Meer publieke middelen voor openbare diensten en zorg: een noodzakelijke conclusie tijdens deze pandemie

Opiniestuk van ACOD LRB Brussel

Al meer dan twintig jaar stellen we het gebrek aan middelen voor de gezondheidszorg en alle openbare diensten aan de kaak. Deze pandemie heeft alleen maar duidelijk gemaakt wat wij, gezondheidswerkers, steeds hebben gezegd.

Deze chronische situatie van personeelstekorten, verslechtering van de kwaliteit van de zorg, hogere tarieven, puur economisch beheer van onze zorginstellingen en de administratieve lasten van geautomatiseerde taken hebben onze werkomstandigheden en de kwaliteit van de dienstverlening alleen maar verslechterd. Maar bovenal heeft het voor velen van ons een diepgaand gevoel van betekenisverlies in ons werk gecreëerd.

Hoewel we niet klaar waren (beleidsmakers, managers van instellingen en veldwerkers) om deze crisis het hoofd te bieden, hebben we in twee weken tijd al onze instellingen gereorganiseerd dankzij de wil en de ervaring van het personeel.

Vandaag, na twee maanden intensief frontliniewerk, zijn we boos. Boos omdat de regering niet is ingegaan op de vitale behoeften van het personeel van de zorginstellingen (gebrek aan beschermende uitrusting, gebrek aan tests en gebrek aan sterke algemene preventiemaatregelen). Boos omdat de enige oplossing die de regering ons voorstelt voor het voortduren van de crisis een systeem is van het opvorderen van gezondheidspersoneel, opgelegd door de minister van Volksgezondheid Maggie De Block. Boos omdat het verpleegkundig beroep wordt ondergraven door toe te laten dat ander personeel in zorginstellingen verpleegkundige handelingen verricht. Boos omdat we geen “dank u voor de opoffering” van de overheid willen, maar wel financiële middelen, kwaliteit, voldoende beschermingsmiddelen en extra personeel, zodat we ons niet hoeven op te offeren.

Voor ons moet de prioriteit van de overheid zijn om alle bestaande apparatuur en de bedrijven die in staat zijn om deze te produceren, onmiddellijk op te eisen. Vervolgens had de bevoegdheid om deze tests uit te voeren rechtstreeks moeten worden uitgebreid tot alle geaccrediteerde laboratoria, om de aanbevelingen van de WHO inzake massale tests bij zorgverleners en de bevolking te kunnen opvolgen. Dit zou de enige manier zijn geweest om voldoende testcapaciteit te bereiken om de omvang van de crisis radicaal te helpen verminderen. Dit is een ernstige fout van onze regering.

Wat betreft de tekortkomingen van de regering op het gebied van preventie, is het vandaag duidelijk dat de keuze is gemaakt om de volledige economische activiteit in stand te houden toen de epidemie al veel slachtoffers maakte in Europa. We zien dat deze keuze wordt herhaald met de geplande maatregelen in de exit-strategie, waarbij de economie opnieuw voorrang krijgt op al het andere.

Deze keuze leidt tot heel wat bekommernissen onder het zorgpersoneel. Er is niets voorzien om de activiteit in de gezondheidszorg te ondersteunen in geval van een tweede golf of zelfs derde golf. Het personeel in de frontlinie is moe en zal de gevolgen van een overhaaste en ondoordachte exit niet kunnen dragen.

Sommige dingen moeten ook worden opgehelderd. Op dit moment worden ziekenhuispersoneel of personeel in sommige woonzorgcentra nog steeds niet systematisch getest en blijven ze, ondanks zichzelf, het virus overdragen. Het risico bestaat dat beschermende uitrusting (in beperkte hoeveelheden en vaak van slechte kwaliteit) en geneesmiddelen te allen tijde ontbreken. Laten we nooit vergeten wat er is gebeurd in de woonzorgcentra waar de maatregelen te laat kwamen, waar het gebrek aan materiaal nog belangrijker was (en verborgen werd door het management) en waar het personeel  dramatische situaties meemaakte (en nog steeds meemaakt).

Wij vrezen dat deze regering haar beleid zal voortzetten zonder te luisteren naar het personeel op het terrein en zonder hun vertegenwoordigers te raadplegen. Achter de oproep om de “helden” van deze crisis te steunen, schept het falende beleid, dat eigenlijk zeer minachtend is voor de zwaarst getroffenen, de optimale voorwaarden voor een nieuwe catastrofale golf van Covid-19-besmettingen.

De openbare diensten hebben opnieuw bewezen dat ze essentieel zijn voor het functioneren van onze samenleving. Als de samenleving “tot stilstand komt”, blijven we ons inzetten voor het welzijn van de hele bevolking. De sociale zekerheid heeft het tot nu toe mogelijk gemaakt om een grote sociale crisis te voorkomen zoals die in sommige andere landen. Het zijn deze twee pijlers, openbare diensten en sociale zekerheid, die we moeten versterken. Zoals iedereen zal hebben gemerkt, waren het noch de werkgeversfederaties, noch de banken die tijdens de pandemie levens hebben gered of het inkomen van de bevolking hebben gegarandeerd.

We hebben dus dringend behoefte aan een massale publieke investering in de sociale zekerheid en de gezondheidszorg om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en de zorg onder de best mogelijke omstandigheden te kunnen aanbieden. We hebben een herziening nodig van het personeelskader in de gezondheidszorg, de verkorting van de arbeidsduur zonder loonverlies en een humaan personeelsbeheer om de collega’s in de zorg in staat te stellen om het beroep gedurende heel hun loopbaan vol te houden, en ervoor te zorgen dat kwaliteitsvolle zorg weer een recht wordt voor iedereen, ongeacht sociale klasse of leeftijd.

Tegen diegenen die met het argument van de economische crisis stellen dat er geen geld is, zeggen we dat het geld moet gezocht worden waar het zit: in belastingparadijzen, door banken en grote bedrijven te laten betalen. Zelfs het IMF (dat er niet van verdacht kan worden dat het aan de kant van de werkenden staat) doet aanbevelingen om de grote fortuinen en bedrijven te belasten om de economie te stimuleren en te profiteren van de crisis om over te schakelen naar groene economie. Voor één keer zijn we het bijna met ze eens.

Voor ACOD LRB is het duidelijk dat als we ons laten doen, als we ons niet mobiliseren voor een andere samenleving, dat het dan morgen slechter zal zijn dan gisteren. We roepen nu al op om deel te nemen aan de grote zorgbetoging op initiatief van ‘La Santé en Lutte’ (De zorg in actie). Samen kunnen we een betere toekomst opbouwen!