Category: Criminaliteit

Eens te meer komt het Antwerpse gerecht in opspraak. Waar het eerder ging om een bijzonder laks optreden tegenover diamantfraudeurs, gaat het nu om het mogelijk toedekken van het brutale en dodelijke politiegeweld waar Jonathan Jacob in een Mortselse cel het slachtoffer van werd. Het verschil tussen de aanpak van de fraudeurs en de psychotische jongeman is een uitdrukking van de willekeur die eigen is aan het gerechtelijk en politioneel optreden. Wie rijk is krijgt lekkers, wie arm is de roe.

Jonathan Jacob kwam in Mortsel in een politiecel om het leven nadat hij hardhandig werd aangepakt door het Bijzonder Bijstandsteam (BBT) van de politie. De man was psychotisch maar er was voor hem geen plaats in een lokaal psychiatrisch ziekenhuis. Hij belandde dan maar in een politiecel waar hij eigenlijk niet thuishoorde. De man was weerspannig. In plaats van medische begeleiding kreeg hij politiegeweld over zich. Met fatale gevolgen. De beelden van de fatale klappen werden op televisie uitgezonden en zorgden voor een schok. In plaats van iemand die ziek is medisch te verzorgen, werd hij morsdood geslagen. De verantwoordelijke agenten van het BBT werden niet geschorst. En er werden geen extra middelen uitgetrokken opdat iedereen met psychiatrische problemen een aangepaste medische begeleiding zou krijgen.

Bovendien is er een discussie ontstaan over een vervalst proces-verbaal. De vervalsing zou op het hoogste niveau zijn toegedekt. Procureur Dams die enkele weken geleden nog alle media haalde met zijn oproep om verdachte feiten meteen telefonisch te melden – bijvoorbeeld als een vreemde persoon zich ‘verdacht’ gedraagt of als iemand met een grote wagen rondrijdt – heeft blijkbaar geen probleem met minder conventionele methoden.

De Antwerpse procureur-generaal Liégeois, die zijn vrouw (met succes!) naar de rechter liet stappen om Yves Desmet van De Morgen te laten veroordelen wegens een kritisch standpunt over het functioneren van Liégeois waarbij hij de term ‘klassenjustitie’ had durven gebruiken, zag de kans mooi om zijn rivaal Herman Dams onderuit te halen. Op een persconferentie verklaarde hij dat er ‘bepaalde dingen achter de schermen’ gebeurd zijn en dat procureur Dams daar ‘persoonlijk bij betrokken’ was.

Er gebeuren wel meer dingen achter de schermen van het Antwerpse parket. Liégeois werd door onderzoekers die het grote schandaal van diamantfraude onderzochten beschuldigd van machtsmisbruik en valsheid in geschrifte. Nu beschuldigt hij Herman Dams van gelijkaardige feiten. De twee toplui staan daarmee effen: ze worden beiden beschuldigd van schriftvervalsing. Maar de gevolgen zijn natuurlijk wel anders. Waar het in het ene geval gaat om het toedekken van fraude door diamantairs die hierdoor vrijuit gaan, gaat het in het andere geval om het toedekken van een geval van brutaal politiegeweld met fatale gevolgen.

De reacties van de gevestigde politici zijn enkel gericht op mediabelangstelling. Er wordt voorgesteld om het dossier uit Antwerpen weg te halen, om de Hoge Raad voor Justitie meer middelen te geven of nog om de psychiatrische instelling die de opname van de jongeman weigerde aan te klagen. Ondertussen blijft iedereen op post en wordt niet eens de vraag gesteld hoe de samenleving moet omgaan met mensen die psychiatrische problemen hebben en daar nergens mee terecht kunnen. De Antwerpse burgemeester De Wever verdedigt de dodende agenten: "Deze agenten hebben voor het overige een uitstekende staat van dienst en de voorbije jaren is er geen enkel incident meer geweest." Oef, die agenten hebben de afgelopen drie jaar niemand anders gedood. Wat een geruststelling! Als ze nu maar niet met een regenboog t-shirt op het werk verschijnen, want dan zouden ze wel gesanctioneerd worden.

De willekeur zit ingebakken in dit systeem en wordt ook versterkt door methoden als de GAS-boetes. Momenteel is er op de sociale media ophef rond het feit dat een van de bedrijvigste sanctionerende ambtenaren niet alleen GAS-ambtenaar is geweest, maar intussen ook de spil van een juridisch adviesbureau dat diensten aanbiedt zoals het opstellen van een verdediging na een GAS-boete. Zelfs indien de betrokkene sinds kort niet meer actief is als GAS-ambtenaar doet het toch vragen opwerpen. Het voormalige hoofd van de dienst Openbare Orde (dat de GAS-boetes omvat) schreef zelf mee aan de politiereglementen die ze nadien zelf toepaste en waarbij ze zelf het verweer van wie een GAS-boete betwiste kon behandelen. Veel scheiding der machten komt er niet bij kijken. En nu gebruikt de betrokkene haar ‘expertise’ om zowel gemeenten bij te staan bij het opmaken van GAS-reglementen als wie het slachtoffer werd van de GAS-boetes die ze zelf mee in politiereglementen heeft geschreven.

Het gaat niet om individuele uitspattingen of rotte appels, maar om een systeem dat willekeurige repressie voor de armste lagen van de bevolking koppelt aan vriendendienstjes en privileges voor de elite. Wie op het Astridplein een blikje bier opent, loopt meer risico op een veroordeling (via een GAS-boete) dan wie miljoenen fraudeert, processen-verbaal vervalst of een jongeman de dood instuurt. Daar bestaat een woord voor: klassenjustitie.

Op het ogenblik van schrijven zit Michèle Martin nog steeds in de gevangenis, maar staat ze op het punt om vrijgelaten te worden. Tenzij er nog een onverwachte juridische wending komt. De mogelijkheid van de vrijlating van Martin zorgde voor een schok in België. Het drama dat het land 16 jaar geleden op haar grondvesten deed daveren, is immers nog niet vergeten.

Artikel door Jean L.

In 1996 leidde de tragedie van de vermiste en vermoorde meisjes en het gebrekkige onderzoek naar de daders tot heel wat vragen over het functioneren van gerecht en politie. Er was een enorme woede onder de bevolking die massaal op straat kwam. Toen de arbeidersbeweging in actie kwam, stond het hele land in rep en roer. De beweging werd gestopt door een mengeling van recuperatie en repressie met onder meer een reeks vage beloftes van hervormingen na de Witte Mars van oktober 1996. (zie ons dossier hierover: 15 jaar na de Witte Beweging. Dit systeem is rot… tot op het bot!).

Wat blijft er vandaag nog over van die beloftes? Er was een mislukte politiehervorming en justitie wordt nog steeds gekenmerkt door tal van problemen en schandalen. Er werd veel gesproken over de rechten van slachtoffers en er werden justitiehuizen gebouwd. Maar meer gebeurde er niet.

De vrijlating van Martin heeft de herinneringen aan de discussies uit 1996 nieuw leven ingeblazen. Die discussies waren gebaseerd op een algemene malaise bij justitie: achterstand, gebrek aan menselijke en materiële middelen op alle vlakken, overbevolkte gevangenissen, steeds meer moeilijkheden voor de zwaksten om zich voor een rechtbank te verdedigen,… Deze elementen zijn niet verdwenen. Recent nog was er een betoging van pro deo advocaten die klaagden over de gebrekkige werking van het pro deo stelsel. Er waren bovendien schandalen rond de mogelijke banden tussen het gerechtelijk apparaat en de top van de politiek en/of het patronaat. De witteboordcriminelen en grote fraudeurs kunnen steeds opnieuw een vervolging vermijden, tegenwoordig kunnen ze een vervolging zelfs afkopen. De gewone werkmens heeft ondertussen amper mogelijkheden om te protesteren tegen pakweg een parkeerboete. Het is geen toeval dat uit een peiling in 2010 bleek dat slechts 6 op de 10 Belgen vertrouwen heeft in het gerecht.

Het is normaal dat het zieke gerechtelijke systeem leidt tot een gevoel van onrechtvaardigheid onder de bevolking. Maar waarover gaat het vandaag? Dat Michèle Martin kan vrijkomen (met een vorm van toezicht) zal niemand goed vinden. Als hetzelfde binnen enkele jaren met Marc Dutroux gebeurt, zal dat nog minder het geval zijn.

Maar wat stellen de betogers tegen de vrijlating van Michèle Martin voor? Dat er een uitzonderingswet komt die ongetwijfeld met terugwerkende kracht wordt ingevoerd? Dat is niet zonder gevaar. Als er vandaag een wet met terugwerkende kracht kan gestemd worden voor specifieke gevallen, waarom zou dit vervolgens ook niet in andere gevallen gebeuren? Iedereen tegen wie de machthebbers zich richten, kunnen er het slachtoffer van worden. En het is niet dat we paranoïde zijn. Sinds 11 september 2001 is wereldwijd een heel juridisch arsenaal uitgebouwd dat ook wordt ingezet tegen sociale en syndicale bewegingen.

Tegenover de ‘hogere belangen’ van de staat of de werkgevers, leggen de rechtbanken een grotere voorzichtigheid aan de dag. Justitie mag dan ziek zijn, het blijft een klassenjustitie. Tegen die achtergrond uitzonderingsmaatregelen aanvaarden, zelfs indien het om verschrikkelijke misdadigers als Michèle Martin of Marc Dutroux gaat, betekent dat het establishment over een nieuw wapen beschikt dat vervolgens ook tegen anderen kan ingezet worden.

De discussie over het afschaffen van de mogelijkheid tot vervroegde vrijlating wordt regelmatig naar voor gebracht door de rechterzijde, terwijl die perfect weet dat de afschaffing pure waanzin zou zijn. Het zou iedere herintegratie in de samenleving onmogelijk maken en leiden tot een spectaculaire toename van het aantal tijdbommen in gevangenissen die nu al overbevolkt zijn. Anderzijds is het wel duidelijk dat er een enorm gebrek aan middelen is om gevangenen die voorwaardelijk vrij komen op te volgen, onder meer bij het begeleiden van risicovolle personen.

Dat gezegd zijnde, moeten we ook antwoorden op de vraag hoe we onze kinderen het beste kunnen beschermen? De gevaren komen niet louter van enkele monsterlijke figuren, de grote meerderheid van misbruik vindt plaats binnen de familie. Er is nood aan infrastructuur om slachtoffers een veilige omgeving aan te bieden zodat ze misbruik kunnen ontvluchten. Vandaag is dat een utopie. Er wordt integendeel net bespaard op onderwijs, kinderopvang of buitenschoolse begeleiding. Dat maakt het moeilijker om op tijd misbruik op te merken en te stoppen. Alleszins heeft geen enkele repressieve maatregel ooit een drama voorkomen. Met meer bescherming en preventie is dat wel mogelijk.

Justitie zal meer nodig hebben dan een oppervlakkige hervorming om tot meer gerechtigheid te komen. Een echt democratisch gerechtelijk systeem moet verantwoording aan de bevolking afleggen en de bevolking beschermen. Daartoe moeten de rechters verkozen worden door de bevolking en ook steeds afzetbaar zijn. Hierdoor is een zekere controle op de beslissingen mogelijk en is het mogelijk om een rechtvaardige behandeling af te dwingen. Een dergelijke vorm van justitie zal er niet komen onder het kapitalisme. We zullen moeten opkomen voor een socialistisch systeem waarin sociale dienstverlening en preventie ervoor zorgen dat repressie steeds meer overbodig wordt.

En ondertussen komen we uiteraard op voor meer middelen voor hulp en bijstand van slachtoffers, bemiddeling, herintegratie en opvolging van gedetineerden,…

Met de zogenaamde Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) wordt overlast aangepakt. Dat gebeurt stelselmatig op een willekeurige basis die juridisch betwistbaar is. Daarover zijn zowat alle experts het eens. Maar ondertussen krijgt iemand die op het foute ogenblik op een foute zitbank in Antwerpen zit een ‘overlastboete’ van 125 euro. Een gewapende groep neonazi’s die in 2006 met veel heisa werd opgepakt, onder meer in legerkazernes, zal mogelijk vrijuit gaan door verjaring. Resultaat: vermeend ‘rondhanggedrag’ leidt wel tot een boete, gewapend geweld niet.

Geert Cool

De Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) liggen terecht onder vuur. Dit is een methode waarmee de gemeenten op willekeurige basis eigen regels kunnen opleggen en afdwingen. Het is de gemeente die de regels opstelt alsook de vervolging organiseert. Argumenten als de ‘scheiding der machten’ worden onder tafel geveegd met het argument dat de sanctionerende ambtenaren goed opgeleid zijn.

Nu de gemeentelijke financiën onder druk staan als gevolg van het fiasco met de Gemeentelijke Holding en de dalende inkomsten als gevolg van de crisis, worden andere inkomstenbronnen gezocht. Energiedistributie is daar een van, een aanzienlijk deel van onze stijgende energiefacturen is toe te schrijven aan de stijgende prijzen voor distributie waarbij dit geld deels terug vloeit naar de gemeenten. Het is kortom een extra belasting die op indirecte wijze wordt opgelegd. Er zijn nog andere methoden met gelijkaardige extra belastingen, onder meer op parkeren dat stilaan onbetaalbaar wordt in de grote steden. Ook de GAS-boetes kunnen in dit kader worden gezien. In Antwerpen stelt het bestuur dat de GAS-boetes nog niets opbrengen omdat het afdwingen ervan meer kost dan wat het opbrengt. Maar intussen zijn de mechanismen wel in werking gesteld om binnenkort tot een winstgevende operatie te kunnen komen.

Met de GAS-boetes zijn er in alle gemeenten verschillende regels. In Brussel betekent dit dat de 19 gemeenten verschillend kunnen reageren op pakweg spuwen op straat of op ‘rondhanggedrag’. Wie op een bankje gaat zitten in Brussel, kan best eerst nagaan in welke gemeente dat bankje staat en vanaf hoeveel omstaanders er sprake is van ‘rondhanggedrag’. Er is een spectaculaire toename van het aantal GAS-boetes: vorig jaar was er in Gent een toename met 22%, in Antwerpen komen ze al aan 21.508 inbreuken.

Deze regelgeving botst op kritiek, onder meer vrederechter op rust Jan Nolf uitte kritiek in een opiniestuk in De Standaard. De willekeur en de juridisch dubieuze wijze waarop de boetes worden opgelegd, leiden tot kritische vragen. Maar omdat het doorgaans om relatief kleine bedragen gaat, komt het zelden tot een gerechtelijke procedure. De gerechtskosten dreigen dan immers groter te zijn dan de boete…

Uiteraard moet overlast aangepakt worden. Dat zou nog het beste kunnen door ervoor te zorgen dat iedereen werk en een degelijk inkomen heeft en dat de gemeentelijke diensten voldoende uitgebouwd zijn om de netheid te verzekeren. Vandaag wordt zogenaamde ‘kleine overlast’ wel aangepakt terwijl ‘grote overlast’ zonder problemen kan.

Dat werd opnieuw duidelijk in het proces tegen de militanten van BBET (Bloed, Bodem, Eer en Trouw). Ter herinnering: in 2006 werden 17 militanten van deze neonazistische organisatie die deel uitmaakte van Blood&Honour opgepakt. Dat gebeurde onder meer in legerkazernes zoals in Leopoldsburg (Lees meer hierover). Bij de opgepakte militanten werden verboden wapens gevonden. Een van de neonazi’s wordt tevens vervolgd wegens bezit en handel in anabolica. Deze week oordeelde de correctionele rechtbank van Dendermonde dat er pas een uitspraak in de zaak van racisme, negationisme, wapenhandel en terrorisme komt nadat het Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld over de rol van het federaal parket in de zaak. Een van de advocaten van de verdachten, van het kantoor van de gekende advocaat Jef Vermassen, rekende alvast uit dat verjaring hierdoor een reële mogelijkheid wordt.

In een geval van zware criminaliteit kan een procedurediscussie over de bevoegdheid van het federaal parket leiden tot verjaring waardoor de beklaagden vrijuit gaan. Moesten de gewapende neonazi’s bij het plannen van aanslagen op een verkeerde zitbank in Antwerpen hebben gezeten, dan maakten ze meer kans op een overlastboete wegens rondhanggedrag dan op een boete wegens racisme en terrorisme. Blijkbaar komt het er bij overlast op aan om dit meteen op een zo groot mogelijke schaal te doen.

Nog zo’n voorbeeld inzake willekeur. De verantwoordelijke uitgever van de affiches van Blokbuster werd in 2011 veroordeeld tot de betaling van een reeks overlastboetes, voor de rechtbank terug gebracht tot een bedrag van 200 euro. Dit gebeurde op basis van de GAS-regels (Meer hierover). Op hetzelfde ogenblik werd de extreemrechtse groep Voorpost vervolgd wegens wildplakken waarbij er wel bijzonder wild tewerk was gegaan en brugpijlers, aanplakborden voor campagnes rond verkeersveiligheid,… hadden aangepakt. Resultaat: het komt tot een strafrechtelijke vervolging waardoor Voorpost wordt vrijgepleit. In het strafrecht is er immers geen ‘objectieve aansprakelijkheid’ waardoor een verantwoordelijke uitgever van een affiche niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor daden die niet door hem/haar zijn gepleegd. De GAS-regels voorzien dergelijke objectieve aansprakelijkheid wel. Welke les kunnen kandidaat-wildplakkers hieruit trekken? Als ze affiches illegaal aanbrengen, kunnen ze het beste meteen wat overheidseigendommen vernielen zodat hun daden ‘ernstig’ genoeg zijn om onder het strafrecht te vallen.

Wij pleiten uiteraard niet voor het begaan van strafrechtelijke misdrijven en evenmin voor het toelaten van overlast. Wel verzetten we ons tegen een systeem dat willekeur in de hand werkt, terwijl grote criminelen vrijuit gaan. Dat is overigens niet alleen het geval bij ‘overlast’, alle grote fraudezaken van de afgelopen jaren liepen op een sisser uit en nu dreigt hetzelfde te gebeuren met de Antwerpse diamantfraude. Waag het niet om geen parkeer geld te betalen of je moet gegarandeerd een boete ophoesten, maar wie voor miljarden fraudeert in de diamantsector gaat vrijuit. Klassenjustitie is dat. Met de GAS-regels wordt daar een dimensie aan toegevoegd: voortaan kan de gewone bevolking ook op willekeurige wijze voor zowat alles vervolgd worden.

Het onderzoek naar de megafraude in de Antwerpse diamantsector stevent af op een mislukking. Er werd een huiszoeking gehouden bij het parket. Nadien bleek dat een 40-tal magistraten in december nog een omstreden bezoek brachten aan de luxueuze Jaïn-tempel in Wilrijk, een tempel gebouwd met diamantgeld uit de Indische gemeenschap. Terwijl de diamantfraudeurs wellicht aan een veroordeling zullen ontsnappen, is dat niet het geval voor de zogenaamde ‘Muffinman’.

‘Muffinman’ De Geynst ging in containers bij de supermarkt op zoek naar voedsel dat volgens de verpakking vervallen was maar in werkelijkheid nog best te consumeren valt. In het onderzoek naar de ‘misdrijven’ van Muffinman was er geen bezoek van topmagistraten aan een container van een supermarkt om van dichterbij kennis te maken met de daar aanwezige muffins en andere voedselproducten. Dat zou natuurlijk niet strekken met de waardigheid van de magistraten. Een bezoek aan een grootse tempel gevolgd door een maaltijd aangeboden door het Antwerp World Diamand Center daarentegen, dat was een geval van “teambuilding” en geen dergelijke activiteiten ondernemen zou getuigen van “wereldvreemdheid”.

Het Jaïnisme is een kleine Indische religie waarbij de aanhangers strikt vegetarisch leven en zoveel mogelijk respect voor het leven proberen te hebben. De religie telt heel wat aanhangers onder toplagen van de bevolking in rijkere deelstaten zoals Gujarat, waar de Indische diamantsector is geconcentreerd. Onder de Antwerpse diamantairs van Indische afkomst is het de voornaamste religie. De combinatie van diamanthandel en religie vormde de basis voor de financiering van de bouw van de grootste Jaïn-tempel buiten India.

Op een ogenblik dat een onderzoek wordt gevoerd naar een miljoenenfraude (voor een bedrag van maar liefst 700 miljoen euro!) in de diamantsector is het vreemd dat een groep topmagistraten een bezoek brengt aan de diamantsector en daar gebruik maakt van een gratis aangeboden maaltijd. Destijds volstond een bord spaghetti om onderzoeksrechter Connerotte van de zaak-Dutroux te halen. De Antwerpse magistraten gingen verder: zij namen niet op individuele basis maar als groep deel aan het etentje aangeboden door de diamantsector en ze moesten evenmin betalen voor hun veganistische maaltijd. De magistraten verdedigen zich met de stelling dat de maaltijd door de tempel werd aangeboden en niet door de diamantsector zelf. Alsof er zonder diamantsector sprake zou zijn van de tempel…

Rechtbankvoorzitter Mahieu verklaarde: “Mogen wij het parlement nog gaan bezoeken en de voorzitter de hand drukken of gaat dat ook te ver? En als aartsbisschop Léonard ons uitnodigt, moet ik dan ook weigeren met al dat misbruik in de kerk?”. De gekozen voorbeelden zeggen voldoende. De magistraten denken er niet aan om een bezoek te brengen aan de Antwerpse daklozen, de containerduikers of de bewoners van vochtige en onbewoonbare kleine huisjes en appartementen. Neen, zij begeven zich in de kringen van de top en ontmoeten diamantairs, parlementsvoorzitters en aartsbisschoppen. Dat niet doen, zou volgens hen “wereldvreemd” zijn. Bijna zo wereldvreemd als de meerderheid van de bevolking?

De Antwerpse diamantsector komt met veel weg. Het onderzoek werd enige tijd tegen gehouden met allerhande procedures. Er kwam openlijk politieke steun voor de fraudeurs, onder meer van de diamantschepen Van Campenhout (N-VA) die stelde dat de fraudezaak in de media wordt opgeklopt. Vervolgens kwam er een vreemde huiszoeking bij een parketmagistraat en dit op vraag van het parket-generaal omdat de datum op een PV niet zou kloppen. Kortom, de basis wordt gelegd voor een aanslepende procedureslag waarbij de fraudeurs wellicht niet eens zullen veroordeeld worden. Dat gebeurde eerder ook met de miljoenenfraude van boer ‘De Clerck’ en KBLux. Toen ging het telkens om een fraude van zowat 400 miljoen euro.

Heel anders is het Muffinman vergaan. Een pakje muffins die de vervaldatum hebben overschreden uit de container van een supermarkt halen, leidt in dit land sneller tot een veroordeling dan een miljoenenfraude in de diamantsector. Muffinman kreeg in zijn container geen bezoek van magistraten. Er kwam geen politieke steun vanwege een lokale N-VA-schepen of vanwege andere toppolitici. Het onderzoek naar het misdrijf van Muffinman werd niet het voorwerp van huiszoekingen binnen de gerechtelijke top. Neen, hij werd gewoon veroordeeld.

Wie kan nog ontkennen dat er sprake is van klassenjustitie als miljoenenfraude wel kan en een vervallen verpakking uit een container halen niet?

Lees ook:

• 15 jaar na de Witte Beweging. Dit systeem is rot… tot op het bot! (15.10.2011)
• Klassenjustitie: 400 miljoen euro frauderen en daar een schadevergoeding voor krijgen… (30.9.2011)
• 700 miljoen euro fraude bij Antwerpse diamant (8.9.2011)

De marginale neo-nazi’s van de N-SA (Nationaal-Solidaristisch Alternatief) hebben aandacht nodig en dachten dat het daartoe nuttig was om een televisieploeg uit te nodigen. Koppen ging daar graag op in en hield zich aan de door de N-SA opgelegde regels en filmde slechts twee nummers. Veel nieuws bracht de reportage niet, maar de beelden van neo-nazi’s blijven schokken.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

De reportage van Koppen kan je hier online bekijken.
[/box]

N-SA is een marginale organisatie met enkele tientallen radicalen die zich baseren op de tradities van het fascisme en het nazisme. Verschillende voormalige en actuele VB’ers zijn actief bij de groepering. Zo is het VB-gemeenteraadslid Jan De Beule uit Hamme actief bij de N-SA. De “leider” van de N-SA, de Oostendenaar Eddy Hermy, was jarenlang actief bij de VMO en het VB tot hij daar tot twee maal toe aan de deur werd gezet.

Op de bijeenkomst in de rand van Brugge waren er maximaal een 100-tal aanwezigen uit verschillende Europese landen. Met optredens van neo-nazi groepen als Brigade M en het Italiaanse Ultima Frontiera (waarvan de zanger in Koppen trots zijn swastika-tattoo laat zien), werd de zaal blijkbaar gevuld door een paar tiental Belgische neo-nazi’s aangevuld met enkele muzikanten. De bijeenkomst werd overigens niet alleen georganiseerd door N-SA maar ook door het Franstalige Nation dat al evenzeer wordt geleid door een oud-VMO’er (Hervé Van Laethem). Er was ook ondersteuning door Euro-Rus.

De beslissing van de N-SA om de televisie uit te nodigen, was vooral een wanhoopsdaad. Eddy Hermy heeft aandacht nodig. Het lukt het al decennialang niet om een geloofwaardige rechtse kracht op te zetten. Zijn autoritaire aanpak botst steeds opnieuw met anderen en marginaliseert zijn opeenvolgende initiatieven steeds opnieuw. Ook nu zullen velen het bizar hebben gevonden dat een “jeugdcongres” wordt geopend door een 60-jarige brulaap die weinig overtuigend over komt. En het aantal aanwezigen was na enkele jaren activiteit ook al niet overweldigend. Zal de televisie-aandacht nieuwe recruten opleveren? We betwijfelen het, in de reportage werd duidelijk dat het om een marginale groep neo-nazi’s gaat die bovendien geen inhoudelijke boodschap hebben.

Om het “congres” wat in te vullen, werd een gekende Duitse neo-nazi uitgenodigd. Alex Reitz staat bekend voor zijn nazistische opvattingen, de man noemt zichzelf ook onomwonden een “nationaal-socialist” en roept op tot het vrijwaren van het blanke ras. Reitz probeerde vroeger ook om fysiek op zijn “Führer” te lijken, op de foto hiernaast zie je hem links naast een kopstuk van de partij Pro Köln (waarmee het Vlaams Belang overigens bijzonder goede relaties mee onderhoudt). Ook Reitz mocht op het N-SA “congres” enkele woorden komen schreeuwen.

N-SA beweert een “anti-kapitalistische” organisatie te vormen. Dat is nonsens, het is een fascistische groepering die het geweld niet schuwt en al haar aandacht richt tegen wie een ander kleurtje heeft of een andere mening. Bij een fysieke aanval op een bijeenkomst van de Actief Linkse Studenten in Antwerpen een week geleden waren er diverse militanten van de N-SA betrokken. De retoriek op het “jeugdcongres” kan samengevat worden als: “weg met alle niet-blanken en ook de joden”.

De belangrijkste vraag na deze reportage is natuurlijk wat nu zal gebeuren. Er werd aangekondigd dat vanuit Brugge een onderzoek zou worden gevoerd. Daar hebben wij totaal geen vertrouwen in. De Brugse procureur Berkvens heeft een traditie van laks optreden tegen neo-nazi’s. Toen wij met de Blokbusters midden jaren 1990 fysiek onder vuur werden genomen door neo-nazi’s werd niet opgetreden omdat dit geen prioriteit was. Het kwam tot een bomaanslag van een neo-nazi (op zichzelf) waarop Berkvens in een eerste reactie doodleuk verklaarde dat de daders mogelijk in kringen van Blokbuster moesten worden gezocht. Toen enkele jaren geleden neo-nazi’s vanuit hun stamkroeg De Kastelein (dat overigens nog steeds open is maar een andere naam heeft aangenomen) een kleurling in coma sloegen, werd evenmin doortastend opgetreden en stelde Berkvens in Humo dat er amper gevaar uitgaat van groepen als Blood&Honour (waarvan verschillende kopstukken betrokken waren bij de aanslag!). Waarom zou nu plots wel opgetreden worden? Wij verwachten dat het opnieuw bij woorden zal blijven.

Het is belangrijk dat bekend wordt hoe ons land als centrale verzamelplaats voor neo-nazi’s uit heel Europa dienst doet. Wat in andere landen niet kan, is hier wel toegelaten. Neo-nazi’s kunnen vrij bijeenkomen, er zijn zelfs herdenkingen van Adolf Hitler op diens verjaardag. Het is belangrijk om dat bekend te maken en de noodzaak van anti-fascistisch verzet naar voor te brengen. We moeten ons organiseren om te vermijden dat de neo-nazi’s hun gewelddadige politiek op straat gaan voeren door andersdenkenden en migranten fysiek aan te pakken.

Verklaring van het Anti-Fascistisch Front naar aanleiding van de reportage op Koppen

Deze verklaring verscheen op de blog van het AFF en werd als persbericht rondgestuurd

De Koppen-reportage over het jeugdcongres en ‘Rock tegen het kapitalisme’-concert van het Nieuw-Solidaristisch Alternatief (N-SA) vorige zaterdag in Oostkamp bracht heel wat in beweging, enkel al met de trailer die het programma aankondigde. Procureur des Konings Jean-Marie Berckvens kondigde aan de Koppen-uitzending aandachtig te bekijken en een vooronderzoek over de N-SA-bijeenkomst op te starten. Minister van Justitie Stefaan De Clerck en minister van Binnenlandse zaken Annemie Turtelboom kondigen een wetswijziging aan die de burgemeesters meer mogelijkheden moet geven dit soort bijeenkomsten preventief te verbieden, zij het dat de burgemeesters daarmee nog niet alles zomaar kunnen verbieden. Bij het Anti-Fascistisch Front (AFF) zucht men. Het probleem is minder dat er nieuwe wetgeving nodig is, dan dat verzuimd wordt de huidige wettelijke mogelijkheden effectief te gebruiken.

Met de Koppen-reportage geraakte ruim bekend dat er zaterdag een bijeenkomst van “een honderdtal extreemrechtse jongeren uit heel Europa” plaatsvond, waar geluisterd werd naar “concerten en toespraken, waarin openlijk nazi-sympathieën geuit werden”. Het Belga-bericht hierover zegt verder: “De politie van Oostkamp reed af en toe langs de zaal, maar greep niet in. De burgemeester van Oostkamp zegt dat hij niets kon doen om de bijeenkomst tegen te houden. Die vond plaats in een privézaal en er waren alleen genodigden welkom.” De Oostkampse burgemeester Luc Vanparys (CD&V) maakt zich er gemakkelijk vanaf. Zoals gisteren hier al gemeld heeft het Anti-Fascistisch Front (AFF) burgemeester Vanparys daags voor het jeugdcongres en concert ingelicht over de aangekondigde sprekers (Eddy Hermy, Hervé Van Laethem, Axel Reitz) en groepen (van nationalistische tot neonazistische muziek). Het AFF wees de burgemeester ook op een artikel op deze website met de zeven mogelijkheden waarover de burgemeesters, politie, parket en anderen beschikken om in te grijpen tegen dergelijke bijeenkomsten.

Dat de bijeenkomst plaatsvond in een privézaal is geen reden om niet te kunnen optreden, zoals professor mediarecht – jurist Leo Neels reeds zei naar aanleiding van de Koppen-reportage over het Blood and Honour-concert in Bellegem (Kortrijk) op 19 april 2008. Dat “alleen genodigden welkom” waren, is ook relatief. Op de website van het Nieuw-Solidaristisch Alternatief (N-SA) is ruime publiciteit gegeven aan de bijeenkomst, en op het Stormfront-forum is uitdrukkelijk medegedeeld dat alle leeftijden, niet enkel jongeren, welkom waren op het jeugdcongres en concert zaterdagavond. De politie had kunnen overgaan tot administratieve aanhoudingen op de openbare weg wanneer er zoals de wet zegt “redelijke gronden zijn dat iemand voorbereidingen treft om een misdrijf te plegen dat de openbare rust ernstig in gevaar brengt”. En racisme, discriminatie en negationisme zijn misdrijven die te verwachten waren gezien het repertoire van de aangekondigde muziekgroepen en het curriculum vitae van de aangekondigde sprekers. Men had ook alle concertgangers kunnen identificeren en ondervragen onmiddellijk na het concert. Enzovoort, enzoverder. Mogelijkheden genoeg in plaats van, zoals het Brugse parket nu zou doen, achteraf te proberen de zaak te reconstrueren. Als iedereen weer uitgezwermd is.

Het Anti-Fascistisch Front (AFF) dringt er voor de zoveelste keer bij de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie op aan om de burgemeesters, politie en parket beter voor te bereiden op bijeenkomsten zoals die van zaterdagavond. Het probleem is minder dat er nieuwe wetgeving nodig is, dan dat verzuimd wordt de huidige wettelijke mogelijkheden effectief te gebruiken. De Koppen-reportage deed sommigen wakker schieten. Goed zo. Maar de reportage had als nadeel dat enkel gefilmd kon worden wat het N-SA toeliet te filmen. Reportagemaker Thomas Vanden Bossche erkent dit. Het is nu wachten op de reportage die EenVandaag maakte. Volgens een Nederlandse bron hebben we met de Koppen-reportage nog niet het strafste gezien van de bijeenkomst in Oostkamp.

Velen waren geschokt door de tragische gebeurtenissen van vrijdag in Dendermonde. De moord op jonge kinderen en begeleiders in een crèche, is onbegrijpelijk. De gruwel raakte velen omdat het zo concreet was: ouders dachten meteen aan hun kinderen. Ook wij zijn geschokt en betuigen ons medeleven met de familieleden en kennissen van de slachtoffers.

Er kwamen veel reacties van onbegrip waarin de vraag werd gesteld hoe iemand zo ziek kan zijn dat hij onschuldige kinderen koelbloedig afmaakt. Dezelfde vraag dook nauwelijks enkele jaren geleden op toen Hans Van Themssche tekeer ging in Antwerpen en daarbij de kleine Luna en haar oppas vermoordde.

Het lijkt alsof er een toename is van het aantal incidenten en gevallen van onbegrijpelijke en zinloze gewelddaden waarbij onder meer kinderen het slachtoffer worden. In verschillende kranten wordt bovendien voorspeld dat er een verdere toename van dit soort incidenten zal zijn.

Zinloos geweld is een uitdrukking van een vervreemding van de samenleving. Uit iedere omschrijving van het leven van de Dendermondse dader blijkt dat deze totaal los leek te staan van de samenleving, geen sociaal contact had en volkomen geïsoleerd door het leven ging. Het is dat isolement dat leidt tot elementen van wat enkel als barbarij kan worden omschreven.

Tegen de achtergrond van een diepe economische crisis met massale afdankingen als gevolg, zullen we een verdere toename krijgen van het aantal mensen die op geen enkel sociaal weefsel kunnen steunen. De nadruk op het individuele doet het sociale wijken. Wij aanvaarden dat niet en gaan in verzet tegen een systeem dat niet in staat is om iedereen een plaats in de samenleving aan te bieden.

Bij het Vlaams Belang zijn er in Limburg blijkbaar wel meer sympathisanten van de hardere neo-nazistische lijn. De Hasseltse NSV-voorzitter Van Roy kwam eerder al in opspraak omdat hij zich op het internet voor een harde fascistische vuist uitsprak. Nu blijkt er in Bree een organisator van de Blood&Honour concerten op de lijst van het VB te hebben gestaan. De ouders van de betrokkene vinden dat alvast verschrikkelijk.

Nadat er op korte tijd tientallen neo-naziconcerten ongestoord plaatsvonden, telkens met het excuus dat er niet kon worden opgetreden, bleek nu dat er toch een onderzoek was gestart. Op basis van videobeelden die undercover werden gedraaid, stelde het parket vast dat er inbreuken waren op de racismewetgeving. Dat ze daartoe deze videobeelden nodig hadden, is nogal bizar. In ieder geval was dat blijkbaar wel de aanzet om dan toch eens een kijkje te gaan nemen op enkele van de vele neo-naziconcerten in ons land. Afgelopen weekend nog was er zo’n concert in Diksmuide. Ook daar werden volgens ooggetuigen kreten als “Heil Hitler” geroepen. De politie had undercover agenten ter plaatse die verschillende inbreuken op de anti-racismewetgeving vaststelden. Er werden naziliederen gezongen en sommigen brachten de Hitlergroet.

Nu werden drie kopstukken van Blood&Honour even opgepakt. Weinig verrassend bleek dat één van hen in 2006 nog was opgekomen voor de gemeenteraadsverkiezingen. In Bree stond Kristof Vanholen op de 8ste plaats van de VB-lijst. De nu 28-jarige neo-nazi woont inmiddels in Bocholt. Dat een VB’er naziliederen zingt, is op zich geen probleem voor die partij. Als we de schrijfsels van ex-VB’er Jurgen Verstrepen mogen geloven, aarzelen sommige parlementsleden en kopstukken van die partij (hij noemde evenwel geen namen) niet om ook al eens een naziliedje uit volle borst mee te zingen.

Het organiseren van concerten van Blood&Honour is voor het VB echter een stap te ver. Of was het toch de media-aandacht rond het feit dat Vanholen op een VB-lijst had gestaan die de doorslag gaf? In ieder geval kondigde VB-voorzitter Valkeniers aan dat de organisatoren van Blood&Honour uit de partij zouden worden gezet. Was de partij eerder niet op de hoogte van de neo-nazistische opvattingen van onder meer Vanholen? Het zou ons verbazen dat er geen politieke discussies werden gevoerd met kandidaten voor de partij bij de verkiezingen. Maar natuurlijk is het voor Valkeniers en co vervelend dat het Vlaams Belang eens te meer wordt geassocieerd met neo-nazi’s.

De ouders van Vanholen distantieerden zich uitdrukkelijk van de politieke opvattingen van hun zoon. Zijn moeder stelde in De Standaard: “Mijn vader keert zich om in zijn graf. Zijn broer is in een concentratiekamp overleden.”

Vanholen, alias Valhalla op internetfora, had de tent op camping IJzerhoeve in Diksmuide afgehuurd onder het mom van een Keltische bruiloft, terwijl het in werkelijkheid ging om een concert van Blood&Honour. Daarnaast werd ook Chris Moorkens uit Merksem opgepakt. Moorkens werd eerder al veroordeeld, onder meer wegens racistisch geweld.

Moorkens was goed bevriend met Jürgen Goris, een rechtse skinhead die in 2002 in OLV-Waver twee jongeren doodschoot en daar recent voor werd veroordeeld. Op het proces van Goris was Moorkens één van de getuigen. Moorkens werd zelf ook meermaals veroordeeld wegens geweld. Zo raakte Moorkens in 2005 slaags met enkele jongeren in Malle omdat hij er met enkele vrienden meende aangesproken te worden op zijn Keltisch kruis. “Zij hadden problemen met ons kruisje en met onze kortgeschoren koppen”, verklaarde Moorkens toen aan de rechter als reden voor het gevecht. Moorkens zou één van de centrale kopstukken van Blood&Honour in ons land zijn.

Zijn buren zullen het wellicht niet leuk vinden dat Moorkens niet werd vastgehouden. De neo-nazi zorgt immers voor heel wat overlast in zijn buurt. In lokale kranten verklaarden buren dat het er een komen en gaan was van “kaalkoppen vol tatoeages” en dat er heel wat lawaaihinder is, “Als zijn vechthonden de hele buurt niet bijeenblaffen, is het zijn muziek. Alhoewel, muziek.”

De derde neo-nazi die werd opgepakt, was de organisator van een eerder concert van Blood&Honour in Bellegem. Ook hij was een vaste stamgast van het skinheadcafé De Kastelein in Brugge.

Zal dit gerechtelijk optreden volstaan om de neo-nazi’s te stoppen? We vrezen van niet. Het is positief dat wordt geprobeerd om een einde te maken aan de reputatie van ons land als een vrijhaven voor neo-nazistische activiteiten. Maar dat volstaat niet in de strijd tegen neo-nazisme. We zien dat periodes van economische crisis en miserie voor een meerderheid van de bevolking openingen creëren voor extremistische groepen. Dat blijkt onder meer uit de toename van racistisch geweld in landen als Rusland. Ook bij ons is er een gevaar voor dergelijke ontwikkelingen, tenzij een alternatief wordt aangeboden waardoor geïsoleerde neo-nazi’s effectief in hun isolement blijven zitten.