Massaal bijgewoonde algemene vergadering van VW arbeiders

Vakbondsfront van de top hinderpaal voor actie

Voor een vakbondsfront gebaseerd op actie aan de basis

Duizenden arbeiders van VW en toeleveranciers stroomden woensdagochtend toe om te luisteren naar de voorstellen van hun vakbondsleiding. Wie kwam om te horen en te discussiëren over hoe we kunnen vechten tegen het afslankings- en waarschijnlijk uitdoofscenario, van de VW-directie is eraan voor de moeite. In twee talen werd ons haarfijn uitgelegd dat het ontslag van 4.000 arbeiders en bedienden en mogelijke sluiting een ware catastrofe is en dat we allemaal in dezelfde “merde” zitten.

Terecht werd gesteld dat men de arbeiders en bedienden niets kon verwijten. Ze hebben hun werk goed gedaan en de gevraagde wagens met de nodige inleveringen en flexibiliteit op tijd geleverd. Het bedrijf stond in 2005 op de 2de plaats inzake productiviteit en kwaliteit binnen het concern. Maar dit was niet voldoende om onze job te behouden.

Een evaluatie van de strategie die de laatste jaren werd gevolgd door de vakbondsdelegaties, kwam er niet. Nochtans was dit hier op zijn plaats geweest. Hebben we ons voldoende verzet tegen het opbod van de directie en de nationale regeringen om de VW arbeiders in de verschillende landen en bedrijven tegen elkaar op te zetten? Hebben we de traditie van strijd en internationale solidariteit niet teveel ingeruild voor flexibiliteit, inleveringen en overheidssubsidies als middel voor jobbehoud? Zijn we niet te ver meegegaan in de logica van de patroons en de regering? Nu fulmineren tegen het “nationalisme” van de Duitse bonden is hypocriet. Onze regering heeft zelf jarenlang bedrijven overladen met fiscale en andere geschenken uit de middelen van de gemeenschap opdat ze hier zouden investeren en niet elders. Was dat dan geen nationalisme?

Op de vergadering werd uitgelegd dat sluiting het meest waarschijnlijke scenario is. Met 4.000 mensen minder heeft Vorst wellicht geen toekomst meer. Waarom dan niet het hele bedrijf in één keer sluiten? Een sluitingspremie is duurder dan ontslagpremies en afvloeiingen. Een scenario van sluiting in verschillende fasen is bijgevolg goedkoper.

In ieder geval werd benadrukt dat de arbeiders de klos zijn, terwijl de aandeelhouders er zich dik op zullen verrijken. De vakbondsleiders vonden het dan ook een zeer trieste zaak en hadden het moeilijk dit uitgelegd te krijgen. “Maar misschien zou er toch hoop zijn?! 1500 jobs zouden mogelijks kunnen blijven”. Om opnieuw deze hoop in de grond te boren door te zeggen dat er geen toekomst is voor deze fabriek met 1500 personen. Mogelijk verwezen ze daarmee naar het scenario Ford van enkele jaren geleden waar 3000 mensen hun job verloren, maar waar sinds enkele maanden opnieuw aangeworven wordt! Het gaat hier over 800 arbeiders en bedienden die opnieuw tewerkgesteld werden voor Ford. Weliswaar onder mindere arbeidscondities, lagere lonen, …. maar opnieuw tewerkstelling. En daar zouden we dan weer blij moeten mee zijn!

Onder dit systeem van neoliberale willekeur heeft geen enkele arbeider, bediende, werkloze, gepensioneerde, schoolgaande jeugd, … nog zekerheid. Alles wordt uit handen gegeven en overgelaten aan de willekeur van het bedrijfsleven. Een grotere veroordeling van de strategie van de huidige vakbondsleiding kunnen we ons moeilijk voorstellen. Nochtans behoren de arbeiders en bedienden van de autosector tot de best georganiseerde van de hele arbeidersklasse. Ze hebben sterke vakbonden, toch in aantal, en nemen een cruciale positie in één van de meest winstgevende sectoren van de economie in. Deze macht wordt door het vakbondsfront overgeleverd zonder slag of stoot. Met de sluiting van Vorst wordt het failliet nog maar eens bewezen van het overlegsyndicalisme dat niet bereid is te vechten.

Er werd op het laatste nog verwezen naar de organisatie van een solidariteitsbeweging, nationaal en internationaal. Hoewel dit op de algemene vergadering onduidelijk bleef, is er ondertussen opgeroepen voor een internationale solidariteitsbetoging op zaterdag 2 december in Brussel. Volgens ons een goede zaak. Een oproep tot solidariteit kan duizenden mensen op de been brengen. Wat vandaag in Vorst gebeurt, kan morgen elders plaatsvinden. Een betoging van het ziekenhuispersoneel vandaag in Brussel heeft de oproep tot solidariteit met VW van CAP Brussel met enthousiasme ontvangen. Er is niet één enigszins bewuste arbeider in België, die niet bereid zou zijn tot solidariteit.

Maar waarvoor? Om ons medeleven te betonen?! Dit kan hoogstens wat warmte en sympathie geven. Maar dit soort solidariteit kan niets veranderen.

Een solidariteitsbeweging in ieder bedrijf, in iedere stad in België en Europa, van arbeiders die eisen dat het gedaan is met herstructureren en winsten maken op hun kap, kan een totaal ander scenario mogelijk maken. Een scenario waarbij de arbeiders en bedienden in één bedrijf gesteund door de arbeiders en bedienden in andere bedrijven, hun directie onder druk zetten om van de jobs en arbeidscondities van de werkenden te blijven. In plaats van een neergaande spiraal te organiseren, moeten de werkgevers geconfronteerd worden met strijdbare arbeiders in goed georganiseerde vakbonden die geen winst toelaten zonder dat ze zelf over goede werk en looncondities beschikken.

“Marx was verkeerd”, schrijft de Financial Times, een Britse zakenkrant. “Internationale solidariteit kan het vakbondsnationalisme niet overstijgen”. Welke internationale solidariteit? Deze solidariteit, nationaal binnen en tussen sectoren, en internationale solidariteit, is het enige wat nog niet is geprobeerd! En dat komt omdat de vakbondsleiding geen antwoord heeft op de “schandalige” beslissing van VW. “Schandalig”, niet omdat er gesaneerd wordt terwijl er megawinsten worden gemaakt, maar schandalig omdat er in Vorst wordt gesaneerd en niet in Duitsland. Het is het antwoord van de onmacht dat veroorzaakt wordt door het éénheidsdenken – dat van het neoliberalisme – dat de top van de vakbonden heeft aangetast. De basis van de vakbonden zijn er de dupe van.

Tot vrijdag worden de arbeiders en bedienden van VW gewoon verder betaald. Dank u wel patroon. Maar vanaf maandag zal worden gestaakt. Er wordt niet opnieuw gewerkt vooraleer een degelijke afscheidspremie van de baas en één of andere vorm van brugpensioen voor de 700 50-plussers wordt toegestaan door de regering. Zware uren van onderhandelingen zullen volgen om er het maximum uit te halen en zo vlug mogelijk tot een sociaal plan te komen. Aan de arbeiders die werken voor de toeleveranciers werd beloofd om samen te vechten. “We kunnen niet toestaan dat deze arbeiders, die niet over een sterke syndicale vertegenwoordiging beschikken, in de kou blijven staan”, luidt het. Concrete voorstellen en beloftes bleven echter uit. “Ook voor de 1500 die zouden blijven moet nog gevochten worden”, wordt erbij verteld.

Maar velen zullen met een zware kater naar huis gaan. In plaats van de arbeiders bij de beslissingen te betrekken en te bespreken hoe en wat alternatieve strategieën zouden kunnen zijn, zijn de arbeiders naar huis gestuurd met de boodschap om vooral de pers te volgen de komende dagen. Via de pers zouden de vakbondsleiders met hun leden communiceren. Dit zou de snelste methode zijn. Wat een vakbondsdemocratie moeten velen denken. Wij ook.

Maar het is nog niet gedaan. Via de kranten vernemen we dat de algemene vergadering niet is doorgegaan in de gebouwen van VW Vorst en ook niet in het concertgebouw van Vorst Nationaal. Gevreesd werd voor vernielingen en rellen. Misschien ook wel voor bezetting. Dit toont dat de vakbondsleiding er niet gerust in was dat haar voorstellen aanvaard zou worden. Daarom ook een algemene vergadering met slechts één woordvoerder, de vakbondsleiding zelf. Inspraak en een stemming bijvoorbeeld waren niet aan de orde. Een belangrijke kans tot inspraak en op een reële beweging is verkeken. Maar nog niet van de baan. Een diep ongenoegen was zeker aanwezig. Een solidariteitsbeweging kan daar uitdrukking aan geven en een weg vooruit bieden.

Met LSP/MAS, CAP en andere krachten zullen we alles doen om een zo groot mogelijke solidariteit tot stand te brengen. Een solidariteitsbetoging waarbij iedere werknemer in gelijk welk bedrijf of openbare dienst opgeroepen wordt op straat te komen en mee te vechten voor het behoud van iedere job, zou wel eens een massale respons kunnen krijgen. En de vakbondsleiding onder druk kunnen zetten of dwingen een meer offensieve strategie aan de dag te leggen.