Liberalisering van de televisie

Artikel door Geert Cool uit de juni-editie van ‘De Linkse Socialist’

De overname van VT4 en Vijf TV door het moederbedrijf van productiehuis Woestijnvis leidt tot een herschikking van het medialandschap. Een opvallende tendens van de afgelopen 20 jaar is de steile opmars van private productiehuizen die uit de openbare omroep voortkomen. Woestijnvis en Studio 100 zijn de bekendste voorbeelden.

Private productiehuizen maken programma’s in opdracht van een televisiezender. Er wordt met contractueel personeel gewerkt met doorgaans slechtere arbeids- en loonsvoorwaarden, behalve voor de ‘sterren’ natuurlijk. Die verdienen goed hun boterham bij de productiehuizen.

Ook bij de openbare omroep werd de afgelopen jaren steeds meer met private productiehuizen gewerkt om zo het eigen personeelsbestand af te bouwen. Als er vandaag machtige bedrijven als Woestijnvis en Studio 100 bestaan, dan is dat het resultaat van het liberaliseringsbeleid waarbij de openbare omroep afhankelijk werd van contracten met voormalige medewerkers die extern waren gaan werken. Terwijl managers bespaarden op het personeel van de VRT, gaven ze grote sommen overheidsgeld aan de productiehuizen. De afgelopen jaren kreeg Woestijnvis naar schatting een kwart miljard euro van de VRT. Zowat alle sterkhouders van Woestijnvis werkten voorheen voor de VRT.

Terwijl de VRT 2.557 voltijdse tewerkgestelde equivalenten telt, waren er in de productiehuizen in 2006 ruim 1.100 mensen tewerkgesteld en daar is er een jaarlijkse groei met bijna 20%. De grote productiehuizen zien hun winsten stijgen, maar een tendens van de afgelopen jaren is dat productiehuizen meer programma’s moeten leveren voor minder geld. In de harde concurrentiestrijd wordt commercieel succes nagestreefd.

Ook Woestijnvis is een privaat bedrijf waarin winst maken het centrale doel is. Met een jaarlijkse nettowinst van zowat 5 miljoen euro lijkt dat ook aardig te lukken. Bovendien zorgt de directie ervoor dat het op verschillende terreinen actief is. Het controleert een groot aantal wielerwedstrijden met als resultaat dat in de aanloop naar de ‘Ronde van Vlaanderen’ (eigendom van Woestijnvis) met een prestigieuze televisiereeks ‘De Ronde’ (door Woestijnvis gemaakt) werd uitgepakt met de nodige promotie hiervoor in Woestijnvis-blad Humo. Het doel daarbij was niet om het volkse element van het sportieve gebeuren te stimuleren, maar wel degelijk om de VIP’s meer te laten betalen tijdens de wielerwedstrijd.

De commercialisering van alle media en de bijhorende ondermijning van de arbeids- en loonsvoorwaarden van het personeel hebben niets te maken met “creativiteit” en het aanbieden van kwaliteitsvolle programma’s maar alles met de winst. De liberalisering van de openbare omroep heeft mee geleid tot het ontstaan van machtige mediabedrijven rond figuren die in ons land stilaan een zelfde positie opbouwen als pakweg Berlusconi in Italië. Misschien een idee voor een succesvolle format op onze commerciële televisie: “Land zkt regering”?