Category: Stop GAS

De nationale betoging tegen de GAS-boetes van 26 oktober toonde een enorm potentieel voor de strijd tegen de gehate willekeurige pestboetes. Een 2.000-tal betogers trok door Brussel in wat de media een “luidruchtige betoging” noemden. Het was inderdaad een levendige betoging en mogelijk het beginpunt van een lange strijd tegen repressie en willekeur.

Artikel uit de december/januari-editie van ‘De Linkse Socialist’

Repressie is onderdeel van falend systeem

Op dit ogenblik groeit een op tien kinderen in ons land in armoede op. Steeds meer mensen kunnen onverwachte kosten niet meer betalen, hoe langer hoe meer mensen stellen een bezoek aan dokter of tandarts uit. De gevestigde partijen slagen er niet in om de crisis te bezweren. Ze nemen enkel maatregelen die de koopkracht verder ondermijnen, zo werden de lonen bevroren. Hierdoor vallen steeds meer mensen uit de boot, wat leidt tot spanningen en sociale problemen.

Een systeem in crisis voorziet uiteraard niet de nodige extra middelen voor voorzieningen als betaalbare sport- en uitgaansplaatsen voor jongeren, culturele centra,… Waar moeten jongeren heen als er geen ontspanningsmogelijkheden zijn? Hoe zouden mensen zonder toekomstperspectieven een band hebben met de samenleving? Dat moet wel leiden tot overlast, wat meteen aangegrepen wordt om zowat alles tot overlast uit te roepen.

De GAS-boetes worden niet alleen gebruikt om de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van het falende systeem op individuen af te schuiven, het is meteen ook een instrument om verzet het zwijgen op te leggen. Er wordt steeds gemakkelijker overgegaan tot GAS-boetes tegen syndicalisten of politieke activisten. Tegelijk worden de voorwaarden om protest te organiseren strenger. Het establishment weet dat de autoriteit van al haar instellingen stelselmatig afbrokkelt.

De behoefte aan een arsenaal aan repressieve maatregelen wordt hierdoor groter. Als de zachte methoden niet meer volstaan om iedereen in de pas te laten lopen, dan worden andere methoden bovengehaald. De GAS-boetes vormen daar een onderdeel van. Maar als die niet volstaan, wordt niet geaarzeld om nog verder te gaan. Afghaanse vluchtelingen die betoogden, werden zonder aarzelen gewelddadig opgepakt. En nu pleit procureur-generaal Yves Liégeois zelfs voor het aanleggen van een DNA-databank met de gegevens van alle inwoners en meer camera’s. Big Brother kijkt mee.

Gemeenten bepalen hoe ver ze gaan

Afgelopen zomer werd een uitbreiding van de GAS-regels goedgekeurd door de federale regeringspartijen die hiervoor de steun van oppositiepartij N-VA kregen. Hierdoor kunnen de maximale straffen vanaf 1 januari opgetrokken worden tot 350 euro en wordt de minimale leeftijd van 16 tot 14 jaar verlaagd. De gemeenten moeten zelf bepalen in welke mate ze van de extra repressieve mogelijkheden gebruik maken.

In een aantal gemeenten werd al vastgelegd dat er bij minderjarigen overleg mogelijk is waarbij de ouders een ‘adequate’ straf kunnen opleggen. De GAS-ambtenaar moet toezien op het adequate karakter van de straf. Na de willekeur van verschillende regels in iedere gemeente, zullen er nu dus ook verschillende straffen zijn naargelang de persoon van zowel de jongere, zijn ouders en de ingesteldheid van de lokale GAS-ambtenaren.

De wirwar aan regels en GAS-boetes zorgt voor verwarring. Vrederechter op rust Jan Nolf merkte daar terecht over op: “Het GAS-concept is er eentje van de middeleeuwen: elke kleine stadstaat doet koppig zijn eigen ding. Volgens het humeur van de tijdelijke kasteelheer. Overschrijd de slotgracht, en je zit in een andere wereld met andere, wondere regels over sneeuwballen tot averechts bankjezitten.” Over het doel van de GAS-willekeur is Jan Nolf eveneens duidelijk: “Een harde kern van sheriffs wil de straat schoon spuiten: niet van vuilnis en hondendrollen maar van iets té vrolijke jongeren en wat té spontane betogers met andere ideeën dan de meerderheid.”

Verzet versterken!

Onder druk van de publieke opinie beslisten enkele gemeenten om de meest absurde onderdelen uit hun GAS-reglement te halen. Sommige gemeenten kondigden aan geen gebruik te zullen maken van de extra mogelijkheden. Ze doen dit niet vanuit het besef dat de GAS-boetes een repressief en asociaal instrument vormen, maar omdat er brede tegenkanting tegen is.

Dezelfde brede afkeer tegen de GAS-boetes leidde ook tot een juridische procedure van de Liga voor de Mensenrechten en de Kinderrechtencoalitie. Die stapten naar het Grondwettelijk Hof om de nieuwe GAS-wet te vernietigen. Het is niet uitgesloten dat elementen van de GAS-regelgeving effectief worden verworpen door het Grondwettelijk Hof. Maar van eventueel uitstel zal geen afstel komen. Daarvoor is de nood aan repressieve instrumenten vandaag te groot geworden.

We moeten de druk blijven opvoeren en ons organiseren. Campagnes voor GAS-vrije gemeenten, waarvoor op 25 november nog werd geprotesteerd aan de gemeenteraden van Gent en Leuven, kunnen mee de basis leggen om het breed gedragen ongenoegen om te zetten in actief verzet. Door deze strijd te koppelen aan antwoorden op de sociale problemen en tekorten die eigen zijn aan dit systeem, kunnen we meteen ook alternatieven aanbieden die wel een oplossing zijn voor vormen van overlast.

• www.tegengas.be