Hittegolf in Noord-Amerika: de dodelijke ellende van klimaatverandering

Door een lid van Socialist Alternative, onze zusterorganisatie in Canada

De heetste plaats in Canada, Lytton (in de provincie Brits-Columbia ofte BC), is tot op de grond  afgebrand. De burgemeester van het kleine dorp in de Fraser Canyon zei “dat het een wonder zou zijn als iedereen het er levend vanaf brengt.” Op woensdagavond 30 juni werd rook waargenomen en 15 minuten later werd een volledig evacuatiebevel uitgevaardigd omdat het vuur zich over het hele dorp verspreidde. De volgende dag werd gemeld dat 90 procent van het dorp was afgebrand.

In Lytton woonden ongeveer 250 mensen, terwijl er in de omgeving en in de reservaten van de Nlaka’pamux-natie ongeveer 1700 mensen woonden.

In de voorgaande drie opeenvolgende dagen vestigde Lytton het record van de warmste temperatuur ooit gemeten in Canada: 49,5 graden Celsius. Het vorige Canadese record was 45°C en dateert van 1937.  Lytton vestigde ook het wereldwijde temperatuurrecord voor plaatsen ten noorden van 50 noorderbreedte. Dat record stond op  44,4°C en dateert van 1941.

Het is onmogelijk om de enorme omvang van deze stijging te overschatten: wereldtemperatuurrecords worden bijna nooit met meer dan 3 graden tegelijk gebroken! Maar natuurlijk zal dit alleen maar meer gemeengoed worden als de kapitalistische klasse doorgaat op de huidige weg van CO2 in de atmosfeer spuwen. De klimaatramp is hier en nu, en zeer reëel.

De hele westkust van het continent heeft een verwoestende hittegolf doorgemaakt. In BC stierven minstens 486 mensen in een periode van vijf dagen, bijna het drievoudige van het normale gemiddelde. Dit kan een onderschatting zijn, want de cijfers veranderen snel en er worden nog meer meldingen van onverwachte sterfgevallen verwacht. De schaal waarop dit gebeurt is totaal ongekend. Volgens hoofdlijkschouwer Lisa Lapointe waren er in de afgelopen vijf jaar slechts drie sterfgevallen door de hitte.

De eerste hulpverleners zijn totaal overweldigd, en volgens sommigen is “het gezondheidszorgsysteem ingestort.” Paramedici meldden dat ze oproepen kregen uren nadat mensen 911 hadden gebeld, terwijl ze al zo lang een hartstilstand hadden dat er geen kans op overleven meer was. Er zijn meldingen van paramedici die op meerdere oproepen in één verzorgingstehuis reageerden en nog meer overleden patiënten ontdekten, voor wie geen oproep was gedaan. Brandweerlieden laadden wanhopig mensen in taxi’s omdat er geen ambulance beschikbaar was. Urenlang waren er meer dan 250 wachtenden op ambulances. Daarmee werd het vorige record van 96 wachtenden gebroken; dat record dateerde van de rellen tijdens de Stanley Cup in 2011. Brandweerlieden  uit Vancouver vertelden hoe ze net buiten hun kazerne iemand probeerden te reanimeren. Familie had het slachtoffer naar de kazerne gebracht nadat ze urenlang wachtten op een ambulance die niet kwam. De hulp kwam helaas te laat.

De zorgsector in BC kende jarenlang een tekort aan middelen. De rechtse liberalen hebben hard bespaard op de zorg. Zowel de eerstelijnszorg als de dispatching dienst zijn jarenlang overbelast geweest, onder meer door ruim een jaar Covid-19. Het zorgpersoneel is gespannen, gestrest en uitgeput. De hittegolf van vorige week heeft een ondraaglijke druk gezet op hen en op de zorg in het algemeen.  Hoe lang zal de provincie nog vertrouwen op de toewijding en zelfopoffering van de werknemers die de gaten in het systeem proberen te dichten?

Tijdens een recente persconferentie gaf John Horgan, de premier van BC en lid van de sociaaldemocratische NDP, al deze slachtoffers en hun families de schuld van hun lot. “Het publiek was zich er terdege van bewust dat we een hitteprobleem hadden,” zei hij. Er was een “mate van persoonlijke verantwoordelijkheid” die mensen moesten nemen om zichzelf te beschermen, en “sterfgevallen zijn een deel van het leven.” Het is moeilijk te bevatten hoe wreed dergelijke opmerkingen zijn en hoe ver ze van de realiteit af staan. Hij zegt eigenlijk dat wie arm is of een gewone werkende zonder veel luxe, daar zelf voor verantwoordelijk is.

Een warmtekaart van Vancouver toont dat de werkende klasse in de binnenstad en het zuidoosten met hogere temperaturen te kampen had dan de beter gestelde wijken met meer tuinen. Veel goedkopere appartementen hebben geen airconditioning. De golf van verontwaardiging na de uitspraken van Hogan maakte dat hij deze terugnam. Wat hadden deze gezinnen qua ‘persoonlijke verantwoordelijkheid’ kunnen opnemen om hun bejaarde familieleden voor te bereiden op een vertraging van twee tot drie uur vooraleer er een ambulance komt?

Het is de verantwoordelijkheid van de premier en de regering om de hulpdiensten voor te bereiden op deze voorspelbare crisis. De hittegolf was nauwkeurig voorspeld, de provincie wist dat hij zou komen, en toch is er niets gedaan om zich voor te bereiden op het grote aantal oproepen.

Moeten deze mensen met gezinnen, levens, geschiedenis en potentieel hun dood accepteren als “een deel van het leven”, zodat de economische tandwielen van het kapitalisme kunnen blijven malen en steeds grotere crises kunnen creëren, terwijl de rijken en machtigen in veiligheid en comfort leven? Zal Horgan het minimumloon verhogen tot 20 dollar per uur, zodat de ‘essentiële werknemers’, die een paar maanden geleden nog zo werden geprezen, zich airconditioning kunnen veroorloven?

Nog fundamenteler: wat gebeurt er met het klimaat van BC waardoor mensen in Vancouver airconditioning nodig hebben? Waarom was er een hittegolf van een dergelijke intensiteit? Wat doen de politici nu, vandaag, om de klimaatramp te stoppen? Ze gaan de tegenovergestelde kant op. BC geeft miljarden aan subsidies voor de export van fracked gas om het te verbranden en zo de klimaatverandering te verergeren. De liberalen zetten vaart achter de Trudeau Memorial pijpleiding om bitumen te exporteren en te verbranden en zo de klimaatverandering te verergeren. CO2 dat waar ook ter wereld vrijkomt, heeft invloed op het weer in BC en Canada.

De warmtekern heeft zich van de kust verwijderd en bakt nu het binnenland van BC en de prairies. In heel BC exploderen de bosbranden en binnenkort zullen ze uitbarsten op de prairies. Canada staat voor een zomer van vuur en dodelijke hitte.

De arbeidersklasse en de jongeren zien steeds meer de noodzaak in van dringende actie. Aan deze crises zal nooit een einde komen zonder een volledige verandering van het economisch systeem, die alleen kan worden bereikt door een onafhankelijke massaorganisatie. Het volstaat niet te blijven wachten op stapsgewijze hervormingen die hoe dan ook nooit komen. De tijd van compromissen is al lang voorbij. De rijken weten wie hun vrienden zijn in de klassenstrijd, het wordt tijd dat de arbeidersklasse dat ook weet. Er hangen letterlijk levens van af.