We publiceren een pamflet dat gemaakt is door LSP-syndicalisten in het ACV en het ABVV in de non-profit.

De motor van de Witte Woede is sinds december 2003 herstart met de militantenconcentratie in de Magdalenazaal. Ondertussen is er veel gebeurd, maar weinig stappen vooruit gezet. Er zijn twee grote nationale betogingen geweest om onze eisen kracht bij te zetten, er waren de dinsdagacties in maart en de sociale verkiezingen in tal van organisaties van de Non-Profit. De afgelopen maanden zijn er tweemaal gesprekken geweest met de federale regering, maar de gewenste resultaten blijven echter achterwege. De Vlaamse regering blijft zelfs weigeren iedere onderhandeling te starten.

Wat de vakbonden in het begin van dit jaar al zeiden, is dus uitgekomen. De federale en Vlaamse regering wil de confrontatie met de Non-Profit liever uitstellen tot na de verkiezingen van juni. Op 13 juni vragen alle partijen en politici ons weer om voor hen te stemmen. Er worden weer grote beloftes gedaan en hier en daar hoor je zelfs zeggen dat ze meer aandacht willen hebben voor de gezondheids- en welzijnszorg. Groen! zegt in de Standaard dat er 25.000 extra jobs nodig zijn in de Non-Profit. Dit is dezelfde eis die ook in de nieuwe eisenbundel staat. Hoe komt het dat ze dezelfde eisen naar voor schuiven, maar tegelijk ieder gesprek met de sector weigeren?

Enkele maanden geleden stond er in de Morgen nog te lezen dat de wachtlijsten in de gehandicaptensector deels te verklaren waren door het groot aantal ‘oneigenlijke’ gehandicapten dat op de wachtlijsten staat. De uitspraken van Somers en Byttebier in dit artikel zorgde voor grote protesten vanuit de gehandicaptensector (kijk maar naar de betoging van 26/3) en voor een massale opkomst tijdens de nationale Non-Profitbetoging een week later. Na de werklozen horen nu blijkbaar de mensen met een handicap ook al tot de profiteurs.

In Knack stond te lezen dat er 26.000 bejaarden op een wachtlijst staan. Zou het hier ook over ‘oneigenlijke bejaarden’ gaan? Er zijn dus niet enkel ellenlange wachtlijsten in de gehandicaptensector, maar ook in de bejaardenzorg en kinderopvang. De Non-Profit voert al vijftien jaar actie voor een kwaliteitsvolle zorg voor iedereen in deze samenleving. Daarnaast komen de vakbonden op 3 juni weer op straat om betere loon- en arbeidsvoorwaarden te eisen voor iedere werknemer binnen de Non-Profit. Wij eisen concrete antwoorden op onze vragen. De nationale Non-Profit betoging van vandaag moet een duidelijk schot voor de boeg van de beleidsmakers zijn.

Welke weg vooruit met de beweging?

Indien het na de verkiezingen even stil blijft langs regeringszijde zullen ongetwijfeld vanaf september de acties hernomen worden en verharden. Nationale betogingen hebben hun nut om alle krachten te bundelen maar ons beperken tot regelmatige ‘wandelingen’ in Brussel is een doodlopend straatje. De enige weg vooruit is het organiseren van daadwerkelijke stakingen met piketten aan de instellingen waardoor de bezoekers, patiënten of bewoners en de collega’s die nog niet betrokken zijn in de beweging, direct in contact komen met onze strijd en waardoor we meer tijd krijgen om er zoveel mogelijk mensen bij te betrekken. Lokale acties kunnen de basis van de beweging vergroten, gecombineerd met nationale acties geeft dit een veel sterker effect. Een ander middel om de impact te vergroten is het organiseren van actieve solidariteit binnen andere sectoren. De staat van de gezondheids- en welzijnszorg gaat immers iedereen aan!

Stop anti-sociaal Europa!

De afgelopen week heeft vooral het LBC intensief campagne gevoerd rond de ‘Richtlijn-Bolkestein’. Op 5 juni (Brussel 14u Noordstation) organiseren de vakbonden een nationale betoging hiertegen. Indien deze richtlijn er door komt, zal dit een enorme ravage aanrichten in alle sectoren maar zeker in de Non-profit!

Wat houdt deze ultraliberale natte droom allemaal in? Het gaat over een heel pakket van maatregelen die zogezegd het vrij verkeer van diensten, van bedrijven en zelfstandigen in Europa moet garanderen. Dat is een mooie omschrijving voor sociale en fiscale dumping! Enkele principes van dit gedrocht zijn: de invoering van het ‘Oorspronglandbeginsel’. D.w.z. dat werkenden onderworpen zijn aan de loon-en arbeidsvoorwaarden van het land van oorsprong en niet langer aan de arbeidsvoorwaarden van het land waar de diensten geleverd worden. In mensentaal: een Letse staatsburger zal bijvoorbeeld aan een Lets loon werken in een Vlaamse kinderkribbe. Als je weet dat de gemiddelde uurloonkost (loon+sociale lasten) per werknemer in dat land 3,42 Euro bedraagt… Zo een maatregel zou onze loon-en arbeidsvoorwaarden totaal onderuit halen. De resultaten van 15 jaar Witte Woede zou met een vingerknip te niet gedaan worden!

Maar het wordt nóg beter… Alle bestaande regels, erkenningsprocedures, programmacriteria en personeelsnormen moeten volgens Bolkestein afgeschaft worden! Het afschaffen van de personeelsnormen heeft maar 1 doel: meer werk met minder volk… dat moet toch kunnen?????? Ook moet de Non-Profit volledig vrijgemaakt worden voor privatisering en dus winstgevend worden: say again? Ook moeten de vaste prijsbepalingen verdwijnen: zoals het LBC-pamflet treffend zegt: "Adieu tarieven artsen-ziekenfondsen. Vrije honoraria ook in gemeenschappelijke kamers. Adieu inkomengebonden tariferingsystemen." Wij kunnen hier maar 1 ding op zeggen:Bolkestein en Europa-bureaucraten: steek uw richtlijn in uw ultra-liberaal g..!

Welk politiek alternatief?

Zoals we in ons vorig pamflet stelden, gedragen alle traditionele politieke partijen zich als omgekeerde Robin Hoods: "stelen van de armen om aan de rijken te geven." Zij gaan allemaal mee in het neoliberale verhaal van het ontmantelen van de sociale zekerheid, besparingen in het onderwijs, privatiseringen…

Een nieuwe arbeiderspartij is nodig!

Wat de werknemers nodig hebben is een nieuwe arbeiderspartij die consequent hun belangen verdedigt. Een partij waarvan de mandatarissen hun positie gebruiken om de sociale strijd vooruit te helpen in plaats van hun eigen carrière na te jagen en zich te gedragen als de ideale schatbewaarders van de rijken. Een partij die niet aan praatbarakkenpolitiek doet maar op het terrein zelf, de school, de wijk, de werkvloer actief het verzet tegen de sociale afbraakmachine organiseert en ondersteunt… echter zo een partij bestaat nog niet.

En de LSP?

De leden van de Linkse Socialistische Partij willen echter niet bij de pakken blijven zitten totdat zo een partij ontstaat. Leden van de LSP zijn o.a. als delegee, vakbondsmilitant, scholier of student actief in de beweging van de Non-Profit maar ook op vele andere terreinen; de anti-oorlogsbeweging, de strijd tegen racisme en fascisme, het verzet tegen de privatiseringen en bedrijfssluitingen… echter deze bewegingen kennen geen ééngemaakte politieke vertaling. Daarom heeft de LSP beslist om in afwachting van een brede arbeiderspartij haar eigen organisatie verder uit te bouwen en op te komen met de verkiezingen om zo een fundamenteel andere stem te laten horen: een democratisch én strijdbaar socialistisch alternatief. Voor de Europese verkiezingen komen we in beide landsgedeelten op (in Wallonië onder de naam ‘Mouvement pour une Alternative Socialiste’/ MAS) Wij verwachten geen doorbraak in de politieke verkiezingen: daarom is onze organisatie nog te klein en beschikken we over een zéér beperkt budget. Het stilzwijgen van de media over de kleine partijen is ook niet echt bevorderlijk om onze bekendheid te vergroten. In de voorbije sociale verkiezingen behaalden LSP’ers in zowel ACV als ABVV goede tot zeer goede scores: we hebben nog nooit over zoveel delegees beschikt als nu! In sommige bedrijven zorgden onze leden voor spectaculaire resultaten… Zo ook werd onze werking in de Non-Profit versterkt. Je zal dus gegarandeerd nog van ons horen!

De komende dagen publiceren we een aantal interviews met kandidaten bij de sociale verkiezingen van mei

Marieke, kandidaat voor de LBC in een instelling voor gehandicapten in Gent

Marieke is arbeidersdelegee voor het LBC in een instelling voor gehandicapten in Gent. Ze is zowel kandidaat voor de OR, het Comité voor Preventie en Bescherming als voor de Syndicale Delegatie. Het is de derde keer dat ze kandidaat is.

Wat zijn de elementen die in deze campagne voor de sociale verkiezingen spelen?

Marieke: "Onze sector zit volop in beweging. In de non-profit zijn er dit jaar al 2 nationale betogingen geweest, de laatste op 1 april met 20.000 (!) deelnemers. De betogingen werden georganiseerd om de regering onder druk te zetten om onze eisenbundels serieus te nemen: invoering van de 36- urenweek, loonsverhoging, hogere toeslagen voor nacht- en weekendwerk, minder hard werken voor oudere werknemers, maatregelen tegen de commercialisering van de gezondheidszorgen,…

"Elk van deze eisen is belangrijk, maar we zijn ook solidair met bijvoorbeeld het personeel in de privé-ziekenhuizen dat slechts 1% loonsverhoging kreeg op 5 jaar tijd."

Voeren jullie een specifieke campagne?

"Eigenlijk zijn we door de witte woede al maanden campagne aan het voeren en daar kruipt ook onze tijd in. Binnenkort plannen we verdere acties aan de partijsecretariaten van Groen, SP.a en VLD. Als ze denken ons te kunnen afschepen met allerhande evaluatiewerkgroepen, dan zijn ze toch aan het verkeerde adres. Door de mobilisatie van de verschillende acties, heb ik al enorm veel kunnen discussiëren met de werknemers. Dat is ook wat ze verwachten van een delegee. Als vertegenwoordiger van de arbeid(st)ers zijn er uiteraard wel specifieke elementen die ons belangen. Zo werd door het vorige akkoord de carenzdag (de eerste dag ziekte die normaal niet betaald wordt) afgeschaft. En als moeder vind ik het ook belangrijk dat er voldoende aandacht wordt besteed aan de combinatie van werk en gezin, en dus voor de systemen van zorgkrediet en loopbaankrediet."

Vorige week betoogden een 20.000-tal werknemers uit de non-profit sector voor betere arbeids- en loonsvoorwaarden in de sector. De afgelopen maanden waren er reeds verschillende acties in de sector. De werknemers nemen het niet dat er geen middelen worden vrijgemaakt om de non-profitsector degelijk te kunnen organiseren.

Eind vorig jaar moesten werknemers uit de non-profitsector actie voeren om gewoon hun loon uitbetaald te krijgen. Toen had de Vlaamse regering immers niet de nodige middelen om in de gewone werking van de sector te voorzien. Nadien volgende ook acties in andere onderdelen van de non-profit, zo waren er in maart op iedere dinsdag acties. Dit leidde uiteindelijk tot een gezamenlijke betoging van heel de sector op 1 april.

De eisenbundel waarvoor de arbeiders in actie komen is tot stand gekomen door de werknemers zelf: 20.000 van hen werkten mee aan het opmaken van een eisenpakket. 70.000 exemplaren van het ‘manifest voor de non-profit’ werden verspreid in honderden instellingen, diensten en initiatieven.

De betoging van 1 april kwam op voor een degelijk inkomen, meer personeel, arbeidsduurvermindering en een verbetering van de opleiding. Die elementen willen de vakbonden opgenomen zien in de komende CAO’s. De huidige CAO loopt eind 2004 af en de vakbonden willen dat een nieuw akkoord vanaf 1 januari 2005 in werking kan treden. De regering houdt evenwel de boot af en wil eventuele onderhandelingen wellicht uitstellen tot na de verkiezingen.

Na de paasvakantie worden nieuwe acties gevoerd, zo zal er op maandagochtenden actie gevoerd worden aan een reeks secretariaten van de traditionele partijen.

In maart voert de LBC wekelijkse acties

OP 16 FEBRUARI betoogden zo’n 10.000 loontrekkenden uit de non-profit. Daarmee wil de sector druk zetten op de regering, om te onderhandelen over haar eisenbundel van december 2003 (zie ook "Sociale sector in actie"). Die wil eerst "onderzoeken welk vervolg er best komt op het meerjarenplan voor de non-profitsector dat in 2000 onderhandeld werd…". Kortom, ze wil de sector in allerlei werkgroepen aan de praat houden tot na de verkiezingen van 13 juni.

Eric Byl

Om dat te vermijden willen de bonden de druk op de ketel houden. De betoging van 16 februari bestond voor drie vierde uit LBC en CNE, het overige vierde wellicht nog eens voor drie vierde uit BBTK en Setca en een vierde daarvan uit ACLVB. Inzake strijdbaarheid moesten de groenen niet onder doen voor rood. Integendeel, de meeste LSP-militanten in de BBTK/Setca vertelden ons dat er niet of nauwelijks was gemobiliseerd door hun vakbond, terwijl de LSP-militanten in LBC en CNE al weken in de weer zijn. Vooral bij de LBC-militanten werd het LSP-pamflet goed onthaald.

Het geduld van de sector raakt op. Een BBTK-militant vertelt ons dat de lonen in de non-profit gemiddeld 17% lager liggen dan in andere sectoren. Dat werd bevestigd door een studie van het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA). Daaruit blijkt dat – zelfs indien andere factoren voor loonverschillen als geslacht, opleidingsniveau en anciënniteit worden weggefilterd – verplegers, opvoeders en verzorgers nog steeds 9% minder verdienen dan vergelijkbare beroepscategorieën in andere sectoren. De sector eist onder meer de vervanging van de eindejaarspremie door een volwaardige dertiende maand en een verhoging van de vergoeding voor onregelmatige prestaties.

In de sociale akkoorden van 2000 zaten onder meer brugpensioen op 57 jaar en een eindeloopbaanregeling, die vanaf 45-jarige leeftijd toestaat meer verlof te nemen. De Vlaamse regering heeft dat nooit volledig uitgevoerd, officieel omdat de financiële middelen ontbraken. Het LBC-NVK eist dat de Vlaamse regering dat rechtzet en het akkoord van 2000 volledig naleeft. Voorts eist het LBC 25.000 extra arbeidsplaatsen, dat komt overeen met een verhoging van het personeelskader met 5%, en de invoering van de 36-uren werkweek met behoud van loon.

Om die eisen kracht bij te zetten en de vertragingsmaneuvers van de regering te omzeilen, meldt een LBC-militante ons dat het ACV in maart wekelijks een "dinsdag-actie" organiseert aan één van de bevoegde kabinetten. Op donderdag 1 april volgt dan een nationale betoging van het ACV. De maand maart zal alvast een maand van sociale actie worden met 3 manifestaties tegen de werkloosheidsmaatregelen van Vandenbroucke, wekelijkse manifestaties van de non-profit en een betoging op 20 maart tegen de bezetting van Irak. Geen wonder dat de spanning in de regering oploopt, zo dicht bij de verkiezingen.

…GEEN KAT!

Het begint een traditie te worden…

Om de 4 jaar komen we als werknemers van de Non-Profit (noodgedwongen) op straat om onze eisen kracht bij te zetten. De eisen komen misschien nog al fors over bij het bredere publiek maar eigenlijk komt het er op neer dat we de andere sectoren willen bijbenen en een oplossing willen bieden voor de laakbare werkomstandigheden die o. a. leiden tot een chronisch tekort aan personeel en andere wantoestanden in de sector.

En we komen van ver…

Om een voorbeeldje te geven: in de ziekenhuizen gingen in 1989 de extra prestaties voor zon- en feestdagen, nacht en onderbroken diensten van 20 naar 30 %….hier is de term slavenarbeid op zijn plaats… Gelukkig behoren zulke verhalen tot een duister verleden. Maar ondanks de forse overwinningen die geboekt werden door de verschillende mobilisaties van het personeel door de jaren heen blijft de Non-Profit met een serieuze achterstand zitten ten opzichte van andere sectoren. In vergelijking met die andere sectoren verdienen we tot 17% minder… een mens zou zich al voor minder een tweederangs-werknemer voelen…

Maar een vraag die we ons terecht kunnen stellen is: welke politieke partij of individuele politici komen consequent op voor onze eisen? Mocht je deze vraag in het parlement stellen… dan zou het zeer stil worden, buiten enkele mediageile politici die maar om het even wat zouden beweren… Wat de regering betreft, is de situatie glashelder… zij schuiven de bittere pil door tot na de verkiezingen. Zoals het LBC correct stelt:" In De Standaard van zaterdag 4 januari schrijven de ministers VANDENBROUCKE en VANDE LANOTTE dat ze willen ‘… onderzoeken welk vervolg er best komt op het meerjarenplan voor de Non-Profitsector dat in 2000 onderhandeld werd … Tegen einde juni (!) kan al dit materiaal klaar liggen’ .In duidelijke taal : ‘We gaan de vakbonden in enkele werkgroepen ‘bezighouden’ tot eind juni … dan zijn de verkiezingen voorbij en wij politici met onze voeten van het gladde ijs … we kunnen het missen als de pest dat in de aanloop van de verkiezingen de Non-Profit ons voor de voeten loopt. Bovendien, we zijn niet van plan met iets over de brug te komen en dat kunnen we beter pas zeggen na de verkiezingen!’.

Enkel strijd loont!

Een ander slecht teken aan de wand was de beslissing van de Vlaamse Gemeenschap om de subsidies in de gehandicaptensector voor december 2003 maar voor de helft uit te keren waardoor het loon in die maand slechts voor 60% uitbetaald zou worden. De rest van het loon zou pas later, in januari, gestort worden, net als de eindejaarspremie. We voerden tweemaal actie in Brussel. Na de eerste actie wilden de ministers zelfs niet aan de onderhandelingstafel komen. Toen we een week later weer in actie kwamen, gaf de regering toe. En laat nu maar iemand beweren dat op straat komen toch niets uit doet…Een duidelijker bewijs dat strijdbaarheid loont in onze sector, is haast ondenkbaar!

Wat kunnen we verwachten van onze politici?

In onze buurlanden hebben de regeringen één voor één het slagersmes in de welvaartstaat gezet om zogezegd het hoofd te bieden aan de crisis. Deze brutale aanvallen lokten op hun beurt heel wat protest uit. In België weten alle traditionele partijen (coalitie én oppositie) wat hen te wachten staat na de verkiezingen. Ondertussen gaat men verder met het uitdelen van cadeaus aan de rijken; loonlastenverlaging voor de bedrijven, fiscale amnestie (in België word je inderdaad beloond om jarenlang met je kapitaal onder te duiken…) Deze vrijgevigheid naar de rijken toe zal na de verkiezingen betaald worden door … je raadt het al: de werknemers, via besparingen in de sociale zekerheid, de pensioenen… Als aperitiefje wil men alvast de jacht openen op de werklozen onder het mom van de strijd tegen de ‘sociale fraudeurs’. Wie voor grote bedragen fraudeerde door jarenlang zijn zwart geld in het buitenland te stationeren wordt als het ware geroemd als redders van de economie… want dit is immers geld dat vrijkomt voor investeringen… Twee maten en twee gewichten, noemt men dat. Een ander voorbeeldje is het plafonneren van de elektriciteitskosten voor grootverbruikers en KMO’s terwijl de factuur voor gezinnen zal stijgen. En zo kunnen we wel eventjes doorgaan.

Alle traditionele politieke partijen gedragen zich als omgekeerde Robin Hoods (stelen van de armen om aan de rijken te geven) Zij gaan allemaal mee in het neoliberale verhaal van het ontmantelen van de sociale zekerheid, besparingen in het onderijs, privatiseringen…

Een nieuwe arbeiderspartij…

Wat de werknemers nodig hebben is een nieuwe brede arbeiderspartij die consequent hun belangen verdedigt. Een partij waarvan de mandatarissen hun positie gebruiken om de sociale strijd vooruit te helpen in plaats van hun eigen carrière na te jagen en zich te gedragen als de ideale schatbewaarders van de rijken. Een partij die niet aan praatbarakkenpolitiek doet maar op het terrein zelf, de school, de wijk, de werkvloer actief het verzet tegen de sociale afbraakmachine organiseert en ondersteunt… Echter zo een partij bestaat nog niet.

De LSP komt op met de verkiezingen.

De leden van de Linkse Socialistische Partij willen echter niet bij de pakken blijven zitten totdat zo een partij ontstaat. Leden van de LSP zijn o.a. als delegee, vakbondsmilitant, scholier of student actief in de beweging van de Non-Profit maar ook op vele andere terreinen; de anti-oorlogsbeweging, de strijd tegen racisme en fascisme, het verzet tegen de privatiseringen en bedrijfssluitingen…Echter deze bewegingen kennen geen ééngemaakte politieke vertaling. Daarom heeft de LSP beslist om in afwachting van een brede arbeiderspartij haar eigen organisatie verder uit te bouwen en op te komen met de verkiezingen om zo een andere stem te laten horen: een strijdbaar socialistisch alternatief. De LSP/ MAS (Mouvement pour une Alternative Socialiste: de LSP in het franstalige landsgedeelte) zal voor de Europese verkiezingen een lijst neerleggen zowel in Vlaanderen, Brussel als in Wallonië. Voor de Vlaamse verkiezingen komen we op in Oost-Vlaanderen. Voor de Europese verkiezingen hebben we echter voor beide landsgedeelten 5000 handtekeningen nodig om te kunnen opkomen. Help ons deze mee op te halen!

Interview met Marieke, delegee en militante van de LBC

Interview door Koenraad Depauw

De voorbije weken zagen we verschillende strijdbare acties van de sociale sector. Wat was de aanleiding hiervoor?

Door de beslissing van de Vlaamse Gemeenschap om de subsidies in de gehandicaptensector voor december maar voor de helft uit te keren ging ons loon in die maand slechts voor 60% uitbetaald worden. De rest van ons loon zouden we pas later, in januari, ontvangen, net als de eindejaarspremie. We voerden tweemaal actie in Brussel. Na de eerste actie wilden de ministers zelfs niet aan de onderhandelingstafel komen. Toen we een week later weer in actie kwamen, gaf de regering toe. We zullen nu ons volledig loon én onze eindejaarspremie op tijd krijgen.

Op 11 december kwamen militanten uit de sociale sector samen om de eisenbundel te bespreken. Welke eisen schuiven jullie naar voor?

De militanten zijn dit jaar eerst samengekomen in gewestelijke en nationale belangengroepen. Van daaruit is een soort bevraging opgesteld die we aan onze collega’s hebben overhandigd. In totaal werd meer dan 10.000 werknemers in de sociale sector gevraagd wat zij de belangrijkste strijdpunten vinden voor het komende jaar. Als eerste punt, merken we dat de lonen in de sociale sector 17% achterop hinken bij de gemiddelde lonen in andere sectoren. Dit omdat we de voorbije jaren vooral gestreden hebben voor meer verlof, brugpensioen en landingsbanen.

Vandaag willen we de lonen in de sociale sector op gelijk niveau brengen met de andere sectoren. Dit is een eerste strijdpunt. Onze 45+ CAO, waardoor we op 45-jarige leeftijd recht hebben op meer verlof, loopt ten einde. We willen deze CAO verlengd zien. Ook de CAO rond brugpensioen op 57 jaar loopt ten einde. Deze willen we ook verlengen. Verder willen we een omvorming van de eindejaarspremie (de premie is slechts een percentage van het maandloon) naar een volwaardige dertiende maand. We willen een 36-urenweek met behoud van loon als eerste stap naar een 32-urenweek.

We hebben in het verleden door strijd te voeren recht gekregen op meer verlof vanaf een bepaalde leeftijd, en vroeger brugpensioen dan in andere sectoren. Wanneer er geen bijkomende aanwervingen komen zorgt dit voor een overbelasting van de jongere werknemers. "Bijkomende aanwervingen!" is ons laatste – even belangrijke – strijdpunt.

Bij ons wil men nu overgaan tot een enveloppesysteem voor de logistieke ondersteuning, zoals de keuken en onderhoud. Het gevaar is dat de directie zal beslissen het onderhoudspersoneel uit te besteden aan een grote privé-firma. Dit is een aanval op de kwaliteit van bijv. het voedsel, maar ook op de jobs en het statuut van duizenden mensen.

Het eisenpakket dat jullie naar voor schuiven is heel strijdbaar. Hoe denken jullie deze eisen om te zetten in overwinningen?

Vanaf januari-februari zullen we beginnen met actievoeren: eerst prikacties, maar later zullen ook stakingen en betogingen volgen. Doordat we in het opstellen van het eisenpakket zoveel, tienduizenden, mensen hebben betrokken denk ik dat heel veel werknemers uit de sociale sector zullen deelnemen aan de acties. We hebben in het verleden de meeste van onze eisen kunnen waarmaken. We zullen er voor zorgen dat dit zo blijft!

Vijf jaar geleden kleurden de acties van de social-profit regelmatig het straatbeeld. Deze beweging was historisch: voor het eerst kwam de sector in haar geheel in beweging. Eén van de voordelen was dat er een begin kon gemaakt worden met een serieuze sundicale werking in de zwakkere sectoren, zoals bijvoorbeeld de socio-culturele sector.

Dat de non-profit in z’n geheel in beweging komt is niet zo evident. Sommige sectoren zoals de ziekenhuizen en verzorgingstehuizen hangen af van de federale regering. Anderen vallen onder de bevoegdheid van de gemeenschapsregeringen, zoals het opvoedings- en welzijnswerk en de socio-culturele sector. Alleen dit feit al maakt het enorm moeilijk om een eengemaakte beweging op poten te zetten. Daarnaast hebben de respectieve regeringen een hele batterij aan tegenstellingen die ze kunnen gebruiken om stakingsbewegingen te breken: de publieke sector versus privé, de bevoegdheden over de sectoren, het onderscheid tussen arbeiders en bedienden, het groot aantal verschillende vakbondscentrales die in de beweging betrokken zijn, …

De eengemaakte strijd heeft reeds zijn vruchten afgeworpen. De non-profit is sterke dan ooit en heeft een nieuw eisenpakket klaar: 20.000 arbeiders en bedienden werkten mee aan het opstellen van dit nieuw eisenpakket voor de non-profit. 70.000 exemplaren van het ‘manifest voor de non-profit’ werden verdeeld in honderden instellingen, diensten en initiatieven. Dit is een mooi staaltje van vakbondswerking zoals het zou moeten zijn. Inspraak vanuit de basis en geen opgelegde initiatieven van de vakbondstop.

Uit de rondvraag kwamen vier peilers naar voor: inkomen, meer personeel, arbeidsduur en opleiding. Nog voor de lente van 2004 willen de vakbonden stevige akkoorden met de federale en Vlaamse regering over het eisenpakket. Tijdens de tewerkstellingsconferentie eiste en bekwam de non-profit 120 miljoen euro. Daarmee kunnen in de komende twee jaar 5.300 nieuwe jobs gecreëerd worden. Dit is een mooie overwinning, maar niet voldoende. Er zijn 25.000 nieuwe arbeidsplaatsen nodig om de stress en het onregelmatig werk te verminderen en het werk te verbeteren.

De eis rond de arbeidsduurvermindering hangt samen met de eis voor meer personeel. Maar de invoering van de 36-urenweek zal niet volstaan om voldoende nieuwe arbeidsplaatsen te creëren. Reeds in 1997 kwam het LBC met de eis naar buiten voor het invoeren van de 32-urenweek. Dit is een eis die ook LSP naar voor schuift. 32-urenweek zonder loonsverlies, met vervangende tewerkstelling, zonder flexibiliteitstoename of hogere werkdruk.

De eisen die nu op tafel liggen, zullen niet zomaar ingewilligd worden. Het is belangrijk dat de verschillende sectoren van de non-profit als één blok de strijd aangaan. Er is al een strijdbare kern aanwezig. Maar er is nog veel werk aan de winkel om het gros van de werknemers bij de strijd te betrekken. Het is de taak van de vakbond hiertoe een degelijke strategie uit te werken. De invloed van de individuele vakbondsmilitant is bij dit proces niet te onderschatten, zeker niet als strijdsyndicalisten zich groeperen om de juiste strategie te bediscussiëren en uit te voeren. Want de mogelijkheid of onmogelijkheid om werk te geven aan iedereen voor een degelijk loon is, net als de 8-urendag in het begin van vorige eeuw, een probleem van de opbouw van de nodige krachtsverhouding, een probleem dat enkel kan worden opgelost op basis van sociale strijd.

Eén week na de vorig actie voerde de gehandicaptensector vorige donderdag opnieuw actie in Brussel. De werknemers-, gebruikers- en werkgeversorganisaties stapten in één front op richting het kabinet van Vlaams minister Byttebier. In tegenstelling tot vorige week kwamen de bevoegde minsters wel aan de onderhandelingstafel zitten. Blijkbaar luistert de Vlaamse regering enkel naar de sector als die effectieve acties voert op straat. En dat de non-profit actie kan voeren, is geweten. Kijk maar naar de witte woede en de langdurige stakingsactie van de opvoeders enkele jaren terug.

Een LBC-militant

Minister Byttebier legde de princiepsverklaring van de Vlaamse regering voor. Hierin komen vijf punten aan bod:

1. De subsidies van december 2003. Het niet tijdig uitbetaalde deel van 40% zal gestort worden in de eerste week van januari. De bijkomende financiering hiervoor is goedgekeurd, zodat de subsidies van 2004 er niet door aangetast worden. Alle instellingen krijgen een interest van 5% toegekend.
2. Te laat of onvolledig betalen van de subsidievoorschotten. Dit mag zich in de toekomst nooit meer voordoen. Bij het begin van het jaar moet het nodige geld voor alle voorschotten vast gereserveerd zijn. Dit zal ingeschreven worden in de reglementering.
3. Erkenning van de "historische schuld" aan de sector, met name de achterstand in de afrekening van subsidies van voorgaande dienstjaren:
   • de Vlaamse regering aanvaardt dat er een maximumtermijn voor afrekening moet komen, uiterlijk het tweede jaar nadien. Dit is ook wat het Rekenhof aanbeveelt.

   • opstellen voor een oplossingsscenario voor de opgebouwde schulden uit het verleden.
4. De kosten die de instellingen moeten maken voor leningen en kredieten als gevolg van de achterstallen, zijn een prioritair onderwerp in de komende besprekingen.

5. Aan het uitbreidingsstelsel en het wegwerken van de wachtlijsten zal niet geraakt worden. Alle genomenen beslissingen zullen uitgevoerd worden en de centen zijn voorgoed voorzien in de begroting.

De minister bevestigde ook dat de noodzakelijke veranderingen in de regelgeving zullen worden ingeschreven, zodat de garanties van tijdige betaling werkelijk vastliggen. En ook dat de besprekingen moeten leiden tot resultaten nog voor het einde van deze regering (juni 2004). De sector zal geen doorschuifoperatie dulden!

Ondanks dit overwegend positief princiepsakkoord blijft het een onaanvaardbare schande dat de volledige subsidie van december niet uitbetaald wordt, ook al neemt de regering de interest voor haar rekening. Een dergelijke wandaad mag zich in de toekomst niet meer herhalen. Voor de sector is het dan ook belangrijk dat het subsidieprobleem eindelijk op de politieke agenda staat. Maar men moet waakzaam blijven, want de uitwerking van het princiepsakkoord staat vandaag nog niet zwart op wit op papier. De vakbonden zullen stevig doorgaan met de verdere realisatie van dit akkoord en als de Vlaamse regering haar engagementen niet zou nakomen, zal kordate actie niet lang op zich laten wachten!

Een LBC-militant

Vorige donderdag werd door de non-profitsector actie gevoerd aan het kabinet van minister Byttebier omdat de voorschotten van de subsidies in december blijkbaar maar voor de helft uitbetaald kunnen worden. Voor de normale subsidiëring is er niet genoeg geld. Wat wil zeggen dat er een tekort is van 24 miljoen euro. Instellingen moeten maar hun plan trekken met leningen of dure kaskredieten. Bovendien moeten de subsidiedosiers van de voorbije jaren nog steeds afgerekend worden.

Momenteel wil de regering met 60% van de voorschotten over de brug komen en in januari de overige 40% uitbetalen + de rente die de instellingen hebben moeten betalen voor hun leningen bij de bank. Het is dus duidelijk dat de regering liever de banken financiert dan de sociale sector. De sector gehandicaptenzorg weigert dit te aanvaarden. De problemen overdragen naar 2004 zorgt er enkel voor dat de achterstand volgend jaar niet meer te overzien gaat zijn. De Vlaamse Regering moet zijn normale verplichtingen naar de sector nakomen. De arbeiders moeten hun rekeningen betalen en dit geldt dus ook voor de regering. De problemen verschuiven naar volgend jaar brengt de instellingen in moeilijkheden en het zijn uiteindelijk de werknemers die met de gevolgen opgezadeld worden. Bij de instellingen ligt het probleem niet enkel bij het niet kunnen uitbetalen van de personeelsleden. De inkomsten van de instellingen zijn al jarenlang hetzelfde. De subsidies zijn nooit aangepast aan de index, maar de werkingskosten worden wel ieder jaar groter.

De actie van donderdag was op verschillende vlakken een vrij uitzonderlijke actie. Ten eerste kan het gezond verstand het niet begrijpen dat er actie gevoerd moet worden om de normale lonen, waarvoor al gewerkt is, ook uitbetaald te krijgen. Ten tweede omdat de werknemers samen met de directies het werk neerlegden om actie te voeren. Zij werden ondersteund door vertegenwoordigers van de gebruikersorganisaties en personen met een handicap. Verder is dit één van de zeldzame keren geweest dat de bevoegde ministers weigerden om aan de onderhandelingstafel te komen zitten. Niet dat ze er een onoverbruggelijke afstand voor moesten afleggen, want minister Byttebier zat een verdiep hoger op haar kantoor en minister-president Bart Somer bevond zicht in het gebouw ernaast. Bart Somers vond het zelfs nodig om tegen het einde van de actie met zijn auto langs de betoging te rijden. Maar dit is natuurlijk niet verwonderlijk voor iemand die zich liever bezig houdt met de vraag waar de olympische spelen zullen doorgaan dan met de zorg voor personen met een handicap, de welzijnssector en de werknemers die iedere dag weer klaarstaan om deze zorg te bieden.

Spijtig genoeg is dit geen alleenstaand geval in de sociale sector. Ook de kinderopvang kampt met grote problemen en in Oost-Vlaanderen staan er drie instellingen van de Bijzondere Jeugdzorg op de rand van het bankroet. Zij worden zelfs gedwongen om onderandere bedeltochten te doen in hun gemeente om eten op tafel te krijgen voor de jongeren, waardoor er steeds minder tijd overblijft voor degelijke begeleding.

De mening van de gehandicaptensector is duidelijk: 60% subsidies = 60% werken en 40% actie voeren!