Tag: GSK

Begin juni kondigde de directie van GSK, één van de tien grootste farmaceutische bedrijven ter wereld, aan dat het de CAO90 eenzijdig afschafte. Het gaat om een akkoord over een loonbonus voor het personeel. Het stelsel van een loonbonus bij goede bedrijfsresultaten is vooral gunstig voor de directie (die de afgelopen periode de slechte beslissingen opeenstapelde), maar de afschaffing ervan betekent een verlies van meer dan 1000 euro per jaar voor de werknemers. Na 11 dagen van staking en blokkade moest de directie op haar besluit terugkomen. Dit was enkel mogelijk door de solidariteit en de eenheid van het personeel.

Door een correspondent

De voorbije twee jaar stelde het management zich bijzonder agressief op. De verplaatsing van een deel van de productie, automatisering, outsourcing en arbeidsonzekerheid gingen gepaard met bijna 1000 afdankingen. Daar komt het nieuwe Interprofessioneel Akkoord (IPA) bovenop dat erg ongunstig is voor de werknemers. De woede was al voelbaar voor de laatste aanval op werknemers die vorig jaar nog als ‘essentieel’ werden beschouwd. Na verschillende personeelsvergaderingen werd beslist om vanaf 8 juni te staken. Het idee was om elke dag een ander gebouw te blokkeren.

In zijn brief aan het personeel van 10 juni wees gedelegeerd bestuurder Patrick Florent erop dat “ons loonbeleid tot de aantrekkelijkste van België behoort.” Het zijn de werknemers die de rijkdom creëren. De farmaceutische sector – en die van de vaccins in het bijzonder – is een ware goudmijn voor de aandeelhouders. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en andere woordvoerders van de bazen omschrijven het personeel in deze sector vaak als ‘bevoorrecht’. De waarheid is dat hele delen van de farmaceutische sector geteisterd worden door onzekere jobs, terwijl de aandeelhouders meer verdienen dan alle werknemers samen!

De kracht van solidariteit

Het management had niet verwacht dat de staking zo goed zou opgevolgd worden. De solidariteit was compleet, zowel op vlak van het gemeenschappelijk vakbondsfront als tussen de verschillende beroepsgroepen. Personeel uit niet-geblokkeerde gebouwen kwam regelmatig langs om de collega’s van het geblokkeerde gebouw te steunen. Het was doorgaans voldoende dat de delegees hun gezicht lieten zien opdat het werk werd neergelegd. Diegenen die schuchter, en zonder succes, probeerden om door de stakerspost te geraken, waren op de vingers van één hand te tellen.

Op 15 juni verklaarde Patrick Florent aan de RTBF: “Veel activiteiten zijn verstoord of stopgezet. Dit heeft duidelijk gevolgen, namelijk dat er geen vaccins worden geproduceerd, geleverd en verzonden naar landen die ze nodig hebben. Deze acties hebben dus gevolgen voor de gezondheidszorg. Dat is betreurenswaardig, vooral als er iets op tafel ligt.” Dit zijn krokodillentranen! Voor de aandeelhouders is niet de gezondheid belangrijk, maar hun winst. Zorg dient als winstmachine, van de ziekenhuizen tot de vaccinfabrieken. Er wordt pas op de gezondheid gewezen als het personeel in de sector het aandurft om de dictaten van de directie in twijfel te trekken.

Het management vertelt graag sprookjes over hoe het “één team” vormt met het personeel om hulp te bieden aan patiënten. Het management doet zich graag voor als één van de slachtoffers van de pandemie. Vorig jaar maakte GSK echter een nettowinst van 1,7 miljard euro. Het was pas toen de productie van haar kip met de gouden eieren, met name het Shinrix-vaccin (tegen gordelroos), stil lag dat de directie tot dialoog bereid was.

Een overwinning om op voort te bouwen

Een dergelijke staking bij de grootste private werkgever in Wallonië was geen vooraf uitgemaakte zaak. Op de bijeenkomsten van 8 juni waren er veel jonge werknemers aanwezig. Honderden collega’s aarzelden niet om enkele dagen loon te verliezen om hun rechten te verdedigen. Er blijven hierna nog heel wat uitdagingen overeind. Enkele maanden geleden werd het aasgierfonds Elliott Management aandeelhouder van GSK. Er liggen nieuwe aanvallen in het verschiet.

Op de acties in juni werden enkel de delegees opgeroepen om echt deel te nemen aan de blokkades. Dit was van 5 uur ’s ochtends tot 22 uur ’s avonds. Dit zorgde al snel voor uitputting. In de toekomst zal een algemene mobilisatie naar de stakersposten nodig zijn in plaats van de collega’s op te roepen om naar huis te gaan. Als er elke dag acties met 300, 500 of zelfs 1.000 arbeiders waren geweest, dan zou de directie wellicht sneller gezwicht zijn. Dan hadden de delegees tijd gehad om regelmatig algemene vergaderingen te organiseren waarop elke collega kon spreken. Het is ook van groot belang om de meest gemotiveerde werknemers rond de delegees te verzamelen om de impact van de vakbondsdelegaties te versterken.

Ongeveer een jaar geleden kondigde farmabedrijf GSK een herstructureringsplan aan waarbij duizenden jobs in ons land bedreigd werden. Dit plan kreeg ronkende titels als “Future ready” en ‘Fuel for innovation” mee. Het plan wordt nog steeds onderzocht en heeft gevolgen voor vestigingen van het bedrijf in verschillende landen. GSK wil hiermee kapitaal rendabeler maken in alle stadia van de productieketen: onderzoek, productie, maar ook onderhoud, ondersteunende diensten en human ressources.

door Julien (Brussel)

In België gaan deze maatregelen gepaard met diverse aanvallen van de directie. Dit gebeurt op een ogenblik dat er ook nog onderhandelingen zijn over een Interprofessioneel Akkoord (IPA). Begin maart kwam het tot een staking. Het potentieel voor de strijd was zo groot dat de directie van GSK aan Elio Di Rupo vroeg om druk uit te oefenen op de vakbondsdelegatie zodat deze geen actie zou voeren, maar de onderhandelingen hervatten.

Voor de pandemie werd de vaccinindustrie gedomineerd door de ‘grote vier’ (GSK, Sanofi, Merck en Pfizer). Zij controleerden het leeuwendeel van de wereldmarkt. Ondertussen is enkel Pfizer erin geslaagd een mRNA-vaccin tegen Covid-19 te ontwikkelen. De verkoop ervan zal in 2021 naar verwachting goed zijn voor een omzet van minstens 15 miljard dollar, één van de grootste kaskrakers in de geschiedenis van de geneesmiddelen.

De farmaceutische industrie op een tweesprong

De farmaceutische sector kampt al enige tijd met een productiviteitscrisis, vooral inzake onderzoek. GSK heeft de afgelopen twee jaar naar eigen zeggen 600 miljoen euro in de Belgische vestigingen geïnvesteerd. Het bedrijf wil dit jaar nog eens 330 miljoen investeren. Dit volgt na jaren van verwaarlozing van de infrastructuur. De investeringen volstaan niet om de productie te garanderen en uit te breiden. Bijgevolg is ook de tewerkstelling niet zeker. Nochtans beschikt het bedrijf over meer dan 5 miljard euro aan reserve.

In de race voor het mRNA-vaccin zijn GSK, Merck en Sanofi geklopt door Moderna en Pfizer. Sinds het begin van 2020 stegen de aandelen van Moderna met 850% en die van BioNtech met 190%. GSK, Merck en Sanofi daarentegen incasseerden een verlies van 13 tot 30%.

De afgelopen twee jaar veranderde GSK zijn strategie in de hoop om in de voetsporen van Pfizer te treden. Het idee is om de winsten niet te laten afhangen van een twintigtal vaccins, maar om evenveel winst te boeken met enkele grote succesvaccins. Het is in dit kader dat er de afgelopen drie jaar al zes vaccins verkocht zijn. De directie wil nu af van een zevende vaccin (voor hepatitis B) en van de dierenafdeling in Rixensart.

De delokalisaties van onderdelen van de productie volgen elkaar op. Er is echter niets gepland om de jobs van de ruim 9.000 werknemers van GSK in België te garanderen. De directie zegt dat de activiteit gegarandeerd blijft, maar weigert te zeggen wat dit voor het personeel betekent.

Jobs garanderen en activiteiten afstemmen op sociale noden

De voorbije jaren is de omzet van GSK in ons land met miljarden toegenomen. Voor de aandeelhouders gaat het ‘gouden tijdperk’ onverminderd door. Het personeel daarentegen denkt dat de goede jaren voorbij zijn. Dat is vreemd op een ogenblik dat de behoefte aan vaccins in de samenleving niet verminderd is en er in zowel het publieke als private onderzoek geen gebrek aan creativiteit is. Er zijn nog heel wat onderzoeksterreinen om de menselijke gezondheid te verbeteren. DNA-vaccins zoals het mNRA-vaccin bieden slechts een eerste glimp van de wetenschappelijke mogelijkheden: bacteriofagen, serums op basis van monoklonale antistoffen …

De winstlogica van het kapitalisme is een obstakel om het potentieel volledig te realiseren. Voor een ‘gouden tijd’ inzake volksgezondheid mogelijk maakt, moet de farmaceutische sector aan het winstbejag onttrokken worden. Zij moet volledig in publieke handen komen zodat een democratisch beheer en controle door het personeel en de gemeenschap mogelijk wordt

Toen bekend werd dat GSK – een van de tien grootste farmaceutische bedrijven ter wereld en de grootste private werkgever in Wallonië – zou worden geherstructureerd, vergaten de politici snel de ontslagen toen ze hoorden dat er ook voor 500 miljoen euro zou geïnvesteerd worden.

Artikel door een GSK-arbeider uit maandblad ‘De Linkse Socialist’ (geschreven voor de Corona-crisis)

In een interview voor RTL Info legde Waals parlementslid Manu Disaboto van Ecolo uit dat “het schokkend is, maar…” GSK deed niet hetzelfde als Caterpillar: het bedrijf investeert. De Waalse minister van Economie Willy Borsus (MR) waarschuwde: “Het is een sociale aardbeving voor de betrokken mensen, voor de betrokken gezinnen. Maar we mogen de farmaceutische sector niet brutaliseren.” Neen, van deze politici valt niets te verwachten. De PVDA daarentegen klaagt aan dat het bedrijf de afgelopen tien jaar voor 4,2 miljard euro aan fiscale cadeaus kreeg van de federale overheid. De partij eist terecht dat bedrijven die afdanken hun fiscale steun terugbetalen.

Een wet tegen afdankingen?

Bij de arbeiders daarentegen was er echte woede maar bij gebrek aan een reactie die overeenstemt met de ernst van de situatie, zullen velen het gevoel hebben dat het te laat is om te reageren en dat de schade moet worden beperkt. Op vakbondsniveau door te onderhandelen over een vermindering van het aantal ontslagen en over aanzienlijke ontslagvergoedingen, op politiek niveau door middel van wetten om afdankingen in winstgevende bedrijven te voorkomen.

Zonder een sterke krachtsverhouding op te bouwen, zal er geen echt bindende wet voor kapitalisten worden overwogen. En zelfs indien er zo’n wet komt, dan nog zouden de multinationals met hun legers van advocaten, juristen en lobbyisten wel manieren vinden om de wet van zijn inhoud te ontdoen nog voor hij door het parlement geraakt. Als we op basis van solidariteit en strijd een krachtsverhouding kunnen opbouwen over meerdere werkplaatsen en in de wijken, om de multinationals tot toegevingen te dwingen, zou het een vergissing zijn om te stoppen bij een wet, die de multinationals al gauw zouden omzeilen. Zolang de aandeelhouders de controle hebben, telt alleen de kortetermijnwinst.

De PVDA en de PS verdedigen voorstellen voor wetgeving om ontslagen bij winstgevende multinationals te verbieden. Maar zijn de multinationals wel eerlijk? Spelen ze niet met hun financiële balansen om winsten desnoods te verbergen? We herinneren ons dat Caterpillar het gebrek aan rentabiliteit van de Belgische afdeling in kaart had gezet door boekhoudkundige manoeuvres om de winsten in Zwitserland in te boeken. Hoe kan men zich wapenen tegen dergelijke boekhoudkundige snufjes? En wat te doen met de werkenden van de echt verlieslijdende bedrijven, vooral als er een nieuwe economische crisis komt?

Moeten werknemers gewoon geduldig zijn en op PVDA of PS stemmen en vervolgens wachten tot er een progressieve meerderheid komt om deze wet aan te nemen? We weten wat de PS doet met verkiezingsbeloften… Hoe lang moeten we dan nog wachten?

In oktober nam de PVDA, naar aanleiding van het schandaal van de extreem dure behandeling van de kleine Pia, een terecht standpunt in: “Voor ons is het duidelijk: onderzoek en ontwikkeling van geneesmiddelen moeten in publieke handen gehouden worden, zodat patiënten en niet de winst van farma-aandeelhouders op de eerste plaats komen.” Toen GSK enkele maanden nadien een herstructurering aankondigde, verdedigde de PVDA niet de nationalisatie van het bedrijf. Het bleef beperkt tot een poging om de excessen onder controle te krijgen. Door de aandeelhouders ongemoeid te laten, zijn het de patiënten, de werkenden en hun gezinnen die de prijs betalen met afdankingen, tekorten aan medicijnen en hoge kosten voor gezondheidszorg. De enige alomvattende oplossing is nationalisatie onder democratische controle en beheer van de gemeenschap, zonder uitkoopsommen of compensatie.

Wat je niet bezit kan je niet controleren

Nationaliseren om jobs te redden. Enkel de aandeelhouders hebben belang bij de herstructurering. Het is in het belang van de werkenden om het beschikbare werk te verdelen en alle aanwezige talenten te gebruiken. We zouden niet alleen jobs kunnen redden, maar ook alle uitbestede taken (schoonmaken, koken, projectmanagement, transport, …) integreren om de werkomstandigheden naar boven toe te harmoniseren.

Nationaliseren om een einde te maken aan de tekorten. Private bedrijven produceren op zo’n manier dat de opslagkosten minimaal zijn: ‘’just in time’’. Door te nationaliseren, geven we onszelf de middelen om de productie te plannen op het niveau van de behoeften. Vaccins hebben een ongelooflijke sprong voorwaarts mogelijk gemaakt op het gebied van de volksgezondheid. Maar er moet nog veel gebeuren. Ondanks de enorme behoeften in veel neokoloniale landen zijn bedrijven tevreden met de productie voor de rijkste markten. Als we erin geslaagd zijn om polio in Europa uit te roeien, hebben we de kans om dat ook op wereldschaal te doen. Zo zijn er vele voorbeelden.

Nationaliseren om een verwaarloosde zorgsector te financieren. Ziekenhuizen werken steeds vaker op twee snelheden: goede dienstverlening in ziekenhuizen voor de rijken, schaarste en tekorten in de meeste publieke en private ziekenhuizen (tekort aan personeel, materieel, infrastructuur, …). Laten we de enorme rijkdom die het personeel in de farmaceutische sector creëert, gebruiken om een gezondheidszorg te financieren die aan de behoeften voldoet. Laten we de gezondheidszorg uit de greep van de winstlogica halen!

Op 5 februari raakte het bekend: farmabedrijf GSK start een ‘transformatieplan’. Deze herstructurering zal gevolgen hebben voor bijna 1000 personeelsleden: 595 kaders, 125 vaste personeelsleden en 215 werkenden met een contract van bepaalde duur (arbeiders en bedienden).

Reactie door een arbeider van GSK

Het management van GSK stuurt het debat in de richting van de goede gezondheid van de sector en de belofte van GSK om 500 miljoen euro te besteden aan haar infrastructuur in België. Maar door deze investeringen te richten op robotisering, automatisering en apparatuur voor eenmalig gebruik, zullen nieuwe jobs in de toekomst snel verouderd raken, vooral in de productie. Op bedrijfsniveau vormt 500 miljoen over 3 jaar minder dan 1% van de activa en dit is geenszins een belofte voor het behoud van de werkgelegenheid.

De site van Wavre is de grootste vaccinproductielocatie ter wereld. Twee miljoen doses verlaten de site elke dag.

LSP roept op tot nationalisatie van GSK onder democratische controle en beheer door de gemeenschap, zonder compensatie, tenzij op basis van bewezen behoeften door kleinere investeerders. Nationalisatie om jobs te redden. Nationaliseren om de productie te sturen naar behoefte: geen tekort aan medicijnen en vaccins! Nationaliseren om de investeringen te sturen naar behoefte: om de broodnodige gezondheidszorg te financieren.

Enkele dagen geleden hoorden we van het tekort aan het vaccin tegen het papillomavirus (HPV), MSD’s Gardasil9. De site in Wavre produceert een vaccin tegen HPV: Cervarix. Nationalisatie zou het mogelijk maken om op een zodanige manier te produceren dat tekorten worden voorkomen, maar ook om te exporteren naar landen waar de infectie dodelijk is door een gebrek aan infrastructuur om de zieken te verzorgen, zeker in veel Afrikaanse landen.

• Lees ook: Tekorten en dure prijzen. Geneesmiddelen en vaccins: de markt maakt ons ziek!

Afgelopen maandag was er vanaf 6 uur ‘s ochtends een 24-uren werkonderbreking bij GlaxoSmithKline, met 9.000 personeelsleden de grootste private industriële werkgever van het land. Er werden pamfletten verdeeld aan de ingang van het bedrijf. De helft van het personeel ging niet aan de slag. De zalen waar personeelsvergaderingen gehouden werden, zaten bomvol.

Door een arbeider van GSK

Ondanks de goede resultaten van het bedrijf is er volgens de directie een sterke interne en externe concurrentie. Daarom is een aanval ingezet op het geïntegreerd bedrijfsmodel van de Belgische vestiging. Een aantal taken en activiteiten die “geen onderdeel zijn van de core business” – lees: die minder toegevoegde waarde opleveren – dreigen uitbesteed te worden. De directie kijkt daarbij naar onderdelen die niet rechtstreeks tot productie leiden: schoonmaak, vervoer van materiaal, montage, onderhoud, kwaliteitstesten, secretariaat, … Al het personeel dat nu op die taken staat, wordt bedreigd.

Dit is een bedreiging voor de werkgelegenheid en de arbeids- en loonvoorwaarden. Maar deze verandering in het bedrijfsmodel zou ook inhouden dat een deel van de operaties niet langer door het kwaliteitssysteem van GSK worden opgevolgd. De kwaliteit van de producten kan er dus ook onder lijden.

De syndicale vergaderingen op de sites van Waver en Rixensart afgelopen maandag brachten arbeiders, bedienden en kaders bijeen. Dit was een primeur in de geschiedenis van het bedrijf. Er werd gediscussieerd over de onderaanneming, maar ook over hoe de arbeiders stelselmatig benadeeld worden bij de “award”-premies waarvoor ze niet in aanmerking komen.

De werkonderbreking had als doel om een krachtsverhouding op te bouwen en om een discussie op langere termijn op te starten over het bedrijfsmodel dat nodig is. De marktlogica die allesbepalend is voor de directie, moet in het bedrijf bestreden worden met syndicale delegaties die de strijdbaarheid van het personeel aanmoedigen. Regelmatige personeelsvergaderingen, zoals afgelopen maanden, zijn cruciaal om iedereen te informeren en democratisch te bouwen aan onze strijd voor degelijke jobs.

Het is duidelijk dat we met het personeel van GSK alleen de logica van het kapitalisme niet kunnen breken. De arbeidersbeweging moet met twee vuisten de strijd aangaan: naast syndicale strijd, is er ook nood aan een partij die de marktlogica in het algemeen bestrijdt. LSP wil daaraan bijdragen.