Category: Column

Terwijl de Duitse krant ‘Der Spiegel’ de Europese crisis omschreef als “plots en verwacht” om meteen het mogelijke einde van de EU aan te kondigen, houdt het Britse magazine ‘The Economist’ het op de titel “Als Griekenland wegglipt…” met een gelijkaardige boodschap. Het vertrouwen in de toekomst van de EU is beperkt. Maar de toplui van de Europese instellingen proberen deze realiteit zoveel mogelijk te ontkennen.

Nieuws uit het Europees parlement door Tanja Niemeier. Hier vind je eerdere bijdragen van Tanja

Eind juni kwam de Europese Raad in Brussel bijeen voor haar jaarlijkse vergadering. In de conclusie van deze bijeenkomst werd gesteld: “De opleving in de Eurozone is al merkbaar en vormt opnieuw een permanente en stabiele groei. De Euro staat op stevige fundamenten.” Het klinkt als een mantra, een bezwering, die wel waarheid zal worden als het maar genoeg wordt herhaald.

Ondanks alle optimistische verklaringen was de nervositeit over de stemming in het Griekse parlement het centrale thema voor de Europese instellingen de afgelopen weken. De EU-elite moest verschillende horden nemen om een faillissement van Griekenland te verhinderen.

Ten eerste moest de sociaal-democratische premier Papandreou een vertrouwensstemming overleven zodat het voortbestaan van de Griekse regering en verdere stemmingen over opgelegde besparingsplannen zou verzekerd zijn. Dat de besparingen als een lawine over de Griekse arbeiders, gepensioneerden en jongeren rolt, kan de elite uiteraard niets schelen.

New Europe stelde enkele uren voor de stemming in Griekenland: “De EU legt het lot van de euro in de handen van 5 van de 155 PASOK-verkozenen [PASOK is de naam van de Griekse sociaal-democratie die een meerderheidsregering vormt] die indien ze niet positief stemmen de regering ten val kunnen brengen en de Eurozone in gevaarlijk vaarwater brengen.” EU-Observer had het over de belangrijkste stemming in het Griekse parlement sinds het einde van de militaire dictatuur in 1974.

Om duidelijk te maken dat het om een kwestie van “leven of dood” ging, stelde de Griekse vicepremier Theodoroas Pangalas nogmaals: “Een terugkeer naar de Drachme [De Griekse munt voor de invoering van de Euro] zou ertoe leiden dat de banken de volgende dag zouden belegerd worden door angstige mensen die hun geld willen afhalen. Het leger zou moeten worden ingezet om de banken te beschermen aangezien er onvoldoende politie-agenten zijn. Er zou overal onrust ontstaan, de winkels zouden leeg zijn en sommige mensen zouden uit het raam springen.” Wat intussen wel zeker is, is dat de door het parlement goedgekeurde besparingspakket een dramatische aanval op de werkenden en uitkeringstrekkers inhoudt waarbij de levensstandaard onder vuur ligt.

Europese schokdoctrine

Paul Murphy, Europees parlementslid voor de Ierse Socialist Party, stelde dat de aanvallen op de arbeiders in de PIGS-landen in het kader van het beleid van “economisch bestuur” een vorm van Europese schokdoctrine is. Hij heeft gelijk.

De lijst van maatregelen die door het Griekse parlement is goedgekeurd om een volgende schijf uit het noodfonds van de EU en het IMF te krijgen, leest als een horrorverhaal. Er is niet alleen een massaal privatiseringsprogramma ter waarde van 50 miljard euro (in de praktijk een volledige uitverkoop van Griekenland), maar ook voor 770 miljoen euro aan loonsverlagingen in de openbare sector in 2011, het opzeggen van alle tijdelijke contracten in de openbare sector, verhoging van de BTW, een verlaging van de drempel van het van belastingen vrijgestelde deel van het inkomen tot 8.000 euro per jaar, het samenvoegen van alle scholen in 1.976 eenheden,… Hier vind je een volledig overzicht van de genomen maatregelen. Het Europees Vakverbond (EVV) reageerde op de stemming in het Griekse parlement. In zekere zin is de reactie van het EVV even schokkend als het schokprogramma van de Griekse regering. Onder de titel “Griekenland heeft solidariteitspact nodig” wordt onder meer gesteld: “Deze stemming geeft de politici enkele weken tijd om duurzame oplossingen voor de toekomst van Griekenland te vinden (…) De verantwoordelijken in de EU moeten nu leiderschap tonen (…) Het EVV verklaart zich solidair met de Griekse vakbonden GSEE en ADEDY.(…)”

Is dat alles wat het EVV te zeggen heeft over de diepste crisis van de na-oorlogse periode? Eigenlijk is de houding van het EVV logisch vanuit hun perspectief. Hoe kunnen ze de stemming in het Griekse parlement veroordelen als het EVV en de aangesloten vakbondsfederaties zo nauw verbonden zijn met de sociaal-democratie? PASOK is de politieke vertegenwoordiger in de meerderheid van de Griekse vakbonden, dit is hetzij officieel hetzij onofficieel het geval. Zolang de vakbonden niet breken met de sociaal-democratie, die overigens niet enkel in Griekenland verantwoordelijk is voor een hard besparingsbeleid, is de leiding medeplichtig aan de verarming van de arbeidersklasse. (Hier kan je het volledige standpunt van het EVV lezen).

De sociaal-democratische partijen nemen eens te meer een “vlees noch vis”-positie in met betrekking tot de voorstellen van de Europese Commissie en de Raad omtrent het “economisch bestuur”. Deze voorstellen werden in het parlement voorgelegd. De sociaal-democratie probeerde om tegelijk de oppositie en de uitvoerende macht te vormen. Op 21 juni was er een protestactie van het EVV voor een sociaal Europa en om te protesteren tegen de voorstellen van economisch bestuur. In het kader van deze betoging kwam er een handtekeningactie van de sociaal-democratische en groene fracties in het Europees Parlement (http://www.changeforeurope.eu/). Onder de ondertekenaars de sociaal-democratische fractievoorzitter Martin Schulz alsook de groene fractievoorzitter Daniel Cohn-Bendit. Om de schizofrenie compleet te maken, ontbreken enkel nog de handtekeningen van Papandreou, Zapatero en de voormalige Portugese premier Socrates.

Elf verkozenen van de linkse fractie GUE/NGL hebben op initiatief van Paul Murphy een brief opgesteld waarin ze onder meer pleiten voor een Europese algemene staking om de besparingsplannen en het economische bestuur te stoppen. De brief vind je hier.

Hoe zit het nu met dat “economisch bestuur”? In april heeft het Economisch Comité (ECON) van het Europees Parlement zes maatregelen voorgesteld voor de “hervorming van de Europese economie.” Een persbericht van de EU stelde: “Vier voorstellen hebben als doel om het economisch stabiliteitspact van de EU te versterken en de controle op de nationale begrotingen te versterken. De twee andere voorstellen zijn er op gericht om de onevenwichtige handelsbalans in de EU aan te pakken.” De maatregelen die verpakt werden in de typisch schijnbaar neutrale taal van de machthebbers, zijn erop gericht om de maatregelen die in de storm van de crisis werden genomen een vaste structuur te geven.

De kern van het economisch beleid is een verdere afbraak van de democratie. Nationale begrotingen die worden opgesteld door verkozen regeringen moeten eerst worden voorgelegd aan de Commissie en de Raad. Er kunnen sancties worden opgelegd als de lidstaten in hun begroting niet genoeg besparingsmaatregelen nemen om de begroting te “consolideren” (nog zo’n ‘neutraal’ woord waarachter een aanval op de levensstandaard schuil gaat).

Dit zijn enkele van de voorstellen: “De Commissie zal in de toekomst een groter toezicht uitoefenen op de nationale tekorten en kan daarbij tot sancties overgaan, als lidstaten de EU-aanbevelingen om de afbouw van de tekorten of het handelstekort niet nakomen kunnen ze daarvoor worden bestraft. Bij een eerste herinnering wordt een boete van 0,1% van het bbp opgelegd, daarna 0,3%.” Vooral het stuk over automatische sancties ligt gevoelig in het Europees Parlement waardoor het niet zeker is of de stemming effectief zal plaatsvinden in juli. Maar hoe dan ook zullen deze maatregelen gezien de diepte en de omvang van de crisis in Europa vroeg of laat papieren tijgers blijken te zijn. Dat kan bijvoorbeeld als landen zoals Spanje of Italië de eurozone dieper in de crisis trekken.

De impliciete beschuldiging dat de EU de ernst van de situatie niet erkent, een beschuldiging die zowel Der Spiegel als The Economist formuleren, kan niet zomaar van de hand worden gewezen. Zelfs indien het Griekse parlement uiteindelijk in het belang van de Duitse banken, de Europese economische belangen en de EU-elite heeft gestemd, dan nog is de crisis niet voorbij. Alle indicatoren wijzen op een voortzetting van de crisis. Het is waarschijnlijk dat deze crisis zich verder zal verspreiden in landen als Spanje. Het Europees stabiliteitsmechanisme heeft daar niets aan veranderd.

EU-commissaris Olli Rehn beweert dat er geen plan-B bestaat en dat de enige keuze en een tussen de besparingsmaatregelen of het faillissement is. Nochtans bestaat er voor de gewone werkenden en hun gezinnen doorheen Europa wel degelijk een plan-B. In ‘Het Communistisch Manifest’ stelden Marx en Engels al: “De geschiedenis totnutoe is er een van klassenstrijd”. De klassenstrijd is de drijfveer voor maatschappelijke ontwikkeling.

Als we een echte uitweg uit de crisis willen bieden, is er geen compromis mogelijk tussen de belangen van de arbeidersklasse en die van de heersende klasse. Het protest van de Griekse arbeiders en jongeren is terecht, zij verdedigen de belangen van alle arbeiders en werkenden in de PIGS-landen en de rest van Europa.

Dit moet navolging krijgen. Vanuit de algemene stakingsbeweging in Griekenland moet een plan-B naar voor worden gebracht. Dat plan moet onder meer volgende elementen naar voor brengen: de niet-betaling van de schulden, de nationalisatie van de banksector onder democratische controle en beheer van de werkenden, de overname van de controle op de Griekse economie door de werkenden.

De eerste zitting van het Europees parlement dit jaar is voorbij. Op donderdagvoormiddag begint de exodus van de EU-ambtenaren, medewerkers, verkozenen en fractiepersoneel van Straatsburg naar Brussel. Het parlementsgebouw met zijn doolhof aan gangen blijft verlaten achter tot de hele processie volgende maand opnieuw enkele dagen Straatsburg aandoet.

Nieuws uit het Europees parlement door Tanja Niemeier, parlementair medewerker. Hier vind je eerdere bijdragen van Tanja

Alhoewel ik eens te meer de indruk heb dat ik me vier dagen lang in een van de buitenwereld afgesloten microkosmos bevind, hebben de gebeurtenissen in de “echte wereld daarbuiten” onvermijdelijk ook een invloed op de wereld van het Europese parlement.

Ondanks het feit dat de Europese Raad met Herman Van Rompuy een vaste voorzitter heeft gekregen, blijft het voorzitterschap van de Raad nog steeds om de zes maanden roteren tussen de EU-staten. Op 1 januari nam Hongarije de fakkel over van België. Zelden leidde dit in de internationale media voor zoveel ophef. Naar buiten uit benadrukt de EU sterk de “Europese waarden” van democratie en vrijheid. Dat is momenteel natuurlijk een probleem.

De Hongaarse premier Orban, tevens vice-voorzitter van de Europese Volkspartij (EVP, waar ook CD&V deel van uitmaakt), voert met zijn partij Fidesz een repressief beleid in Hongarije. Fidesz beschikt over een twee derde meerderheid in het parlement en aarzelt niet om de “Europese waarden” met de voeten te treden, wat ophef veroorzaakt onder het politieke establishment in de EU.

De veelbesproken nieuwe mediawet in Hongarije stelt onder meer een mediaraad in waarin enkel leden van Fidesz zullen zetelen. Onder de nieuwe wet kunnen kranten, televisie en radio boetes tot 200 miljoen Forint (730.000 euro) worden opgelegd indien ze ingaan tegen “het openbaar belang, de openbare moraal of andere inbreuken plegen.”

Eigenlijk was er afgesproken om de discussie rustig en zakelijk te houden. Maar daar kwam niets van in huis.

Daniel Cohn-Bendit, de voorzitter van de groene fractie in het parlement, weigerde na het parlementair debat om met de Hongaarse premier te dineren. Ook Martin Schulz, de voorzitter van de fractie van Socialisten en Democraten, voelde zich door Orban persoonlijk aangesproken en riep de premier aan om “samen met ons Europa te verdedigen en Hongarije niet tegen de Unie uit te spelen.”

Zo heeft Orban verregaande veranderingen doorgevoerd met een “nieuw economisch systeem” dat verder gaat dan alle voorgaande maatregelen die bespaarden bij de arbeiders en de sociaal zwakkeren terwijl de rijken enorme lastenverlagingen krijgen.

Sinds april 2010 zijn 14.000 mensen in overheidsdienst afgedankt. De nieuwe regelgeving maakt het voor overheidspersoneel zo goed als onmogelijk om in staking te gaan. De lonen en uitkeringen werden met 15% verlaagd. De werkloosheidsuitkering was al in de tijd beperkt, maar nu wordt ook die termijn ingekort van negen tot vijf maanden. Bovendien wordt een flat tax (vlaktaks) ingevoerd, een eengemaakt tarief voor iedereen waardoor de rijken minder moeten betalen.

De kieswetgeving wordt veranderd zodat de administratieve drempel voor nieuwe partijen zo goed als onhaalbaar wordt, aldus Tamas.

Sinds de verkiezingen van april, toen Orban met zijn rechtsconservatieve partij Fidesz 52,8% van de stemmen haalde, zijn er 9 wetswijzigingen en 157 wetsvoorstellen ingediend met het oog op het centraliseren van de staatsmacht.

Het Rekenhof, dat de staatsfinanciën en de begroting moet controleren, wordt voor negen jaar benoemd. Tamas verklaarde verder dat de nieuwe mediaraad niet enkel de media moet controleren en geldstraffen tot 750.000 euro kan opleggen als het “openbare belang, de moraal of de orde” in het gedrang komen, de raad zal ook de directe werkgever worden van de journalisten in de publieke media. Op deze manier komt er een centrale nieuwsdienst waardoor de toegang tot de media en de mogelijkheid van kritische berichtgeving opnieuw moeilijker wordt.

De situatie in Hongarije is een enorme stap achteruit voor de linkerzijde en de arbeidersklasse. Het wordt er niet gemakkelijker op met de twee derde meerderheid die Fidesz kan vormen met de neofascistische partij Jobbik. Die haalde 12,8% en is de derde sterkste partij in het parlement.

Hongarije was een van de eerste landen die bij het uitbreken van de wereldwijde economische en financiële crisis een reeks dictaten opgelegd kreeg vanwege de EU en het IMF. Er werd een draconisch besparingsbeleid gevoerd, een beleid dat in de media vaak werd vergeleken met dat van Griekenland. De regering van Orban, die zich graag voorstelt als vertegenwoordiger van de kleine man, dreigt zich bijzonder snel onpopulair te maken. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van april en oktober was de opkomst al een pak lager dan bij vorige verkiezingen.

Tamas gaf het dilemma aan dat zich in zijn kiesdistrict stelde. Hij kon er niet voor een kandidaat van zijn eigen partij stemmen en gelooft niet in de politiek van het “minste kwaad” van de vorige sociaal-democratische regering, een regering die een sociale kaalslag heeft georganiseerd. Hij is dan maar niet gaan stemmen.

Hongarije wordt geconfronteerd met een enorm vacuüm ter linkerzijde. Zolang dit vacuüm niet op een geloofwaardige wijze wordt ingevuld, kunnen rechts-populistische, reactionaire, racistische en repressieve partijen het terrein bezetten. Op dat vlak vormt Hongarije een belangrijke waarschuwing.

Er is een sterke traditie van strijd voor democratische rechten in Hongarije, dat werd duidelijk met de beweging tegen de stalinistische dictatuur in 1956. Enkel een duidelijke analyse van het stalinisme en een nieuwe aansluiting met de socialistische ideeën en de strijd voor een socialistische democratie, kan een einde stellen aan de impasse in het land.

Barroso op volle toeren

De gemoederen in het parlement raakten niet enkel verhit door de discussie over de Hongaarse mediawet. Ook Barrosso verloor zijn geduld naar aanleiding van een tussenkomst van een “eerbiedwaardig lid van het Europees parlement uit Ierland”. Dat parlementslid wilde maar niet inzien dat de EU enkel maar wil helpen in Ierland. Mogelijk dacht Barroso even aan zijn eigen verleden, toen hij als actieve Maoïst aan de andere kant van de barricade stond, want hij leek zijn argumenten niet erg overtuigend te vinden. Maar daar kunnen we uiteraard alleen maar over speculeren. Het Ierse dagblad Irish Times had een artikel over de verbale confrontatie tussen Joe Higgins, het “eerbiedwaardige parlementslid” waarnaar werd verwezen, en Europees commissaris Manuel Barroso. Dat was vorige week donderdag het meest gelezen artikel op de site van die krant. Wie het wil nalezen, kan dat via deze link.

Intussen staat vast dat er eind februari verkiezingen zullen plaatsvinden in Ierland. De nieuwe linkse alliantie (United Left Alliance), mee opgezet door de Socialist Party, maakt daarbij een goede kans om een deel van het linkse vacuüm op te vullen, ook op electoraal vlak.

Het is niet zo makkelijk om de weg te vinden doorheen de jungle van nieuwe terminologie en strategieën die op het hoogste niveau van de EU naar voor worden gebracht als antwoord op de economische crisis. Het epicentrum van die crisis is de afgelopen weken vanuit Griekenland overgebracht naar Ierland en Portugal, beide landen zitten nu in een wurggreep. Dit is de diepste economische crisis van de EU en het is verre van voorbij.

Nieuws uit het Europees parlement door Tanja Niemeier, parlementair medewerker. Hier vind je eerdere bijdragen van Tanja

De toekomst van de euro blijft erg onzeker. Pogingen om verder te gaan met de Europese integratie gaan samen met steeds meer centrifugale krachten die actief zijn. Europees president Van Rompuy had het over een dilemma: “Als we niet verder gaan in de richting van samenwerking en een grotere economische coördinatie en controle, dan kunnen we de euro niet in stand houden.” In de European Voice van 18 november stelde hij: “We bevinden ons in een overlevingscrisis.”

Een top van financieministers en regeringsleiders van de EU met de Europese Commissie werd bijeengeroepen om de crisis onder controle te krijgen en de markten tevreden te stellen. Daarbij werden alle tegenstellingen in de EU duidelijk. Alle pogingen om eensgezind te reageren op de crisis, botsten op spanningen tussen de achterliggende economische belangen van de dominante nationale lidstaten aan de ene kant en het voortbestaan van de Eurozone als economisch blok aan de andere kant.

Bij die spanningen werd ook duidelijk dat de Europese Unie in de eerste plaats een economische en monetaire unie is en blijft. De belangen van de arbeiders, bedienden, jongeren, gepensioneerden,… komen niet in de woordenschat van de elite voor.

In maart van dit jaar werd als antwoord op de Griekse crisis een “Economic Task Force” in het leven geroepen. Die term doet denken aan een snelle interventiemacht die met efficiënte antwoorden op de crisis naar voor komt. De benaming moet het orgaan enige autoriteit geven. De bewuste “Economic Task Force” bestaat uit de financieministers en/of andere hooggeplaatste regeringsverantwoordelijken uit de EU.

Uiteindelijk bereidt de Task Force een grotere disciplinering van de lidstaten voor. Die lidstaten gaan in tegen de bepalingen van het Stabiliteitspact die stellen dat het begrotingstekort niet meer dan 3% van het bbp mag bedragen (in Ierland is dat aan het oplopen tot 32% van het bbp) en de totale staatsschuld moet onder de 60% van het bbp blijven. De Europese Commissie zal nu het recht krijgen om landen die deze regels niet naleven een waarschuwing te geven zodat ze de “inbreuken” kunnen rechtzetten. Met andere woorden: de lidstaten krijgen een pistool tegen het hoofd gezet om verder te gaan met de besparingsprogramma’s die ingaan tegen de openbare diensten, de pensioenen, de gezondheidszorg en de lonen en arbeidsvoorwaarden van de werkeden. Als de “aanbevelingen” van de Commissie niet worden nageleefd, kan de Commissie overgaan tot sancties. De Commissie stelt een waarborgsom van 0,2% van het bbp van de betrokken lidstaat voor, waarbij deze som tot een sanctie kan worden omgevormd. Een aantal lidstaten hebben het over een inbreuk op hun soevereiniteit, maar dat is slechts een halve waarheid. Een aantal regeringen waren opgezet met het idee dat ze de Europese Commissie en Brussel verantwoordelijk kunnen stellen voor de drastische besparingen die ze zelf in eigen land willen doorvoeren. Dat kan hun eigen gezicht redden bij straatprotest en acties van de jongeren, gepensioneerden en werkenden.

Het is duidelijk dat deze handelswijze de handtekening van de “globale spelers” in de Europese Unie draagt: Duitsland en Frankrijk. Het is ook duidelijk dat deze zwaargewichten het moeilijk hebben met de euro, maar er toch alles aan willen doen om uit eigenbelang de euro zo lang mogelijk in stand te houden.

Angela Merkel had op basis van binnenlandse redenen enige tijd geaarzeld om in te stemmen met het “reddingspakket” voor Griekenland. De belangen van de Duitse banken, die samen met de Franse banken voor 455 miljard euro krediet hadden uitstaan in Griekenland, Portugal en Spanje, wogen uiteindelijk het zwaarste door. De aanvankelijke terughoudendheid van Duitsland werd zwaar op de korrel genomen door de topman van de Europese Centrale Bank, Jean-Claude Trichet. Maar intussen heeft Merkel begrepen dat het niet anders kan en dat er een “reddingsfonds” moet komen. Dat leidde tot het ontstaan van de “European Financial Stability Facility” (EFSF). Eens te meer werd voor een zwaarwichtig klinkende naam gekozen. Maar dit is dus het zogenaamde reddingsfonds waaraan de lidstaten moeten betalen.

Eigenlijk is er hiervoor een aanpassing van het Verdrag van Lissabon nodig. En dan blijkt eens te meer wie het voor het zeggen heeft. Dat verdrag werd destijds in Ierland weggestemd, maar er werd opnieuw gestemd tot er een meerderheid was. Een verandering van het verdrag zou nu mogelijk zijn zonder referendum, enkel en alleen omdat de heersende klasse dat wil. We kunnen er bovendien ook van op aan dat de regels van de Task Force evenmin in steen gebeiteld zullen staan. Het zijn overigens uitgerekend Duitsland en Frankrijk die het stabiliteitspact destijds als eerste hebben gebroken. Als hun regels niet meer voldoen, dan verzinnen ze gewoon nieuwe regels. Maar de rode draad blijft steeds dezelfde: het zijn de werkenden en jongeren die de rekening betalen.

Ierland in het oog van de storm

Vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF trokken naar Dublin om daar een interventie voor te bereiden.

De Ierse bevolking heeft al een hele reeks besparingen opgedrongen gekregen. Dat gebeurde met het vooruitzicht dat de economie wel zou aantrekken. Het idee dat iedereen wat moest bijdragen om uit de economische crisis te geraken, vond een zekere ingang bij de bevolking. Met het zogenaamde Croke Park Deal, een akkoord tussen regering en vakbonden, ging de vakbondsleiding ermee akkoord om de lonen in de openbare sector (onder meer de scholen, ziekenhuizen,…) te verlagen.

Nu staat Ierland opnieuw voor een voldongen feit: het dictaat van de Europese Commissie en het IMF is beslissend. De gevolgen zullen enorm zijn. Er zijn nu al 196.000 huiseigenaren die achterstand hebben opgelopen op de afbetaling van hun leningen, “negative equity” noemen ze dat. In veel gevallen zijn de huizen niet meer zoveel waard als het bedrag waarvoor werd geleend. Dat kan op zich al leiden tot een nieuwe bankencrisis. Het brengt bovendien veel arbeiders in een totaal uitzichtloze situatie terecht.

Het is niet verwonderlijk dat de woede onder de bevolking aan het overkoken is. Onlangs kreeg mijn collega nog een oproep op het telefoonnummer van Joe Higgins, het Europese parlementslid van de Socialist Party in Ierland. De man aan de andere kant van de lijn was zo kwaad dat er amper een woord tussen te krijgen was. Hij bracht een tirade van verwijten: hoe was het mogelijk dat die arrogante politici nog meer besparingen zouden opleggen terwijl de situatie al zo moeilijk was. De man stelde dat ze zich allemaal zouden moeten schamen.

Gelukkig kon mijn collega dan toch even met de beller spreken om die duidelijk te maken dat hij niet verbonden was met Europarlementslid Jim Higgins, van de conservatieve partij Fine Gael, maar met Joe Higgins die wel opkomt voor de belangen van de arbeiders en hun gezinnen.

De regerende Fianna Fail partij staat voor een politiek van capitulatie. De partij bestaat al 84 jaar en zat daarvan 53 jaar in de regering. Normaal haalt de partij altijd meer dan 40% van de stemmen. Nu daalt de partij in de peilingen tot onder de 20%. Op 7 december moet de begroting in het parlement worden gebracht. Mogelijk zal er daar geen meerderheid worden gevonden. Mogelijk kan dat wel indien de oppositiepartijen Labour en Fine Gael zich onthouden. Maar zelfs dan nog komen er ongetwijfeld vervroegde verkiezingen in Ierland. De vraag is niet zozeer of er zo’n verkiezingen komen, maar wel wanneer.

Dat biedt mogelijkheden voor de linkerzijde. Deze week werd mee op initiatief van de Socialist Party een nieuwe alliantie gevormd, de United Left Alliance. Deze alliantie omvat de actiegroep People Before Profit (rond de Socialist Workers Party) en tal van onafhankelijke linkse krachten. De alliantie gaat in tegen het besparingsbeleid van de regering en wil een consequent alternatief op de besparingen en het zieke systeem aanbieden.

Het besparingsbeleid van het IMF heeft de afgelopen jaren lelijk huis gehouden in Latijns-Amerika en Oost-Europa. Daartegenover is er maar één oplossing: actief verzet. Henry Joy McCracken van de United Irishmen stelde naar aanleiding van de opstand van 1798 en het verraad van de rijken daarbij: “de rijken verraden altijd de armen.” Het is vandaag niet anders.

Er was op 17 november al een protestactie van de Socialist Party voor het Ierse ministerie van Financiën. Joe Higgins stelde daarbij: “Het Ierse en Europese financiële systeem ligt in duigen. Het heeft iedere geloofwaardigheid verloren. Het is tijd dat het financiewezen in publieke eigendom wordt geplaatst zodat een volledig publieke en democratische controle en beheer mogelijk zijn. Daarmee kunnen de belangen en bekommernissen van de meerderheid van de bevolking centraal worden geplaatst in de plaats van de winsthonger van de financiële markten, de speculanten en de banken.”

Hieronder een verslag van de actie op 17 november vanop de zender Al Jazeera.

De afgelopen weken was de berichtgeving over de staat van de economie niet eenduidig. Waar we de ene dag nog op een diepe tweede recessie afstevenden, volgde een dag nadien al een “positief” bericht. Soms wordt voor de positieve berichten wat verder gezocht. Het bericht dat de Belg gemiddeld nog nooit zo rijk is geweest, is zo’n bericht.

De vaststelling klopt. Met een totaal financieel vermogen van 916 miljard euro, is ieder gezin goed voor zowat 200.000 euro (zonder huizen). Het probleem met dit cijfer is dat het om een totaal bedrag gaat. Als de totale rijkdom zo sterk is toegenomen, waar zit deze dan? Niet bij de 15% armen, niet bij de gepensioneerden, niet bij het groeiende leger werklozen, niet bij de gewone werkenden. Een Britse studie over de kloof tussen rijk en arm op het vlak van levensverwachting stelde vast dat de kloof vandaag groter is dan tijdens de Grote Depressie van de jaren 1930.

Blijkbaar is er een wel erg kleine groep in de samenleving die ook in tijden van crisis nog rijker is geworden. Deze rijkdom werd ongetwijfeld aangedikt door maatregelen zoals fiscale amnestie waardoor zwart geld uit het buitenland terug kwam.

De financiële middelen samen met de waarde van onroerend goed (huizen etc) zijn goed voor 1700 miljard euro. De 1% rijksten nemen daar 341 miljard euro van voor hun rekening. De 60% armsten hebben minder dan de 1% rijksten. Wij worden gevraagd om te besparen omwille van de crisis, terwijl de 1% rijksten hun vermogen verder zagen aangroeien tijdens een periode van crisis.

Satirische column

(pd) op links-socialisme.blogspot.com

Vrienden, kameraden, ja zelfs leden van de NVA: rijk zijn is niet gemakkelijk. Het moet zijn dat u de afgelopen maanden voltijds op een badhanddoek lag op de Balearen, op een geestesverruimende trektocht bent vertrokken richting zuidelijke Alpen, of wekenlang in een blakende hitte Bart De Wever-bieten (binnenkort te koop via deze website, in madeirasaus) kweekte in uw dierbaar moestuintje,… Maar voorts zijn er geen aanvaardbare excuses om het belangwekkendste nieuws van deze zomer te hebben gemist. En dat was: de rijken zien het niet meer zitten. En geven daarom de helft van hun geld weg!

Waar hebben we het over, vraagt u zich inmiddels wederom af. Wel vrienden, kameraden en al dan niet kortgerokte – of is het gerookte? (sorry!) – leden van de NVA, dit: in navolging van toprijkaard Warren Buffett (buffet, wat een naam voor een rijke – sorry!) en Bill Gates ("gates", "hekken", wat een naam voor een… euh, sorry), in navolging van Die Twee dus hebben reeds 30 (DERTIG) miljardairs in hoofdzakelijk de VS beslist dat ze de mensonterende luxe, de voloptueuze vliegdekschepen, de in champagne gedrenkte tuinfeesten en met goud belegde tandenstokers niet meer aankunnen en – desgevolg – bereid zijn om de helft van hun zuur verdiende rijkdom zonder een revolutie weg te geven. Aan liefdadigheid!

Vrienden, kameraden, kortgerookte Kim Geybels: dit is wraakroepend, neem het van ons aan. Eerst zoveel moeite doen om het van de werkende klasse af te pakken; neoliberale partijen, politici, rechters, drugtrafikanten en Yves "iedereen zal een beetje moeten verarmen" Desmet voor je kar spannen; jarenlang via je beroepsorganisaties smeken, huilen, bidden en stampen om deregulering, privatisering, private pensioenfondsen en loonmatiging voor u en ik… En dan durven vertellen dat het allemaal maar "om te lachen was" en dat ze toch niet meer weten WAT ZE ERMEE KUNNEN DOEN. Moeten ze er de zesendertigste Maserati mee kopen of het honderdvierenzestigste zwembad met ingebouwde wellness coach? Wel, guess what klojo’s: wij, die er tenslotte voor hebben gewerkt – voor jullie dividenden – weten dat wel.

In een eerste reactie op de Oproep van Buffet en Hekken (hacken?) waren onze intenties nobel en, zoals steeds, licht satirisch. Fantastisch, dachten wij. Geweldig. Die site – The Giving Pledge heet het ding – gaan we nu eens hacken. In naam van Christian Van Thillo, de rijke Belg, zouden wij – o joy – al onze zonden erop opbiechten in een charmant, licht gebroken Engels. Vervolgens zouden wij de arbeidersklasse bedanken voor de volgehouden inzet om hem en zijn klasse te verrijken, spijt betuigen voor de licht neoliberale en zelfs communautaire inslag van al zijn media-initiatieven om finaal met groot vertoon minstens 99,6% van Van Thillo’s vergaarde rijkdom zonder kasticket, en dus niet aftrekbaar van de belastingen, weg te geven aan de volgende, euh, liefdadigheidsinitiatieven:

• " de Progressive Workers’ Federation of Pakistan, marxistisch-leninistisch (51%)
• de kleermakersvakbonden from Bangladesj (33%)
• de ondergrondse vakbond van Guandong in het grote China (10%)
• de bovengrondse vakbond van De Morgen voor als deze jongen er weer personeel gaat ontslaan (0,0000000011%)
• de Jongerenmarsen voor Werk in Belgium, want op mijn jacht vraag ik mij soms ook af hoe het komt dat er nog zoveel jongeren werken, nadat ik met mijn rekenmachine ben langsgeweest (de Rest)"

Vrienden, kameraden, NVA-sympathisanten, laten we de rijken niet langer lijden onder de kwellende gedachte niet te kunnen kiezen uit de rekken van de Colruyt en de Carrefour. Onteigen de hele boel, voor ze hun en dus ons geld – onbetaalde arbeid! – in de oceanen werpen. Laten we de bron van hun ellende, het privébezit van de productiemiddelen, afschaffen en overgaan tot een eerljke verdeling van de rijkdommen, een democratisch geplande economie.

En o ja, The Giving Pledge, is enkel "een morele belofte" lezen wij in de Financial Times! Ze aanvaarden zelf geen geld. Dat doet voor ons de deur dicht. Nu zit er echt niets anders meer op dan die Europese 24- dan wel 48-urenstaking te organiseren, massaal en feestelijk de straat op te gaan, de bedrijven te bezetten en het socialisme, uiteindelijk wereldwijd, in te voeren. Tenzij u de morele beloften van VBO, Voka en andere Buffetten achter Hekken gelooft natuurlijk.

Deze week is de cover van de TIME bijzonder weerzinwekkend. Op de cover staat een foto van een jonge Afghaanse vrouw waarvan de neus en oren zijn afgekapt door de Taliban omdat ze probeerde te vluchten voor haar schoonfamilie die haar mishandelde. Dat is op zich al meer dan weerzinwekkend genoeg.

Jon Sneyers

Wat echter volgens mij zo mogelijk nog weerzinwekkender is, dat is de titel die naast de foto staat: “What happens if we leave Afghanistan”. Die foto samen met die titel: betere pro-oorlogspropaganda bestaat er niet. De boodschap is niet al te subtiel: “Laat ons verder oorlog voeren in Afghanistan of alle neuzen zullen er worden afgekapt!”

De timing van deze stevige dosis oorlogspropaganda is al even weinig subtiel: dit nummer van TIME verschijnt een week na het uitlekken van 91.000 militaire documenten op WikiLeaks waaruit blijkt hoe hopeloos de situatie in Afghanistan is. De hoofdredacteur van TIME doet in zijn editoriaal nochtans zijn best om een vernislaagje van onpartijdigheid aan te brengen:

“The much publicized release of classified documents by WikiLeaks has already ratcheted up the debate about the war. Our story and the haunting cover image by the distinguished South African photographer Jodi Bieber are meant to contribute to that debate. We do not run this story or show this image either in support of the U.S. war effort or in opposition to it. We do it to illuminate what is actually happening on the ground. As lawmakers and citizens begin to sort through the information about the war and make up their minds, our job is to provide context and perspective on one of the most difficult foreign policy issues of our time. What you see in these pictures and our story is something that you cannot find in those 91,000 documents: a combination of emotional truth and insight into the way life is lived in that difficult land and the consequences of the important decisions that lie ahead.” [eigen beklemtoning]

Misleidende oorlogspropaganda? Nee hoor, de topjournalisten van TIME brengen gewoon “emotionele waarheid”!

De verschrikkelijke praktijken van de Taliban zijn uiteraard niet goed te praten, maar het is natuurlijk de vraag in welke mate de militaire aanwezigheid van het westen daar iets aan doet. Vandaag staat de Taliban in Afghanistan sterker dan in 2001, aan het begin van de oorlog. En die vrouw op de foto is tenslotte verminkt terwijl de westerse troepenmacht in het land was. Ze hadden dus evengoed de titel “What happens if we stay in Afghanistan” naast de foto kunnen zetten.

Uiteraard steun ik de Afghaanse vrouwenbeweging (en arbeidersbeweging in het algemeen) in haar strijd voor gelijke rechten en tegen de barbarij van de Taliban. Een einde aan de oorlog is volgens mij echter een noodzakelijke voorwaarde om die strijd te kunnen winnen. Reactionaire fundamentalisten zullen zich blijven versterken zolang de Afghaanse bevolking geconfronteerd wordt met de verschrikkingen van de oorlog, met tienduizenden burgerslachtoffers, en met trigger-happy Amerikaanse soldaten voor wie oorlog een videospel is (steeds vaker letterlijk). Het kapitalisme met zijn imperialistische oorlogen is een oorzaak van miserie, geen oplossing ervoor.

De vrouw op de foto mag binnenkort op kosten van een Californische NGO naar de VS om de nodige plastische chirurgie te ondergaan voor een nieuwe neus. De bittere prijs die ze betaalt voor die operaties is dat de foto van haar verminkt gezicht wordt gebruikt als oorlogspamflet, verspreid op zo’n 3,5 miljoen exemplaren door de Amerikaanse media-industrie om de publieke opinie te bombarderen met die “emotionele waarheid” die de Amerikaanse oorlogsindustrie momenteel kan gebruiken.

Satirische column door (pd) op links-socialisme.blogspot.com

De verkiezingscampagne heeft elke dag een beetje meer weg van een slecht geschreven en geregisseerde soap. De traditionele politici lijken met hun opzienbarend nietszeggende slogans vooral op de life style-goeroes en andere platgeföhnde marketeers onder ons in te spelen. Die beroepsgroepen vormen voorlopig nog geen meerderheid in het land. Enkel de LSP, krijgen wij de indruk, wil met haar affiche en slogans niet met alle mogelijke middelen de intelligentie van de kiezer beledigen. Intussen benadert de vaderlandse politiek naar inhoud en vorm steeds meer een doordeweekse aflevering van Thuis: bordkartonnen karakters, een middelmatige plot maar steeds met dramatische gevolgen…

Ten Huize Bart De Wever:

Mevrouw De Wever: "Schat! Julie en onze François hebben weer eens ruzie gemaakt."

Bart: "Dat het kletterde? Ik heb altijd gezegd dat het met die Julie troubles zou worden voor onze Cisse. Die komt van over het water. Volledig langs de andere kant van de Maas. Waar wij nog met onze kruiwagens naartoe zijn gereden. En dan heb ik het niet over de Duitsers, hé schat. Die Julie, het spijt me dat te moeten vaststellen, belichaamt zowat alle slechte aspecten van de Franstalige én Latijnse cultuur. En haar konijn met pruimen trok ook op niks. Dat ze ons en de kinderen dat vorige zondag zonder verpinken durfde voorschotelen!"

Mevrouw De Wever: "Je hebt gelijk Bart. Groot gelijk. Onze François moet durven veranderen. Niet van regering maar van vrouw."

Bart: "Nu zeg ik! Nu durven veranderen. Konijn met pruimen? Een dooie rat in het vriesvak met bedorven mertillekes is er niets tegen. Amai amai." <p< Mevrouw De Wever: "Het verschil tussen Julie en onze François… Weet je wat dat is, Bart? Het verschil tussen revolutie en evolutie. Die Julie wil met haar wuft kookgedoe 100 kilometer per uur te snel gaan voor onze François. Gewoon te snel! Net als de arbeidersmassa’s in mei ’68. (Bart deinst verschrikt achteruit) Ik ken mijn broer toch hé, Bart. Ik ken hem al veel langer dan die Franse madam. Met meer dan stoofvlees en frieten moet je bij onze François toch niet afkomen. Allé!"

Bart: "Ik stel vast dat uw broer wordt gegijzeld door een Franstalig front. In zijn eigen huis nog wel. Ik stel verder vast dat onderhandelen met dit front niet veel zal opleveren. Scheiding van de bevoegdheden in een confederaal model dringt zich bijgevolg op, schat. Met zoveel mogelijk middelen voor de Vlaming, de Cisse, maar dan rechtstreeks beheerd door de patroons van VOKA en Unizo. Door een Vlaamse elite. Want de Cisse is niet van de snuggersten, zoals uit zijn huwelijkskeuze blijkt. En als het even kan zonder sociale zekerheid voor die Latijnse furie, die haar geld toch maar in slecht gebakken konijnen steekt."

Mevrouw De Wever: "Separatisme, Bart? Is het dat wat je zegt?"

Bart: "Separa-wat? Begint de botanische tuin van de buren weer over onze haag te hangen? Nu bel ik echt de politie, hé schat. Nu gaan ze te ver. Da’s onze grond hé! Aha, je bedoelt een radicale scheiding van uw broer en Julie. Euh, ik ben natuurlijk een voorstander van het klassieke huwelijk, hoe slecht dat konijn ook mocht zijn. En dus lijkt me in de gegeven situatie een ruim opgevat confederaal model meer aangewezen. Gaan we slapen?"

Intussen in de woonst van Alexander De Croo:

Het vrouwtje van Alexander: "Alexander, waar ga je naartoe? Naar je werk? Je bent de baby vergeten?!"

Alexander (kijkt gehaast in zijn aktentas, scharrelt een beetje rond): "De baby? Mmm. Ah, daar in zijn box, zijn belastingvrije zone. Kom hier ventje! Euh, of was het een vrouwtje? (plots gevoelig) Liefje, ik doe dit allemaal voor onze kinderen. Voor dit kleine grut en al de rest dat nog zal volgen. Vandaar dat ik ook eis te weten hoeveel mijn rivalen zullen besparen! Onze plannen zijn duidelijk: het onderwijs, de sociale zekerheid, zelfs de pensioenen van ons nageslacht zullen tot schroot worden herleid, als het van mij afhangt. Ik eis te weten, ja ja zeker liefje – dit is een eis, in welke mate de andere politici dit land tot schroot zullen herleiden. Meer platgewalst schroot dan dat van Open VLD? Euh schat, een vraagje: heeft papa zijn testament nu al ondertekend?"

Het vrouwtje: "Zijn testament? Ochgottekestoch… De mens kan amper fatsoenlijk spreken, laat staan dat hij iets verstaanbaars op papier krijgt. Oh Alexander! Ik ben zo wanhopig!"

Alexander: "Hmm. Liefje… Laat ons rationeel nadenken, in de stijl van de Verlichting en de Familie Verhofstadt. Die erfenis zal toch van pas komen voor ons en onze bloedjes. Het zou een nieuwe start zijn in dit politieke circus, waar ik desalniettemin nooit in wil opgeven. Want de De Croo’s 1st. We moeten weer vooruit: je weet dat ik veel kinderen nodig heb voor al die covers op de boekjes. Het zijn er ook steeds meer en de eisen van het vak worden steeds harder."

Het vrouwtje: "Oh!"

Alexander: "Zeker als ik binnenkort als Eerste Minister 5% minder ga verdienen met al die begrotingstekorten. Staat in ons programma."

Het vrouwtje: "5%! 5%!? Maar dat is onze volledige derde pensioenpijler, Alexander! En je gaat op de eerste pensioenpijler flink besnoeien, heb ik je gisteren nog tegen de buurman horen zeggen."

Alexander: "Ja ja sorry schat. Sorry zeg ik!! Ik zal papa bellen… (slaat met de vuist op tafel) Dat we duidelijke engagementen en een tijdschema eisen, net als met de staatshervorming."

Nee, gemakkelijk zal het niet worden in het stemhokje op 13 juni. Op 14 juni gaan wij gewoon klassenstrijd voeren. Noem het een doorstart.

In de radicale zijde van de ecologische beweging is de doctrine van de ‘de-growth’, of de ontgroeiing, vandaag populair. Deze ‘groenen’ stellen dat onze economie moet krimpen om ze ecologisch verantwoord te maken. Niet alleen vervreemdt dit de groene beweging van de arbeidersbeweging. De doctrine is vanuit theoritisch oogpunt gewoon fout. Ze is het gevolg van het feit dat een deel van de ecologische beweging is beginnen denken binnen het kader van de kapitalistische economie.

Opiniestuk door Jonas Van Vossole, lijsttrekker in West-Vlaanderen. Reacties welkom via redactie@socialisme.be

De-growth gaat uit van de veronderstelling dat de economische groei van het kapitalisme vandaag niet houdbaar is. Deze groei gaat immers ten koste van ons milieu en brengt op die manier de levensbaarheid van ons eco-systeem en de leefsituatie van de volgende generaties in gevaar.

Op zich klopt het natuurlijk dat de kapitalistische groei ten koste gaat van ons ecosysteem. Alles moet wijken voor de winstlogica; de winstlogica die vandaag de basis vormt van de economische groei. Economische groei – of de groei van het BBP, zoals ze wordt uitgedrukt – gaat in de huidige ontwikkelingsfase van het kapitalisme ten koste van de uitputting van de natuurlijke rijkdommen, de opwarming van het klimaat… Ze zorgt voor de vervuiling van de natuurlijke omgeving van zowel de mens als van heel wat planten- en diersoorten.

Wie echter de negatieve groei zou voorstellen als hét alternatief daarop, maakt een fatale fout. Op deze wijze stel je dat iedereen een deel van zijn welvaart zal moeten afstaan om ‘het milieu te redden’. Dit is niets anders dan zeggen dat de werknemers en hun gezinnen deels zouden moeten betalen voor de fouten van het kapitalisme. De ecologische beweging riskeert daarbij het gehoor definitief te verliezen van diegenen die het hardst uitgebuit worden door het systeem. Nochtans zijn zij het die vanuit hun sociale positie de macht hebben om het kapitalistische systeem onder druk te zetten.

Deze fatale fout komt er doordat een deel van de ‘groene’ beweging, zelfs het radicale deel, gedurende de afgelopen 20 jaar, is beginnen denken binnen het economisch kader van het kapitalisme. Binnen het kapitalistische denkkader is dat inderdaad de enige oplossing: een deel van de welvaart van de gezinnen opofferen, om op die wijze het milieu te redden.

Wat die ecologische beweging negeert, is de marxistische economische analyse. Deze is vitaal om een antwoord te vinden op de problemen die de kapitalistische groei vandaag veroorzaakt. Daarvoor moeten we eerst én vooral stilstaan bij wat economische groei in feite is. Economische groei betekent toename van gebruikswaarde, of totale welvaart, in de economie. Marx (1) stelde reeds dat er twee zaken zijn die gebruikswaarde voortbrengen; het is te zeggen, de natuur enerzijds en de menselijke arbeid anderzijds (hoewel de laatste een deel is van het eerste).

Aangezien kapitalisten hun winsten halen uit surplus-waarde, door het naar zich toe trekken van onbetaalde waarde; gebeurt dit door uitbuiting. Doordat het winstmotief de motor is van de kapitalistische groei, vindt de economische groei vandaag plaats door de uitbuiting van zowel de arbeid als de natuurlijke rijkdommen. In tegenstelling tot arbeid, die zichzelf regenereert door de voortplanting van de bevolking, regenereert de natuur zich niet, of veel trager. Daardoor blijkt deze uitbuiting een veel negatiever effect te hebben op de toekomstige generaties en op ons ecosysteem.

Wanneer men binnen het kader van het kapitalisme denkt, rekening houdend met de langetermijn-tendens tot dalende winstvoet, zit er inderdaad niets anders op dan ofwel de totale gebruikswaarde, de welvaart, te doen dalen, ofwel de uitbuiting van de natuur te verlagen door de uitbuiting van de arbeid op te drijven. De eerste optie wordt naar voor geschoven door de radicale groene beweging onder naam van de de-growth doctrine, de tweede optie wordt gebruikt door de ‘officiele’ groene beweging. Deze wil zich op die wijze als een aanvaardbare politieke beweging presenteren bij een deel van de heersende kapitalistische elite.

De uitbuiting van de arbeid opdrijven om die van het milieu te verminderen, is immers niets anders dan de concrete vertaling van de doctrine ‘de vervuiler betaalt’. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld extra taksen te leggen op energie, milieuvervuilende verpakkingen te taxeren… Met de vervuiler wordt in die logica uiteraard naar de consument van vervuilende artikelen gekeken. De ‘consument’ – dus eveneens de werknemers en hun families – zal het grootste slachtoffer zijn van dit soort maatregelen. In de mate dat deze ecologische taksen al niet direct voor een reële koopkrachtdaling zorgen, zullen de bedrijven die geconfronteerd worden met dit soort taksen ze doorrekenen aan diezelfde consument. Daarenboven hebben dit soort maatregelen het perverse effect dat ze in eerste plaats de minst begoede consumenten treffen, die in eerste plaats geen geld hebben om zich ‘milieuvriendelijke’ producten aan te schaffen.

Marxisten horen beide blauw-groene logica’s te verwerpen. Enkel een echte socialistische groene beweging, waar LSP zich toe rekent, doet dat. Ecologische socialistische weigeren om definitieve antwoorden te formuleren binnen de kapitalistische logica, omdat ze uiteindelijk ten koste gaan van de arbeidersklasse in plaats van het kapitalisme die de ecologische problemen uiteindelijk veroorzaakt.

Niets doen biedt uiteraard ook geen mogelijkheid, wat dan zullen de komende generaties – de kinderen van de arbeidersklasse vandaag – de rekening krijgen gepresenteerd. De enige wijze om consequent vanuit links oogpunt een ecologisch standpunt in te nemen, is door het kapitalisme zelf in vraag te stellen. Neem de winstlogica weg en dan hoeft economische groei helemaal niet ten koste te gaan van de natuur. Welvaart, of de totaal geproduceerde waarde, kan immers ook perfect stijgen door arbeid op een efficiëntere wijze in te zetten. Wanneer bijvoorbeeld ingenieurs én werklozen worden ingezet om nieuwe moderne milieuvriendelijkere auto’s te produceren uit de recyclage van oude, dan biedt dat een toename van de totaal geproduceerde waarde, zonder dat dit de natuur aantast. Men kan eveneens moderne, efficiëntere en milieuvriendelijkere productietechnologieën verspreiden naar minder ontwikkelde economien. Dit kan echter niet gebeuren binnen het kader van het kapitalisme, omdat de concurrentie tussen nationale burgerijen enerzijds en het intellectuele eigendom over technologie door grote multinationals anderzijds, dit verhindert.

Groei kan perfect samen gaan met ecologie; maar dit veronderstelt een andere soort economie dan de kapitalistische. Daarvoor is een geplande, socialistische economie nodig waarbij de bevolking inspraak heeft over wat en hoe geproduceerd wordt, rekening houdend met de behoeften van de eigen en de volgende generaties. Daarom is het socialisme de enige oplossing voor een leefbaar economisch systeem, zowel ecologisch als sociaal.

---

Noot

(1) o.a. in ‘Kritiek op het programma van Gotha’

De afgelopen weken werden alle discussies in en rond het Europese parlement gedomineerd door de economische crisis, het Poolse vliegtuigongeval en het afsluiten van het vliegverkeer als gevolg van de Ijslandse vulkaanuitbarsting aan de andere kant. In haar column met nieuws uit het Europese parlement gaat Tanja in op de crisis en de catastrofen.

Nieuws uit het Europees parlement door Tanja Niemeier, parlementair medewerker. Hier vind je eerdere bijdragen van Tanja

Catastrofe 1: het Poolse vliegtuigongeval

Een vliegtuigcrash leidde op enkele minuten tijd tot het einde van een groot deel van de Poolse regering en de militaire elite alsook van mede-oprichters van de pro-democratiebeweging Solidarnosc. De ramp lijkt intussen al opnieuw een eeuwigheid geleden te zijn in het Europese parlement. Het rouwboek en de fotoreportage over de overleden topfiguren in de inkomhal van de plenaire vergaderzaal in Brussel zijn opnieuw opgeborgen. Het gevoel van onbehagen blijft echter, ook nu er geen rouwende verkozenen (vaak met blauwe EVP-tasjes) meer zijn in de inkomhal.

Catastrofe 2: Eyjafjallajökul en het Europese parlement

De Poolse ramp werd al snel overschaduwd door de uitbarsting van de vulkaan met de intussen beruchte naam Eyjafjallajökul. Het vliegverbod in de meeste Europese luchthavens had een grote impact op de werking van het Europese parlement. Het vliegverbod kwam er net in de “week Straatsburg.” In het weekend suggereert mijn collega Paul reeds dat de plenaire zitting niet zal kunnen doorgaan. Ook op de email is er heel wat verkeer tussen verkozenen die het over de plenaire zitting hebben en als het nodige quorum om geldig te kunnen stemmen wel zal worden bereikt. Een officiële beslissing komt er niet in het weekend.

Een aantal verkozenen beslissen om sowieso niet naar Straatsburg te gaan, anderen kunnen niet komen omdat ze vast zitten. Nog anderen proberen met andere vervoersmiddelen ter plekke te geraken. Joe Higgins bijvoorbeeld zat in Ierland en neemt de boot naar Frankrijk, een operatie die 18 uur duurt. Nadien wou hij met de trein naar Straatsburg door reizen. Er wordt ook gesproken over een verkozene uit Letland die door zijn zoon met de auto naar Straatsburg wordt gebracht.

Wij zitten intussen ook in Straatsburg. We stellen er enkele uren na onze aankomst vast dat de conferentie van voorzitters (samengesteld uit de parlementsvoorzitter en de voorzitters van de verschillende fracties) heeft beslist om deze week geen stemmingen te houden. Eyjafjallajökull heeft ook hier heel wat macht. Het blad “The Economist” wordt er zelfs poëtisch van. “De blauwe lucht werd ontdaan van de zilveren draden die de wereld samenhouden.”

Het duurt ook niet lang vooraleer de eerste IJsland-grapjes de ronde doen. Mijn favoriet vind je hieronder.

Vertaling: “Laat vanavond aan de IJslandse ambassade 30 miljard euro achter in een plastic zak. Dan zullen we de vulkaan uitzetten. Haal er geen politie bij!”

Een televisieprogramma op de Duitse televisiezender ZDF leert me dat de uitbarsting van de Indonesische vulkaan Tambora aan de basis lag van de uitvinding van de fiets door Karl Drais. De uitbarsting in april 1815 was zo hevig dat het drie dagen donker bleef. Tienduizenden kwamen om. Ook Europa werd niet gespaard. Er kwamen stofdeeltjes tot hier met het mislukken van de oogst en hongersnood als gevolg. De boswachter Karl Drais (1785-1851) ontwikkelde een loopmachine. De uitvinding werd naar hem genoemd: Draisine. Het werd in 1916 in Mannheim voorgesteld: twee wielen die met elkaar verbonden werden met een stang, aangevuld met een zitje en een ondersteuning voor de armen. Deze “loopmachine” werd vervolledigd met een stuur dat met de voeten werd bediend. Hiermee kon de mens zich drie keer sneller verplaatsen dan als voetganger. Een mooie bevestiging van het historisch materialisme.

Dat is echter niet het enige dat ik van Eyjafjallajökull heb geleerd. Zowel op Europees als op nationaal vlak zijn er verhitte debatten over de Europese coördinatie en vooral het onbreken ervan bij de opvang van gestrande reizigers. In een dergelijke situatie zou een internationale coördinatie toch evident moeten zijn, een vulkaanuitbarsting heeft niet bepaald iets met nationale grenzen te maken.

De Europese Commissie verdedigt zich tegen de beschuldigingen en verklaart dat de vulkaancrisis uitzonderlijk is waarbij de nationale regeringen de controle moeten uitoefenen over het eigen luchtruim. Dat is het makkelijkste, leg de schuld gewoon in andermans schoenen. Dit blijkt echter ook een gevolg te zijn van een kernprobleem bij het EU-project. De Britse BBC stelde vast dat de verantwoordelijkheid voor het luchtruim bij de nationale staten ligt omdat het een gevoelige kwestie van nationale soevereiniteit en defensie betreft.

Crisis 1: Griekenland, Europa en het verzet

De Europese Unie is geen homogene politieke unie en zal dit ook niet worden. Er zijn verschillende belangen van de verschillende staten.

Dat wordt ook weerspiegeld in de felle discussies rond het “reddingspakket” voor Griekenland. Het feit dat de Duitse regering uiteindelijk instemde met het reddingspakket ter waarde van 110 miljard euro heeft vooral te maken met de belangen van de Duitse bedrijven en banken. Er staat voor de Duitse bedrijven en banken in totaal 390 miljard euro op het spel in Griekenland, Portugal, Spanje en Ierland.

Naar aanleiding van het Europese herstelplan voor Griekenland werd op de Raad van de Europese Unie overeengekomen om de Griekse crisis op de agenda te plaatsen van de plenaire zitting van 5 en 6 mei in Brussel. Nadat de Commissie en de Raad hun standpunten hebben bekend gemaakt, kwamen dan de voorzitters van de politieke fracties aan het woord.

De voorzitter van de christen-democratische EVP-fractie Joseph Daul verklaarde dat Europa een moeilijke periode doormaakt met dramatische en tragische gevolgen voor de mensen. “Het is tijd om lessen te trekken uit wat gebeurd is”. De regeringen moeten zich aanpassen zodat ze alleen en zonder overleg kunnen beslissen over kwesties als de begroting, belastingen en het sociale beleid. Aldus Daul.

Hij voegde er aan toe dat het maar de vraag is of het in het Europa van de toekomst nog mogelijk zal zijn om slechts 35 uur per week te werken en op 60 op pensioen te gaan, terwijl er in andere landen 48 uur gewerkt wordt en pensioen pas kan vanaf 67. “Ik denk het niet”, beantwoordde hij zijn vraag. Europa heeft volgens de EVP-fractie nood aan een ander beleid en een aanpassing van het fiscale beleid. De crisis kan “heilzaam werken als we de moed hebben om de juiste maatregelen te nemen.”

De Belgische liberale fractieleider Guy Verhofstadt verklaarde dat hij hoopt dat de genomen maatregelen resultaat opleveren, want er is geen alternatief. “Ik hoop dat het werkt en de speculatie tegen de euro stopt. Want het is een aanval tegen de euro en niet alleen een probleem van de overheidsfinanciën in Griekenland.”

De groene co-voorzitter Daniel Cohn-Bendit bekritiseerde dat Griekenland zomaar hervormingen krijgen opgelegd. Hij stelde dat de regering-Papandreou meer tijd moest krijgen om tot een consensus te komen.

Hetzelfde liedje komt bij alle traditionele politici naar voor: er is geen ander alternatief dan de Griekse bevolking te laten betalen met een forse aanval op de levensstandaard. Eurostat, het statistisch bureau van de EU, stelde dat het aandeel van de werkenden in de leeftijdsgroep van 15 tot 64 jaar in Griekenland op elf jaar tijd is toegenomen met 6,1% (van 55,1% in 1997 tot 61,2% in 2009 tegenover 57,55% in Italië, 59,8% in Spanje, 64,2% in Frankrijk, 61,6% in België en 70,9% in Duitsland). Volgens de BBC moet je vandaag in Griekenland rekenen op Europese prijzen, maar tegelijk wel slechts Afrikaanse lonen. De hetze tegen de “slechte” Grieken is een onderdeel van een andere strategie. Het doel is om de werkende bevolking in Europa op te zetten tegen de Griekse collega’s om solidariteit tegen te gaan. Maar uiteindelijk heeft de strategie Europa 2020 van de Europese Commissie als doel om overal de pensioenleeftijd te verhogen.

Wij betalen niet voor hun crisis – Europese actiedag

Om tegen de verdeel-en-heerspolitiek in te gaan, deed Joe Higgins een oproep aan de fractie van GUE/NGL (Europees Verenigd Links, Noords Groen Links) om de solidariteit met de Griekse arbeiders, gepensioneerden en jongeren te tonen. Er is nood aan concrete solidariteit, Joe Higgins bracht het idee van een internationale actiedag tegen de sociale kaalslag in Griekenland naar voor. Er werd een verklaring opgesteld die werd ondertekend door verschillende parlementsleden. Nicolaos Chountis, een verkozen van Syriza, en zijn medewerker stuurden meteen een dankbericht aan Joe voor dit initiatief: “Beste kameraden, wij vinden de voorgestelde tekst niet alleen zeer goed, we denken ook dat dit een erg goed initiatief is waarvoor je willen bedanken.”

Volgende week is er een eerste discussie gepland over het voorstel van een Europese actiedag en zullen de nodige stappen worden besproken om effectief een mobilisatie op gang te brengen in verschillende Europese landen.

65 jaar na het einde van WO2

Op 8 mei is het de 65ste verjaardag van het einde van Wereldoorlog Twee. In het parlement zijn er speciale zittingen gepland en zowel in Straatsburg en Brussel wordt een opendeurdag gehouden voor de “Europese burgers”. 8 mei wordt gebruikt om de “Europese gedachte” naar voor te brengen. Het zou een dag zijn om de “oude” rivaliteiten tussen de verschillende landen te vergeten en het begin van een vreedzaam Europa van verschillende volkeren te vieren. Vandaag kent Europa de diepste economische crisis sinds Wereldoorlog Twee. Dit doet openlijke spanningen tussen de verschillende landen aan de oppervlakte komen. Het belang van de eigen economie wordt telkens vooraan geplaatst. De enige “eenheid” bestaat uit de voorstellen om draconische besparingsmaatregelen op te leggen, eerst bij de Griekse bevolking maar nadien dreigen gelijkaardige scenario’s in Spanje, Portugal of Ierland. In Letland zijn de lonen al gedaald met 36%. Dit dreigt de ernstigste sociale crisis van de naoorlogse periode te worden. En dat terwijl 2010 officieel het Europese Jaar van de Strijd tegen de Armoede is. De borden hangen nog omhoog aan het parlement, “End poverty now” en “Halte à la bouwrente”. Dat wordt steeds meer een grap.

Op weg naar het kantoor van Joe Higgins sta ik te wachten op de lift die mij naar de zevende verdieping van het Altiero Spinelli gebouw moet brengen. Ik merk op dat er met plakband een blad is aangebracht op de deuren van de lift. 24 maart is blijkbaar de internationale ijsdag. Bij die gelegenheid organiseert de Europese IJsliga een heuse persconferentie met nadien een proefsessie.

Nieuws uit het Europees parlement door Tanja Niemeier, parlementair medewerker. Hier vind je eerdere bijdragen van Tanja

De grote verscheidenheid aan lobbygroepen verrast me telkens weer. Hun openlijke en soms minder directe aanwezigheid is een integraal onderdeel van het Europese Parlement. Maar het had erger kunnen zijn dan ijscrème bedenk ik. Naast de mededeling van de ijslobby hangt een aankondiging van het initiatief ter bescherming van de werkvrije Zondag. “Verdedig de werkvrije Zondag” is een breed initiatief van verkozenen van de Europese Volkspartij, de kerken, de vakbonden DGB en EVV naast vele anderen. Joëlle Milquet, de minister van arbeid en lid van de christen-democraten, zal een openingstoespraak houden op een bijeenkomst. Het is dus al zo ver gekomen dat ook hieromtrent wordt gelobbyd terwijl voor velen werken op zondag een realiteit is geworden. Vroeger voerden de vakbonden campagne met protestborden en affiches met een kleine jongen die eiste “op zaterdag moeten papa en mama bij mij zijn.” Momenteel kennen we de ergste crisis sinds Wereldoorlog Twee. De traditionele politici laten zich daarbij niet opmerken door een pleidooi voor een vermindering van de arbeidstijd. Integendeel wordt er steeds meer gezegd dat we langer moeten werken. Ook de zogenaamde vertegenwoordigers van de arbeiders steunen dit beleid. Het maakt me kwaad.

Intussen ga ik met de lift naar boven. Joe ondertekent een amendement van een EVP-lid op de Millenium doelstellingen. Alle documenten worden op tijd gefaxt en doorgestuurd.

Werkzaamheden in de handelscommissie

De commissie ontwikkelingssamenwerking vroeg een advies aan de internationale handelscommissie. Dat is een vaste procedure in het Europese parlement. De ene commissie vraagt de andere om advies waarop een lid een ontwerpadvies schrijft waarop de andere leden amendementen kunnen formuleren. Vervolgens wordt een eindversie opgemaakt en verstuurd naar de andere commissie. De berichtgever van die commissie kan vervolgens nagaan op welke wijze en hoe de amendementen in het verslag worden opgenomen. Uiteindelijk komt alles op een plenaire vergadering terecht om te worden gestemd. En daarna?

Joe zegt: “Ik ben niet zeker wat er met alle standpunten en documenten zal gebeuren.” Hij ziet niet in hoe dit het handelsbeleid van de Europese Commissie zou kunnen veranderen. Dat klopt. Het is voor ons steeds belangrijk om te weten dat onze strijd voor een socialistische wereld zich niet beperkt tot het parlement. Die kennis heeft ons de nodige energie om in te gaan tegen de dames en heren van het Parlement, de Raad en de Commissie en om steeds te vertrekken van de reële wereld.

Wereldwijde honger

Er is een nobele doelstelling om honger en armoede uit de wereld te halen tegen 2015. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties klaagt daarbij over het gebrek aan inzet bij de VN-lidstaten. De cijfers spreken voor zich. Volgens de Wereldbank heeft de huidige internationale economische en financiële crisis ertoe geleid dat nog eens 64 miljoen mensen extra in extreme armoede leve (met minder dan 1,25 dollar per dag om te overleven). Dat is evenveel als de totale bevolking van pakweg Frankrijk.

De Verenigde Naties brengen in hun recente rapport “Rethinking Poverty” ook enkele schokkende cijfers. Het aantal mensen dat honger lijdt, nam tussen 1990/92 en 2004/06 toe van 842 miljoen tot 873 miljoen. In 2009 werd het hoogste aantal ooit behaald met 1,02 miljard mensen die honger lijden!

Dat betekent dat een zesde van de wereldbevolking honger lijdt. En waarom is dat zo? De Verenigde Naties zeggen dat dit grotendeels komt door een verminderde toegang tot voedsel als gevolg van de hogere prijzen en de wereldwijde economische en financiële crisis die heeft geleid tot een grotere werkloosheid.

Het antwoord van de Europese Commissie en de meerderheid in het parlement? Meer vrijhandelsakkoorden, het verbeteren van het concurrentievermogen van de Europese Unie en een verdere militarisering van het buitenlandse beleid. De drijfveer van het Europese beleid is duidelijk niet de werkende en arme bevolking in de zogenaamde “derde wereld” (lees: neokoloniale wereld) en ook niet de gewone bevolking in Europa.

Daarbij kan ik ook verwijzen naar het rapport “Een concurrentieel Europa in een geglobaliseerde wereld” van de Commissie uit 2006. In het hoofdstuk over de “toegang tot energie en grondstoffen”, staat daar: “Europa moet meer dan ooit invoeren om te kunnen uitvoeren. De beperkingen bij het aanleveren van hulpbronnen zoals energie, metaal en primaire grondstoffen met inbegrip van bepaalde landbouwproducten moeten dringend worden aangepakt. De stappen van enkele van onze belangrijkste handelspartners om de toegang tot hun voorraden te beperken, plaatsen de economische ontwikkeling van de EU voor grote problemen.”

De winsthonger van de Europese bedrijven leidt tot een aanhoudende zoektocht naar steeds goedkopere grondstoffen, alleszins goedkoper dan de prijs die de internationale concurrenten betalen. Het feit dat er de afgelopen jaren in heel wat documenten wordt gesproken over “duurzaamheid” en “groene economie” verandert daar niets aan. Het idee van “slimme groei” is nog altijd een modewoord. Wat wordt er eigenlijk mee bedoeld? Is het “slim” omdat ook de gevolgen van de economie in rekenschap worden gebracht? Of omdat het goed klonk en er bijgevolg wordt geantwoord op de vele twijfels bij de brutale wijze waarop dit systeem functioneert. Dat laatste lijkt het meest waarschijnlijke.

Concurrentie

Het centrale motief van de Europese instellingen – los van de vraag of het als “groen” of “slim” wordt omschreven – is en blijft de concurrentiepositie van de bedrijven. In het actuele rapport “Europa 2020” wordt dat opnieuw bevestigd. Dat plan heeft het over de stabilisering van de overheidsfinanciën met de nood aan ingrijpende structurele hervormingen op het vlak van pensioenen, gezondheidszorg, sociale bescherming en onderwijs. Het rapport stelt dat de overheden de crisis als een kans moeten aangrijpen om de “kwaliteit” en de “efficiëntie” van de dienstverlening te verbeteren.

De vele dure woorden dienen enkel om een aanval op de gepensioneerden en de gezondheidssector te verbergen, net als een oproep tot het privatiseren van het onderwijs en mogelijk ook andere diensten.

Wie twijfelt aan mijn negatieve interpretatie van de teksten moet deze maar eens grondiger lezen. Zo staat er de vaststelling in dat de dienstenrichtlijn een interne dienstenmarkt zou tot stand hebben gebracht. De kwaliteit van de dienstverlening zou beschermd worden en de dienstenrichtlijn zou het aantal buitenlandse investeringen hebben doen toenemen met als gevolg een toename van het bbp van 0,5% tot 1,5%. Ook wordt er beweerd dat langer werken “mogelijkheden biedt om nieuwe vaardigheden aan te leren of uit te bouwen.” Onder het hoofdstuk “Structurele zwakheden” staat dat “slechts 46% van de oudere werknemers (tussen 55 en 64 jaar) werken (VS en Japan: 62%).” Ook wordt gesteld dat in Europa gemiddeld 10% minder wordt gewerkt per jaar.

In het strategiedocument wordt gesteld dat er een duidelijk Europees buitenlands beleid moet zijn waarbij de EU een leidinggevende internationale rol moet spelen. Daartoe werd een speciale hoge vertegenwoordiger van de EU aangesteld, barones Catherine Ashton, die onder toezicht van de Europese instellingen moet werken. Een eengemaakte buitenlandse politiek is gezien de soms wel erg tegenstrijdige belangen van de 27 lidstaten niet echt haalbaar. Daarom zal de Europese minister van buitenlandse zaken zich beperken tot de rol van aanvulling op de bestaande nationale ministeries van buitenlandse zaken.

Het doel is echter wel duidelijk. Het werd samengevat door een Duitse verkozene van de EVP, Elmar Blok, die stelde: “We moeten van Europa een globale speler maken en niet louter een globale betaler.”

Het parlement nam een verslag van de Franse conservatieve verkozene Arnaud Danjean aan waarin wordt gesteld dat de uitvoering van een gemeenschappelijk Europees buitenlands- en veiligheidsbeleid vereist dat de Unie “haar civiele en militaire capaciteiten moet ontwikkelen om in de toenemende operationele behoeften te voorzien en haar crisisbeheersing te professionaliseren.” (volledige tekst)

Danjean komt tot de vaststelling dat “de Battlegroups, ondanks de hoge kosten, om politieke redenen maar ook vanwege de strenge vereisten betreffende hun inzet, tot op heden nog altijd niet zijn ingezet” en ook dat er nood is aan “een doeltreffender en flexibeler gebruik van de Battlegroups zodat zij eveneens kunnen worden ingezet als reservetroepen of als gedeeltelijke vervanging wanneer het proces voor troepenopbouw niet tot de gewenste resultaten heeft geleid.”

Handelscommissie

De zitting van de internationale handelscommissie had het nu onder meer over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Turkije. Er waren sprekers uit het bedrijfsleven en vertegenwoordigers van de Turkse ambassade die stelden dat hun land volwaardig lid van de EU wil worden, onder meer om deel te kunnen nemen aan vrijhandelsakkoorden met landen als Zuid-Korea.

(Graaf) William Dartmouth, een aristocraat die verkozen is voor de conservatieve en racistische UKIP (UK Independence Party) greep de gelegenheid aan om zijn eigen campagne te voeren. Hij zei dat Turkije te groot is om tot de EU toe te treden. Bovendien groeit de Turkse bevolking verder aan en zou lidmaatschap ertoe leiden dat er nog meer Turken naar het Verenigd Koninkrijk zouden trekken.

Joe Higgins gebruikte zijn spreektijd om zijn solidariteit te betuigen met de arbeiders van TEKEL die protesteren tegen een privatisering in Turkije. Hij protesteerde ook tegen het verbod op de Koerdische partij DTP. Deze stellingen konden niet bepaald op instemming van de Turkse vertegenwoordigers rekenen. De anders joviale en wat onhandige waarnemende voorzitter van de handelscommissie wees er snel op dat de spreektijd van Joe voorbij was. Maar uiteraard zullen we onze stem blijven naar voor brengen.

Het is geen toeval dat zo weinig mensen vertrouwen hebben in de politici. Volgens De Morgen heeft 83% geen vertrouwen in politici. Enkel een duidelijke en geloofwaardige positie dat diegenen die verantwoordelijk zijn voor de crisis er ook de prijs voor zullen moeten betalen, kan daar iets aan veranderen. Tenslotte misschien nog even wijzen op positieve feedback die er kwam. Een Canadese NGO verklaarde tevreden te zijn met de tussenkomst van Joe Higgins tegen de mogelijke privatisering van water als gevolg van een vrijhandelszone tussen de EU en Canada. hier kan je die verklaring lezen.