School in actie: massaal publiek investeringsplan voor onderwijs nodig!

Daar gaan we! Sinds 10 maart zijn we begonnen met de opbouw van de actiegroep ‘School in actie’. Er was onder enkele Brusselse leerkrachten al langer de behoefte om een actiegroep op te zetten. Niet zomaar een groep, maar een collectief naar het model van ‘De Zorg in Actie’ om ouders, leerlingen en alle personeel in de sector (zowel leerkrachten, opvoeders als technisch en administratief personeel) bijeen te brengen.

door Celia (Brussel)

Het doel is om mensen uit verschillende netten, organiserende instanties, sectoren, studieniveaus, soorten scholen … bijeen te brengen. Het is belangrijk dat de actoren uit zowel het vrije als het officiële onderwijs samen strijden voor betere arbeids- en studievoorwaarden voor iedereen. De twee netten omvatten elk ongeveer de helft van de schoolbevolking. Het zou een vergissing zijn om ons te beperken tot één van die netten. Het vertrekpunt is immers dat elk kind recht heeft op kwaliteitsvol onderwijs dat democratisch toegankelijk is.

De eerste bijeenkomsten van de actiegroep ‘School in actie’ waren interessant met telkens tussen 15 en 30 aanwezigen. Er is een basisprogramma opgesteld met de eerste eisen. Deze zijn: een massale publieke herfinanciering van het onderwijs, volledig gratis onderwijs, minder leerlingen per klas, betere infrastructuur en een einde aan de bestuurshervormingen. Tot nu toe wonen weinig ouders en leerlingen de bijeenkomsten bij, wat zeker bij het proces hoort. De volgende belangrijke bijeenkomst is de grote zorgbetoging van 29 mei waarop ‘School in actie’ samen met ‘Jeunesse en Lutte’ een blok vormt.

Getuigenissen vanop de werkvloer

Alizée – lerares 6e lager onderwijs in Brussel

Wat is het grootste probleem op uw school vandaag?

“Het gebrek aan onderwijzend personeel en opvoeders. Het is zeer ingewikkeld om vervangers te vinden, en meestal zijn de mensen die de afwezigen moeten vervangen, degenen die verondersteld werden de nieuwkomers te begeleiden of te helpen. Wij hebben ook opvoeders nodig, er zijn geen organieke posten in de school, wat betekent dat er geen opvoeders kunnen worden aangesteld. Dus hebben we alleen ‘toezichthouders’ met onzekere contracten.  Wij zouden een voltijds maatschappelijk werker nodig hebben (zij is nu slechts 3 dagen/week aanwezig), evenals een voltijds logopedist om echt te kunnen inspelen op de behoeften van de leerlingen.”

Zie je nog andere grote problemen op school?

“Ja, onze school ligt in een zeer dichtbevolkte volkswijk van Brussel. We hebben een klassenonderwijs op twee snelheden in België. Mijn school is geen eliteschool waar ouders hun kinderen echt willen plaatsen. We hebben dus niet genoeg leerlingen (er zijn tussen de 15 en 18 leerlingen per klas), wat betekent dat we volgend jaar zeker posten zullen verliezen. Bovendien hebben de ouders niet genoeg geld voor schoolbenodigdheden en schoolreisjes. We moeten de hele tijd acties doen om hen te helpen. Er worden te weinig middelen voorzien door de organiserende instantie, de leerlingen moeten zelfs hun eigen zakjes tissues meebrengen. Hoog tijd dat het onderwijs echt gratis wordt!”

Wat was het effect van de gezondheidscrisis?

“Het aantal afwezige leraren is toegenomen, er zijn dagen met 5 van de 12 afwezigen. Leerlingen verliezen soms hele lesdagen. Bovendien is er een probleem van hygiëne. De gemeente en de school verschaffen ons niet genoeg zeep, handgel, handdoeken, zakdoeken. Sinds het begin van de crisis zijn er slechts twee maskers aan het personeel gegeven. Tenslotte zijn onze lokalen te klein om voldoende fysieke afstand te bewaren. Wij zijn in hoge mate blootgesteld aan het virus en toch behoren wij niet tot de prioritaire beroepsgroepen voor vaccinatie!”

Daphne – lerares plastisch secundair onderwijs in Luik

Hoe verloopt de gezondheidscrisis in het buitengewoon onderwijs?

“We voelen ons vergeten, buitengesloten bij elke circulaire en elk regeringsbesluit. Om enkele voorbeelden te geven: het is voor ons onmogelijk om de afstand tussen ons en de leerlingen te bewaren. We moeten voor hen zorgen en ze hebben specifieke behoeften. Het is niet evident om ons aan de mondmaskerplicht te houden. Voor de leerlingen is dat nog erger: ze hebben het niet breed en sommigen hebben niet de motorische vaardigheden om het goed op te zetten. We hebben nooit maskers gekregen van de school. Het gebrek aan personeel weegt nu nog zwaarder door. Er is geen opvoeder of verpleegster ter plaatse, zodat wij de leerlingen naar de toiletten moeten begeleiden en het daar proper moeten maken.”

Wat zijn de problemen die door de crisis nog verergerd zijn?

“Het schreeuwend tekort aan paramedisch en educatief personeel: we hebben slechts twee logopedisten, één psycholoog, geen ergotherapeut, geen fysiotherapeut, niet genoeg opvoeders, geen verpleegster (behalve degenen die stage lopen) … Het schoolvervoer is slecht georganiseerd. De leerlingen van de verschillende klassen zitten er namelijk allemaal door elkaar en brengen er een paar uur per dag door, meestal 3 à 4 uur. De reizen zijn erg lang waardoor de leerlingen uitgeput aankomen omdat ze ‘s morgens heel vroeg opstaan en pas laat terug thuis zijn.”

Er was toch een hervorming van het Franstalig buitengewoon onderwijs?

“De laatste hervorming was die van de ‘territoriale polen’ in het kader van het Excellentiepact. Het basisidee is niet slecht, maar het zwakke punt is zoals steeds het gebrek aan middelen en daarnaast een gebrek aan betrokkenheid van alle actoren. De hervorming is bedoeld om te besparen, terwijl er net meer middelen nodig zijn voor het buitengewoon onderwijs – en voor het hele onderwijs. Het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs zou drastisch verminderen door inclusie in de rest van het onderwijs. Zonder middelen is dit niet goed voor de leerlingen en evenmin voor het personeel in het reguliere onderwijs, dat zonder opleiding of extra middelen speciale behoeften moet opvangen. Er wordt jobverlies verwacht in het buitengewoon onderwijs, onder meer voor de logopedisten die betrokken zijn bij de individuele begeleiding van leerlingen. We hebben het gevoel dat ons onderwijs wordt afgewezen, onze scholen worden zelfs als afschrikmiddel gebruikt voor kinderen die ‘moeilijk’ zijn. Als ik ooit een kind met speciale behoeften krijg, zou ik er alles aan doen om hem of haar in het buitengewoon onderwijs te krijgen.”