Openbare diensten. Geen geld voor personeel, wel voor opzeggingsvergoedingen topmanagers

Ex-VRT baas Tony Mary stelde zich tevreden met de helft van zijn opzeggingsvergoeding, wat nog steeds goed was voor 775.000 euro. Karel Vinck bij de NMBS moest het met slechts 300.000 euro doen, terwijl zijn voorganger een vergoeding kreeg tussen 1,25 en 1,5 miljoen euro. Rombouts bij De Post moest net als Mary tevreden zijn met een deel van de opzeggingsvergoeding, hij kreeg 800.000 euro van de voorziene 2,5 miljoen. De toplonen en riante opzeggingsvergoedingen voor de managers bij de openbare diensten, staan in een sterk contrast met de werkdruk en de lonen van het personeel.

NMBS: onvoldoende aanwervingen om personeelsbestand in stand te houden

Bij het spoor werd enkele jaren geleden aangekondigd dat er teveel personeel was. In juni 2003 waren er zo’n 42.000 voltijdse jobs, maar de directie wou 10.000 jobs weg. Na overleg met de vakbonden werd dat aantal teruggebracht op 3.000. Maar nu zit de NMBS met een probleem. Op 1 september waren er 36.145 voltijdse equivalenten, terwijl met de vakbonden overeengekomen was dat er 37.000 voltijdse krachten in dienst zouden zijn.

De NMBS is daarom een wervingscampagne begonnen. Het bedrijf is op zoek naar 2.500 nieuwe werknemers op 2 jaar tijd. Zal dat volstaan om het personeelsbestand op peil te houden? Wellicht niet. Met een gemiddelde loopbaan van een kleine 40 jaar, moeten er in een bedrijf van een kleine 40.000 arbeiders jaarlijks gemiddeld 1.000 nieuwe arbeiders aangeworven worden om het personeelsbestand op peil te houden. Indien de NMBS-directie nu stelt dat het op zoek is naar 2.500 nieuwe arbeiders, ligt dit amper boven het gemiddelde. Aangezien de besparingsoperaties uit de jaren 1980 ertoe hadden geleid dat er een hele generatie ontbreekt in het personeelsbestand, komt de NMBS nu in de problemen omwille van de ouderdom van haar arbeiders. De komende 10 jaar zal 40% van de huidige werknemers van de NMBS met pensioen vertrekken.

Er komen dus 2.500 aanwervingen bij de NMBS, terwijl 40% van de huidige werknemers binnen de 10 jaar op pensioen vertrekt. De opleiding van nieuw personeel duurt al snel een jaar. Het is duidelijk dat de geplande aanwervingen in die omstandigheden niet voldoende zijn. En zelfs dan nog haalt het spoor dit jaar niet de geplande 1.500 aanwervingen. De druk op het personeel is dan ook erg groot en er wordt zelfs gesteld dat het lange wachten met aanwervingen “een gemakkelijke besparing” is, aldus Michel Bovy van ACV-Transcom (die schat dat de NMBS daar zowat 50 miljoen euro mee bespaart).

Is er dan geen interesse genoeg in een job bij het spoor? Absoluut niet. Op één week tijd kreeg de NMBS 5.300 sollicitaties binnen als reactie op haar aanwervingscampagne. Er waren 1.984 Franstalige en 1.984 Nederlandstalige sollicitaties. De NMBS heeft dus geen enkel ernstig excuus om de noodzalelijke aanwervingen niet te behalen.

De Post: te weinig personeel

Bij De Post zijn er problemen door de invoering van Georoute 2. Computergestuurde modellen moeten het werk op een andere manier organiseren, lees: met minder personeel meer doen. In perioden van bvb verkiezingen, wordt al snel duidelijk dat dit niet houdbaar is.

De afgelopen maanden waren er her en der acties en spontane stakingen. Recent waren er stakingen in onder meer Dilbeek, Bergen, Charleroi,… Terwijl de directie uitpakt met de nieuwe sorteercentra in Gent en Charleroi, moet het personeel het met minder doen. De directie beweert dat de komst van internet het volume zou doen dalen, terwijl in werkelijkheid het postvolume niet daalt, maar wel anders is samengesteld (meer publicitaire zendingen etc). Bovendien zijn er al onmiddellijk problemen bij de sorteercentra, onder meer door een gebrek aan daglicht in het sorteercentrum van Wondelgem (Gent).

De directie wil de organisatie van de ronden optimaliseren door met minder personeel meer te doen. Er zouden immers niet genoeg middelen zijn en De Post zou moeten efficiënter worden. De nieuwe regeling in de sorteercentra zou ook nog eens leiden tot nieuwe ontslagen. Thijs wil er geen cijfers op plakken, maar verklaarde toch dat er “verschillende honderden banen” kunnen verdwijnen. Er zouden geen naakte ontslagen vallen, ieder banenverlies zou er komen door natuurlijke afvloeiingen.

Geen middelen?

Alle openbare diensten hebben te maken met problemen van besparingen op het personeel. Het lijkt erop dat er onvoldoende middelen zouden zijn. Nochtans heeft de overheid wel voldoende middelen voor schandalig hoge lonen voor de topmanagers en opzeggingsvergoedingen.

Het recente voorbeeld van Tony Mary bij de VRT was geen alleenstaand geval. Eerder waren er bij het spoor de ontslagpremies van Etienne Schouppe (1,25 tot 1,5 miljoen euro) en Karel Vinck (300.000 euro). Vinck was slechts enkele maanden topman bij de NMBS. De topman van De Post, Frans Rombouts, had bij zijn ontslag recht op een ontslagvergoeding van 2,5 miljoen euro. Ook hij moest het uiteindelijk met minder doen: de raad van bestuur bracht de vergoeding terug tot 800.000 euro. Luc Beernaert, de eerste manager van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen moest na 1,5 jaar vertrekken omwille van verwijten wegens wanbeleid. Hij kreeg een opzeggingsvergoeding van 340.000 euro.

De prioriteiten van de overheid in het beheer van de openbare diensten liggen duidelijk niet bij het personeel, maar bij de topmanagers. Voor hen zijn er voldoende middelen en cadeau’s. Voor het personeel geldt dat met minder arbeiders meer moet worden gedaan. Wellicht om zo voldoende te besparen om de toplonen en opzeggingsvergoedingen van de managers te betalen?