Brusselse volkswijken slachtoffer van falend drugbeleid

Vorig jaar waren er in Brussel 92 schietincidenten, waarbij 9 doden en 48 gewonden vielen. De meeste incidenten hadden met drugs te maken. Na een reeks schietpartijen in Anderlecht, komt de regering met de klassieke antwoorden: een task force en meer agenten. Zal de ‘war on drugs’ die overal elders mislukt in Brussel wel slagen? En wat zou dan wel helpen?

Miljardenbusiness

De productie van drugs in Latijns-Amerika blijft toenemen. Dat is niet verwonderlijk: een boer in Colombia krijgt ongeveer 720 euro voor een kilogram cocaïne. De regering probeert boeren aan te zetten om over te schakelen op cacao, maar dat levert hen slechts 1,9 euro per kilogram op. De druk op de boeren leidt tot meer cocaïneproductie en een alarmerende ontbossing.

De grote winsten worden echter gemaakt in de distributie, zowel de groothandel als de uiteindelijke verkoop aan gebruikers. Criminoloog Steven Debbaut (VUB) merkt op: “Het is een zwarte markt waarin veel geld omgaat.” De Europese cocaïnemarkt op zich zou goed zijn voor een jaarlijkse omzet van 10,5 miljard euro. Dat biedt ruimte voor allerhande criminele organisaties die elk uit zijn op een steeds groter deel van de drugswinsten.

De top van deze organisaties beschermt zichzelf. Zo raakte eind januari bekend dat een dertigtal veroordeelde en gezochte Antwerpse drugscriminelen samen meer dan 200 eigendommen in Dubai bezitten, goed voor een waarde van ruim 250 miljoen euro. Voor het vuile werk van de handel en de bescherming van de ‘eigen’ afzetmarkten, doen ze beroep op jongeren uit de volkswijken die verleid worden door geld en status.

Dat de drugsmaffia zo gemakkelijk ‘personeel’ vindt, zegt veel over hoe ziek deze samenleving is. Het gaat vaak om jongeren die in wijken wonen waar ze niet veel meer kunnen doen dan rondhangen op pleintjes. Hun toekomstbeeld bestaat uit flexi-jobs of andere slecht betaalde jobs waarmee ze veroordeeld zijn om in dezelfde buurt te blijven wonen, of onder druk van de gentrificatie naar goedkopere wijken weg geduwd worden. Het huidige beleid zal die vervreemding enkel nog vergroten. De grootste slachtoffers van het aanhoudende geweld zijn andere bewoners van deze wijken en werkenden, zoals hulpverleners die aangevallen worden bij interventies.

Hun enige antwoord: repressie

Het enige antwoord van de traditionele politici bestaat steevast uit meer repressie, of bij gebrek aan middelen uit het aankondigen van meer repressie. Ondertussen wordt er niets gedaan aan het winstmodel van de drugssector en zorgt een asociaal beleid voor een constante toevoer van nieuw personeel voor de maffiabazen. De ‘war on drugs’ mislukt al decennialang, al van het moment dat die term voor het eerst gepopulariseerd werd door Nixon in 1971.

Daarnaast richten ze zich meestal ook tegen de gebruikers, althans tegen de gebruikers die eerder aan de rand van de samenleving staan. De problemen met drugs ontstaan doorgaans pas als er naast het druggebruik ook andere problemen aanwezig zijn. Het openen van voldoende gebruikersruimtes om gebruikers te beschermen en het decriminaliseren van drugs zouden een groot verschil maken. Preventie moet gezuiverd worden van de moraalridders. Het moet degelijke, wetenschappelijke uitleg verschaffen over drugs en jongeren mogelijkheden bieden om hun problemen op te lossen.

Investeringen in de levensvoorwaarden van de meerderheid van de bevolking, in het bijzonder in de armere volkswijken, zijn nodig. Denk aan degelijke lonen voor goede jobs, meer openbare diensten, interessante ontspanningsmogelijkheden maar ook de renovatie van oude wijken (betere huisvesting die betaalbaar moet worden, meer parken en groen …).

In een kapitalistisch systeem waar alles draait rond winsten die zowel legaal als illegaal gemaakt worden, kan de drugsmaffia zich ontwikkelen en onze wijken terroriseren. Voor verandering moeten we niet op de traditionele politiekers rekenen of op meer van hetzelfde beleid dat ze al jaren voeren. Er is een breuk nodig met het beleid dat onze gemeenschappen kapot bespaart. De enorme geldmachine van de drugshandel breken, betekent ingaan tegen heel het kapitalistische systeem.