Category: Stop GAS

Geert (Antwerpen)

• Verslag van de betoging
• LSP-pamflet
• Foto’s door Jean-Marie (Gent)
• Foto’s door Liesbeth (Antwerpen)
• Foto’s door Mediactivista

---

Jean-Marie (Gent)

• Verslag van de betoging
• LSP-pamflet
• Foto’s door Liesbeth (Antwerpen)
• Foto’s door Geert (Antwerpen)
• Foto’s door Mediactivista

---

Oproep van GAS-vrij Gent

Ook in Gent heeft de GAS-waanzin toegeslaan. Het vorige bestuur heeft het GAS-systeem als een beleidsinstrument geïnstalleerd in tal van domeinen. In het bestuursakkoord van het nieuwe SP.a-Groen-Open Vld-stadsbestuur lezen we dat er, ondanks alle publieke verontwaardiging, een uitbreiding van het GAS-systeem komt. Dit strookt volgens ons niet met de ambitie om van Gent een “leefbare stad op mensenmaat” te maken.

Ondanks het ongezien protest van 213 middenveldorganisaties stemde in juni een meerderheid in de Kamer van Volksvertegenwoordigers voor een uitbreiding van de GAS-wetgeving. Lokale besturen kunnen nu de leeftijd voor een GAS-boete verlagen naar 14 jaar, de toepassingsgebieden uitbreiden, een plaatsverbod invoeren en de boetes verhogen. Verschillende centrumsteden hebben reeds laten weten dat ze deze wetgeving niet zullen toepassen. Wat doet Gent?

“Ook de brave burger die geen sneeuwballen gooit, wordt ooit GAS-slachtoffer.” (Jan Nolf, erevrederechter)

Het Gentse stadsbestuur zal eind 2013 beslissen hoe ze verdergaat met haar GAS-beleid. De Gentse beleidsmakers beweren graag dat Gent een progressief bestuur kent. Zal dit ook blijken uit haar daden? Gent wil volgens het bestuursakkoord de kindvriendelijkste stad van Vlaanderen worden. Dit is een moeilijk te behalen ambitie wanneer de burgemeester voorstander is om de leeftijd voor GAS-boetes tot 12 jaar te brengen.

Het GAS-beleid maakt het maar al te gemakkelijk om met GAS-boetes sociale rechten met de voeten te treden. Maatschappelijk kwetsbare groepen die om verschillende redenen meer gebruik maken van de publieke ruimte, lopen ook het meeste risico om beboet te worden. Wij vragen van ons stadsbestuur om tegen de stroom in te gaan en van Gent een GASvrije stad te maken.

GASvrij Gent is een platform van Gentse organisaties en individuen die een stad willen zonder GASboetes en waar sociale oplossingen worden gebruikt om sociale problemen te lijf te gaan.

GASvrij Gent onderschrijft het nationale platform tegen GASboetes waarvan je de tekst kan vinden op gasboetes.be Om onze eis voor een GASvrije stad kracht bij te zetten, roepen we alle verontruste Gentenaars op om maandag 25 november samen met ons te protesteren aan de trappen van het Gentse stadhuis. Die avond komt de Gentse gemeenteraad samen. Een talrijke aanwezigheid kan onze stem luid laten klinken. Iedereen welkom op de actie tussen 18u30 en 20u.

>> Facebook evenement

Interview. Mathias Vander Hoogstraete geeft tegengas

Eind januari werd de nieuwe campagne TegenGAS opgezet in Vlaanderen. Dat is een campagne tegen de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS). Acht maanden later volgde de Franstalige tegenhanger StopSAC. Na een geslaagde betoging eind juni staat er op 26 oktober een nieuwe nationale betoging op de agenda. We spraken met Mathias Vander Hoogstraete, jongerenorganisator van LSP en een van de initiatiefnemers van de campagne.

Interview uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’

Het GAS-beleid bestaat al enkele jaren, hoe komt het dat er pas dit jaar tegen wordt geprotesteerd?

“Het klopt dat de GAS-wetgeving eigenlijk al eind jaren ’90 het licht zag. Afgelopen decennium werd de wetgeving iedere keer uitgebreid, de laatste keer was met de controversiële leeftijdsverlaging die in mei werd ingevoerd. Druppelsgewijs werd de repressie en willekeur opgevoerd in de hoop dat iedereen het zou slikken, maar de omvang ervan zorgde voor de druppels die de emmer deden overlopen.

“In een aantal steden nam het aantal GAS-boetes de afgelopen jaren toe met 30 tot 50%. De boetes worden gebruikt om de tekorten als gevolg van de crisis op te vangen. Tegelijk zorgt het besparingsbeleid voor een grotere toevloed aan gevallen van overlast waarbij zowat alles onder die noemer valt. Als alles weg gesaneerd is, zijn er maar twee opties. Ofwel loop je strak in de pas van het establishment, ofwel zorg je voor ‘overlast’.”

Vormt GAS dan onderdeel van een breder politiek beleid?

“Met de GAS-boetes proberen onze politici een antwoord te formuleren op een gefaald beleid. De afgelopen jaren zagen we een enorme toename van de jongerenwerkloosheid, een toename van het aantal precaire jobs terwijl er tegelijk steeds meer bespaard werd op de publieke diensten. In een stad als Antwerpen waar 29% van de jongeren zonder werk zit, wordt bespaard op sociale diensten, jeugdwerkingen,… We zagen dergelijke scenario’s ook in Londen, Parijs en zelfs Stockholm. Het leidde in deze steden tot uitbarstingen van woede en frustratie met rellen als gevolg. Het asociale beleid zorgt inderdaad voor overlast en gaat steeds gepaard met het opdrijven van repressie.

“Niet alleen jongeren worden geraakt door de GAS-waanzin. De boetes worden vaak gerechtvaardigd met het argument dat ze vooral dienen om sluikstorten, wildplassen, geluidsoverlast en dergelijke te bestrijden. Deze vormen van overlast kunnen niet los van een bredere (a)sociale context geplaatst worden. In veel steden werd de prijs van afvalophaling de afgelopen jaren sterk opgetrokken en ging die maatregel gepaard met een afname van het aantal publieke vuilbakken. Het is niet verwonderlijk dat sluikstorten dan een groter probleem wordt. Voor 15% van de bevolking die onder de armoedegrens leeft, zijn vuilzakken qua kostprijs stilaan een luxeproduct.

“Tom Meeuws was tot voor kort een van de verantwoordelijken van het Antwerpse GAS-beleid. Hij was de rechterhand van Patrick Janssens en was daarvoor actief bij Groen. Hij vatte in 2005 de logica achter de GAS-boetes samen: “De spanning tussen arm en rijk, nooddruft en welstand, zal alleen maar toenemen en daarmee de vraag naar ordehandhaving en overlastbeteugeling. Het is onze overtuiging dat die spagaat almaar meer zal vragen van een lenige overheid die bereid is om overlast zonder veel poespas aan te pakken”. In plaats van voorstellen te doen om de kloof tussen arm en rijk aan te pakken, wordt een systeem uitgewerkt om de gevolgen ervan met repressie de kop in te drukken. Met zo’n ‘linkerzijde’ is het niet verwonderlijk dat een andere rechterzijde het initiatief kon overnemen in Antwerpen en haar kracht van verandering laat bestaan uit een verderzetting van het vorige beleid. Ook is het opvallend dat een “lenige overheid” wordt voorgesteld, een verbloeming van het feit dat democratische en juridische rechten onder tafel worden geveegd.”

In het protest wordt al eens gesproken van criminalisering van jongeren en werkenden. Wat bedoel je daarmee?

“De GAS-boetes vormen voor de neoliberale politici een handig instrument, ook op ideologisch vlak, om de aandacht van de echte maatschappelijke problemen af te leiden. In plaats van sociale problemen aan te pakken, worden ze gecriminaliseerd. Thatcher stelde ooit: ‘There is no such thing as society, there are only individuals.’ Dat is de ideologie achter de onder meer de GAS-boetes. Er is geen maatschappelijk probleem van werkloosheid, seksisme, jeugddeliquentie, sluikstorten,… Er zijn alleen individuele hangmatwerklozen, seksisten, sluikstorters,… Zo wordt meteen de illusie geschept dat de problematiek wordt aangepakt via individuele sancties. De verantwoordelijkheid voor het falen van hun beleid wordt doorgeschoven naar de slachtoffers ervan.

“Ondertussen wordt er niets gedaan aan de oorsprong van de problemen. Het kan vergeleken worden met een dokter die zijn patiënt een aspirine voorschrijft terwijl hij eigenlijk met een hersentumor zit. En als de aspirine niet werkt, is dat de schuld van de patiënt.”

Met sociale maatregelen alleen kom je er toch niet om jongeren en anderen hun gedrag te laten bijsturen waar nodig? Is er geen vorm van repressie noodzakelijk?

“Repressie komt altijd te laat. Als er gebruik van gemaakt wordt, is dat een gevolg van het falen om via andere wegen overlast en zelfs echt crimineel gedrag te voorkomen. Onderzoek naar de rellen in Londen twee jaar geleden toonde aan dat werkloosheid, sociale afbraak en politierepressie de belangrijkste oorzaken van die rellen waren. Een sociaal beleid zou de oorzaken van heel wat vormen van overlast wegnemen.

“Maar dat betekent niet dat criminaliteit niet moet aangepakt worden. Het is overigens opvallend dat er de afgelopen jaren steeds meer maatregelen zijn genomen om het grote criminelen gemakkelijker te maken. Grote belastingfraudeurs en zelfs georganiseerde misdadigers krijgen afkoopwetten en achterdeurtjes om vervolgingen te ontlopen, terwijl gewone jongeren en werkenden de voordeur in hun gezicht krijgen. Wij zijn voor een rechtvaardig toegankelijk juridisch systeem, wat ook betekent dat geïnvesteerd wordt in justitie in plaats van er jaar na jaar op te besparen.”

Een preventieve benadering om overlast te vermijden, hoe zie je dat?

“Enkel een sociaal beleid dat de oorzaken van overlast aanpakt, kan het ook echt bestrijden. Investeren in degelijke en goedbetaalde jobs voor jongeren in plaats van ouderen steeds langer te laten werken. Betaalbare en efficiënte afvalophaling in plaats van privatiseringen waardoor we steeds meer betalen voor minder diensten. Publieke investeringen in jongerenvoorzieningen, recreatiemogelijkheden, publieke ruimte,… in plaats van het stadsbeleid te beperken tot prestigeprojecten en citymarketing."

Is dat niet onrealistisch in tijden van crisis en besparingen? Moeten we al niet tevreden zijn dat een aantal gemeenten wat terugkrabbelen en de nieuwe GAS-wet niet zullen toepassen?

“De ‘oplossingen’ van de gevestigde politici getuigen pas van een gebrek aan realiteitszin. Ze erkennen dat zelf als ze in de stedelijke begrotingen een toename van de inkomsten uit GAS-boetes vastleggen: het GAS-beleid leidt niet tot een afname van ‘overlast’.

“Het is ook opvallend dat het argument van besparingen en crisis nooit wordt gebruikt als er banken gered moeten worden of als belastingfraudeurs vrijuit gaan na het ontduiken van miljarden aan belastingen voor de gemeenschap. Omega Diamonds fraudeerde voor twee miljard en sloot een akkoord met de fiscus om 160 miljoen euro te betalen. Zo ontloopt de gemeenschap heel wat middelen. En vervolgens wordt het tekort aan middelen bij de armen gezocht met allerhande pestmaatregelen zoals de GAS-boetes.

“We hebben er geen vertrouwen in dat de gevestigde politici een rem zullen vormen op de GAS-boetes. Partijen als Groen hebben het GAS-systeem mee uitgewerkt en voeren het op lokaal vlak loyaal uit, maar proberen zich nu op te werpen als tegenstanders van hun eigen beleid. Burgemeesters die beweren de verstrengde GAS-wetgeving lokaal niet te zullen toepassen, keurden deze verstrenging wel goed in het parlement.

“Als er wat twijfel is en als sommige gemeenten de meest absurde boetes intrekken, is dat omdat het protest tegen het systeem aangeeft dat er een breed gedragen afkeer tegen dit beleid is. Er is amper publieke steun voor de GAS-boetes. Wij beperken ons niet tot een herziening of hervorming van de GAS-boetes, het volledige stelsel moet weg. En tegelijk moet er een einde komen aan de besparingslogica die een hele verloren generatie creëert die moet opdraaien voor de crisis die werd veroorzaakt door speculanten en de winsthonger van grote bedrijven. De strijd tegen de GAS-boetes is onderdeel van onze strijd tegen een systeem dat terminaal ziek is.”

Zaterdag 26 oktober. 14u. Brussel Noord. Betoging!

Afgelopen woensdag gingen ondernamen twee Leuvense schepenen, Mohammed Ridouani (SP.a) en Dirk Vansina (CD&V), een poging om te antwoorden op de vele kritieken op de gemeentelijke administratieve sancties (GAS). Ze traden in debat met vertegenwoordigers van de Jongsocialisten (Federik Leys), Jong Groen (Lies Corneillie), Comac (Line De Witte), Jong CD&V (Thijs Vandenbrande) en de campagne TegenGAS (Matthias Vander Hoogerstraete) alsook met het publiek.

Verslag door Valerie

De schepenen van het Leuvense stadsbestuur leken eigenlijk maar over een ernstig argument te beschikken. Ze stelden dat de GAS-boetes door de federale regering (waar zowel SP.a als CD&V deel van uitmaken) ter beschikking werden gesteld om de strijd tegen kleine criminaliteit en overlast te voeren. Volgens de schepenen is het het enige instrument waarover ze beschikken om overlast aan te pakken, maar de schepenen probeerden ons ervan te overtuigen dat dit op een rationele en redelijke manier gebeurt. Niet dat er enige garanties daartoe zijn. De schepenen erkenden dat het geen wondermiddel is, maar we kunnen beter gebruik maken van een slecht instrument dan helemaal niet optreden tegen overlast.

De sprekers van TegenGAS en Comac, maar ook de aanwezigen in de zaal, probeerden het debat over de GAS-boetes zelf te voeren en stelden dat er een reeks democratische principes overboord gegooid worden waardoor er vrijspel is voor misbruik en willekeur. Dat is inherent aan het stelsel van de GAS-boetes. Bovendien veranderen de boetes niets aan de kern van de problemen, er wordt niets gedaan aan de socio-economische problemen die leiden tot overlast. De boetes zijn overigens fundamenteel asociaal, zoals zowat alle boetes zijn ze niet aangepast aan het inkomen van wie ze krijgt. Over dergelijke fundamentele kwesties is er nooit een debat gevoerd. Of er was enkel een eenzijdige visie hieromtrent, wat op hetzelfde neerkomt.

Het wordt helemaal lachwekkend als je weet dat Leuven niet bepaald een crimineel bastion is, maar eerder aan Disneyland doet denken waarbij de autoriteiten vooral geconfronteerd worden met problemen als ‘wildplassen’ of ‘sluikstorten’. Met een afwezigheid van publieke toiletten (en de enkele publieke toiletten zijn ‘s nachts niet altijd toegankelijk of je moet ervoor betalen), twee euro voor een vuilzak en hoogstens een wekelijkse afvalophaling, zit er inderdaad niets anders op dan GAS-boetes uit te delen.

De crisis leidt tot een toename van sociale problemen en samen daarmee ook met gevallen van kleine overlast. GAS-boetes zullen daar niets aan veranderen. Wij protesteren tegen de willekeur en de repressie van die boetes, op 26 oktober is er een nationale betoging. Tegelijk komen wij op voor sociale maatregelen zoals degelijke jobs voor iedereen, gratis en voldoende openbare toiletten, meer publieke vuilbakken, gratis en regelmatige ophaling van afval.

Deze zomer trokken militanten van de campagne TegenGAS naar tal van festivals. Daarbij was de enorme steun voor het verzet tegen de willekeur van de GAS-boetes opvallend. Slechts af en toe werden we geconfronteerd met tegenargumenten. Die dienen we hier van antwoord.

“Jullie praten overlast goed”

Absoluut niet. In plaats van repressieve nepoplossingen die de overlast niet stoppen, hebben wij net voorstellen om dat wel te doen. Door te investeren in meer en propere publieke toiletten, kan een groot deel van het wildplassen verdwijnen. Met meer publieke vuilbakken en goedkope en regelmatige afvalophaling, kan het sluikstorten aangepakt worden. Door te investeren in publieke infrastructuur om ontspanningsmogelijkheden aan te bieden, worden de opties voor jongeren niet beperkt tot rondhangen.

De GAS-boetes vormen geen antwoord op overlast, het is integendeel een maatregel waarmee willekeur wordt ingevoerd om de krappe gemeentekassen te vullen. Het Antwerpse GAS-beleid wordt niet uitgedrukt in termen van hoeveel overlast er is, maar aan de hand van de inkomsten. Dit jaar moet het 1,25 miljoen euro opbrengen. Gezien de toename van de verwachte opbrengsten uit GAS-boetes gaan de gemeentebesturen er blijkbaar zelf van uit dat de overlast niet zal afnemen.

“De GAS-boetes op zich zijn goed, maar het is wat uit de hand gelopen”

Is het systeem gewoon uit de hand gelopen en zullen de absurde GAS-boetes er wel van tussenuit vallen naarmate het systeem verder ingeburgerd geraakt? De mogelijkheid van GAS-boetes werd in 1999 ingevoerd. In die 14 jaar was er een toename van de absurde boetes. Bovendien wordt het stelsel meer en meer gebruikt om democratische rechten als het verspreiden van pamfletten of het houden van een manifestatie aan banden te leggen.

Tegen de achtergrond van financiële problemen in alle gemeenten en steden (onder meer door het failliet van de Gemeentelijke Holding en de dalende inkomsten door de crisis) wordt uitgekeken naar een bredere toepassing van de GAS-boetes. Zo werden vorig jaar in Oostende 5.058 van de 7.077 GAS-boetes uitgeschreven wegens parkeerinbreuken. Het bracht de stad 440.000 euro op. Naarmate de kas leger is en het ongenoegen van de bevolking zich begint te uiten, zal er enkel een toename van de GAS-boetes zijn. Eens we bepaalde GAS-boetes aanvaarden, zal niet geaarzeld worden om verder te gaan om wat vandaag nog absurde boetes lijken aanvaardbaar te maken.

“Het is erg, maar we kunnen er niets aan doen”

Wie de strijd aangaat, kan verliezen. Wie de strijd niet voert, is op voorhand verloren. Door onrechtvaardige maatregelen te aanvaarden, zullen we ze zeker niet stoppen. Het is door georganiseerd verzet en strijd dat in het verleden democratische rechten en openbare diensten zijn afgedwongen. Het is op eenzelfde manier dat we inbreuken op die democratische rechten en de wildgroei van pestboetes kunnen stoppen.

Eind juni was er een eerste nationale betoging met 1500 aanwezigen. Op 26 oktober volgt een nieuwe betoging. Door ons daarrond te organiseren, staan we sterker om het breed gedragen ongenoegen op een actieve manier te uiten. Door zelf ons verzet te organiseren, kunnen we een actieve rol spelen in het versterken van de strijd tegen de GAS-willekeur. Werk hieraan mee, sluit je aan bij TegenGAS en werk mee aan een lokaal comité!