Op 1 mei van dit jaar bevestigden de dokwerkers van de vakbond ILWU in de VS een belangrijke traditie van de arbeidersbeweging: de traditie van internationale solidariteit tegen de oorlog. Op 1 mei legden ze immers het werk neer om te protesteren tegen de aanhoudende oorlogsinspanningen van de VS in onder meer Irak. De Amerikaanse dokwerkers werden vervoegd door dokwerkers in Irak zelf. Dit is een belangrijk voorbeeld voor de anti-oorlogsbeweging!
Op 1 mei namen meer dan 1.000 dokwerkers in Seattle deel aan de stakingsoproep van de ILWU (International Longshore and Warehouse Union) tegen de Amerikaanse bezetting van Irak. Betogers riepen slogans als “No peace – no work” en “Money for Jobs and Education, Not War”. Een grote meerderheid van de afgevaardigden van de ILWU-afdeling aan de Westkust van de VS stemde voor de stakingsoproep van 1 mei. Er was een verhouding van 97 tegen 3.
Met deze stakingsactie werd hulde gebracht aan de traditie van 1 mei als internationale dag van arbeidersstrijd, maar werd tegelijk geprotesteerd tegen het buitenlandse beleid van de VS en de barbaarse effecten ervan op de arbeiders in heel de wereld. De beslissing van de ILWU leidde tot verzet van de patroonsorganisatie PMA (Pacific Maritime Association) die stelde dat de staking “illegaal” was. Dat standpunt werd genegeerd door de dokwerkers en alle 29 havens aan de Westkust waar de vakbond aanwezig is, gingen dicht. Het ging onder meer om de havens van Seattle, San Francisco en Los Angeles.
De dokwerkers aan de Westkust hebben een lange traditie van strijdbaarheid. Samen met de chauffeurs van de Teamster-vakbond in Minneapolis bepaalden ze in 1934 het verdere verloop van de Amerikaanse arbeidersbeweging. Er was een opleving van het militantisme op syndicaal vlak waarbij arbeiders zich gingen organiseren. De ILWU was daar het resultaat van met een sterke nadruk op de vorming van de arbeiders, democratie voor de basis en arbeiderssolidariteit.
De afgelopen jaren nam de ILWU meermaals duidelijke standpunten in over politieke thema’s, onder meer tegen de oorlog in Vietnam, apartheid in Zuid-Afrika, de Wereldhandelsorganisatie en stakingen van andere arbeiders in het buitenland. Zo weigerde de ILWU om Britse schepen te lossen tijdens de staking van de dokwerkers in dat land.
De kracht van internationalisme
De werkonderbreking van 8 uur op 1 mei kreeg heel wat steun van gemeenschapsgroepen en andere vakbonden. Zo was er steun van de postvakbond in New York (APWU), de lerarenbond in California, de Teamsters en een afdelingen van de vakbondsfederatie AFL-CIO. Ook leden van de Zweedse dokwerkers stuurden een solidariteitsbericht met de actie van de Amerikaanse collega’s.
De belangrijkste en meest inspirerende blijk van solidariteit kwam van de Algemene Vakbond van Havenwerkers in Irak. Die bond besloot het werk een uur neer te leggen in de havens van Umm Qasr en Khor Al Zubair. In een brief van deze vakbond aan de Amerikaanse collega’s stond: “Wij, de dokwerkers, denken dat onze belangen onlosmakelijk verbonden zijn met de belangen van de arbeiders in Irak en de wereld… We zijn er zeker van dat een betere wereld enkel tot stand kan komen door de arbeiders en wat jullie doen, is een voorbeeld en bewijs van wat we zeggen. De arbeidersbeweging is de enige factor in de samenleving die de politieke evenwichten kan veranderen in het belang van de mensheid. Hier in Irak kijken we op naar jullie actie en steunen we jullie tot de overwinning op de barbarij van de VS-regering is bereikt.”
De weg vooruit
Het internationalisme van de Irakese dokwerkers in solidariteit met de staking van de ILWU spreekt boekdelen over de enorme potentiële macht van een internationaal gemobiliseerde arbeidersbeweging. In tegenstelling tot het soms openlijk racistische beeld dat de traditionele media ons willen opdringen, proberen arbeiders en vakbondsmilitanten in het Midden Oosten even goed op te komen voor sociale rechtvaardigheid en een betere levensstandaard. De werkonderbreking van de ILWU toonde de potentiële macht van de arbeidersbeweging en een weg vooruit voor de anti-oorlogsbeweging. Dat is belangrijk op een ogenblik dat de leiders van de Amerikaanse anti-oorlogsbeweging verzwakt lijken door hun capitulatie voor de (oorlogsgezinde) Democraten. Als socialisten hebben we altijd gesteld dat de arbeiders de macht hebben om het productieproces stil te leggen en dat dit ons voornaamste wapen is.
Vakbondsmilitanten moeten gebruik maken van de staking van de ILWU en kunnen ook in hun vakbond opkomen voor stakingsacties en andere protestbewegingen tegen de oorlog en het feit dat miljarden dollars naar de oorlog gaan in plaats van jobs, huisvesting en onderwijs.