Jom’A H is 29 jaar en woont op de Gazastrook. Hij verloor enkele vrienden en familieleden bij de aanval van het Israëlische leger. Hij sprak met de Socialistische Strijdbeweging (onze Israëlische zusterorganisatie) over de dagelijkse realiteit voor de bombardementen en tijdens de oorlog. Hij doet een oproep aan de bewoners van het zuiden van Israël en stelt: “Jullie worden als handelsmunt gebruikt”. Jom’a komt uit een vluchtelingenfamilie die tot 1948 in Jaffa woonde. De afgelopen zeven jaar werkte hij voor humanitaire hulporganisaties.
Wat is de situatie op de Gazastrook na de wapenstilstand?
“De afgelopen dagen waren er enkele incidenten waaronder schoten die werden gelost vanop zee, bombardementen, vernielingen van huizen,… Er is geen veiligheid voor de inwoners van Gaza, zeker niet op een ogenblik dat het Israëlische regime stelt dat het op elk ogenblik een einde kan maken aan de wapenstilstand en intussen ook de agressie verder zet met militaire middelen en met de belegering. De wapenstilstand bood geen oplossing en we kunnen verwachten dat het bloedbad door het Israëlische regime zal worden verder gezet waarbij dat regime de verantwoordelijkheid op de Palestijnse bevolking probeert af te schuiven.”
Hoe verliep het dagelijkse leven voor de aanval?
“De aanwezigheid van het Israëlische regime op de Gazastrook werd niet beëindigd met de terugtrekking van het leger en de nederzettingen in 2005. Er waren verschillende vormen van intimidatie en problemen, het Israëlische regime maakt steeds duidelijk dat het nog aanwezig is. De problemen namen toe met de democratische verkiezing van Hamas voor de Palestijnse Autoriteit in 2006. Israël respecteerde het resultaat van die verkiezingen niet en wil niet alleen Hamas afstraffen, maar de volledige Palestijnse bevolking.
“Als afstraffing werd een belegering ingesteld van het Palestijnse gebied en in het bijzonder van de Gazastrook die een grote gevangenis werd. De afstraffing van de bevolking werd gradueel erger en ging gepaard met aanvallen door het leger. Zelfs voor de recente oorlog werden heel wat huizen vernield, families weggejaagd en infrastructuur gebombardeerd. Er waren ook aanvallen op scholen en energiestations. Sinds juni 2007 is er geen samenwerking meer tussen Hamas en Fatah, waarop de belegering nog erger werd en het Israëlische regime zelfs de toevoer van brandstof liet stoppen. Op heel wat plaatsen is er geen elektriciteit en elders is er slechts een paar uur per dag elektriciteit. Er is zo goed als geen gas, als ik een kopje thee wil drinken moet ik het water een uur op een stoof zetten.
“De belegering maakt de mensen duidelijk dat ze gevangen zitten. Nog voor de recente oorlog vielen er al heel wat slachtoffers. 350 patiënten kwamen om, niet door de bommen, maar omdat ze geen toegang hadden tot medische voorzieningen. Voor bijvoorbeeld kanker is er geen degelijke voorziening in de ziekenhuizen van Gaza, alles bevindt zich in Israël. Om naar ziekenhuizen in Israël te kunnen worden overgebracht, was er nood aan een speciale pas. Dat werd vaak geweigerd op basis van “veiligheidsredenen”. Op de dag dat de wapenstilstand werd afgekondigd, was er heel wat ophef rond een Israëlisch ziekenhuis langs de grens met Gaza. Het regime probeert zich menselijk voor te doen: vandaag vermoorden ze ons, morgen voeden ze ons.
“De werkloosheidsgraad is extreem hoog en zelfs wie werkt, komt amper rond. De tekorten doen de prijzen snel stijgen. We eten heel wat basisvoedsel, soms is er geen meel om brood te bakken. Het gebrek aan degelijke levensomstandigheden maakt het moeilijk om pakweg een gezin te beginnen. Er zijn nochtans mensen met geld. De kloof op economisch vlak is groot, maar de meerderheid van de bevolking heeft zelfs amper toegang tot basisvoorzieningen.”
Wat zijn de gevolgen van de belegering op de strijd tegen de bezetting en de onderdrukking van de Palestijnen?
“Het Israëlische regime onderdrukt de Palestijnse bevolking tot op zo’n niveau dat we druk bezig zijn met pogingen om te overleven. We hebben amper tijd om te spreken over de bezetting, onderdrukking of de grenzen. Het regime in Israël wil het verzet tegen de uitbuiting verslagen door ons uit te hongeren. Telkens er een ontwikkeling was in de Palestijnse samenleving, kwam het Israëlische regime hardhandig tussen.
“Kijk maar naar het onderwijs. Gaza kent relatief gezien een hoge scholingsgraad. Onderwijs is hier erg belangrijk aangezien je zonder onderwijs geen toekomst hebt. Mijn neef werkt in de bouw en alles dat hij ermee verdient gaat recht naar de onderwijskosten van zijn dochter. De afgelopen jaren was er een afname van het aantal jongeren dat school liep, vooral omdat de situatie het niet toeliet om nog naar school te gaan. Scholen, universiteiten,… werden vernield. Dat gaat samen met de politiek om ons uit te hongeren. Maar we geven niet op. Veel mensen op de Gazastrook hebben geleerd om te overleven met weinig of geen middelen.
“Er is hier veel kritiek op Egypte dat meewerkt aan de belegering en ook op de Arabische regimes die de verantwoordelijkheid bij de regering van de Gazastrook leggen en intussen de Amerikaanse eisen volgen om Israël te steunen. Mubarak probeert de voedselbevoorrading voor de bevolking van Gaza te stoppen, maar ik heb er vertrouwen in dat de Egyptische bevolking de druk zal opvoeren om de grenzen te openen. De grens zal open gaan als er genoeg druk van onderuit is.”
De beelden en stemmen van Gaza werden allemaal gecensureerd door de Israëlische media. Maar kan jij ons vertellen hoe de situatie was tijdens de oorlog?
“Het aantal doden doet je angst voor de dood verdwijnen. Iedereen sterft. Als je een vliegtuig ziet, weet je dat het zal bombarderen, de enige vraag is welk huis zal worden getroffen. Op een bepaald ogenblik werd op enkele tientallen meter van mij gebombardeerd. Die onzekerheid wordt een dagelijkse routine. Iedere familie verloor wel iemand. Ik was op plaatsen die gebombardeerd werden, maar kon overleven. De betekenis van de dood is echter veranderd. Maar zelfs als mijn leven in gevaar is, blijf ik werken om het leven van anderen mogelijk te maken.
“Bij de oorlog werden enorm brutale wapens ingezet, zelfs wapens die door internationale regels waren verboden. Het Israëlische regime bombardeerde warenhuizen, ziekenhuizen, scholen, 14 ambulances en vermoordde 16 paramedici. De bewegingsvrijheid voor ambulances werd beperkt en mensen stierven terwijl ze wachtten op dringende medische hulp. Twee vrienden van me werken als brandweerman en kwamen op de eerste dag van de bombardementen om. Het Israëlische regime stelde dat het vooral Hamas-militanten had omgebracht, maar het waren reddingswerkers die werden getroffen. Hele families werden geraakt. Een familie die ik ken van het vluchtelingenkamp kwam om toen de moeder aan het koken was. Een familielid van me kwam om terwijl hij in een VN-school was.”
Is er na de wapenstilstand uitzicht op beterschap?
“De samenleving in Gaza kampt met angst en een post-trauma. De bevolking moet omgaan met heel wat ziektesymptomen. Er zijn veel gewonden, wezen en uiteengerukte families. Velen moesten vluchten en zochten dagen en nachtenlang naar hun kinderen.
“Deze oorlog diende enkel de belangen van Israëlische politieke partijen zoals deze van Barak, Olmert en Livni. Zij wilden hun politieke positie versterken ten koste van de Palestijnse bevolking en bewijzen dat ze konden winnen. Tot nu toe hebben ze echter niets gewonnen. Ze hebben de Palestijnse jongeren enkel kwader gemaakt en nog meer tegen hun positie doen afzetten. De jongeren zullen niet vergeten wie verantwoordelijk was voor de dood van hun familieleden.”
Wat is jouw boodschap voor de Israëlische Joden, in het bijzonder de arme werkenden in het zuiden van Israël?
“Ik wil hen zeggen dat de Israëlische regering verantwoordelijk is voor de situatie, het heeft alle grenzen overschreden en ging veel verder dan de occasionele inbreuken tijdens de periode van “kalmte”. De Israëlische Joden moeten van hun politici eisen dat er een andere strategie komt en dat ze het leven van de Palestijnen zouden respecteren waarbij de Palestijnen over hun eigen lot mogen beschikken. De Israëlische joden in het zuiden worden als handelsmunt gebruikt omdat ze zwak staan, ook zij worden uitgebuit door de heersers.
“Zeker niet iedereen stemt in met Hamas of is opgezet met hun regime, maar iedereen weet dat de raketaanvallen slechts een excuus zijn voor deze aanvallen. De aanval op de Palestijnse bevolking begon lang voor de raketten en voor Hamas en de aanval gaat ook verder op de Westelijke Jordaanoever. Israël heeft de vorige periode van “kalmte” niet gerespecteerd. De meeste doden bij de oorlog hadden niets te maken met de raketaanvallen. Maar ook die raketten bereiken niets, velen zien dit als een laatste vorm van verzet vanuit wanhoop. Nu zijn de mensen daar niet mee bezig, ze proberen te herstellen en terug op de been te geraken. Wij mogen het verzet niet opgeven zolang de bezetting verder gaat. Sommigen zullen daarbij ongetwijfeld overgaan tot wanhoopsacties.
“Nu zijn er veel doden en gewonden en veel anderen zijn uitgeput. We moeten echter een bilan opmaken. De Palestijnse samenleving is volwassen genoeg om zelf te beslissen wat het wil en niet om zaken opgelegd te krijgen. Ik wil mijn rechten, veiligheid en het recht om terug te keren. Dat zal enkel mogelijk zijn door te strijden, standpunten te ontwikkelen, onderwijs,…”