Hun exit-strategie is een gevaar

Van bij het begin liep de regering achter de feiten aan. Het waren de onderwijsinstellingen die in de week van 9 maart zelf beslisten om maatregelen te nemen. Het was bij Audi Vorst dat op maandag 16 maart een staking uitbrak om gezondheidsmaatregelen te eisen. Onder druk van de feiten – die door de werkende klasse al begrepen waren – werd op 18 maart dan toch een semi-lockdown afgekondigd door de regering. Een semi-lockdown, want de niet-essentiële productie bleef doorgaan.

Artikel door Michael (Gent) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Het patronaat hoopte de dans nog te kunnen ontspringen, maar in de weken nadien braken nog stakingen uit bij Daikin, Carrefour, Delhaize … om de naleving van beschermingsmaatregelen af te dwingen of een risicopremie te eisen. De semi-lockdown was in essentie een evenwichtsoefening tussen tegengestelde belangen: de winsten van het grootkapitaal versus de volksgezondheid. In dat spanningsveld trok de regering telkens opnieuw de kaart van de economische belangen. Ze maakte van de lockdown een individuele verantwoordelijkheid en terwijl kleine zelfstandigen in de horeca zwarte sneeuw zagen en de werkenden in de essentiële sectoren het beste van zichzelf gaven, bleek midden april dat 85% van de gecontroleerde bedrijven de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen niet naleefden.

De exit-strategie is in hetzelfde bedje ziek. Die staat volledig in het teken van de heropstart van de productie voor de winsten. Wat nodig is voor een veilige heropstart, is daarbij van secundair belang. Koen Geens liet namens de regering optekenen dat mondmaskers het belangrijkste zijn om de lockdown te versoepelen, maar als er geen mondmaskers zijn, het dan maar zonder moet. Hetzelfde geldt voor de testcapaciteit. Voor hen zijn mensenlevens duidelijk niet voldoende prikkel om de vrije marktlogica in vraag te stellen en materiaal en productielijnen op te vorderen.

Met of zonder maskers, met of zonder tests, ook het onderwijs zou herstarten. Niet met het oog op maximale begeleiding om schoolachterstand te beperken, maar om ouders terug aan het werk te krijgen en de toekomstige arbeidskrachten klaar te stomen. Het eerste leidde tot de aankondiging van opvang, zodat ouders hun economische rol kunnen opnemen. De praktische invulling was van ondergeschikt belang voor Ben Weyts. Het tweede gebeurde door laatstejaars “voorrang” te geven. Zij moeten kunnen doorstromen naar de arbeidsmarkt of naar het hoger onderwijs. Eenmaal in het hoger onderwijs kunnen ze overigens gemakkelijker aan hun lot worden overgelaten, zo blijkt. Over de psychologische druk, de eenzaamheid, angst en onzekerheid achter de gesloten kotdeuren, horen we Ben Weyts immers niet.

Het Grote Coronadebat van VTM en VRT op 9 mei was verhelderend. In het panel zaten naast vier professoren ook minister De Block, minister De Croo, de gouverneur van de Nationale Bank Pierre Wunsch, Bart De Wever en Pieter Timmermans (VBO). Met andere woorden: de architecten van besparingen in de gezondheidszorg en het onderwijs, de verdedigers van precaire jobs en lage lonen. Net zoals in de GEES (Groep van Experts belast met de Exit-Strategie) worden diegenen die dag in dag uit de maatschappij draaiende houden in de zorg, het openbaar vervoer, de distributie, schoonmaak, afvalophaling, onderwijs … als werkpaarden geprezen, maar als experten weggelachen. Diegenen die daar anders over denken waren de chauffeurs van De Lijn en de MIVB. Zij weigerden het werk te hervatten zonder het beloofde beschermingsmateriaal. Of ook nog het zorgpersoneel dat het besparingsbeleid van premier Wilmès letterlijk de rug toekeerde bij haar bezoek aan het Sint-Pietersziekenhuis op 16 mei.

Hun exit-strategie is er niet op gericht om de menselijke schade die de lockdown heeft aangericht, op te vangen. Het is gericht op economische belangen waarvoor de werkende klasse als proefkonijn moet dienen. De Belgische regering staat daarmee niet alleen. Wereldwijd is het beëindigen van de lock-downs een grote Russische roulette onder druk van mondiale concurrentie. Een tweede golf riskeren weegt daarbij blijkbaar niet op tegen het risico op verloren marktaandeel.

In de VS waren het de werknemers van General Electrics die eisten dat de productielijnen werden gebruikt om beademingsapparatuur te produceren. Het is de werkende klasse die tot grootse dingen in staat is wanneer ze haar rol in de maatschappij opneemt. Zij weet wat er nodig is en laat zich niet leiden door kortzichtig winstbejag.

Het post-corona tijdperk zal ons in een diepe economische recessie werpen. Ook dan zullen de belangen diametraal tegenover elkaar staan. Ook dan zullen de kapitalistische klasse en hun politici mensenlevens op het spel zetten. De acties bij het openbaar vervoer en bij het verplegend personeel in Brussel en Wallonië tonen dat we niet zomaar over ons heen zullen laten lopen.