Category: Stop GAS

In mei werden 80 mensen die betoogden tegen de rol van multinational Monsanto in de voedselproductie opgepakt. Ze kregen een GAS-boete omdat de betoging waaraan ze deelnamen niet toegelaten was. In november vorig jaar ondergingen 145 vreedzame betogers in Brussel hetzelfde lot toen ze deelnamen aan een actie tegen een banket van de patronale lobbygroep ‘Vrienden van Europa’, in feite een vriendenkrans van superrijken.

Artikel door Clément (Brussel)

Het Internationaal Vakverbond stelde in juni vast dat GAS-boetes worden gebruikt om de fundamentele vrijheden, zoals het recht om te betogen of pamfletten te verspreiden, te beperken. GAS-boetes worden ingezet tegen wie het aandurft te protesteren, maar ook op willekeurige wijze tegen ‘overlast’ op een ogenblik dat zowat alles overlast is geworden.

In Antwerpen zijn er jaarlijks meer dan 20.000 GAS-boetes. Op 15 augustus alleen werden er opnieuw 244 boetes uitgedeeld aan mensen die hun vuilzak hadden buitengezet terwijl het een feestdag was. De gemeente Elsene wil het aantal GAS-boetes opdrijven tot 3.000 per jaar om zo het tekort in de gemeentekas te vullen. Terwijl de gevestigde politici met miljarden gemeenschapsmiddelen over de brug kwamen voor de banken, worden de jongeren, werkenden en hun gezinnen gevraagd om extra te betalen. De middelen voor onderwijs, cultuur of sport gaan erop achteruit en tegelijk worden alle mogelijke jongerenactiviteiten op publieke plaatsen als overlast bestempeld. Waar moeten de jongeren straks naartoe?

Met een werkloosheidsgraad die onder Brusselse jongeren oploopt tot 32% en de bijhorende uitzichtloosheid is een toename van sociale problemen onvermijdelijk. Steeds meer naar het repressieve wapen van de GAS-boets grijpen, zal daar niets aan veranderen. Het zorgt integendeel enkel voor meer spanningen. Sociale problemen los je niet op met repressie, maar met een sociaal beleid van werk, huisvesting, degelijk onderwijs,…

Hoe tegen de GAS-boetes ingaan?

Een beroep tegen een GAS-boete kost gemiddeld 350 euro. Het is voor individuen eenvoudiger om gewoon te betalen in plaats van de moeilijke en dure beroepsprocedure te volgen. Maar als de GAS-boetes betaald worden, kan het stelsel stand houden. Tegenover de repressie en de willekeur is collectief verzet nodig. Met de campagnes TegenGAS en ContreSAC (in het Frans) bouwen we aan lokale comités om het verzet tegen de GAS-boetes te organiseren.

Aarzel niet om zelf ook een actieve rol te spelen en mee te werken aan zo’n comité. Door ons te organiseren, samen te discussiëren over waar willekeur en repressie vandaan komen alsook wat we ertegen kunnen doen, staan we sterker bij het verwerpen van de GAS-logica. We kunnen op deze manier onze argumentatie aanscherpen en ook ingaan op echte antwoorden op overlast, waarbij we dit niet beperken tot mooie woorden maar ons lokaal organiseren en mobiliseren.

Een krachtsverhouding uitbouwen

Om de GAS-boetes en de willekeur weg te krijgen, moeten we een krachtsverhouding uitbouwen. De jongerenorganisaties van onder meer SP.a nemen officieel een ‘linkser’ standpunt in dan hun moederpartij, maar ze beperken zich doorgaans tot juridische kwesties als de minimumleeftijd voor de GAS-boetes of ze houden het op ‘symbolische’ acties. Het is goed om te sensibiliseren, maar dat moet ook ergens toe dienen. Zonder de opbouw van een krachtsverhouding gaat die energie verloren.

Met TegenGAS en anderen wordt op 26 oktober een nationale betoging gehouden om het verzet tegen de GAS-boetes op een georganiseerde manier te tonen. We willen tegelijk comités opzetteen om op lokaal vlak het verzet uit te bouwen. Door van deze nationale betoging een succes te maken, kunnen we meer tegengas geven en duidelijk maken dat we uiteindelijk een einde willen stellen aan de willekeur en de repressie!

Bouwen aan het verzet tegen de GAS-waanzin

De stemming in het parlement maakte duidelijk dat we niet op de gevestigde politici moeten rekenen om de GAS-waanzin aan te pakken. Op lokaal vlak maken alle partijen van de GAS-machine gebruik om willekeur en repressie te laten botvieren. Ook diegenen die in het parlement tegenstemden, maken in de gemeenten en steden waar ze aan de macht zijn gebruik van GAS-boetes. Bij het beruchte broodje-met-GAS op een Mechelse kerkportaal ging het bijvoorbeeld om een toepassing van een lokaal GAS-reglement dat mee door de groene coalitiepartner was goedgekeurd.

Als we iets willen doen aan de willekeur en de repressie, dan zullen we het zelf moeten doen. Dat is hoe alle democratische rechten en sociale verworvenheden vroeger zijn afgedwongen. Het is dan ook de beste manier om inbreuken op onze democratische rechten te stoppen. Wie de strijd aangaat, kan verliezen. Maar wie niet strijdt, is op voorhand verloren.

Betogingen tegen GAS

Deze krant verschijnt op de dag van de eerste nationale betoging tegen de GAS-boetes (29 juni). We kunnen niet voorspellen wat die betoging zal geven, maar het enthousiasme voor een duidelijk verzet tegen de GAS-waanzin is wel aanwezig. Wat begon met een spontane oproep groeide uit tot een georganiseerde betoging met brede steun.

Vanop deze betoging willen we de campagne naar de nationale betoging van 26 oktober lanceren. Dat is een betoging waarvoor het initiatief komt van TegenGAS en StopSAC. Die laatste campagne wordt onder meer gesteund door de JOC (Franstalige tegenhanger van KAJ) en FGTB-Jeunes (ABVV-jongeren).

Centrale eisen

Er is voor beide betogingen een platform met vijf centrale eisen:

1. Stop de willekeur; voor een rechtvaardige en toegankelijke rechtspraak; einde aan het GAS-systeem.
2. Jong zijn is geen misdaad, stop de pestboetes.
3. Protesteren is een recht, stop de repressie tegen demonstranten.
4. Geen GAS om de lokale begrotingstekorten te dichten, laat de verantwoordelijken voor de tekorten betalen
5. Criminalisering is geen oplossing; sociale oplossingen voor sociale problemen

Deze eisen werden ook overgenomen voor de betoging van 29 juni. Er wordt niet gepleit voor een verzachting of aanpassing, maar voor het stoppen van de GAS-waanzin. En tegelijk wordt een algemene benadering meegegeven dat criminalisering geen oplossing vormt voor sociale tekorten, maar dat daartoe een alternatief moet worden aangeboden. Zo pleiten wij tegenover overlast als sluikstorten en wildplassen voor meer en publieke investeringen in gratis afvalophaling, meer publieke vuilniszakken, toegankelijke en propere openbare toiletten,… Allemaal zaken die vandaag door het besparingsbeleid net worden afgebroken.

Comités tegen GAS

Het spontane protest tegen de GAS-waanzin is goed, maar een georganiseerd verzet is veel beter. Naarmate de crisis verder toeslaat, zal de repressie immers niet afnemen. Integendeel, alle gemeenten gaan nu al na hoe ze de dalende inkomsten onder meer via de GAS-kraan kunnen bijvullen. We moeten ons organiseren om de strijd te versterken en ook op langere termijn te kunnen voeren.

Dat is waarom de campagne TegenGAS oproept om lokale comités te vormen om actief te mobiliseren naar de betoging van 26 oktober maar ook om onderling te discussiëren over repressie, de rol van de staat en de opbouw van een alternatief op het besparingsbeleid. Besparingen en repressie gaan hand in hand, zonder antwoord op de besparingen hebben we geen doeltreffend antwoord op repressie.

TegenGAS lanceert een lidkaart waarbij iedereen die het met de centrale eisen eens is lid kan worden en kan deelnemen aan de bijeenkomsten. Naast inhoudelijke discussies willen we met de comités vooral ook de mobilisatie naar 26 oktober in handen nemen met een planning van waar en wanneer pamfletten worden verspreid, hoe we steun kunnen ophalen met badges, affiches ophangen,…

Wat kan jij doen om tegengas te geven?

Iedereen kan een rol spelen in het opvoeren van het verzet tegen de GAS-waanzin. Enkele voorstellen:

• Ophangen van een affiche voor de betoging van 26 oktober
• Meld waanzinnige GAS-boetes waar je het slachtoffer van wordt via tegengas.be
• Enkele pamfletten bestellen en/of uitprinten vanop tegengas.be om te verdelen onder vrienden, kennissen, familie, op de jeugdclub, onder collega’s,…
• De oproep van tegenGAS voor de betoging verder verspreiden op sociale media: nodig al je vrienden uit om mee te betogen!
• De campagne financieel steunen door een gift of door badges te kopen
• Lid worden van de campagne TegenGAS
• Een TegenGAS-comité opzetten onder vrienden, op school of onder collega’s.

Hoe kan een TegenGAS-comité functioneren?

Geen ervaring met het opzetten van een actiecomité? Zorg dan dat je die ervaring nog opdoet voor het verboden wordt.

• Bepaal een plaats en uur waar je kan samenkomen met enkele vrienden en of geïnteresseerden
• Voorzie een korte toelichting van de campagne gevolgd door discussie hierover
• Maak een overzicht van interessante activiteiten en plaatsen in de buurt waar het pamflet kan verspreid worden en maak een lijst van wie waar en wanneer pamfletten kan verspreiden
• Plan een volgende bijeenkomst met een discussie over bijvoorbeeld: hoe zou een lokaal sociaal beleid er uit zien, wat is de rol van de staat, hoe zijn democratische rechten in het verleden afgedwongen, wat betekent het besparingsbeleid voor ons,…

De betoging van afgelopen zaterdag was opvallend. Vlak aan het begin van de zomervakantie – en dus net na de examenperiode – een jongerenmobilisatie op poten zetten, is immers niet evident. Het succes van de betoging toont het potentieel van een beweging rond dit thema. Er werd meteen een afspraak gemaakt voor een volgende betoging. Op 26 oktober wordt extra tegengas gegeven!

Foto: Pavel (op flickr.com vind je zijn volledige set foto’s van de betoging!)

De betoging van afgelopen zaterdag werd ondersteund door een brede waaier van organisaties. Er waren leden van jeugdbewegingen maar ook van politieke organisaties. Naast LSP zagen we onder meer PVDA, Groen en Animo (ook al steunt de SP.a de uitbreiding van de GAS-regelgeving). Met zowat 1.500 aanwezigen was er een geslaagde opkomst, bovendien waren er honderden anderen die er niet bij waren maar de actie wel wilden ondersteunen.

Bepaalde media hadden zaterdag wat moeite om een inschatting van de betoging te maken. De meeste nieuwssites kopieerden blindelings het bericht van persbureau Belga dat over “300 betogers” sprak. Het verschil tussen 300 en 1.500 is te frappant om van een ongelukkige telling te spreken. Ofwel had de betrokken correspondent onvoldoende tijd om te wachten tot de betoging volledig klaar stond, ofwel was er sprake van haast en spoed. Zoals we allemaal weten, is dat zelden goed. Het doet alleszins denken over wat we zo allemaal te lezen krijgen bij de gevestigde media.

Op de betoging werd meteen duidelijk gemaakt dat dit maar een begin was. Een eenmalige betoging zal niet volstaan om het breed gedragen ongenoegen tegenover de GAS-boetes georganiseerd te krijgen. Met de campagne TegenGAS nemen we al een tijdje mee het voortouw voor een nationale betoging op 26 oktober. Er is ook een Franstalig platform StopSAC opgezet dat verschillende organisaties omvat en de centrale eisen van TegenGAS deelt. Op de betoging van afgelopen zaterdag is het eerste materiaal voor 26 oktober verspreid.

In de zomerperiode willen we de campagne naar die betoging opbouwen. We kunnen daarbij niet rekenen op de gevestigde partijen – die ofwel voor de GAS-boetes stemmen ofwel deze GAS-boetes zelf mee opleggen waar ze aan de macht zijn – en al evenmin op de gevestigde media. We zullen het zelf moeten doen. TegenGAS vraagt je daarom om actief lid van de campagne te worden en mee te bouwen aan lokale mobilisatiecomités.

Op de betoging van afgelopen zaterdag is een eerste stap gezet. Er werden alvast 24 nieuwe leden van TegenGAS gemaakt (het persbureau Belga beschikt wellicht over andere cijfers) en tientallen andere jongeren gaven hun naam op om mee te werken. De zomercampagne is hiermee goed begonnen. Zorg er mee voor dat in dit geval goed begonnen, meer dan half gewonnen is! Doe mee tegen besparingen, tegen repressie, tegen GAS!

>> Facebook-evenement voor de betoging van 26 oktober

Enkele maanden na de lancering van TegenGAS in Vlaanderen wordt ook in Brussel een platform opgezet om collectief in verzet te gaan tegen de gemeentelijke administratieve sancties. Het platform brengt individuen en organisaties bijeen in de strijd tegen de criminalisering van jongeren en tegen het gebruik van GAS-boetes om iedere vorm van protest de kop in te drukken.

Het platform kwam tot stand nadat verschillende militanten een GAS-boete opliepen bij protestacties. Zo werden 145 betogers in oktober vorig jaar opgepakt tijdens een betoging die gericht was tegen een ‘banket van rijken’. Er werden in juni vorig jaar ook antifascistische betogers opgepakt. Nu wil de regering de toepassing van de GAS-boetes verder uitbreiden en veralgemenen in heel het land. De GAS-boetes worden overigens ook gebruikt om de kas van de gemeenten te spekken. Een medewerker van minister Milquet erkende dat het stelsel “een miljoen euro kost, maar drie keer zoveel kan binnen brengen.”

Het platform StopSAC wil zich niet beperken tot het juridische element van de discussie, ook al moet ook op dat vlak een antwoord geboden worden. Er werden ook acties opgezet, zo waren er op 18 februari een 200-tal actievoerders en werd midden mei actie gevoerd aan de gemeenteraad. Tegelijk werd een juridische campagne opgezet, er zijn inmiddels 31 dossiers van hoger beroep ingediend tegen GAS-boetes van elk 40 euro.

Momenteel omvat het platform een tiental organisaties waaronder ALS en LSP maar ook JOC (Franstalige tegenhanger van KAJ), ABVV-studenten, Comac,… Op 13 mei was er een interpellatie in de gemeenteraad en werd ’s avonds ook actie gevoerd. Na de examens zal de campagne worden voortgezet. We willen bij het begin van het nieuwe academiejaar een grote actie opzetten.

Om de juridische campagne mogelijk te maken, wordt financiële steun gezocht. Stort op rekeningnummer BE09 5230 8059 5557 van ‘StopSAC’ met vermelding ‘steun boetefonds’.

Zaterdag 29 juni om 14u Centraal Station Brussel: betoging tegen GAS-boetes

Moest er een GAS-boete voor hypocrisie bestaan, heel wat politici zouden vandaag zo’n boete verdienen. Tegen een breed gedragen verzet in, zullen ze vandaag de strengere GAS-regels goedkeuren. Veel politici verklaren dat ze het eigenlijk eens zijn met de kritiek op de GAS-boetes en/of dat ze de verstrenging zelf niet zullen toepassen in hun gemeente. Tegelijk zullen ze de verstrenging wel allemaal goedkeuren.

Het gamma aan flauwe excuses en argumenten is blijkbaar even uitgebreid als het gamma aan absurde GAS-regels in diverse gemeenten. Zo verklaarde Bart Somers – de burgemeester van Mechelen waar jongeren een GAS-boete kregen voor het eten van een broodje op de trappen van een kerk – in De Standaard: "Ik ben het eens met de kritiek op de GAS-wetgeving zoals ze tot nu toe gefunctioneerd heeft". Meryame Kitir van SP.a: "Ik begrijp de bezorgdheid. Maar we moeten het vertrouwen geven aan de lokale bestuurders." Stefaan Vercamer van CD&V: "Mijn kinderen begrijpen niet waarom ik de wetgeving goedkeur. Ikzelf ben ook weinig enthousiast."

De Gentse burgemeester Termont – de sheriff die aan het hoofd van het zelfverklaarde ‘meest progressieve’ bestuur van Vlaanderen staat – herhaalde de spreidstand die hij ook op een GAS-debat naar voor bracht: enerzijds is hij het met de tegenstanders eens, maar anderzijds zijn er nu eenmaal maatregelen tegen overlast nodig.

Aan sociale maatregelen zoals een fors opdrijven van het aantal publieke vuilnisbakken, openbare toiletten of ontspanningsmogelijkheden voor jongeren heeft Termont uiteraard nog niet gedacht. Neen, zijn ‘progressieve ploeg’ zal integendeel ‘progressief’ besparen, dit jaar alleen moet 24 miljoen euro gevonden worden. Zijn groene coalitiepartners zullen vandaag tegen de GAS-regels stemmen, maar in Gent zullen ze (net als elders zoals in Mechelen) geen enkele stap zetten om overlast als wildplassen en sluikstort ook effectief te bestrijden op lokaal vlak. Ook de groenen zullen niet verder komen dan een spreidstand waarbij ze uiteindelijk repressie als laatste strohalm voor een falend beleid bovenhalen.

De burgemeesters van de meerderheidspartijen verklaren bijna eensgezind dat ze de strengere wet die ze vandaag zelf in het parlement zullen goedkeuren in hun hoedanigheid van burgemeester niet zullen toepassen. De burgemeesters van oppositiepartij N-VA daarentegen zijn wel erg enthousiast. De meerderheid voert dus een maatregel door die vooral de oppositie goed vindt en waar ze zelf maar matig enthousiast over zouden zijn? Moest de twijfel en de bezorgdheid oprecht zijn, dan zouden de parlementsleden van de meerderheidspartijen het voorstel naar de prullenbak verwijzen. De wet tegelijk goedkeuren en bekritiseren, is hypocrisie van de bovenste plank.

Straks mogen 14-jarigen beboet worden; lopen de boetes op tot 175 euro (voor minderjarigen) of 350 euro voor meerderjarigen; en krijgen de gemeenten een nog uitgebreider arsenaal aan mogelijkheden om naar hun eigen willekeurige inzichten boetes op te leggen waarbij de gemeente tegelijk de regels en de boetes oplegt als het beroep tegen de boetes behandelt. Een vuilniszak op een foute dag buiten zetten? Deelnemen aan een betoging waarvan je niet weet of ze toegelaten is? Een blikje openen op een fout plein of in een foute wijk? Het kan allemaal een GAS-boete opleveren. Toen George Orwell over Big Brother schreef, was hij bijzonder vooruitziend. Hij vergiste zich enkel inzake timing, het ging niet over 1984 maar over 2013.

Wij verzetten ons tegen de GAS-boetes omdat het willekeur en repressie in de hand werkt. Het is een instrument dat steeds meer wordt ingezet om iedere vorm van verzet en contestatie de kop in te drukken. Na de GAS-boetes tegen betogers in Brussel, volgden vorig weekend GAS-boetes tegen betogers in Antwerpen. Er wordt bovendien steeds meer met GAS-boetes gedreigd bij het uitdelen van pamfletten of het publiek campagne voeren. Een mening uiten wordt administratief en op willekeurige basis aan banden gelegd.

Als tegenstanders van de GAS-boetes stellen wij voor om overlast als sluikstorten en wildplassen effectief te bestrijden. Niet op een repressieve wijze maar door een uitgebreid plan van publieke investeringen in infrastructuur zoals publieke vuilniszakken, gratis en degelijke openbare toiletten, ontspanningsmogelijkheden voor jongeren,… Daar heeft geen enkele politicus het vandaag over. Ze wentelen zich in hun hypocrisie met als resultaat dat de mogelijkheid en straks ook de praktijk van nog meer willekeur en repressie wettelijk vastgelegd is. Hoog tijd om tegengas te geven!

Het platform TegenGAS, waar ook de Actief Linkse Studenten deel van uitmaken, organiseerde op donderdag 16 mei samen met een 15-tal Gentse organisaties een groot debat over het GAS-beleid. Symbolisch, want het is precies in Gent dat het zelf uitgeroepen “meest progressieve” stadsbestuur van Vlaanderen de GAS-repressie nog verder wil uitbreiden. Burgemeester Daniël Termont kwam zelf deze beleidskeuze verdedigen tegenover Mathias Vander Hoogerstraete (TegenGAS), Raf Jespers (Liga voor de Mensenrechten), Geert De Cock (Unie van Jeugdadvocaten) en de 120 aanwezigen. VRT-journaliste Sofie De Meyer modereerde het debat.

Verslag door Fabian. Foto’s door Jean-Marie

Alvorens het debat te openen legde de moderatrice kort uit dat het GAS-beleid in het leven werd geroepen om gemeenten in staat te stellen overlast en kleine criminaliteit zelf vast te stellen en te beboeten omdat deze door de overbelasting van de parketten onbestraft bleven. Op de dag van het debat werd in de Kamercomissie alvast het wetsvoorstel goedgekeurd om GAS verder uit te breiden en de leeftijd ervoor te verlagen naar 14 jaar. De Vlaamse Jeugdraad zou door dit voorstel een adviserende rol krijgen wat betreft GAS-boetes voor minderjarigen.

De Gentse burgemeester opende het debat in een spreidstand die hij het hele debat zou volhouden. Hij vertelde de aanwezigen dat hij het GAS-beleid zelf ook geen goed systeem vindt, maar dat het een noodzakelijk kwaad is om de gemeenschap samen te houden. Hij stelde dat de verschillen per gemeente leiden tot rechtsonzekerheid en dat de omkering van de bewijslast een slechte zaak zijn, maar dat dit niet opweegt tegen de straffeloosheid die anders in de stad zou heersen.

De GAS-boetes en het oprichten van een speciaal ‘overlast-team’ bij de politie hebben het gemeentebestuur, volgens Termont, in staat gesteld om de problemen in bepaalde wijken aan te pakken. Hoewel hij later in het debat zelf toegaf niet te geloven dat er door het GAS-beleid minder wildgeplast of gesluikstort zou worden. Hij stelde dat het gemeentebestuur reeds veel investeert in armoedebestrijding en sociale preventie, maar dat mensen die arm zijn daarom niet het recht krijgen de samenleving te verpesten. Zolang hij burgemeester is, zei hij, is het zijn voornaamste taak de stad leefbaar te houden en zorgen dat er geen anarchie heerst in de straten. Hij pleitte dan ook voor een verlaging van de leeftijd voor GAS-boetes naar 12 jaar, niet om boetes te innen maar om een sanctie op te leggen aan de jongeren en een kans te krijgen met hun omgeving in gesprek te gaan over hun gedrag. Hij beweerde ook dat men in Gent volwassen omgaat met de GAS-boetes, dat de geplande uitbreiding van het systeem vooral betrekking zou hebben op verkeersovertredingen en dat GAS, zolang hij burgemeester is, in Gent nooit zal toegepast worden om betogingen en het recht op vrije meningsuiting te beteugelen. Wel gaf hij toe dat de situatie nu niet transparant is en stelde, na een vraag van TegenGAS over de cijfers, voor om de precieze cijfers over de GAS-boetes beschikbaar te maken op de site van de stad Gent.

Raf Jespers stemde ermee in dat er moet worden opgetreden tegen overlast maar voegde er aan toe dat GAS geen goed systeem is omdat de regelgeving, berechting en de inning van de boetes allemaal bij de uitvoerende macht zitten. Hij pleitte dan ook voor een terugkeer naar het oude systeem waarbij politierechters op kantonaal niveau verantwoordelijk waren voor de vervolging en waarbij de commissaris optrad als procureur zodat de scheiding van vervolging gegarandeerd werd. Ook stelde hij dat de overbelasting van de politierechtbanken er gekomen is toen deze in 1995 verantwoordelijk werden voor het vervolgen van alle verkeersdelicten en het GAS-beleid er dan 1999 als geknutselde oplossing kwam toen de paarse regering vond dat ze iets moest doen aan de straffeloosheid. Verder meende hij dat het geen toeval is dat in Antwerpen de meeste GAS-boetes worden uitgeschreven in de armste wijk. Hij citeerde Tom Meeuws, een van de bezielers van het Antwerpse GAS-beleid: “Steden zoals Antwerpen ontvangen de komende jaren meer volk dan ooit. De spanning tussen arm en rijk, nooddruft en welstand, zal alleen maar toenemen en daarmee ook de vraag naar ordehandhaving en overlastbeteugeling.” Hij wees zo met een beschuldigende vinger naar de gevestigde politieke partijen voor hun werkelijke motieven om het GAS-beleid te gebruiken. Bovendien vond Jespers het pervers dat de Jeugdraad, die zich altijd verzet heeft tegen de GAS-boetes, door de onlangs goedgekeurde wetgeving betrokken wordt in het beleid, en het zo moet meehelpen het beleid mogelijk te maken.

Geert De Cock stelde ook terug te willen naar het oude systeem. Op de stelling van Bart Somers dat het GAS-systeem elke gemeente toelaat maatwerk te leveren, antwoorde hij dat het zeer gevaarlijk is om justitie in maatwerk te vertalen. Een maatschappelijke reactie op overlast is nodig, stelde hij, maar de uitvoerende macht is hiervoor niet bevoegd, enkel het parket. De wet moet volgens hem voor iedereen hetzelfde zijn en de mensen moeten ook weten waar ze aan toe zijn. Zo vond hij dat de GAS-wet automatisch tot willekeur leidt als in de wet niet duidelijk gedefinieerd wordt wat overlast precies inhoudt. Hij vreest voor de effecten van de nieuwe wetgeving op jongeren aangezien het advies dat Jeugdraad verstrekt toch niet bindend is voor de gemeentebesturen. Wel kon hij zich vinden in financiële sancties voor jongeren vanaf 16 jaar indien zij werden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid om deze te betalen.

Mathias Vander Hoogerstraete verlegde het debat van het juridische naar het sociaal-politieke. Het GAS-beleid doet niets aan de sociale problemen. Op het moment dat de crisis bij de armste lagen van de bevolking reeds hard toeslaat, dat de werkloosheid stijgt en reeds 1 op 7 Belgen in armoede leeft, stelde hij dat een toename van overlast en kleine criminaliteit een logisch gevolg zijn. Om deze problemen op te lossen is er volgens TegenGAS nood aan een sociaal beleid dat onder andere voorziet in jobs voor iedereen, meer en beter publiek sanitair, degelijke voorzieningen voor jongeren, maar ook gratis huisvuilophaling. De GAS-boetes maakt volgens Mathias deel uit van het besparingsbeleid dat sociale problemen criminaliseert in plaats van ze op te lossen. Elke gemeente kan zeggen dat ze niet wil meewerken, ging hij verder, en op hoger niveau pleiten voor een echte hervorming van justitie. Maar de gevestigde politieke partijen gaan allemaal mee in het GAS-beleid omdat zij zelf verantwoordelijke zijn voor de situatie waar de jeugd zich vandaag in bevindt. Het stadsbestuur pleit zichzelf vrij en schuift de verantwoordelijkheid voor sociale problemen door naar individuen. Ook in Gent, voegde hij eraan toe, zijn GAS-sancties reeds gebruikt tegen betogende jongeren zoals men de combitaks vroeger gebruikte om aan te tonen dat willekeur, rechtsonzekerheid en het inperken van democratische rechten inherent zijn aan het GAS-beleid.

Maandag werd in Brussel actie gevoerd tegen de GAS-boetes. Bij een vorige bijeenkomst gingen de aanwezigen over tot een nieuwe betoging om te protesteren tegen het feit dat GAS-boetes werden gegeven bij een betoging tegen het banket van rijken in oktober en eerder tegen antifascisten die aangepakt werden door de politie. Gezien de indrukwekkende politiemacht was het nu niet mogelijk om te betogen. Wellicht wil de gemeente de zichtbaarheid van het protest tegen de GAS-boetes zoveel mogelijk beperken.

Door Clément, foto’s door Pavel

Eerder op de namiddag hadden enkele militanten van de JOC (Franstalige tegenhanger van de KAJ) en van LSP een interpellatie gedaan op de gemeenteraad van Brussel naar aanleiding van de GAS-boetes die werd opgelegd aan de betogers die in het kader van het protest tegen het ‘banket van rijken’ werden opgepakt. ’s Avonds volgde dan een protestactie met een open micro zodat iedereen het woord kon nemen.

Er waren een 50-tal aanwezigen waaronder een 15-tal scholieren. Die zitten in de examens, maar ze wilden toch aan deze actie deelnemen. De actie was geslaagd en vormt een stap om de druk verder op te voeren. We zullen na de zomer nieuwe acties ondernemen.

Op initiatief van de JOC, LSP en ALS maar ook van de studenten van het FGTB en Comac (de jongeren van PVDA) is een platform ‘StopSAC ‘ opgezet om het verzet tegen de GAS-boetes te voeren en tegelijk een juridisch antwoord te bieden.

Het doel van het platform is ook om de discussie over een politiek antwoord op de GAS-boetes te voeren. Een belangrijk onderdeel daarvan is om contacten te ontwikkelen met de arbeidersbeweging en in het bijzonder met syndicale delegaties.

De actie van afgelopen maandag heeft de autoriteiten alvast laten zien dat de strijd tegen de willekeurige repressie doorgaat en dat we bezig zijn met een meer massaal collectief protest tegen de boetes.

Terwijl een groot deel van de bevolking ofwel negatief staat ofwel vragen heeft bij de willekeurige repressiemaatregelen van de GAS-boetes, was er in het parlement amper tegenstand. Met de steun van oppositiepartij als N-VA werd de minimumleeftijd verlaagd tot 14 jaar en werd de hoogte van de boetes verhoogd tot 350 euro (voor minderjarigen 175 euro). De stelselmatige uitbreiding van het stelsel van GAS-boetes zorgt voor een nooit geziene willekeur.

In de Kamercommissie Binnenlandse Zaken werd de uitbreiding van de GAS-boetes goedgekeurd door de meerderheidspartijen aangevuld met N-VA. De meeste maatregelen werden ook door VB gesteund, maar de partij onthield zich. Enkel Groen stemde tegen. De GAS-boetes geven een quasi willekeurige macht aan de gemeenten om naar goeddunken boetes uit te delen om de kas te spekken of om zich een bepaald imago aan te meten. Kleine overlast zal het echter niet aanpakken. Om sluikstorten aan te pakken, zou gratis en regelmatige huisvuilophaling en een drastische uitbreiding van publieke vuilbakken bijvoorbeeld veel efficiënter zijn. Om wildplassen tegen te gaan, is er nood aan openbare toiletten. In plaats van vuilbakken en toiletten krijgen we nu meer GAS-boetes.

De boetes werden onder meer controversieel door uitspattingen zoals de GAS-boete voor jongeren die een broodje aten op een publieke plaats, fout op een bankje zaten of de 308 Antwerpenaren die een GAS-boete kregen omdat ze hun vuilniszak op woensdag 1 mei gewoontegetrouw buiten zetten zonder erbij te denken dat het een feestdag was en de zakken dus een dag later buiten moesten staan.

We hebben het dan nog niet over hoe de GAS-boetes worden gebruikt om bedelaars te verjagen – in Antwerpen werden vorig jaar gemiddeld drie GAS-boetes per dag gegeven aan bedelaars. Pak de armen aan zodat de armoede niet zichtbaar is, dat is het armoedebeleid van de gevestigde partijen. In Gent vroeg de ‘progressieve’ burgemeester Termont overigens een nationaal bedelverbod omdat het effect van de GAS-boetes te beperkt was, veel bedelaars beschikken immers niet over een domicilieadres…

De GAS-boetes worden vooral gebruikt omdat een normale vervolging met de mogelijkheid van wat onder dit systeem een ‘eerlijk proces’ wordt genoemd niet haalbaar was door het falen van het gerechtelijk apparaat. De tekortkomingen in het gerechtelijk stelsel werden gebruikt om het recht op een eerlijk proces administratief af te schaffen. Waarom al die poespas als er ook gewoon direct een boete kan opgelegd worden? Als het dan nog eens het eigen falen op gerechtelijk vlak kan toedekken, is het helemaal goed. En wie ligt nu wakker van het recht op verdediging van wie een boete krijgt?

Met de GAS-boetes kan zowat iedere vorm van afwijkend gedrag naargelang de koers van het lokale gemeentebestuur worden bestraft. Zo wordt het ook tegen betogingen gebruikt, in Brussel worden 145 mensen vervolgd met een GAS-boete omdat ze deelnamen aan een vreedzame betoging. Als we dit aanvaarden, zal de werking van de GAS-boetes steeds verder worden uitgebreid. Alles wordt overlast: een radio in de auto die te luid staat, een baby die op een verkeerd ogenblik begint te huilen, kinderen die spelen, havelozen die moeten bedelen om te overleven,… Niets mag nog en de GAS-boetes zijn niet hoog genoeg om ze voor een goedkoper tarief te kunnen afkopen (zoals frauderende diamanthandelaars dat kunnen).

De meerderheidspartijen en hun loyale bondgenoot van de N-VA willen willekeurige repressie vrije baan geven. Ze laten hiermee Big Brother overuren kloppen en bereiden zich voor om ook iedere vorm van contestatie van hun asociale beleid op repressieve wijze de kop in te drukken. Naarmate de achterliggende context van kapitalistische crisis alle autoriteit van de gevestigde instellingen ondermijnt, is er meer nood aan repressie. Wij zijn het niet eens met het opvoeren van de repressie en roepen op om tegengas te geven.

• Vanavond in Gent: groot GAS-boete debat. Met burgemeester Termont, Mathias Vander Hoogerstraete (TegenGAS), Raf Jaspers (Liga voor Mensenrechten) en Geert Decock (Unie voor Jeugdadvocaten). Meer info

De regering heeft haar voorstellen rond de uitbreiding van de GAS-boetes aan het parlement overgemaakt. De minimumleeftijd voor zo’n boete zou verlagen naar 14 jaar, de hoogte van de boete kan oplopen tot 350 euro, alle gemeentelijke ambtenaren zouden GAS-boetes kunnen opleggen, er kan een plaatsverbod van een maand worden opgelegd,… Het doel is duidelijk: de bestaande willekeur versterken door nog meer repressieve mogelijkheden te bieden. De Liga voor de Mensenrechten heeft het over een “gerecht van sheriffs”.

Artikel door Boris (Brussel) uit de mei-editie van De Linkse Socialist

Een van die sheriffs die zich lokaal heer en meester waant en naar believen GAS-boetes uitdeelt, is Freddy Thielemans (PS) in Brussel. Bij een vreedzame betoging tegen een bijeenkomst van superrijken in Brussel, werden 145 mensen opgepakt (waaronder 13 militanten van LSP). Zij kregen begin april allemaal GAS-boetes van 50 euro in de bus wegens “deelname aan een samenscholing die het verkeer hinderde.”

Thielemans had als burgemeester van Brussel-stad een banket van een van de rijkste patronale lobbygroepen uit Europa verwelkomd. En dat in een gemeente waar een kwart van de bevolking werkloos is en waar er duizenden daklozen op straat leven. Vreedzaam betogen om dat aan te klagen, mag blijkbaar niet. Er was geen enkel incident, maar de politie stelt in het PV dat de betogers “zich amuseerden met het blokkeren van de kleine ring in beide richtingen”. Dat wordt ingeroepen om de arrestaties en GAS-boetes te rechtvaardigen.

De opgepakte betogers stuurden een schriftelijk verweer naar de GAS-ambtenaar, die tegelijk “apolitiek en neutraal” is als Gemeentesecretaris aangesteld door de meerderheid. Hij vond het niet nodig om in te gaan op onze schriftelijke vragen om gehoord te worden. De burgemeester laat ons oppakken, zijn gemeentesecretaris bepaalt de straf en weigert ons recht op weerwoord. De gemeente hoopt 145 keer 50 euro, goed voor 7.250 euro, te incasseren. Zo wordt duidelijk hoe de gemeente Brussel rekent op 3 miljoen euro GAS-inkomsten per jaar.

Samen met de Jeunesses Ouvrière Chrétienne (JOC, de Franstalige tegenhanger van KAJ) en anderen ter linkerzijde zijn wij overtuigd van de nood aan een collectief antwoord op deze aanslag op onze vrije meningsuiting. Als we dit laten passeren, wat zal dan nog volgen? GAS-boetes voor wie een piket durft te plaatsen, gecombineerd met een plaatsverbod? Wij willen nu naar de rechtbank om beroep aan te tekenen tegen de boetes, maar dat kost ons enkel aan procedurekosten 40 tot 80 euro per boete! Daarom is er een solidariteitsoproep om geld op te halen. Tevens is er een protestactie voorzien aan de gemeenteraad van 13 mei.

• Solidariteit met de GAS-slachtoffers en hun juridisch verzet: stort op 001-2260393-78 met vermelding ‘Solidariteit GAS-Brussel’
• Protestactie voor het gemeentehuis op 13 mei om 15u30

Op 1 mei genoten de GAS-ambtenaren in Antwerpen duidelijk niet van een dagje verlof. Ze moesten immers overuren kloppen om boetes uit te schrijven. Maar liefst 308 Antwerpenaren mogen zich aan een GAS-boete verwachten omdat ze hun huisvuil buiten zetten terwijl het een feestdag was. Er werd extra gecontroleerd in de buurten waar het huisvuil normaal op woensdag buiten staat. Blijkbaar wil het nieuwe bestuur er alles aan doen om het record van 22.437 boetes in 2012 te breken.

Als het huisvuil normaal op een feestdag buiten moet staan, wordt dit met een dag opgeschoven zodat het personeel van de afvalophaling van de wettelijke feestdag kan genieten. Dat genieten duurt niet lang, de dag erna wordt extra hard gewerkt om de achterstand in te halen. Het feit dat het afval maar een keer in de week wordt opgehaald op een vaste dag, zorgt ervoor dat dit voor velen een routine is. Dat de volgende dag een feestdag is, wordt dan al eens vergeten.

Terwijl de afvalophalers hun feestdag krijgen, is dat voor de GAS-ambtenaren niet het geval. Om aan 22.437 boetes op een jaar te komen, moeten er iedere dag meer dan 60 worden uitgedeeld. Er zijn natuurlijk de vaste klanten: de drie bedelaars die per dag een boete krijgen om te bedelen bijvoorbeeld. Maar op 1 mei heeft de GAS-brigade een grote slag geslagen met 308 boetes op één dag.

De stad is categoriek. Dat het huisvuil op een feestdag een dag later buiten moet staan, “staat duidelijk aangegeven op de ophaalkalender.” Als er wel vuilnis is buitengezet, is er de mogelijkheid dat medewerkers die anders sluikstort opruimen langs komen om het vuil op te halen. Zij beschikken slechts over één wagen. In plaats van het vuil een dag te laten staan tot het wordt opgehaald door de voorziene diensten wordt er de voorkeur aan gegeven om het afval als sluikstort te bestempelen.

Er werd meteen ook aangekondigd dat er ook op de feestdagen van 9 en 20 mei streng zal toegezien worden op huisvuil dat op een verkeerde dag wordt buiten gezet. Met deze opstelling wordt de ‘verGASsing’ van de samenleving nog een versnelling hoger geschakeld. Alles wordt overlast, je moet al een grote fraudeur zijn om geen boetes en straffen opgelegd te krijgen. Dit soort beleid verdient een stevige portie tegengas!