Category: Werklozen

Met 26 miljoen werklozen is het aandeel van het Europese werklozenleger in de beroepsbevolking opgelopen tot 10,9% in februari 2013. Een jaar van besparingsbeleid heeft twee miljoen mensen extra in de rangen van dit leger geduwd. Het ziet er niet naar uit dat er spoedig beterschap zal komen.

Artikel door Loïc (Luik) uit de mei-editie van ‘De Linkse Socialist’

De kapitalistische logica wil ons laten geloven dat besparingen het enige mogelijke beleid vormen. Ondertussen moeten zelfs de meest pessimistische verwachtingen nog naar beneden herzien worden. Het wordt steeds duidelijker: besparingen werken niet. Letterlijk én figuurlijk. De gevolgen van de systeemcrisis van het kapitalisme leiden tot steeds meer bedrijfssluitingen en afdankingen. In 2012 gingen in ons land meer dan 30 bedrijven per dag dicht, het aantal faillissementen liep op tot 10.587. Met dergelijke cijfers zou je toch verwachten dat algemeen erkend wordt dat het beleid faalt.

Maar dat gebeurt niet. We blijven rondjes draaien in een vicieuze besparingscirkel die onze levensstandaard steeds verder naar beneden drukt. De massale afdankingen volgen elkaar op, de banken raken niet uit de problemen, de sociale verworvenheden worden verder afgebouwd. Een volledige afbraak is het enige dat de gevestigde politici voorstellen.

Sociale problemen en miserie bieden voor kapitalisten ook kansen. Marx omschreef de werklozen als het “reserveleger van het kapitaal”. Het feit dat zoveel beschikbare arbeid verloren gaat, wordt aangegrepen om de lonen verder naar beneden te halen en de werkenden via flexibiliteit harder met elkaar te laten concurreren voor de schaarse jobs.

De politieke leiders beweren dat de inspanningen nodig zijn in het belang van de toekomstige generaties. Maar hoe zullen de jongeren die vandaag tot een verloren generatie worden herschapen daar voordeel uit halen? Zullen deze jongeren een betere toekomst hebben door het verdwijnen van de sociale verworvenheden die door onze grootouders zijn afgedwongen? Sociale zekerheid, werkzekerheid, toegankelijk onderwijs, betaalbare huisvesting,… Het wordt allemaal met de grond gelijk gemaakt.

Jongeren verliezen iedere kans op een degelijke toekomst en zullen er slechter aan toe zijn dan hun ouders. In de hardst getroffen landen blijft de jongerenwerkloosheid maar toenemen, in Spanje zitten we al aan 55,7% en in Griekenland aan 58,4%.

De gevolgen zijn ernaar. Het is geen toeval dat het aantal zelfmoorden sinds 2008 fors is toegenomen, onder jongeren blijft het de belangrijkste doodsoorzaak. Er zijn ook meer HIV-infecties, onder meer door besparingen op programma’s om naalden in te wisselen en op de verspreiding van voorbehoedsmiddelen. Met meer dan 1,35 miljoen Europeanen die problemen hebben verbonden met druggebruik, zal dat aantal enkel nog verder toenemen.

De crisis heeft ook gevolgen op het aantal jongeren dat elders een betere toekomst gaat zoeken. Deze migratie leidt tot nieuwe spanningen met nationalisme, racisme en een grotere concurrentie tussen werkenden in Europa.

Dat is hoe onze politieke leiders de toekomstige generaties willen beschermen. Als we ons daar niet bij willen neerleggen, zullen we de strijd moeten aangaan. Zoniet zullen we geen oplossing vinden voor de vele nefaste gevolgen van deze crisis en de bijhorende besparingsmaatregelen. Er is nood aan een alternatief op dit systeem dat geen toekomst heeft. Dat alternatief is volgens ons het socialisme. Maar dan wel echt socialisme, niet het neoliberale besparingsbeleid waar de sociaaldemocratie mee verantwoordelijk voor is. Er is nood aan een eenheid tussen werkenden en werklozen, jongeren en ouderen, om samen de productiemiddelen uit de handen van de heersende klasse te halen zodat we zelf kunnen beslissen wat en hoe we produceren in het belang van de meerderheid van de bevolking.

Op donderdag 18 april hield het ABVV in Namen een betoging tegen de ondermijning van de rechten van werklozen. Er waren ongeveer 3.000 betogers. Die kwamen vooral van enkele centrales van het ABVV zoals de bediendenbond BBTK of nog de werklozenwerking en de jongeren van de vakbond. Daarnaast waren er ook politieke militanten. Wij waren met een groep van LSP aanwezig, maar verder waren er ook PVDA, Mouvement de Gauche,… Ook opvallend was de sterke aanwezigheid van delegaties uit bedrijven die door afdankingen worden geraakt (Caterpillar, Arcelor, Eanon,…)

Verslag en foto’s door Loïc (Luik)

Het eerste doel van de betoging was om de recente aanvallen op de werklozen aan te klagen. Er is immers een versnelde ‘degressiviteit’ van de uitkeringen (vertaling: wie enige tijd werkloos is, krijgt al gauw een erg lage uitkering) en ook de wachtuitkering ligt onder vuur. Heel wat betogers wezen op hun wel erg onzekere en moeilijke levensomstandigheden. En dat op een ogenblik dat de besparingspolitici al opnieuw zoeken naar maatregelen om ons te laten betalen voor de crisis van het kapitaal. Het is niet door de miserie te organiseren, dat rijkdom zal geproduceerd worden (of toch alleszins rijkdom voor de meerderheid van de bevolking). De financiële druk duwt steeds meer mensen tot jobs met erg slechte arbeids- en loonsvoorwaarden, wat een algemene druk zet op de levensstandaard van ons allemaal.

Vandaag tellen enkel de winsten, daarvoor wordt onze toekomst opgeofferd. Een groot aantal werklozen versterkt de concurrentie tussen de werkenden in de strijd om toch maar een job te vinden. Bovendien zet de toenemende werkloosheid de publieke financiën onder druk, terwijl die er onder meer door de nationalisatie van de private bankenschulden niet zo goed voor staan.

De logica van deze regering is die van de grote bedrijven. Hiermee is een afbouw van onze levensstandaard gegarandeerd. De syndicale delegatie van het ABVV bij Arcelor stelde op de betoging terecht: “We moeten stoppen met verzoenende taal, we moeten ons allemaal samen op strijd ‘modus’ zetten.” Dat is noodzakelijk tegen de onrechtvaardigheid die eigen is aan het kapitalisme.

De propaganda van de gevestigde partijen en het patronaat wil ons laten geloven dat werklozen luieriken zijn die geen werk willen zoeken. Er zou immers werk genoeg zijn. Dat wordt als excuus gebruikt om de werklozen harder aan te pakken. Een blik op de cijfers ondermijnt dit argument. De afgelopen jaren waren er iedere maand 25.000 tot 30.000 jobaanbiedingen, terwijl het aantal werklozen oploopt tot enkele honderdduizenden. Om exact te zijn: in 2011 waren 421.823 uitkeringsgerechtigde volledig werklozen. Je hoeft geen master in de wiskunde behaald te hebben om te weten dat er niet genoeg jobs voor alle werklozen zijn.

Artikel door Ben (Charleroi) uit de septembereditie van ‘De Linkse Socialist’

De werkloosheidsgraad loopt in grotere steden op tot bijna 20%. Dat is het geval in Charleroi, Brussel, Luik, Antwerpen,… Naargelang de berekeningswijze loopt dat cijfer verder op, de graad van ondertewerkstelling (waarbij rekening wordt gehouden met werklozen die geen uitkering krijgen, onvrijwillig deeltijds werkenden en tijdelijk werklozen) bedroeg vorig jaar 19%. De situatie dreigt nog te verergeren. In Charleroi zijn er voor iedere jobaanbieding 40 werklozen. De recente sluiting van Carsid waarbij 1.000 jobs verloren gingen, zal dat niet verbeteren.

Vandaag komt werk zoeken in veel gevallen neer op het zoeken van een speld in een hooiberg. Maar in plaats van de werkloosheid aan te pakken, keert de regering zich tegen de werklozen. Op 1 november komt er een versnelde degressiviteit van de uitkeringen. Een moeilijke term om te zeggen dat werklozen voortaan nog meer op hun kin mogen kloppen. De uitkeringen zullen sneller op een bodemtarief terugvallen met 919 euro per maand voor een alleenstaande, 1.090 euro voor een gezinshoofd en 484 euro voor een samenwonende. Met dergelijke bedragen kan toch niet beweerd worden dat werklozen ‘profiteren’? Het volstaat amper om het hoofd boven water te houden.

Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons!

Het is natuurlijk niet leuk om als werkende amper meer te krijgen dan een werkloosheidsuitkering. Maar dat zullen we niet veranderen door ons tegen de werklozen te keren, die zitten net zoals de werkenden met lage inkomens in de problemen. De echte profiteurs zijn diegenen die met de winsten gaan lopen die het resultaat zijn van onze arbeid, de grote aandeelhouders die de zakken vullen en daarbij geholpen worden door maatregelen als de notionele intrestaftrek of de fiscale cadeaus voor het patronaat. De profiteurs zijn de topmanagers die op een jaar tijd meer verdienen dan wij in heel ons leven. Zo was Carlos Brito van ABInbev in 2010 goed voor een jaarloon dat 418 minimumlonen bedroeg, zijn collega Pierre Mariani van Dexia kreeg 110 keer het minimumloon.

Als we ons laten verdelen tussen werklozen en werkenden, kunnen de echte profiteurs in hun handen wrijven en hun zakken verder vullen. De jacht op de werklozen is er ook op gericht om ons gelijk welke job aan gelijk welke voorwaarden te laten aanvaarden. Na drie maanden moet een werkloze voortaan iedere job aanvaarden, ook als die niets met zijn/haar diploma te maken heeft, in een straal van 60 kilometer rond de woonplaats (waar dit voorheen 25 kilometer was). Vanaf 2013 wordt de controle op de beschikbaarheid van werklozen uitgebreid tot iedereen jonger dan 55 jaar, in 2016 wordt dat 58 jaar. Als gevolg hiervan zullen alle lonen en arbeidsvoorwaarden onder druk staan. Een groeiend deel van de bevolking zal in armoede belanden, terwijl vandaag al 15% van de Belgen in armoede leeft.

De kleintjes worden eerst aangepakt

De gevestigde politici hebben goed begrepen dat het gemakkelijker is om de armsten aan te pakken in plaats van het geld te zoeken waar het zit, in de zakken van het patronaat en de superrijken. De werklozen worden als eersten geviseerd met de besparingen. Maar daar zal het niet bij blijven. Tenzij we actief ingaan tegen dit beleid. Wij herhalen eens te meer: pak de werkloosheid aan, niet de werklozen! In plaats van duizenden mensen tot armoede te veroordelen, moet het beschikbare werk verdeeld worden door een algemene arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen.

Pak de werkloosheid aan, niet de werklozen!

Toen de regering Di Rupo 1 eind vorig jaar in het zadel gehesen werd, gebeurde dit op basis van een regeerakkoord met voor 11,3 miljard euro besparingen op kap van de gewone bevolking. Zoals zo vaak het geval koos men ervoor om de zwaksten het hardst aan te pakken. Zo kreeg men reeds snel de werklozen en hun uitkeringen in het vizier. Het kostte de regeringsonderhandelaars weinig tijd om een akkoord te vormen over een daling van de uitkeringen doorheen de tijd tot op een niveau ver beneden de armoedegrens.

Door Sanja, een jonge werkende met een uitgebreide ervaring inzake laag betaalde tijdelijke en flexibele jobs…

Veel tijd om aan het idee te wennen krijgen de werklozen niet. De geplande degressiviteit van de uitkeringen zal vanaf november van start gaan. De werkloosheidsuitkeringen zullen vanaf dan, in fases, gemiddeld met een kwart dalen. “Voor gezinshoofden gaat het om een daling met 12 procent, voor alleenstaanden met 17,5 procent. Samenwonenden worden het hardst getroffen. Voor hen zakt de uitkering met 41,5% tot 483 euro per maand.” (DM, 10/05). De maatregelen hebben tot gevolg dat langdurig werklozen een uitkering zullen krijgen die ver onder de Europese norm ligt. Een alleenstaande zal nog slechts 973 EUR per maand ontvangen.

Tekort aan jobs; regering richt haar pijlen op de werklozen

Minister van werk Monica De Coninck stelt deze asociale maatregel graag voor als een ‘duwtje in de rug’ voor – al dan niet langdurig – werklozen die het zoeken naar een job uit luiheid, demotivatie, onwil of wat dan ook hebben opgegeven, en zich vervolgens lustig laten bedienen door onze sociale zekerheid. Ministers mogen tot in de oneindigheid fabels verkondigen om ons om de tuin te leiden maar de werkelijkheid liegt er niet om: volgens een werkloosheidsbericht van de VDAB telt Vlaanderen eind mei 188.222 werkzoekenden. Dit staat in schril contract met het aantal vacatures: +- 22.000. Bovendien zijn deze officiële cijfers een systematische onderschatting van het werkelijk aantal mensen zonder job.

De werkloosheid in Vlaanderen is gestegen met 3,2% tegenover 2011, en opvallend daarbij is de stijging van de jeugdwerkloosheid (-25jaar). Deze stijgt met 7,9% op jaarbasis! De jongeren zijn oververtegenwoordigd bij de startende uitzendkrachten en bovendien voelen jongeren die op zoek zijn naar een (eerste) baan als eersten de effecten van de economische terugval.

Als kers op de taart werd de notie van schoolverlaters vervangen door ‘beroepsinschakelingstijd’, wat voor jongeren zoveel betekent als een extra verlenging van de wachttijd voor een uitkering die voorheen 1 jaar bedroeg. En alsof het nog niet genoeg is, komt daarbovenop nog een beperking in de tijd van de uitkering zelf.

Zouden deze jongeren allemaal te lui zijn om werk te zoeken of zijn ze het slachtoffer van een systeem dat de zwakkeren wil doen opdraaien voor de crisis?

Lagere uitkeringen én lagere lonen

Door aan de uitkeringen te sleutelen – lees: verlagen tot onder de armoedegrens – wil de regering de werklozen in de feiten verplichten om jobs te aanvaarden aan extreem lage voorwaarden. Een ander pervers effect van dit mechanisme is dat het eveneens een druk op de lonen zet van degenen die reeds aan het werk zijn.

We worden vandaag geconfronteerd met een beleid dat niet alleen de werkende bevolking laat betalen voor de schuldencrisis – die in realiteit veroorzaakt werd door de onbegrensde winsthonger een handvol grote bedrijven en banken -, maar ook de werklozen verantwoordelijk stelt voor hun moeilijke situatie. Zo creëert men een neerwaartse trend waarin kwaliteitsvolle jobs dreigen te verdwijnen omdat deze steeds vaker plaats moeten ruimen voor precaire (interim)contracten en versoepelde ontslagregeling op kosten van de gemeenschap.

De Gazet Van Antwerpen (9/3/2012) publiceerde een studie van de RVA waaruit bleek dat één definitief geschorste werkloze op vijf na drie negatieve evaluaties direct werk vond. De krantenkop windt geen doekjes om deze neoliberale logica: ‘’Harde aanpak leidt werklozen naar een job’’. Nergens in het artikel vindt men echter terug dat werklozen sneller verplicht worden een job buiten het beroep te aanvaarden, of dat een jongere geen enkele job mag weigeren die zich binnen een straal van 60 km bevindt. In welke bochten men zich vandaag moet wringen om aan een stabiele job te geraken en welke zware gevolgen dat met zich meebrengt voor de algemene levensstandaard en de wijze waarop deze onzekerheid op iemand kan wegen, wordt eveneens uit de weg gegaan. Men zou op basis van het artikel haast geloven dat onze minister van werk met een netto maandloon van 10.708 euro effectief weet wat het is om van een uitkering te moeten leven die zich weldra ver onder de armoedegrens bevindt.

Banken die gered moeten worden door de staat omdat ze in het wilde weg gespeculeerd hebben met ons geld, of machtige multinationals die via de notionele interestaftrek amper belastingen betalen, worden nauwelijks ter verantwoording geroepen. Het is meer dan ooit duidelijk aan wiens kant de regering staat.

Wat als… minister De Coninck een laaggeschoolde vijftigplusser zonder werk was?

Op 23 april verscheen er een verslag door Rhea Moonen op de website van De Wereld Morgen over een debat tussen het ACV, het ACLVB en minister van werk Monica De Coninck. Er waren ook enkele werklozen aanwezig die hun ervaringen mochten delen met de minister. Zo was er de getuigenis van Lieve, een vijftigplusser die na een actieve carrière op straat kwam te staan. Na jaren van vruchteloos zoeken naar een vaste job en na het aannemen van talloze flutjobs had ze nog steeds geen werk gevonden. Wat ze stelselmatig te horen kreeg van de werkgevers was dat ze te oud was. Monica De Coninck antwoordde hierop: ‘’Ik ben zelf vijftigplusser, ik kan me niet voorstellen dat mensen me zouden zeggen dat ik niet meer zou kunnen werken. Er zijn heel wat vooroordelen over deze groep die onterecht zijn.’’

Deze voluntaristische uitspraak van minister De Coninck kan de realiteit niet verbloemen. Alsof haar bevoorrechte positie op één of andere manier te vergelijken valt met de situatie van Lieve, of van de tienduizenden andere werklozen die moeten concurreren voor jobs die er niet zijn…

In het eerder vernoemde werkloosheidsbericht van de VDAB zien we dat de laaggeschoolde werkzoekenden oververtegenwoordigd blijven in de werkloosheidscijfers. Het gaat om 96.360 mensen, oftewel 51,2% van het totaal aantal werklozen! Laag -en middengeschoolde werkzoekenden zijn samen goed zijn voor 85,7%. De hooggeschoolde werkzoekenden maken ‘slechts’ 14,3% van het totaal uit, hoewel dit aantal op jaarbasis met 2% procent gestegen is. Bij 50-plussers is de werkloosheid gedaald met 2,3%, maar toch bevinden één op vier van de werkzoekenden – 50.299 mensen – zich in deze categorie. Mevrouw De Coninck moest maar eens een laaggeschoolde vijftigplusser zijn die net haar werk verloren heeft. Hoe zou ze er dan over denken?

Syndicaal verzet nodig

In het artikel op DeWereldMorgen.be wordt geschreven dat de vakbonden ACV en ACLVB ”tevreden zijn over de dialoog die gevoerd werd” … “omdat de minister de focus niet alleen legde op de werklozen, maar ook op de bedrijven en hun verantwoordelijkheid daarin’’. Aanwezig waren Karim Dibas, verantwoordelijke voor de werkzoekendenwerking van het ACV en Sabine Slegers, nationaal secretaris van het ACLVB.

Dergelijke uitspraken van de aanwezige syndicale verantwoordelijken kunnen op zijn minst verbazend naïef genoemd worden. Hoe is het mogelijk dat ze ‘tevreden zijn’ met een hervorming van het werkloosheidssysteem, waarin een aanval op de werklozen centraal staat, en beloofde maatregelen die de pil moet verzachten nog altijd bij woorden blijven? Wanneer het gaat over het invoeren van repressieve maatregelen voor de werklozen zoals het beperken van uitkeringen en het verlengen van wachttijden voor jongeren, is men er als de kippen bij om voorstellen te formuleren. Wanneer echter de bedrijven en hun ‘verantwoordelijkheid’ ter sprake komen, volgen er nauwelijks concrete eisen en blijven we in het ongewisse zitten. Wanneer zal dat eens op een offensieve manier worden uitgespeeld door de bonden?

Een socialistisch antwoord op de werkloosheid en de crisis

De afbouw van het werkloosheidsstel en de flexibilisering van de arbeidsmarkt gaat tevens gepaard met een afbraak van het pensioenstelsel, de budgetten voor sociale huisvesting, het onderwijs, het openbaar vervoer, en talrijke andere openbare diensten. Deze neoliberale logica zal stelselmatig onze koopkracht verder ondermijnen, wat onze economie in deze crisistijden nog verder de dieperik in zal duwen.

Als socialisten moeten we buiten de grenzen van het kapitalistisch system durven denken. We mogen geen genoegen nemen met voorstellen en maatregelen die enkel en alleen zout op de wonde strooien. Enkel een 32-urenweek met behoud van loon en bijkomende aanwervingen kan een échte oplossing bieden voor de structurele werkloosheid.

Om dergelijke maatregelen te realiseren zullen we echter niet kunnen rekenen op de politici van de traditionele partijen. We zullen onze eigen politiek instrument moeten ontwikkelen; een nieuwe arbeiderspartij die een rol kan spelen in het organiseren van de strijd tegen het neoliberale besparingsbeleid en vóór de belangen van de werkenden, uitkeringstrekkers en hun gezinnen. Zo’n partij kan tevens dienen als een plaats waar we kunnen debatteren over hoe we komaf kunnen maken met een systeem waarin enkel de winsten van een kleine minderheid tellen. En, uiteraard, over hoe we een democratisch socialistische maatschappij vorm kunnen geven. Rood! wil alvast het terrein voorbereiden om tot zo’n linkse partij te komen.

Verschillende kranten brachten gisteren het nieuws dat de werkloosheid zou stabiliseren. Althans dat was de titel van het artikel waarin werd uitgelegd dat niet de werkloosheid zelf, maar de werkloosheidsstijging stabiliseert. Waar in juni de werkloosheid op jaarbasis nog met 23,5% was toegenomen, was dit eind oktober “slechts” 22%. Veel redenen om te juichen, zijn er evenwel niet.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

De top-10 van de Vlaamse werkloosheidsgraden

1. Antwerpen: 15,04%
2. Maasmechelen: 14,12%
3. Ronse: 13,35%
4. Genk: 13,14%
5. Gent: 11,98%
6. Oostende: 11,15%
7. Blankenberge: 11,11%
8. Mesen: 10,99%
9. Turnhout: 10,93%
10. De Panne: 10,44%

[/box]

Op dit ogenblik gaan er dagelijks 350 jobs verloren in ons land. Bovendien komen er enkele grotere herstructureringen aan met tot 600 jobs die verdwijnen bij Janssen Pharmaceutica en ook de toekomst van Opel-Antwerpen is en blijft onzeker, los van wie daar zal “herstructureren”.

Eind oktober waren in Vlaanderen 206.903 niet-werkende werkzoekenden, dat zijn er 22,2% meer dan een jaar geleden. Aangezien de werkloosheid vanaf november 2008 sterk begon te stijgen, kunnen we ons de komende maanden aan nieuwe berichten over de “stabiliserende werkloosheid” verwachten. Tegenover september was er een beperkte afname van het totaal aantal werklozen, vooral omdat jonge afgestudeerden na de zomer aan de slag gingen.

De werkloosheidscijfers op jaarbasis maken duidelijk wie het hardste wordt getroffen door de economische crisis. Vooral mannen (die meer in de industrie werken) worden geraakt: + 31,6%, maar de aanvankelijke achterstand van vrouwen wordt steeds meer ingehaald. Voor vrouwen is er intussen sprake van een stijging op jaarbasis met 13,2%. Jongerenwerkloosheid stijgt het snelste, onder < 25 jarigen met 27%., hierdoor zijn jongeren al goed voor 22,9% van alle werklozen.

Nog een opvallend gegeven: het aantal werklozen dat 1 tot 2 jaar werkloos is, nam met maar liefst 42,1% toe. Dat betekent dat wie werkloos wordt, het moeilijker heeft om een nieuwe job te vinden. Het aantal werklozen dat meer dan 2 jaar werkloos is, neemt slechts beperkt toe. Maar naarmate de crisis langer duurt, kan ook verandering in komen. Het antwoord van minister van werk Muyters (N-VA en voorheen voorzitter van de patroonsfederatie VOKA) klinkt bekend: hij wil het activeringsbeleid voor werkzoekenden versterken. De cijfers tonen net aan dat steeds meer werklozen geen werk vinden omdat er minder werk is, maar toch wil de minister de verantwoordelijkheid op de werklozen afschuiven.

Regionaal zijn er in Vlaanderen verschillen. De provincies Antwerpen en Limburg kenden de grootste stijgingen. De grote steden worden hard getroffen. In de stad Antwerpen ligt de werkloosheidsgraad terug op 15%, het aantal werklozen steeg op een jaar tijd met 24%. Genk telt 13,14% werklozen. In Gent kwamen er zowat 20% werklozen bij en bedraagt de werkloosheidsgraad nu zowat 12%.

De zuidelijke rand rond Antwerpen wordt hard getroffen: Boom (+26,8%), Borsbeek (+53,7%), Willebroek (+34,1%) Hove (+44,2%), Rumst (+34,1%), Wijnegem (+49,1%). In Limburg worden vooral Genk (+31,9%), Maasmechelen (+42,4%) en omgeving geraakt. In Oost-Vlaanderen zijn het vooral de gemeenten rond het havengebied die worden getroffen: Wachtebeke (+46,4%), Lochristi (+38,7%) en Zelzate (+30,7%).

Alle verklaringen dat het ergste van de crisis al achter de rug is, blijken voorbarig. De werkloosheid blijft verder toenemen en de grote afdankingsrondes die er zitten aan te komen, zullen dat enkel maar versterken. Tegenover deze stijgende werkloosheid zal een activeringsbeleid geen oplossing bieden: hoe actief kan een werkloze zoeken naar werk dat er niet is? In de plaats van de werklozen verantwoordelijk te stellen, moet de werkloosheid worden aangepakt. Dat kan door het beschikbare werk te herverdelen en ouderen hun rust te gunnen zodat jongeren aan de slag kunnen.

De inschattingen voor de Belgische economie lopen wat uiteen. Dexia-econoom De Pover verwacht vanaf het tweede kwartaal van 2009 een heropleving, maar zowat alle andere economen verwachten een sterke inkrimping in 2009 en ook in 2010. De Oeso verwacht een inkrimping van de Europese economie met 2,7% in 2009 en nog eens 0,3% in 2010. De recessie maakt ook slachtoffers: honderdduizenden economisch werklozen en een groeiend leger volledig werklozen.

De afgelopen maanden is het aantal tijdelijk werklozen fenomenaal toegenomen in ons land. Het budget van de RVA werd verdubbeld, maar na twee maanden werd reeds 29% van dat budget uitgegeven. In februari waren er 2,5 miljoen dagen tijdelijke werkloosheid. Dat kostte de RVA 143 miljoen euro extra. In totaal kenden 289.381 arbeiders minstens één dag economische werkloosheid, een stijging met 70% tegenover een jaar voorheen. Het aantal dagen tijdelijke werkloosheid steeg met 150%! De uitgaven voor de RVA lagen in februari drie keer zo hoog als een jaar geleden en nog eens 54% hoger dan in januari.

Rampzalige cijfers dus die meteen ook wijzen op een bijkomend probleem van de crisis. Via het stelsel van economische werkloosheid wordt de sociale zekerheid stilaan onbetaalbaar en wordt een deel van de prijs voor de crisis op de gemeenschap afgewenteld. Gelukkig voor die arbeiders dat er iets bestaat als tijdelijke werkloosheid als opvangnet, maar het systeem wordt wel gebruikt om de kosten van de crisis niet door het patronaat te laten betalen.

Voorlopig wordt nog vooral met tijdelijke werkloosheid gewerkt, maar het aantal volledig werklozen zal geleidelijk aan ook steeds meer toenemen. Dexia is vandaag goed voor de meest optimistische visie voor de Belgische economie. Deze bank verwacht echter even goed dat er 40.000 werklozen zullen bijkomen en dat op basis van economische vooruitzichten die weinig met de realiteit te maken hebben. De Hoge Raad voor de Werkgelegenheid (HRW) presenteerde een rapport waarin het voorspelt dat het aantal werklozen met 100.000 zal toenemen.

Dat cijfer zou wel eens een onderschatting kunnen zijn, net zoals alle economische vooruitzichten naar beneden worden herzien op dit ogenblik. Enkele weken geleden had de OESO het nog over een economische inkrimping in de Eurozone met 1,9%. Als vandaag de Wereldbank het cijfer van -2,7% naar voor brengt, reageert de OESO met de stelling dat dit een onderschatting is. Ook voor ons land zal dit gevolgen hebben en beginnen analisten eerder in de richting van een economische ‘groei’ van -3% te gaan (KBC verwacht -3,1%, de Nationale Bank houdt het op -2,2% en het IMF op -2,5%). Het cijfer van 100.000 extra werklozen kwam er volgens de HRW op basis van “recente ramingen van het Planbureau”, dat betekent een groei van -1,9%.

De realiteit zal wellicht een pak negatiever zijn dan deze ramingen van het Planbureau waardoor ook het aantal extra werklozen mogelijk ver boven de 100.000 zal uitkomen. Bij vorige perioden van economische recessie was er in ons land telkens een verdubbeling van de werkloosheid. Misschien dat het nu niet zo ver zal komen (de vertrekbasis ligt immers al een pak hoger), maar dat er veel werklozen zullen bijkomen, wordt niet meer betwist.

De sombere situatie op de arbeidsmarkt leidt tot een offensief van de neoliberalen. VBO, Unizo en VLD zijn het roerend eens: het Generatiepact moet verder worden verstrengd en de arbeidsmarkt moet “hervormd” worden. Lees: er moet hard gesnoeid worden in onze lonen en arbeidscondities. Dat is meer van hetzelfde beleid. Het neoliberaal beleid waarbij aan de werkenden besparingen werden opgelegd, heeft de crisis niet kunnen vermijden. Maar nu zou het er wel een oplossing voor zijn?

Het wordt hoog tijd voor een socialistisch anti-crisisplan dat gepaard gaat met een offensieve syndicale opstelling. Zoniet zullen de patronale visies de bovenhand halen.