Artikel door Nicolas Croes uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De dominante logica is gericht op het individualiseren van sociale problemen. Werklozen zouden als enige verantwoordelijk zijn voor hun situatie. Dat er onvoldoende jobs zijn, wordt niet in rekenschap gebracht. Het beleid trekt de logica tot het absurde door, dat blijkt onder meer uit het artikel 63§2 waarmee de zogenaamde inschakelingsuitkering in de tijd wordt beperkt.
Deze asociale maatregel werd al door de vorige regering ingevoerd, maar werd door de nieuwe regering verstrengd. Vanaf januari zijn er de eerste uitsluitingen, in de eerste maand ging het om 16.900 mensen die hun uitkering verloren als gevolg van dit artikel, over heel het jaar zullen het er 35.000 zijn.
Zoals OASeS (Ongelijkheid Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad), een centrum van de Antwerpse Universiteit, stelt: “De arbeidsmarkt is niet aan de huidige beleidsmaatregelen aangepast. Omdat er nu een tekort aan jobs is, is dit nu niet de juiste maatregel.” Alles samen zijn in ons land meer dan 900.000 mensen volledig of gedeeltelijk werkloos en dus beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Zij moeten het tegen elkaar opnemen voor de 40.000 beschikbare jobs (12.000 in Wallonië, 8.000 in Brussel en 16.000 in Vlaanderen, cijfers uit december 2014).
Op 25 februari werd in zeven steden actie gevoerd na een oproep van het netwerk Stop Artikel 63§2. Er waren acties die van het OCMW naar de RVA trokken. In Luik waren er 350 betogers. Thierry Müller van het netwerk stelde op die betoging: “Deze maatregel is onrechtvaardig, cynisch en absurd zowel op economisch, budgettair als moreel vlak. Bovendien is er op tal van vlakken sprake van discriminatie.” Hij merkte op dat de beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd tot doel heeft om alle werkenden en uitkeringstrekkers mee te trekken in een neerwaartse spiraal.
Deze maatregel zet de deur open voor een beperking in de tijd van alle werkloosheidsuitkeringen. Verzet hiertegen is noodzakelijk. Als we de regering laten doen, zal onze sociale zekerheid steeds verder afgebroken worden. Eengemaakte strijd kan dit stoppen en maakt het mogelijk om in het offensief te gaan voor een degelijke sociale bescherming met leefbare uitkeringen (werkloosheid, pensioenen, …) of nog een goede en betaalbare gezondheidszorg. De intrekking van de asociale maatregelen die nu toegepast worden, is onderdeel van onze strijd.
Om de werkloosheid aan te pakken, moet bovendien werk gemaakt worden van een algemene arbeidsduurvermindering met bijkomende aanwervingen en dit zonder loonverlies. Zo kan het beschikbare werk verdeeld worden en kan de werkdruk naar beneden.
Betoging in Luik. Foto: Netwerk Stop Artikel 63§2Maar liefst 35.000 werklozen verliezen dit jaar hun uitkering. Dat is het resultaat van de beperking van de inschakelingsuitkering, de vroegere wachtuitkering in de tijd. De maatregel treft niet alleen jongeren. Ook wie deeltijds werkt, bouwt onvoldoende rechten op om een werkloosheidsuitkering te genieten op basis van arbeid, waardoor op de wachtuitkering wordt teruggevallen. De beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd gebeurde met een aanpassing van artikel 63§2 en werd ingevoerd door de vorige regering. Gisteren waren er in verschillende steden acties van het netwerk ‘Stop artikel 63§2’ om te protesteren tegen de aanvallen op de werklozen.
LUIK. “Als we hen niet willen laten doen, moeten we hun systeem omver werpen”
In Luik waren we met ongeveer 350 op een betoging die van het OCMW naar de lokalen van de RVA trok. De regen kon de strijdbare sfeer niet stoppen, er werden slogans geroepen die duidelijk maakten dat de werkloosheid en het besparingsbeleid moeten aangepakt worden in plaats van de werklozen.
De actie werd ondersteund door verschillende verenigingen en organisaties die ook op de actie waren (Vie Féminine, Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté, Ecolo, PVDA, LSP, …) naast militanten van het ACV en van de werklozenwerking van het ABVV in de provincie Luxemburg. Een tiental vertegenwoordigers werd ontvangen door de directeur van de RVA die zich verschool achter de doelstellingen van de RVA en de stelling dat hij enkel cijfers had over het aantal vergoede werklozen maar niet over het aantal mensen dat zonder uitkering valt. Het was een schoolvoorbeeld van een dovemansgesprek.
De actie was specifiek gericht tegen het artikel 63§2 maar de betogers gingen in tegen alle vormen van het besparingsbeleid. Een volgende stap daarbij is de militantenconcentratie van 11 maart in Brussel, een nieuwe bijeenkomst van het gemeenschappelijk vakbondsfront in het verzet tegen het asociale beleid van Michel I en een kans om een nieuw actieplan op te starten. De strijd tegen de aanvallen op de werklozen is onderdeel van het verzet tegen het besparingsbeleid!
BRUSSEL. Hypocrisie bij PS
In Brussel waren er ongeveer 150 aanwezigen op de actie van het netwerk ‘stop artikel 63§2’ en de JOC. Er was ondersteuning door groepen als Hart boven Hard/ Tout Autre Chose, Acteurs des temps présents, … Ook LSP was van de partij.
Er is een gebrek aan werk waarbij vandaag de slachtoffers hiervan als verantwoordelijke worden aangeduid. Zij worden beschuldigd en gesanctioneerd. De betogers trokken naar de kantoren van de RVA met een document die ze aan de verantwoordelijke ter ondertekening voorlegden met de erkenning dat er een gebrek aan werk is, in 2013 waren er 584.302 werkzoekenden in ons land voor amper 61.630 beschikbare vacatures. Bij de RVA werd ons gezegd dat een dergelijke verklaring niet kan ondertekend worden omdat dit “te politiek” zou zijn. De cijfers bekendmaken en naast elkaar zetten, zou te politiek zijn. Het toont de enorme hypocrisie.
De betogers hielden ook halt aan de kantoren van de PS met de vraag om Di Rupo te ontmoeten. Hij had evenwel zijn voorzorgen genomen en had gewaarschuwd dat hij niet aanwezig zou zijn, maar dat Laurette Onkelinx de betogers zou ontvangen. Ook hier droop de hypocrisie ervan af. Onkelinx verklaarde: “Het is een slechte maatregel waar ik spijt van heb. Mijn hart bloedt als ik aan die vrouwen en jongeren denk die uitgesloten worden.”
Op de betoging waren er vertegenwoordigers van de werklozenwerking van ACV en ABVV. Een ACOD-delegee uit Sint-Lambrechts-Woluwe nam het woord om aan te klagen dat die gemeente acht medewerkers van het OCMW wil afdanken om te besparen. De aanvallen op de werklozen gaan gepaard met een besparingsbeleid dat op alle niveaus toeslaat.
Er is dan ook algemeen verzet nodig tegen het volledige beleid. Een tweede actieplan naar het model van het eerste actieplan dat de regering deed wankelen, zou een goede stap zijn. Het is mogelijk om de regering weg te staken. Maar als het is om Di Rupo terug te brengen, zou het resultaat maar mager zijn. Het feit dat de inschakelingsuitkering door de vorige regering in de tijd beperkt werd en dat de tienduizenden werklozen die nu hun uitkering verliezen dit aan Di Rupo en co te danken hebben, is daar getuige van.
Komende woensdag wordt in verschillende steden actie gevoerd door het netwerk ‘Stop artikel 63§2’ dat al langer protesteert tegen de beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd. Hierdoor verliezen dit jaar 35.000 mensen hun uitkering. Op 25 februari zullen er in onder meer Luik, Brussel, Namen, Verviers en Antwerpen acties doorgaan.
Er wordt telkens van het OCMW vertrokken en naar de RVA getrokken. De eis is de intrekking van artikel 63§2 waarmee de toegang tot de inschakelingsuitkering wordt beperkt. Ook wordt met deze acties geëist dat de 35.000 mensen die dit jaar hun uitkering verliezen opnieuw recht krijgen op een werkloosheidsuitkering.
Vanaf 1 januari 2015 verliezen duizenden mensen op basis van het beruchte artikel 63§2 hun uitkering. De komende maanden volgen er telkens duizenden anderen indien er geen ommekeer komt. Het gaat om een maatregel die onaanvaardbaar is en bovendien amper een besparing betekent voor de overheden. Bovendien is er duidelijk sprake van discriminatie, maar liefst 65% van de werklozen die hun uitkering verliezen zijn vrouwen.
We leven officieel in het 17de rijkste land ter wereld. Maar tegelijk leeft 15% van de bevolking op of onder de armoedegrens. Het besparingsbeleid doet dat aantal nog verder toenemen, kijk maar naar Griekenland, Spanje, Portugal of Ierland. Het besparingsbeleid is asociaal en vernederend voor wie niet meteen een voltijdse job vindt. Gezien het groter aantal werklozen dan het aantal beschikbare vacatures is het niet vinden van werk niet de ‘schuld’ van de werkloze. Er zijn gewoon te weinig jobs. Het besparingsbeleid wordt ons verkocht met het argument dat het jobs zou opleveren omdat de bedrijven ‘ademruimte’ krijgen. Na jaren van recordwinsten is er daar nochtans aan ademruimte geen gebrek. Er zou beter eens gedacht worden aan wat ademruimte voor wie met een paar honderd euro per maand moet proberen te overleven.
Met de acties van 25 februari wil het ‘Netwerk stop artikel 63§2’ de getroffen werklozen mobiliseren maar ook de rest van de arbeidersbeweging. Een aanval op de zwaksten is uiteindelijk gericht tegen alle werkenden en hun gezinnen. We mogen deze aanval niet gewoon lijdzaam ondergaan.
LSP ondersteunt de acties op 25 februari. We hebben het platform van het netwerk ‘Stop artikel 63§2’ nationaal ondertekend. In Luik nemen we deel aan de voorbereiding en organisatie van de actie van 25 februari. In Namen zijn we samen met JOC initiatiefnemer. En ook in andere steden zullen we op de acties aanwezig zijn. Langs Nederlandstalige kant is er enkel in Antwerpen een kleine actie voorzien (afspraak om 13u voor het OCMW in de Lange Gasthuisstraat).
Stop artikel 63§2
Re-integratie van de uitgesloten werklozen en herstel van hun recht op een uitkering
Stop de nieuwe regeringsmaatregelen die de toegang tot een inschakelingsuitkering verder beperken
[box type=”info” align=”aligncenter” ]Lees ook het eerder op deze site gepubliceerd interview met Thierry Müller van het netwerk ‘Stop artikel 63§2’: Interview verschenen op 7 januari. Thierry Müller is een van de sprekers op Socialisme 2015 op 28 maart, een dag van discussie en vorming. Het volledige programma en praktische info. [/box]
Artikel door Emily (Namen) uit ‘maandblad ‘De Linkse Socialist’
Het gebrek aan werkgelegenheid is een groot en structureel probleem. Het zijn echter steeds de slachtoffers die hier verantwoordelijk voor gesteld worden en sancties krijgen. Dit zien we momenteel met de uitsluiting van duizenden mensen met een inschakelingsuitkering, de vroegere wachtuitkering. Deze werkloosheidsuitkering is als eerste in de tijd beperkt. Welk alternatief kan de georganiseerde arbeidersbeweging hierop naar voor brengen?
Massale werkloosheid: in wiens voordeel?
Sinds 30 jaar kennen we een structurele werkloosheid. De werkgelegenheidsgraad – het percentage van iedereen op arbeidsleeftijd die effectief werk heeft – bedroeg in 2013 amper 57%. Dit maakt meteen duidelijk dat er niet genoeg jobs voor iedereen zijn. In 2013 waren er volgens de FOREM (Franstalige tegenhanger van de VDAB) 584.302 werkzoekenden in ons land. Er waren tegelijk amper 61.630 vacatures volgens de FOD Economie. Toch doet men de werklozen af als luiaards en profiteurs die zo snel mogelijk moeten gesanctioneerd worden.
Het patronaat heeft overigens belang bij het behoud van een zekere werkloosheidsgraad. Dit levert immers een reserveleger op dat automatisch een neerwaartse druk zet op alle lonen en arbeidsvoorwaarden. “Niet tevreden over je werk? Er staan 10 anderen klaar om je plaats in te nemen.” Het patronaat wordt hierin ondersteund door de regeringen die enorme inspanningen leveren om zowel werklozen op te jagen als om een grote lageloonsector tot stand te brengen. Achter de retoriek van de zogenaamde “prioriteit voor werk” verbergt zich een campagne om de werklozen verantwoordelijk te stellen voor de werkloosheid.
Werkloosheid of werklozen aanpakken?
Dit is de achtergrond van verschillende maatregelen zoals de “activering” van werklozen, beter bekend onder de noemer van “jacht op de werklozen”. Deze maatregel werd in 2004 ingevoerd door de toenmalige liberaal-sociaaldemocratische coalitie. Er werden permanente en strengere controles ingevoerd om werklozen tijdelijk of definitief het recht op een uitkering te ontzeggen. Het uitgangspunt was dat werklozen kiezen voor hun situatie van sociaal isolement, psychologische druk en financiële onzekerheid.
In 2011 deed de regering-Di Rupo er nog een schep bovenop met de beperking in de tijd van de zogenaamde inschakelingsuitkering. De vroegere wachtuitkering werd voor wie 30 jaar is tot drie jaar beperkt, met uitzondering voor samenwonende gezinshoofden. Deze maatregel zorgt vanaf 1 januari van dit jaar voor de eerste uitsluitingen, het zou volgens CEPAG, de studiedienst van het Waalse ABVV, om minstens 37.000 mensen gaan. Dat aantal zal overigens nog toenemen. Voor bepaalde werkzoekenden is er tijdelijk uitstel en bovendien zullen er jaarlijks nog nieuwe werkzoekenden bijkomen die hun uitkering verliezen. De oude industriële centra zijn de hardst getroffen regio’s. Vrouwen zijn eveneens oververtegenwoordigd in de uitsluitingen. Het netwerk ‘Stop artikel 63§2’ stelt dat het in 65% van de gevallen om vrouwen gaat. Dat is uiteraard nauw verbonden met het grote aantal vrouwen in deeltijdse jobs waar het niet mogelijk is om een recht op een volledige werkloosheidsuitkering te verwerven.
De regering-Michel gaat op hetzelfde pad verder. Het recht op een inschakelingsuitkering zal voor min 21-jarigen enkel gelden voor wie een diploma hoger secundair onderwijs heeft behaald. Het recht zal beperkt worden tot de leeftijd van 25 jaar. Wie te lang studeert of niet genoeg heeft gestudeerd, wordt dus meteen gesanctioneerd. Deze maatregel zal zich voor 13.000 Franstalige studenten vertalen in een jaarlijks verlies van 5.104 tot 13.269 euro per persoon (volgens de vakbond CNE).
Wie uitgesloten is, kan enkel nog bij het OCMW terecht. Het betekent dat de verantwoordelijkheid van de federale regering naar de OCMW’s en dus naar de gemeenten wordt doorgeschoven. Daar dreigt de situatie uit de hand te lopen. De uitsluitingen vanaf 1 januari zijn al goed voor een verhoging van de uitgaven voor leeflonen met 20%. In Wallonië alleen zouden ongeveer 10.000 gezinshoofden en alleenstaanden er beroep op moeten doen (cijfers van CEPAG). Voor samenwonenden is er geen leefloon. Vooraleer het OCMW een leefloon toekent, kan een onderzoek gedaan worden naar middelen van familieleden (ouders of volwassen kinderen) om steun te verlenen. Hierdoor gaan we van een stelsel van solidariteit terug naar een situatie van familiale afhankelijkheid en alles wat daarbij komt.
Het lijkt absurd om de werklozen te viseren terwijl het tekort aan jobs net het probleem is. Maar als we weten dat deze maatregelen de heersende kapitalistische klasse goed uitkomen, weten we vanwaar de wind komt waaien. Het doel van deze jacht op de werklozen is niet zozeer ingegeven door de wil om op de overheidsuitgaven te besparen, maar wel om onze arbeidsvoorwaarden en lonen te ondermijnen waarbij tegelijk een specifieke laag van de bevolking wordt gestigmatiseerd om de aandacht van de echte problemen af te leiden. Ter illustratie: in 2012 waren de werkloosheidsuitkeringen goed voor 3% van de federale begroting, tegenover 20% die werd besteed aan de terugbetaling van publieke schulden aan speculanten (bron: CADTM).
32-urenweek om het beschikbare werk te verdelen
We moeten een geloofwaardig alternatief naar voor schuiven dat vertrekt van de kracht van de georganiseerde arbeidersbeweging. Op de massale werkloosheid moeten we antwoorden met een verdeling van de beschikbare arbeid en dit zonder loonverlies en met een verlaging van de werkdruk. We werken nu gemiddeld 31 uur per week en dit is dan nog zonder rekening te houden met niet benutte productiecapaciteit of verspilling die eigen is aan dit systeem. Onder het huidige systeem gaat dit evenwel gepaard met massale werkloosheid en een onhoudbare werkdruk. De technologische ontwikkelingen moeten gericht worden op de belangen van de werkenden. Dit zou toelaten om de arbeidstijd te verminderen en om het werk te ontdoen van een groot aantal repetitieve handelingen.
Deze eis stelt de klasse van de werkenden, die hun arbeidskracht verkopen in ruil voor een loon, regelrecht tegenover de kapitalistische klasse, diegenen die de productiemiddelen bezitten. Om de werkenden daadwerkelijk te bevrijden van de vervreemding van hun arbeid, om toe te laten dat er voldoende tijd is voor ontspanning, sociaal leven en het beheer van de samenleving, moet de eis van een arbeidsduurvermindering met loonbehoud en bijkomende aanwervingen verbonden worden met het perspectief van een antikapitalistische breuk en een verandering van de samenleving in socialistische zin.
Daarmee bedoelen we dat de sleutelsectoren van de economie en de grote bedrijven onder de democratische controle en beheer van de werkenden en de bevolking in het algemeen geplaatst worden. Hierdoor zal werk niet langer synoniem staan voor een schakel in de monsterlijke keten van sociaal en ecologisch vernietigende productie, maar zou het net een belangrijke bijdrage vormen aan de ontwikkeling van onszelf en de gemeenschap. Het zou op termijn de weg openen voor een samenleving zonder loonarbeid.
Nu hij niet langer in de regering zit heeft Elio Di Rupo naar eigen zeggen spijt van de beslissing die zijn regering drie jaar geleden nam om de inschakelingsuitkering (de vroegere wachtuitkering) in de tijd te beperken. Duizenden werklozen verliezen vanaf 1 januari hun uitkering en worden zo naar de OCMW’s geduwd. Deze maatregel treft veel jongeren, maar ook wie steeds deeltijds heeft gewerkt.
Er waren vorig jaar verschillende protestacties tegen de beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd. De afgelopen weken werd vooral campagne gevoerd door het Franstalige netwerk ‘Stop artikel 63§2’, naar het wetsartikel dat de beperking in de tijd oplegt. We spraken eind vorig jaar met een verantwoordelijke van het netwerk, Thierry Muller.
Kan je uitleggen wat artikel 63§2 inhoudt voor wie die maatregel niet kent?
“Het artikel 63§2 omvat de beperking in de tijd van de zogenaamde inschakelingsuitkering. Er zijn twee werkloosheidsstelsels, er is de inschakelingsuitkering die in de tijd beperkt is en er is de uitkering op basis van arbeid. Die laatste uitkering wordt niet in de tijd beperkt. Om toegang te hebben tot een uitkering op basis van arbeid, moet je voldoende gewerkt hebben. Pas dan wordt het stelsel van de inschakelingsuitkering verlaten voor een uitkering op basis van verrichte arbeid. In beide gevallen geldt een degressiviteit voor iedereen. Dit betekent dat de uitkering na een tijd fors afneemt.
“Wie ouder is dan 30 (maar de huidige regering denkt erover na om die leeftijd naar 25 jaar te verlagen) heeft nog slechts drie jaar recht op een inschakelingsuitkering, met uitzondering van niet-bevoorrechte samenwonenden voor wie de leeftijdsgrens niet geldt. De maatregel werd in december 2011 genomen door de regering-di Rupo als onderdeel van het Koninklijk Besluit van 1991 over de organisatie van het werkloosheidsstelsel. Door dit artikel zullen er vanaf 1 januari 2015 duizenden mensen hun uitkering verliezen.
“Het gaat vooral om vrouwen (65%) en om eenoudergezinnen (vooral moeders met kinderen ten laste, 81% van de gezinshoofden die door de maatregel bedreigd worden zijn vrouwen). Maar ook deeltijds werkenden, interimmers, kunstenaars en anderen die onvoldoende ‘arbeidsdagen’ wisten te verzamelen in een gegeven periode, hebben geen recht op een uitkering op basis van arbeid en kunnen nu dus hun uitkering verliezen.
“Veel mensen begrijpen niet wat hen overkomt en waarom zij getroffen worden en anderen niet. Er zijn tal van uitzonderingen voorzien. Dat leidt tot jaloersheid en frustratie. Als iemand zes maanden deeltijds werkt met een aanvullende werkloosheidsuitkering, dan wordt de periode van drie jaar waartoe de inschakelingsuitkering beperkt is geschorst gedurende zes maanden. Anders gezegd, er komen zes maanden bij. Maar indien drie maanden voltijds wordt gewerkt, dan komen er geen drie maanden bij. Hoe kan je zoiets uitleggen aan wie in dat geval zit? De mensen begrijpen het niet. Maar dat volstaat niet als verdediging tegen de maatregel. De regels zijn dermate opgesteld dat enkel het individuele parkoers van de betrokkene telt. We verlaten het stelsel van het recht op een uitkering om over te gaan naar een stelsel op basis van ‘individuele verdienste’.
“De maatregel die de regering-Di Rupo op het einde van de legislatuur nam, versterken dit overigens nog.”
Wat is er dan beslist?
“In een aantal gevallen werd het mogelijk om het recht op een inschakelingsuitkering te verlengen. Mensen die door de RVA voor minstens 33% arbeidsongeschikt verklaard zijn, hebben recht op vijf jaar in plaats van drie. Ze verliezen dus uiteindelijk toch hun uitkering, maar het duurt twee jaar langer. Er werd gezegd dat deeltijdsen ook aan de beperking in de tijd zouden ontsnappen, maar dat klopt niet. De verschillende maatregelen maken het geheel van regels nog complexer.
“De maatregel werd bewust op het begin van de legislatuur van Di Rupo genomen. Vlak voor verkiezingen zou dit een electoraal effect gehad hebben voor de PS. Maar het was wel degelijk de PS die in 2005 steun gaf aan het openen van een ‘jacht op werklozen’. De controles die toen werden ingevoerd om na te gaan of iemand werk zoekt, hebben niets te maken met een zoektocht naar werk. Enkel wie zich goed kan verdedigen, raakt door de controles. Wie weinig opleiding heeft genoten of persoonlijke tegenslagen kende, heeft het moeilijker om een uitsluiting te ontlopen.”
Waarom is er specifiek rond deze maatregel een netwerk opgezet?
“Er is het aantal mensen dat getroffen wordt en ook de impact van de maatregel op het dagelijkse leven van mensen. Er zullen elke maand mensen uitgesloten worden. Vooral vrouwen en vrouwelijke gezinshoofden die vaak werken maar onvoldoende om uit het systeem van de inschakelingsuitkering te geraken. Wie 20 jaar deeltijds heeft gewerkt, valt evengoed terug op een inschakelingsuitkering. Een meerderheid van de vrouwen die deeltijds hebben gewerkt om voor de kinderen te zorgen, vallen onder deze maatregel. Minstens de helft van hen zal geen recht hebben op een leefloon van het OCMW, dat zeggen de sociale werkers althans. En dat in het achtste rijkste land van Europa. Het feit dat de werkloosheidsuitkering niet in de tijd beperkt is, verhindert niet dat er enorme armoede is onder wie geen werk heeft.
“Deze maatregel zal overigens weinig opbrengen, er wordt gerekend op 150 miljoen euro per jaar. Het is een ideologische maatregel, geen budgettaire. Dat de werkloosheidsuitkering niet in de tijd beperkt is, moeten we verdedigen. Het is de gele trui van de sociale zekerheid in ons land. In plaats van te zeggen dat dit enkel in België bestaat, moeten we opmerken dat het gelukkig toch in ons land bestaat. Het zou een inspiratie moeten zijn voor strijd in andere landen. Ik begrijp niet dat velen, ook ter linkerzijde, dit niet zo zien.
“Artikel 63§2 zet de lonen van iedereen onder druk. Wie werkt en hoort wat over werklozen wordt gezegd en de stigmatisering van werklozen ziet, zal eerder geneigd zijn om gelijk welke voorwaarden te aanvaarden. ‘Alles is beter dan werkloos worden’, luidt de logica. Een deeltijdse werkende met een aanvullende uitkering zal deze aanvulling niet verliezen en dit zolang hij/zij werkt. Nadien geldt de beperking in de tijd plots wel. Er wordt dus een groep werkenden gecreëerd die weet dat ze bij het verlies van hun job op niets zullen terugvallen. Het offensief is gericht tegen alle werkenden, zowel op mentaal als materieel vlak. Voor werklozen is het al moeilijk om werk te vinden, maar met deze toestanden zal het nog moeilijker worden.
“De werkenden worden dus allemaal onder druk gezet. Bovendien worden een reeks alternatieve ervaringen in het kader van de werkloosheid vernietigd. We eisen de onmiddellijke en volledige afschaffing van deze maatregel. Het is even willekeurig als de maatregelen voor vluchtelingen, er zijn regels om sommigen te helpen en anderen niet op basis van de vraag of ze politieke of economische vluchtelingen zijn. Moeten we strijden om slechts sommigen uit de problemen te halen? Persoonlijk denk ik dat dit een verkeerde tactiek is. Het idee dat als we voor tienduizend mensen een oplossing vinden, dat dit er toch al tienduizend minder zijn, kan net leiden tot extra verdeeldheid. Zo spelen we het spel zoals het establishment het wil spelen. Jammer genoeg was dit wel de strategie van een deel van de vakbonden.”
Hoe kwam het netwerk ‘Stop artikel 63§2’ tot stand?
“Het ontstond als een idee binnen het Luikse collectief Riposte dat acties tegen de maatregel organiseerde. We zagen dat we er alleen niet zouden geraken en beslisten om krachten te verzamelen. We vonden het belangrijk om een overwinning te boeken om zo de strijd nieuw leven in te blazen. De afgelopen 30 jaar hebben we alleen maar nederlagen geleden. We willen tegen het gevoel van machteloosheid en fatalisme ingaan. We wilden verenigen rond een gemeenschappelijk punt waarrond linkse mensen het eens zijn.
“Het idee was dus om een campagne en argumentatie naar voor te brengen. In oktober 2013 trokken we dan op weg naar verschillende steden, naar Charleroi, Verviers, Aarlen, Namen, La Louvière, Doornik en Brussel. Het was een beetje op het wilde weg, als we ergens iemand kenden of zo. We gingen waar mogelijk, maar wilden geen beweging van bovenaf creëren. We trokken naar werklozengroepen, Occupy in Doornik, groepen van individuen, … Zo wilden we een netwerk creëren met algemene vergaderingen die voor iedereen open stonden.
“De andere optie was om een actie met 300 mensen in Luik te organiseren. Maar we wilden een groter bereik bekomen, zelfs indien dit betekende dat onze acties aanvankelijk beperkter waren. Het organiseren van gecoördineerde acties blijft echter wel een punt waaraan we willen werken. Maar door naar verschillende regio’s te trekken, was het ook mogelijk om het verzet te versterken. Zo hielden we op 14 november 2014 een gezamenlijke actie voor het ministerie van werk.
“De eerste vergadering waarop het netwerk werd opgericht vond plaats in december 2013, waarna nog verschillende algemene vergaderingen volgden. Op die bijeenkomsten is iedereen welkom die actief is in het netwerk, organisaties die de campagne steunen of militanten. Het netwerk bestaat dus niet uit tientallen aangesloten organisaties, maar uit tientallen strijdbare militanten die de steun genieten van tientallen organisaties en dit op basis van een gemeenschappelijke verklaring.”
Na een oproep van Tout Autre Chose, de Franstalige tegenhanger van Hart boven Hard, in samenwerking met Acteurs des Temps Présents, werden voor diverse OCMW-zetels in het land protestacties gehouden. Het doel: de hypocrisie aanklagen van een regering die werklozen uitsluit van een uitkering terwijl er geen werk genoeg is waardoor de werklozen gewoon naar het OCMW worden doorgeschoven.
Verslag en foto’s door Simon (Luik)
Gisteravond, op 4 januari, werd er aan de vooravond van de toepassing van deze maatregel een actie gehouden voor het OCMW van Luik op de place St Jacques. Er waren een 50-tal aanwezigen. Volgens de vertegenwoordigers van Tout Autre Chose en Acteurs des Temps Présents wordt zo de aftrap gegeven voor een reeks acties tegen het regeringsbeleid.
Een van de sprekers op de actie was Bernadette Schaeck van de Association de Défense des Allocataires Sociaux (Vereniging voor de verdediging van sociale uitkeringstrekkers). Zij stelde dat we de strijd zo breed mogelijk moeten voeren, niet alleen met werklozen en leefloners maar ook met het personeel uit de sociale sector. Thierry Muller van het netwerk Stop artikel 63§2 stelde dat we de strijd moeten opvoeren en verder gaan dan sensibilisering. Het netwerk start met een campagne van steun en mobilisatie van wie zijn uitkering verliest.
Op 14 november werd geprotesteerd tegen de uitsluiting van duizenden werklozen van elk recht op een uitkering. Op 48 dagen voor deze massale uitsluiting kwamen ongeveer 150 mensen op straat. De massale uitsluiting werd al beslist door de vorige regering en de nieuwe rechtse regering doet er nog een schepje bovenop.
Vooral vrouwen dreigen uitgesloten te worden. De organisatoren van de actie, het netwerk Stop Artikel 63§2, stelden: “Het gaat voor 65% om vrouwen en eenoudergezinnen. Vooral moeders met kinderen ten laste, 81% van de gezinshoofden die dreigen uitgesloten te worden zijn vrouwen. Maar ook deeltijds werkenden, interimmers, artiesten en anderen dreigen geraakt te worden. Velen van hen slaagden er niet in om voldoende ‘arbeidsdagen’ te verzamelen op voldoende korte tijd om recht te hebben op een volwaarde uitkering op basis van hun arbeid.” Velen zullen niet eens recht hebben op een tegemoetkoming van het OCMW.
De betogers verzamelden voor het ministerie van Werk in Brussel met de eis om deze maatregel in te trekken. “In het 17de rijkste land ter wereld, in een land met meer dan een miljoen mensen die volledig of deels zonder werk zitten, is de beperking in de tijd van de wachtuitkering onaanvaardbaar. We aanvaarden dit dan ook niet.”
Thierry Muller van het netwerk stelde dat de besparing die deze maatregel oplevert beperkt is. “Het is een politieke maatregel. Deze zal een sterke sociale impact hebben waardoor alle werkenden onder druk zullen staan. Het is onderdeel van de neerwaartse spiraal voor onze arbeidsvoorwaarden.”
“De vakbonden lijken van deze kwestie geen breekpunt te maken. Ze brachten vier centrale breekpunten naar voor. Wij willen dat ze er een vijfde aan toevoegen met de eis dat de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd ongedaan wordt gemaakt. We moeten overgaan tot mobilisaties die overeenstemmen met de woede die leeft.”
De oproep voor de afschaffing van artikel 63§2 werd ondertekend door honderden individuen en meer dan 60 organisaties, zowel politieke, syndicale als culturele organisaties. Ook LSP en ALS hebben de oproep ondertekend.
EDITO door Benjamin, verantwoordelijke van LSP in Henegouwen-Namen
Het patronaat en haar politieke lakeien willen ons laten slikken dat werklozen verantwoordelijk zijn voor hun situatie, dat ze niet willen werken, niet hard genoeg naar werk zoeken of nog dat het profiteurs zijn. De realiteit is dat er ruwweg 600.000 werkzoekenden zijn voor ongeveer 40.000 vacatures. Een profiteur is overigens iemand die profijt doet, met een paar honderd euro per maand is daar geen sprake van. Vanaf januari 2015 dreigen tot 55.000 van die zogenaamde ‘profiteurs’ hun uitkering te verliezen. De vroegere wachtuitkering, nu inschakelingsuitkering, is immers in de tijd beperkt. Er worden dus meer werklozen geschrapt dan dat er vacatures zijn.
De werklozen, eigenlijk arbeiders-zonder-werk, hebben geen andere keuze dan zich te organiseren en de strijd tegen de aanvallen aan te gaan. Zoals enkele delegees op de actie van 10 maart tegen de uitsluiting van werklozen opmerkten, zal het niet gemakkelijk zijn om de werklozen te mobiliseren. Velen onder hen hebben de hoop op verbetering opgegeven of geraken verstrikt in de moeilijkheden van hun situatie.
Veel werklozen hebben al zoveel op hun dak gekregen – soms zelfs door hun eigen familieleden, vroegere collega’s of buren – dat ze zich uitgesloten voelen en pas op de trein van de collectieve strijd zullen springen eens die al goed en wel vertrokken is.
Dat is nog niet het geval. Deze aanval op werklozen werd twee jaar geleden al goedgekeurd maar in de tussenperiode werd niets ondernomen om de werkenden, met of zonder werk, ernstig te mobiliseren. Door een gebrek aan aandacht voor de werklozen is het wantrouwen tegenover de vakbonden ook groot. Het feit dat er soms verwarring is tussen de RVA, VDAB en de uitbetalinginstellingen van de vakbonden, maakt het er niet gemakkelijker op. De verwarring wordt ook versterkt door het feit dat veel werklozen met een brief van de vakbond op de hoogte worden gebracht van het feit dat hun uitkering zal afnemen of gewoon stopt.
Langs Franstalige kant worden hier en daar opnieuw werklozencomités opgezet en organisaties die die het voor werklozen opnemen. Het gaat nog om beperkte groepen, maar het proces van uitbouw ervan is aangevat. In Luik werd een platform opgezet voor de afschaffing van artikel 63§2 (de beperking van de inschakelingsuitkering tot drie jaar), op 11 mei is er in Brussel een betoging tegen de jacht op de werklozen op initiatief van Brusselse actiegroepen.
Laat dit duidelijk zijn: om de maatregelen van de regering-Di Rupo van tafel te krijgen, is een stevige strijd van alle werkenden nodig, zowel die met als die zonder werk. De verschillende vakbondsacties van 10 maart waarop in totaal enkele duizenden aanwezigen waren, vormden een goede eerste stap. Waar het aan ontbreekt, is een duidelijk actieplan dat op tijd wordt vastgelegd zodat iedereen ervan op de hoogte kan zijn. Het idee van het ABVV in Verviers om iedere woensdag een protestactie te houden tot 31 december 2014 is interessant. Het kan een verzamelplaats zijn voor al wie de strijd wil aangaan en een plaats waar we de discussie kunnen voeren over hoe we onze strijd organiseren. Hopelijk zullen andere lokale vakbondsafdelingen dit voorbeeld volgen en het zou goed zijn indien dergelijke acties in gemeenschappelijk vakbondsfront zouden gebeuren.
Werklozencomités op zich zullen niet voldoende kunnen mobiliseren. Werklozen kunnen zich beter organiseren in de werklozenwerking van de vakbonden om daar een strijdbare linkerzijde uit te bouwen waarmee druk kan gezet worden zodat de bonden terug aansluiten bij hun beste strijdbare tradities. Daartoe moeten we ons wapenen met eisen waarmee we de werkenden en werklozen kunnen verenigen. Dat kan met de eis van een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen als maatregel om het beschikbare werk te verdelen.
Vandaag werd in heel het land geprotesteerd tegen de aanval op de werklozen. Vanaf 1 januari 2015 zullen tot 50.000 werklozen hun inschakelingsuitkering – de vroegere wachtuitkering – verliezen. Die uitkering is vanaf 2012 in de tijd beperkt tot drie jaar. Het betekent dat een groot aantal werklozen bij het OCMW zal terecht komen. In plaats van de strijd voor werk aan te gaan, kiezen de gevestigde partijen ervoor om de werklozen aan te pakken. In onder meer Gent en Antwerpen werd daar vandaag tegen geprotesteerd door de drie vakbonden. Het ging om symbolische acties die eerder beperkt qua omvang waren.
[divider]
Verslag en foto’s uit Gent
Verslag: Emma, foto’s: Thomas
Vanochtend voerden de vakbonden actie aan het stadhuis in Gent en ook op andere plaatsen in Vlaanderen en Wallonië tegen de beperking van de inschakelingsuitkering (vroegere wachtuikering). De actie in Gent was succesvol, zo’n 150 mensen waren aanwezig. De actie wordt ondersteund door een twintigtal gemeenten en steden uit Oost-Vlaanderen. De Gentse OCMW-voorzitter Rudy Coddens (sp.a) drukte eveneens zijn steun uit voor deze actie, maar gaat tegelijkertijd niet in op het besparingsbeleid dat gevoerd wordt op lokaal en nationaal niveau. Ook andere OCMW-voorzitters legden de nadruk op het “beter activeren” van jongeren in plaats van de torenhoge jeugdwerkloosheid in vraag te stellen. Eén van de OCMW-voorzitters zei: “het systeem moet veranderd worden.” Waarschijnlijk bedoelde hij louter het systeem van de wachtuitkeringen en niet ons economisch systeem dat net leidt tot (jeugd)werkloosheid. Wij denken dat het hele systeem moet veranderd worden. Met de LSP en ALS waren we ook aanwezig op de actie en verkochten tien exemplaren van onze krant.
Deze morgen waren er in heel het land acties tegen de versnelde degressiviteit van de werkloosheidsuitkering (het bedrag dat sneller afneemt), de beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd en tegen de opgedreven controles van de RVA.
Het ABVV stelde op zijn website: “Ondanks het verzet en de acties van het ABVV heeft de regering beslist om de inschakelingsuitkeringen in de tijd te beperken tot maximum drie jaar, zonder leeftijdsvoorwaarde voor samenwonenden en vanaf 30 jaar voor gezinshoofden, alleenstaanden of zogenaamd ‘geprivilegieerde’ samenwonenden (werklozen die samenwonen met iemand die volledig afhankelijk is van een werkloosheidsuitkering of inschakelingsuitkering van minder dan 31,77 euro per dag of 826 euro per maand). De periode van drie jaar is ingegaan op 1 januari 2012. Het ABVV ziet het anders (…) en daarom is mobilisatie nodig. We moeten met velen zijn om ons te laten horen.”
In Luik was er deze morgen een actie op het Saint-Paul plein, voor de zetel van het ABVV van Luik-Hoei-Waremme. Er was een ‘symbolische actie’ aangekondigd. Het idee was om 600 betogers bijeen te krijgen waarbij de betogers een wit masker dragen en dat laten vallen om te tonen dat werklozen niet gewoon statistieken zijn. Uiteindelijk waren er twee tot drie keer zoveel aanwezigen. Dat is een mooie opkomst, er was immers geen stakingsaanzegging ingediend. De ongerustheid in de Luikse regio is groot, zowat tienduizend mensen in de regio dreigen door hun wachtuitkering te verliezen. Nationaal gaat het om meer dan 50.000 mensen vanaf 1 januari 2015.
Jammer genoeg was er in Luik geen betoging voorzien. Er weerklonken wel slogans in de straten van de ‘vurige stede’. Een uitgebreide delegatie van FN-Herstal kwam in groep naar de actie. “Luik is van ons”, riepen ze. Veel andere aanwezigen hadden ongetwijfeld ook meer actie willen zien dan even poseren voor de foto’s op het plein. In de stad waren een 15-tal spandoeken aangebracht met de slogan: “Binnenkort 55.000 werklozen geschorst, wanneer wordt van werk een prioriteit gemaakt?” Een strijdbare betoging door de stad had een sterker signaal kunnen geven. We moeten de strijd tegen deze maatregel ernstig voeren en koppelen aan ons verzet tegen het volledige besparingsbeleid.
Vanop de tribune waren er twee toespraken. Eerst was er Marc Gobelet, de voorzitter van het ABVV in de regio Luik-Hoei-Waremme. Daarna volgde Jean-François Ramquet, de regionaal secretaris van het Luikse ABVV. Ze haalden uit naar de impact van de maatregel en wezen erop dat het beperken van de inschakelingsuitkering in de tijd een discriminerende maatregel is. Een meerderheid van de getroffen werklozen zijn vrouwen. Er werd gewezen op de kwestie van werk en zelfs op de strijd voor “een ander samenlevingsproject” (zonder te verduidelijken welk), er werd zelfs gesproken over de noodzaak van een collectieve arbeidsduurvermindering om de werkloosheid en niet de werklozen aan te pakken. “De middelen bestaan, we moeten ze halen bij de kapitaalbezitters”, verklaarde Marc Gobelet onder applaus. Nu nog ordewoorden over hoe we de strijd hiervoor zullen organiseren.
We moeten ingaan tegen het besparingsbeleid en tegen de logica die de werkenden en uitkeringstrekkers laat opdraaien voor de crisis. We mogen ons niet beperken tot het aanklagen van wat fout loopt, maar moeten de fundamentele vraag stellen van hoe we een krachtsverhouding in het voordeel van de werkende bevolking, met of zonder werk, kunnen uitbouwen.
Het is duidelijk dat de regering na de verkiezingen – wat de samenstelling van die regering ook moge zijn – zal overgaan tot nieuwe besparingen en zal toegeven aan de eisen van het IMF en de Europese Commissie. Het perspectief van vier jaar zonder verkiezingen zal dat versterken. We mogen ons aan een golf van aanvallen op onze sociale verworvenheden verwachten, de gevestigde partijen verschillen enkel van mening over het ritme waarmee die worden doorgevoerd. Vanop het podium werd gezegd: “Morgen zullen we hier opnieuw staan indien het nodig is en als de politici het niet begrijpen.” Moeten we nog twijfelen aan de reactie van de gevestigde politici? Als we morgen opnieuw op straat moeten komen, laat ons dan nu de discussie hierover starten. De aanvallen op de werklozen zullen niet verdwijnen en er zullen nog andere aanvallen bijkomen.
Het is gevaarlijk om de illusie te wekken dat burgerlijke politici ons plots zouden begrijpen. Dat was nochtans de conclusie van de toespraak van Marc Gobelet die een oproep deed tot “linkse eenheid” tegen de neoliberale vijand en tegen rechts. We zijn het zeker eens over de noodzaak van linkse eenheid en moeten nu al beginnen bouwen aan een front van verzet tegen het besparingsbeleid. Maar de PS blijven beschouwen als een linkse partij gaat voorbij aan de redenen waarom vandaag actie werd gevoerd. Het is de PS die mee de jacht op de werklozen inzet, het is een regering onder Di Rupo die nieuwe maatregelen invoert die de werklozen harder treffen. Op het podium werd gesproken over ‘fiscale rechtvaardigheid’. Maar welke partij heeft de notionele intrestaftrek samen met de MR doorgevoerd? Jawel, de PS. Het ontbreekt niet aan voorbeelden om duidelijk te maken aan welke kant de PS staat.
En toch werd een oproep gedaan om “links in de regering” te ondersteunen, ook al werd samenwerking met eventuele “nieuwe verkozenen ter linkerzijde” niet uitgesloten. We hopen dat de verkozenen van consequent links – links van PS en Ecolo – hun activiteit zullen richten op de opbouw van een militante krachtsverhouding op straat en op de werkvloer en niet op beperkte akkoorden met de PS of Ecolo.
Offensieve eisen zoals de collectieve beperking van de arbeidsduur moeten niet noodzakelijk slogans blijven. Het geld is er om dergelijke maatregelen effectief door te voeren en over te gaan tot een massaal programma van jobcreatie voor sociaal nuttige jobs. Daartoe moeten we onze woede organiseren tegenover diegenen die onze miserie organiseren. Er is nood aan een offensief actieplan dat oplopend is met algemene staking(en). We moeten de discussie over een andere samenleving ernstig voeren en opkomen voor een samenleving waarin de meerderheid van de bevolking het voor het zeggen heeft. Dit vereist de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie op basis van een democratisch uitgewerkte planning zodat de geproduceerde rijkdom kan dienen om de behoeften van iedereen te dienen en niet voor de inhaligheid van enkele kapitalisten.
In Charleroi had het ABVV op 1 mei 2012 een oproep gedaan om samen te bouwen aan een nieuwe politieke kracht links van PS en Ecolo en dit rond een programma dat breekt met het kapitalisme. We kunnen militanten die het verzet tegen de asociale logica willen voeren enkel aanraden om die oproep te volgen en de discussie erover ook in hun vakbondswerking aan te gaan.
De dominante logica is gericht op het individualiseren van sociale problemen. Werklozen zouden als enige verantwoordelijk zijn voor hun situatie. Dat er onvoldoende jobs zijn, wordt niet in rekenschap gebracht. Het beleid trekt de logica tot het absurde door, dat blijkt onder meer uit het artikel 63§2 waarmee de zogenaamde inschakelingsuitkering in de tijd wordt beperkt.
Het gebrek aan werkgelegenheid is een groot en structureel probleem. Het zijn echter steeds de slachtoffers die hier verantwoordelijk voor gesteld worden en sancties krijgen. Dit zien we momenteel met de uitsluiting van duizenden mensen met een inschakelingsuitkering, de vroegere wachtuitkering. Deze werkloosheidsuitkering is als eerste in de tijd beperkt. Welk alternatief kan de georganiseerde arbeidersbeweging hierop naar voor brengen?
Nu hij niet langer in de regering zit heeft Elio Di Rupo naar eigen zeggen spijt van de beslissing die zijn regering drie jaar geleden nam om de inschakelingsuitkering (de vroegere wachtuitkering) in de tijd te beperken. Duizenden werklozen verliezen vanaf 1 januari hun uitkering en worden zo naar de OCMW’s geduwd. Deze maatregel treft veel jongeren, maar ook wie steeds deeltijds heeft gewerkt.
Na een oproep van Tout Autre Chose, de Franstalige tegenhanger van Hart boven Hard, in samenwerking met Acteurs des Temps Présents, werden voor diverse OCMW-zetels in het land protestacties gehouden. Het doel: de hypocrisie aanklagen van een regering die werklozen uitsluit van een uitkering terwijl er geen werk genoeg is waardoor de werklozen gewoon naar het OCMW worden doorgeschoven.
Op 14 november werd geprotesteerd tegen de uitsluiting van duizenden werklozen van elk recht op een uitkering. Op 48 dagen voor deze massale uitsluiting kwamen ongeveer 150 mensen op straat. De massale uitsluiting werd al beslist door de vorige regering en de nieuwe rechtse regering doet er nog een schepje bovenop.
Het patronaat en haar politieke lakeien willen ons laten slikken dat werklozen verantwoordelijk zijn voor hun situatie, dat ze niet willen werken, niet hard genoeg naar werk zoeken of nog dat het profiteurs zijn. De realiteit is dat er ruwweg 600.000 werkzoekenden zijn voor ongeveer 40.000 vacatures. Een profiteur is overigens iemand die profijt doet, met een paar honderd euro per maand is daar geen sprake van. Vanaf januari 2015 dreigen tot 55.000 van die zogenaamde ‘profiteurs’ hun uitkering te verliezen. De vroegere wachtuitkering, nu inschakelingsuitkering, is immers in de tijd beperkt. Er worden dus meer werklozen geschrapt dan dat er vacatures zijn.
Deze morgen waren er in heel het land acties tegen de versnelde degressiviteit van de werkloosheidsuitkering (het bedrag dat sneller afneemt), de beperking van de inschakelingsuitkering in de tijd en tegen de opgedreven controles van de RVA.
