Begrotingsminister Leterme zal 3,544 miljard euro moeten vinden om de begroting in evenwicht te krijgen. Dat zal geen makkelijke operatie worden, zeker niet nadat CD&V telkens benadrukte dat het geen eenmalige operaties wil om de begroting te laten kloppen. Maar tegelijk wil CD&V zich een socialer imago aanmeten, nadat duidelijk werd dat het communautaire thema niet zo populair is als werd gedacht.
Het was opvallend dat Etienne Schouppe op de nieuwjaarsreceptie van CD&V amper repte over de staatshervorming en het communautaire. Zelfs Bart Somers ging verder en eiste een echte staatshervorming, ook al legde Somers vooral de nadruk op zijn stelling dat staken onverantwoord is en de werkgelegenheid ondermijnt. Somers probeerde zijn grote voorbeeld Verhofstadt achterna te gaan en stelde dat enkel belastingsverlagingen de economie kunnen aanzwengelen. Het Amerikaanse voorbeeld heeft hem nog niet veel bijgebracht op dat vlak: ook daar werd die politiek gevolgd, maar staat de economie er nu niet bepaald goed voor.
Het ongenoegen groeit op sociaal vlak, dat werd ook duidelijk bij de stakingen in en rond Ford Genk. De koopkracht is een thema dat veel reacties losweekt en bijgevolg proberen een aantal politici erop in te spelen. Ook CD&V probeert een socialere kaart te spelen. Dat dit hypocriet is, maakte de – overigens zelfs bijzonder hypocriete – Jean-Marie Dedecker duidelijk. Terwijl Schouppe maatregelen wil tegen armoede, kende hij zichzelf in het verleden wel een ontslagvergoeding van 2 miljoen euro toe… Voor het spoorpersoneel enthousiast wordt over Dedecker misschien nog dit: de rechtse populist pleitte ook voor een volledige privatisering van de NMBS om met dat geld extra autosnelwegen aan te leggen.
De bocht van Schouppe was doorgepraat. Ook andere CD&V-kopstukken probeerden zich socialer op te stellen: Vervotte verzette zich tegen de minimumdienstverlening bij stakingen in het openbaar vervoer en eiste een minimumloon bij een liberalisering van de postdiensten. Ze was bijna radicaler dan toen ze nog vakbondssecretaris was…
Wijst deze bocht op een draai naar links bij CD&V? Neen, maar wel op het feit dat de partij beseft dat een groeiende laag van de bevolking op sociaal vlak een groter wordend ongenoegen aan het ontwikkelen is. De koopkracht ligt bijzonder gevoelig en leidt tot een afkeer tegenover de traditionele politici. Guy Verhofstadt beweerde reeds dat de kas leeg is en er bijgevolg geen middelen zijn voor onze koopkracht. Verhofstadt liegt. Hij is een leugenaar. Vorig jaar werden opnieuw recordwinsten geboekt door de grote bedrijven. Die kregen toch nog de nodige cadeautjes, onder meer via de notionele intrestaftrek. Maar nu het om de gewone werkende mens gaat, is de kas leeg?
Leterme staat voor een bijzonder moeilijke opdracht. Als begrotingsminister moet hij rekening houden met de gevoeligheden van zijn partij en meer algemeen van de bevolking. Tegelijk is er in de neoliberale besparingslogica geen ruimte voor een sociaal beleid. Hij moet 3,544 miljard euro proberen te vinden, na een correctie van de groeiprognoses van de economie kan dat bedrag nog oplopen. Na de beurscrash van maandag werden de groeiprognoses in Nederland en Duitsland al bijgesteld, België zal wel moeten volgen. Het tijdelijk afvlakken van de neergaande beurzen door een forse renteverlaging in de VS vertraagt enkel het ritme van de neergang. Met een recessie in de VS, zullen de gevolgen gevoeld wereldwijd gevoeld worden. Nu reeds stelde Geert Noels van Petercam: "Twee maanden terug voorspelde ik een groei van 1,75 procent voor de Belgische economie. Vandaag zie ik de groei dit jaar uitkomen tussen 1 à 1,5 procent. Hoe langer de crisis duurt, hoe meer we verschuiven naar 1 procent."
In vorige periodes van recessie in ons land, was er een sterke toename van de werkloosheid. In 74-75 en 79-81 was er telkens zowat een verdubbeling van de werkloosheid. Indien we opnieuw in die richting gaan op economisch vlak, zal de reeds moeilijke oefening van Leterme om de begroting te laten kloppen nog moeilijker worden. Dan zal duidelijk blijken dat de poging tot sociale retoriek van zijn partijgenoten nog steeds ondergeschikt is aan de neoliberale koers die de belangen van het patronaat centraal stelt.