reizigers. En het beleid wil verder gaan, zo ligt er voorstel op tafel (‘Bouwstenen voor een Protocol van sociaal akkoord’) met onder meer het idee om personeel gemakkelijker te kunnen afdanken met een opzegvergoeding van 1 jaar en outplacementbegeleiding.
Het personeelstekort zorgt ervoor dat verlofdagen niet kunnen opgenomen worden, vorig jaar werd in juni gestaakt omdat er meer dan een miljoen dergelijke verlofdagen waren binnen het bedrijf. In het voorstel dat op tafel ligt, gaat de directie ervan uit dat er geen collega’s bijkomen: “Op basis van de werkgelegenheidsevolutie binnen de drie maatschappijen kan het aantal noodzakelijke aanwervingen alleen al in de operationele functies tot 2025 geraamd worden op gemiddeld 1.200 personeelsleden per jaar.” Kortom, de afbouw – de ‘werkgelegenheidsevolutie’ – gaat gewoon door. Het personeel moet bovendien steeds flexibeler werken (en ook daar wil de directie nog een schep bovenop doen). En dit met materieel waar steeds minder in geïnvesteerd wordt.
Het personeel dat actie voerde door te staken, pleit voor een maximale dienstverlening. Daartoe zijn investeringen nodig in personeel en materieel zodat de dienstverlening beter kan worden. Dat is ook in het belang van de reizigers, want daar gaat het natuurlijk om bij een openbare dienst. De directie daarentegen wil net zoals de rechtse regering het openbaar vervoer liberaliseren waarbij winstgevendheid centraal staat. Dat kan door de dienstverlening te beperken en met minder personeel en minder materieel reizigers duurdere ritten aanbieden. Meer betalen voor minder diensten, is het beleid van de afgelopen jaren als voorbereiding op die liberalisering.
Terwijl de wegen vastslibben en het mobiliteitsprobleem ongekende vormen aanneemt, is het misdadig dat de regering verder wil besparen op openbaar vervoer (zowel trein als tram en bus). Het is in het belang van alle reizigers en pendelaars dat dit beleid en deze regering gestopt worden. Test-Aankoop zou beter de belangen van de reizigers verdedigen door het protest tegen de regering van sociale afbraak te steunen en dus kant te kiezen voor de stakingen.
Is er geen geld voor investeringen in beter openbaar vervoer? Er is wel geld voor fiscale cadeaus aan de grote bedrijven – het patronaat eist al enkele extra miljarden door de tax shift – en er is wel 4,1 miljard per jaar voor subsidies aan bedrijfswagens, dat is vier keer zoveel als de overheidsdotatie aan De Lijn. Bij de discussie over een tax shift stelde N-VA-voorzitter De Wever dat bedrijfswagens een taboe zijn. Besparen op openbaar vervoer is dat uiteraard niet voor deze regering. Dit beleid organiseert het fileprobleem zowel door het rechtstreeks te financieren via bedrijfswagens als door de afbraak van het openbaar vervoer. Dat is geen noodwendigheid, het is een politieke keuze. Voor alle duidelijkheid: het is uiteraard niet onze keuze. Van een magazine dat de belangen van de reizigers beweert te verdedigen, verwachten we hetzelfde.
(1) http://www.belgianrail.be/nl/corporate/Presse/Presse-releases/17_02_2015.aspx
(2) http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/verkeer_vervoer/vervoer/spoor/
(3) zie ons eerder artikel: http://www.socialisme.be/nl/20062/cornu-in-de-aanval-tegen-het-spoorpersoneel
-
BM&S. Directie weigert akkoord nog steeds na te komen. Naar nieuwe acties?
Vorig jaar werd de aandacht van de arbeidersbeweging en de media gevestigd op de voorbeeldige strijd van 14 arbeiders bij het bedrijf BM&S, een onderaannemer voor de schoonmaak op treinen van de NMBS.Verklaring van de 14 arbeiders van BM&S en het steuncomité voor de stakers van BM&S met delegees en leden van ACOD Spoor, ACOD LRB, ACOD Onderwijs, BBTK, …
Er werd meer dan vier maanden lang gestreden en dit leidde tot de tijdelijke heropname van de twee delegees en de belofte van een vast contract voor drie interimmers.
Amper een maand na de ondertekening van een protocolakkoord tussen de vakbonden en de vertegenwoordigers van BM&S, zat de situatie terug vast. De vijf arbeiders blijven buiten.
Ter herinnering:
Eind augustus 2014 gingen de 14 werknemers van schoonmaakbedrijf BM&S op de site van Schaarbeek op staking.
De redenen: het ontslag van twee vakbondsafgevaardigden op beschuldiging van fraude en corruptie (het onderzoek stelde achteraf vast dat hier niets van aan was) en de niet-hernieuwing van het contract van drie interimmers aan wie eerder een vast contract was beloofd na anderhalf jaar trouwe dienst.
De eisen van de arbeiders: de heropname van de twee delegees en van de interimmers op de werkplaats van Schaarbeek.
Gedurende vier maanden was er een opbod tussen de stakers en de vakbonden aan de ene kant en de advocaten van BM&S langs de andere kant. De solidariteit tussen de 14 werknemers was voorbeeldig en leidde tot steun vanuit de hele arbeidersbeweging.
Maar BM&S is een bedrijf zonder scrupules en het gebruikt alle mogelijke methoden om direct sociaal overleg te vermijden. Het bedrijf baseert zich liever op de juridische weg. Er waren verschillende pogingen om het piket te breken en er werd gepoogd om externe interimmers in te zetten om het werk over te nemen.
Eind december 2014 werd toch een akkoord gesloten tussen de vakbondsvertegenwoordiger en BM&S. Het bedrijf liet verstaan dat een definitieve heropname op de site van Schaarbeek zou volgen, maar dat de delegees eerst een tijdje op Nederlandstalige werkplaatsen zouden moeten functioneren.
Enkele weken na de heropstart in Schaarbeek, kregen de werknemers al een koude douche over zich. De twee delegees werden aanvankelijk ingezet in Leuven en Antwerpen. Daar stelden ze vast dat er slechte arbeidsvoorwaarden waren met personeel zonder reglementaire uitrusting (fluojasje, veiligheidsschoenen, veiligheidstenue, aangepast gereedschap). Dit is levensgevaarlijk voor het personeel dat met emmers water op enkele centimeters van bovengrondse lijnen moet lopen, de sporen moet oversteken op plaatsen die daar niet voor voorzien zijn. Kortom, het leidt tot stress onder personeelsleden die bevelen moeten opvolgen in naam van de onmogelijke winstgevendheid.
Na enkele weken werden de delegees op economische werkloosheid geplaatst omdat ze geen Nederlands spreken.
De interimmers kregen nooit het beloofde werk, ze werden naar Hasselt uitgestuurd maar daar werden ze aan de deur gezet omdat ze weigerden om een document te ondertekenen dat ze niet begrepen omwille van de taal.
Terwijl beloofd was dat de vijf naar de werkplaats in Schaarbeek zouden terugkeren, kwam daar niets van in huis en kregen de negen overblijvende collega’s in Schaarbeek negen nieuwe collega’s en verschillende pogingen om interimmers in te zetten die door een ander bedrijf worden ingezet, een onderaannemer van BM&S.
Er waren verschillende pogingen van de vakbond om het akkoord te laten naleven door BM&S. Maar dat gebeurde niet.
Het ergste is nog dat een dergelijk bedrijf dat zomaar terugkomt op beloften en zelfs op geschreven engagementen maar ook op de arbeidsvoorwaarden en de veiligheid van het presoneel, toch nog steeds verdedigd wordt door de NMBS.
Alsof het nog niet volstond, werden de twee delegees na drie maanden economische werkloosheid verzocht zich aan te melden op de werkplaatsen waar ze in januari werden ingezet. Ter plaatse werden ze onmiddellijk terug naar huis gestuurd omdat ze geen Nederlands spreken.
Voor de directie van BM&S volstaat het niet om de delegees te straffen, ze wil er nog een portie vernedering bovenop doen.
De strijd van de 14 moedige arbeiders is dus verre van voorbij en ze hebben meer dan ooit uw steun nodig.
Laat ons samen opkomen voor de onmiddellijke heropname van de vijf arbeiders op de site van Schaarbeek en een opvolging op het terrein van alle veiligheidsvoorschriften en arbeidsvoorwaarden op alle werkplaatsen van het bedrijf.
Wie dat wil, kan onmiddellijk zijn of haar ongenoegen laten blijken ten aanzien van het bedrijf dat per email bereikbaar is via info@bm-services.be.
Indien het akkoord binnen enkele dagen nog niet in daden is omgezet en de vijf niet heropgenomen worden in Schaarbeek, terwijl ze als prioritair hiervoor waren aangeduid en er een groot tekort aan personeel is in Schaarbeek, dan zullen er acties volgen. We hopen daarbij op jullie steun te kunnen rekenen.
-
Staking 22/4. Gent: interview met Jozef Cnudde, sectorsecretaris ACOD Spoor
Dinsdagavond werd het piket aan Gent St Pieters druk bijgewoond met een 100-tal aanwezigen. We spraken op het piket met Jozef Cnudde, sectorsecretaris van ACOD Spoor.Interview door Michael
Waarom deze nieuwe staking?
“De reden is dubbel. Enerzijds zijn er de maatregelen die alle werknemers treffen zoals de indexsprong en andere besparingsmaatregelen. Anderzijds zijn er de specifieke problemen in de sector. Waarschijnlijk zal dit ook niet de laatste actie zijn voor het spoor. Het invoeren van de minimumdienst, de verschuiving van de pensioenen, het afschaffen van de spoorwegmutualiteit binnen de sector en zeker ook het enorme personeelstekort zijn ook redenen voor deze actie. Wat het personeelstekort betreft: er gebeuren geen nieuwe aanwervingen meer, behalve voor rijdend personeel. Dat zorgt voor een enorme achterstand van het aantal compensatie-uren dat het personeel kan opnemen en druk op het personeel en dienstverlening.”
Wat is volgens u het effect geweest van het actieplan van het najaar? Heeft dit een positief effect gehad op de bevolking?
“Het eerste actieplan had een heel positief effect op de publieke opinie. De steun voor de staking groeide en meer en meer mensen waren voorstander van een vermogensbelasting bijvoorbeeld. Wat dan weer wel spijtig was, waren de maanden tussen de twee actieplannen. Na de 15e was er een momentum maar nu moeten we weer deels herbeginnen. Als we echt willen winnen, moeten we verdere acties organiseren waar iedereen in mee gaat. In gemeenschappelijk front en alle sectoren.”
Zijn deze acties in staat om een solidariteit te ontwikkelen in andere sectoren en het ACV bijvoorbeeld zodat die mee naar nieuwe acties gaan?
“We staan hier zelf in solidariteit met de andere sectoren die staken. Ik denk wel dat de basis van het ACV niet tevreden is dat ze niet konden meedoen. Ze hadden duidelijk gezegd dat ze naar nieuwe acties wilden gaan.”
Is de val van de regering nog steeds noodzakelijk?
‘De regering doen vallen is niet ons hoofddoel. Het hoofddoel is bepaalde maatregelen terugdraaien, indexssprong afschaffen, goede maatregelen invoeren enzovoort, maar de regering is daarvoor een obstakel en ze zullen niet willen toegeven. De val van de regering zal dus wel onvermijdelijk zijn als we dat willen verkrijgen.”
In Griekenland zien we Syriza, in Spanje Podemos, partijen die de arbeidersklasse een duw in de rug geven op politiek vlak. Missen we zoiets in België?
“Ik zou het absoluut niet slecht vinden mocht er een syndicale partij zijn waar alle linkse partijen onder vallen. Ik zeg al lang dat er veel linkse partijen zijn en ik heb daar respect voor maar die zouden zich moeten verenigen in een programma voor een syndicale partij waarin die verschillende partijen samenwerken.”
Bedankt en tot op 1 mei!
-
BM&S. Een veldslag gewonnen, maar sociale strijd gaat door!
Twee weken na het akkoord blijft BM&S personeel minachten en worden beloften niet nagekomen.
Artikel door Laure (Brussel) uit de februari-editie van ‘De Linkse Socialist’ die komende vrijdag van de drukker komt. Foto: Collectif Krasnyi
Terugblik op een historische staking
De schoonmakers van het atelier van BM&S in Schaarbeek poetsen treinen van de NMBS. Zoals bijna alle schoonmakers die treinen poetsen, werken ze voor een onderaannemer en dit ver onder de arbeidsvoorwaarden van spoorpersoneel.
Op 21 augustus 2014 gingen de 14 arbeiders van het atelier in Schaarbeek in staking tegen het ontslag van vijf van hen. Ze zouden de staking meer dan vier maanden volhouden. In die stakingsmaanden legde de directie een enorme minachting voor het personeel aan de dag. Er werd niet geluisterd naar de nochtans eenvoudige eisen van de stakers en er werd geprobeerd om het stakingspiket te breken. Zo werden interimmers als vervangers gestuurd, kwamen er deurwaarders langs en werd ook de politie ingezet. De vastberadenheid van de arbeiders zorgde ervoor dat de directie niets anders kon dan de treinen tijdelijk elders schoon te maken, meer bepaald in Liers.
Het werd erg moeilijk om deze directie tot toegevingen te dwingen. Maar de arbeiders hielden zich sterk en wisten een belangrijke solidariteit rond zich te organiseren. Er waren verschillende solidariteitsacties, onder meer door spoorpersoneel. Maar dit kwam er pas laat en het gebeurde te weinig.
Van bij het begin van de staking werd een solidariteitscomité opgezet door syndicalisten, waaronder leraars, spoorpersoneel, militanten van ACOD-LRB en activisten van verschillende politieke organisaties, waaronder LSP. Het solidariteitscomité bleef de arbeiders steeds ondersteunen en organiseerde verschillende acties. Maar de standpunten van het comité en de actievoorstellen werden niet altijd even enthousiast onthaald door het vakbondsapparaat.
De vakbondsleiding steunde de staking, maar was erg terughoudend om de solidariteit ook in de praktijk te organiseren. Er werd voorkeur gegeven aan een onopvallend en rustig piket dat niet in de media kwam, in plaats van acties te organiseren om de strijd uit te breiden, wat nochtans nodig was.
Het was niet gemakkelijk om het verzet tegen een dergelijke werkgever zo lang vol te houden. BM&S gebruikte dubieuze methoden die eerder aan de maffia doen denken en de grenzen van het wettelijke aftasten. Er waren dreigementen, intimidaties en leugens waarbij de directie niet aarzelde om deze ook te gebruiken om druk te zetten op het vakbondsapparaat en via die weg ook op de stakers.
Als de arbeiders tegen de wil van het vakbondsapparaat in acties hadden georganiseerd om druk te zetten op hun directie, dan had de strijd wellicht niet zo lang geduurd. De solidariteit die meermaals tot uiting kwam, ook vanuit andere sectoren, had op die manier gebruikt kunnen worden om de strijd uit te breiden en sterker te staan. Jammer genoeg kon het vakbondsapparaat, waar de arbeiders van afhingen voor hun stakersvergoedingen, haar strategie opleggen. Het was beter geweest dat de strijd van bij het begin geleid werd door de arbeiders zelf, met een democratisch beheer van de stakerskas. Het zou gezorgd hebben voor een grotere onafhankelijkheid om de strijd te organiseren.
Strijd loont!
De vastberadenheid heeft uiteindelijk resultaat opgeleverd. De twee afgedankte delegees werd opnieuw aangenomen en er werd nog meer op papier gezet in een akkoord. De overwinning beperkt zich niet tot de 14 moedige stakers. Het is een overwinning voor de volledige arbeidersbeweging. Ze hebben aangetoond dat het mogelijk is om vol te houden, ondanks de druk van de werkgever, en vooral dat het op deze manier mogelijk is om een verdere afbouw van onze arbeidsvoorwaarden te stoppen. Zolang we alles aanvaarden en niets zeggen, zullen de werkgevers proberen om aan onze lonen en arbeidsvoorwaarden te prutsen.
De arbeiders hebben aangetoond dat een werkgever zich wel tegen de werknemers kan keren, maar dat dit zeker niet absoluut is. Ze hebben samen een vuist gemaakt en hebben de werkgever van antwoord gediend.
Deze overwinning is belangrijk voor al het schoonmaakpersoneel. Met deze staking werd duidelijk gemaakt hoe ze uitgebuit worden om de winsten te vergroten, waarbij vaak in 19de eeuwse omstandigheden wordt gewerkt met een permanente dreiging om hun job te verliezen. Dit zwaard van Damocles moet van de arbeiders schoothondjes maken die onderworpen worden aan het heilige huisje van de concurrentie.
Het volstaat om erop te wijzen dat BM&S aan de NMBS een contract had voorgesteld dat 40% goedkoper was dan de concurrenten. Hoe is het in de schoonmaaksector mogelijk om goedkoper te zijn zonder te besparen op het personeel?
Het akkoord wordt niet geconcretiseerd
Eens te meer heeft de directie van BM&S op schandalige wijze gelogen. De arbeiders worden niet gerespecteerd, maar ook het eigen woord is niets waard. Het akkoord dat met de arbeiders werd gesloten beloofde werk voor de ontslagen interimmers, in gelijk welk atelier van BM&S. Ze hebben twee weken later nog geen dag gewerkt. Volgens het akkoord zouden ze prioritair ingezet worden in Schaarbeek, maar ze werden daar voorbijgestoken door acht andere arbeiders die zich wel erg volgzaam en flexibel opstellen.
Het zorgt ervoor dat de arbeiders die maandenlang staakten nu moeten vaststellen dat de arbeidsvoorwaarden in Schaarbeek sterk achteruitgaan, dat de werkdruk toeneemt en dat de nieuwkomers uit angst voor repressailles de veiligheidsvoorschriften niet nakomen. De delegees werden naar andere ateliers uitgestuurd en stellen daar vast dat er nog ergere omstandigheden zijn. Het personeel krijgt geen degelijke werkgerief en moet in gevaarlijke omstandigheden werken (onder meer door water te gebruiken op enkele centimeters van katheders tot 3.000 volt, het oversteken van sporen waar treinen over passeren, …)
Sinds de werkhervatting is een nieuw hoofdstuk begonnen voor de rebelse arbeiders van Schaarbeek. Hun strijd is immers nog niet afgelopen. Door de ervaring van de staking weten ze tot wat ze in staat zijn. Ze zijn georganiseerd, vastberaden en, vooral, ze staan niet alleen. De steun die ze rond zich hebben verzameld, kan opnieuw gemobiliseerd worden.
