Corona stelt ongelijkheden op scherp: meer middelen voor sociaal werk nodig

In maart en april werden in Antwerpen bijna de helft meer leeflonen toegekend dan de voorgaande maanden. Dat is een trend die zich ook in andere Belgische steden en gemeenten steeds duidelijker aftekent. Kinderen en jongeren in een kwetsbare positie worden zwaar getroffen door de Coronacrisis. Meer dan de helft voelt zich niet goed in zijn vel. Drie op vier heeft te weinig plaats thuis en meer dan 80% heeft het moeilijk met preteaching. Dit laatste dreigt ons nu al ongelijke onderwijs nog meer scheef te trekken. Intussen zien de voedselbanken de vraag nog meer stijgen. Het  thuis blijven leidt tot heel wat spanningen. Kinderen zien meer ruzies thuis en ook huiselijk geweld neemt toe. In Mechelen bijvoorbeeld verdubbelde het aantal meldingen.

door een sociaal werker uit Antwerpen

Sociaal werkers botsen op muren wanneer er simpelweg geen goede doorverwijsmogelijkheden zijn. Drempels voor gebruikers worden hoger terwijl wachtlijsten al jaren de norm zijn. Bovendien moesten heel wat sociaal werkers in onveilige omstandigheden aan het werk. Medewerkers van de CAW (Centra voor Algemeen Welzijnswerk) moesten zonder adequaat beschermingsmateriaal aan de slag in opvangcentra. Heel wat outreachende hulpverleners moesten het dagen of weken stellen zonder maskers of handgel. De kost ervan moest de sector trouwens zelf dragen.

De coronacrisis legt de ongelijkheden in onze samenleving op een pijnlijke manier bloot. Bovendien zullen heel wat noden pas later zichtbaar worden. De economische depressie kan tot 59 miljoen jobs in Europa kosten. De sociale sector wijst al maanden op de problemen, maar een doortastend beleid om armoede te bestrijden blijft uit.

De investering die er geen is

Eind april kondigde Vlaams minister voor Welzijn Wouter Beke een actieplan aan om een “mentale pandemie” te voorkomen. De Vlaamse regering maakt 25 miljoen euro vrij voor een actieplan rond mentaal welzijn onder de hashtag #zorgenvoormorgen. Sociaal welzijn is voor hen inderdaad een ‘zorg voor morgen’.

Dit komt na de besparingen die in november werden aangekondigd en die naast de culturele ook de sociale sector troffen. Het steunpunt Mens & Samenleving (SAM vzw), dat ondersteuning biedt aan sociaal werkers, verloor 27% van de werkingsmiddelen. Er werd bespaard in kinderopvang, vertrouwenscentra voor kindermishandeling en op de CAW. Kritiek werd gecounterd door te zeggen dat er bespaard werd op structuren. Het waren “efficiëntieoefeningen”. Wie in de door besparingen getroffen sectoren werkt, weet beter. Ze treffen niet één of andere theoretische structuur maar wel onze arbeidsomstandigheden, onze jobzekerheid en de kwaliteit die we onze gebruikers kunnen bieden. Bij de CAW betekende dit 75 naakte ontslagen.

De nieuwe ‘extra investeringen’ zijn slechts een peulenschil van wat enkele maanden eerder werd weg bespaard. Onderinvestering is al jarenlang de norm. Onze middelen werden al tien jaar niet geïndexeerd! In de meeste gevallen gaat het bovendien niet om duurzame investeringen maar eenmalige uitgaven. Om een degelijke werking uit te bouwen en banden te ontwikkelen met gebruikers is het voor sociaal werkers essentieel om op lange termijn te kunnen werken. Structurele investeringen zijn dus nodig. Een ander deel van de investeringen bestaat uit de vroegtijdige toezegging van middelen die er sowieso zouden komen.

Als we de middelen willen, moeten we ervoor strijden

Strijd loont, dat toonden we eerder. Na protest werden enkele besparingen gedeeltelijk teruggetrokken, zoals bij de Zelfmoordlijn. Voor 1,8 miljoen euro besparingen op welzijnswerk werden herzien. Als we de beweging in maart hadden kunnen doorzetten, was het mogelijk om alle besparingen terug te draaien. Om het protest door te zetten, hebben we nood aan offensieve eisen en tactieken. De terughoudende aanpak van verschillende van onze werkgevers in de mobilisatie naar vervolgbetogingen tegen de besparingsronde, toonde dat we niet op hen kunnen vertrouwen om de strijd te organiseren. Na deze gezondheidscrisis komen er enorme sociale noden: de sociale sector zal de nodige middelen moeten opeisen om deze aan te pakken.

De zorgbetoging na de zomer biedt een kans voor een doorstart van de strijd van het sociaal werk. Als we front vormen met andere sectoren in actie, worden we daar zelf ook sterker van. Om te kunnen zorgen voor morgen, moeten we strijden voor meer middelen!