Interview. Zorg in Actie: “Het succes van de betoging op 13 september is slechts het begin…” 

Het is niet overdreven te zeggen dat de weg naar de grote zorgactie van 13 september als een achtbaan was. Ondanks alle problemen vormde de actie uiteindelijk het einde van de quarantaine voor de sociale strijd. Dit gebeurde niet onopgemerkt. We spraken hierover met Karim Brikci, afgevaardigde voor ACOD in het Brugmann ziekenhuis in Brussel en actief betrokken bij het actienetwerk ‘De Zorg in Actie’ (La Santé en Lutte).

Interview uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’ die vrijdag van de drukker komt

“Oorspronkelijk was het een risicovolle gok om midden de pandemie al een betoging te plannen. Een eerder geplande betoging eind maart werd om begrijpelijke redenen afgelast. We kozen ervoor om de tijd te nemen en ernstig te mobiliseren in aanloop naar het einde van de lockdown. Dat was niet evident: het was voor iedereen onduidelijk wanneer de beperkingen zouden verdwijnen.

“De hele zomer werd de mobilisatie, die al aanzienlijk was toen het evenement werd gelanceerd, verder verbreed. Het front werd uitgebreid met een hele reeks vakbonden, structuren en diverse verenigingen. Er werd uiteindelijk opgeroepen door een brede lijst van organisaties en actoren in de gezondheidszorg. Belangrijk ook was de brede steun op de werkvloer.

“Het resultaat was enorm: we waren met 7.000 aanwezigen. Nochtans waren er veel collega’s aan het werk, dat is specifiek voor onze sector. We kregen ook veel steunbetuigingen van ouderen of zieken die het, terecht niet zagen zitten om deel te nemen aan een betoging, maar wel hun solidariteit wilden tonen. Er was ook de context van het nieuwe schooljaar en de pandemie die zeker niet verdwenen is. Desondanks werd het een enorm succes.”

Achter elke betoger stonden veel mensen die solidair waren maar niet konden deelnemen. Daar kunnen we de overheden niet bij rekenen?

“Het applaus en de steunverklaringen aan de ‘helden’ waren voor de politieke verantwoordelijken niet meer dan mooie woorden. Wij waren niet verrast, maar het verduidelijkte veel voor een groot aantal mensen. Zo was er een poging van de stad Brussel om de actie te verhinderen. Blijkbaar is alles uit lockdown, behalve het recht op vrije meningsuiting en sociaal protest. De overheden verschuilen zich achter gezondheidsmaatregelen, maar verplichten ons wel om te werken. We mogen met 10.000 naar Walibi of een voetbalstadion. Dat is goed, ik hou van voetbal. Maar betogen zou niet mogen?

“Het was pas onder druk van een open brief die aanvankelijk door 600 collega’s uit de zorgsector was ondertekend – en uiteindelijk door meer dan 1000 – dat er toelating kwam. Er was toelating voor een actie met bubbels van 400 mensen die statisch moesten blijven. Dat is een complete absurditeit vanuit gezondheidsoogpunt. Een betoging over de brede boulevards waar iedereen de nodige afstand kan houden, met verplichting van mondmaskers, was veel beter met het oog op de gezondheidsmaatregelen.”

Er was op het einde van de actie repressie door de politie. Wat denk je daarvan?

“We moeten niet rond de pot draaien: wij hebben de overeenkomst gerespecteerd en de politie niet. De politie viel het protest rond 15u30 aan en keerde zich gewelddadig tegen honderden vreedzame betogers. Dat is volstrekt onaanvaardbaar. Na het applaus volgden slagen van de matrak.

“Erger nog: zes mensen kwamen hierdoor in het ziekenhuis terecht. Een gekende politiecommissaris gaf groen licht voor geweld. Er zijn 35 mensen opgepakt, waaronder drie gerechtelijke arrestaties. We zullen de solidariteit voor deze collega’s organiseren. Het politiegeweld was totaal ongepast.”

Het succes van de actie vraagt om meer. Wat zijn de plannen?

“Met ‘De Zorg in actie’ werken we sinds het begin met algemene vergaderingen. Dat is een democratische werking met diepgaande discussies over onze eisen en het soort actie dat we willen. We proberen zoveel mogelijk collega’s en sympathisanten te betrekken, de vergaderingen staan immers open voor al wie voor de zorg wil strijden. Tussen twee algemene vergaderingen in is er coördinatie om de besluiten van de algemene vergaderingen in de praktijk te brengen. Er is een volgende algemene vergadering op 15 oktober, waarvoor iedereen is uitgenodigd.

“Voor ‘De Zorg in Actie’ is het duidelijk dat de strijd nog maar begonnen is. Eén van de ordewoorden die vanaf het begin naar voren werd gebracht, is het idee van een nationale stakingsdag in de hele sector. We roepen de vakbondsstructuren op om rond de tafel te zitten om te komen tot een echt actieplan dat de woede van de hele sector mobiliseert. Aan de basis is de wil er alvast!”

Er is al een miljard euro extra aangekondigd. Is dat dan niet voldoende?

“De 400 miljoen extra voor het zorgfonds is zeker een overwinning voor de mobilisatie die al sinds het voorjaar van 2019 bezig is. Voor de grote ziekenhuisstructuren vertegenwoordigt dit echter slechts een paar voltijdse equivalenten. Het zal niet volstaan om de werklast op het terrein te verlichten en ervoor te zorgen dat het personeel in goede omstandigheden kan werken, dat wil zeggen met voldoende tijd om voor de patiënten te zorgen. Daarvoor zal er veel meer personeel nodig zijn.

“Ook de bijkomende 600 miljoen euro is het resultaat van mobilisatie en protest, onder meer toen het personeel van het Sint-Pietersziekenhuis premier Wilmès de rug toekeerde bij een bezoek in mei. De regering was bang dat de woede in de sector zou exploderen. Er is 600 miljoen euro beloofd, maar we weten niet wanneer dit er komt en hebben geen details. We kunnen uiteraard het vel van de beer nog niet verkopen voor hij geschoten is.

“Het gaat bovendien om een overeenkomst die een loonsverhoging moet organiseren in het kader van de functieclassificatie IFIC, die voor bepaalde functies in de private sector van toepassing is. Welke functies zullen opgewaardeerd worden en welke niet? Dat weten we niet. Onder de nieuwe functieclassificatie dreigen sommige personeelsleden, zoals in het onderhoud, loon te verliezen terwijl sommige managers er aanzienlijk op vooruit gaan.

“Een miljard euro lijkt alleszins veel, maar het volstaat niet eens om de besparingen onder Michel en Wilmès te compenseren. Als het doel is voldoende middelen voor zorg, meer personeel aan de ziekenhuisbedden en vermijden dat het personeel uitgeput geraakt, dan zullen er een paar miljard nodig zijn. We zullen dat geld moeten halen waar het zit.”