Gisteren waren er al fenomenale betogingen en op donderdag 29 december 1960 wordt dit gewoon herhaald. Wie beweert dat de ‘staking van de eeuw’ vooral een Waalse aangelegenheid was, doet aan geschiedenisvervalsing. Op 28 december waren er in Gent nog 20.000 betogers, vandaag in Antwerpen maar liefst 30.000. Dat is evenveel of meer dan in Charleroi of Luik.
[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]
Dag aan dag verslag:
- 19 december
- 20 december
- 21 december
- 22 december
- 23 december
- 24 december
- 25 december
- 26 december
- 27 december
- 28 december
[/box]
De betogingen in Gent, Brussel, Charleroi, Antwerpen,… zijn indrukwekkend. Intussen wordt in de Borinage een stap verder gegaan. De staking wordt er duidelijk opstandig met wegversperringen en het afsluiten van de regio. Dit zijn voorbereidingen op een revolutionaire confrontatie. Op alle grote betogingen weerklinkt de roep naar een mars op Brussel. Ook wordt hoop gevestigd in de linkervleugel van het ABVV, de groep rond Renard. Opvallend is dat Renard weigert om in Vlaanderen de betogers toe te spreken. De lokale ABVV-leidingen hebben liever niet dat Renard komt en die houdt zich daaraan. Hij geeft eerder toe aan de rechtervleugel van het ABVV die de meerderheid heeft in de Vlaamse gewesten dan aan de roep van de basis om ook in Antwerpen en Gent Renard te kunnen horen spreken. Ondanks het standpunt van de nationale ACV-leiding sluiten volledige centrales zich bij de staking aan in Mechelen en Dendermonde.
Op de Brusselse betoging zijn er incidenten. De 10.000 betogers trekken langs de lokalen van kranten en banken waar overal ruiten worden ingegooid. Als in de buurt van het Zuidstation een rijdende bus wordt opgemerkt, moet de bus er aan geloven. Op een meeting verklaart Renard: ” Als de regering niet toegeeft, blijft ons nog een wapen: de volledige verwaarlozing van de arbeidsinstrumenten.” Daarmee bedoelt hij dat de hoogovens zouden worden stilgelegd, maar ook dat alles zou stilgelegd worden in andere fabrieken waar er een zekere continuïteit uit veiligheid was. In het Frans heeft hij het over ‘l’abandon de l’outil’, het verwaarlozen of verlaten van de arbeidsinstrumenten. Dat klinkt bijzonder radicaal: het naar de haaien laten gaan van het productieproces. Maar deze eis, die steeds bij woorden zal blijven, dient vooral om niet te moeten ingaan op eisen als een Mars op Brussel.
De burgerij en de rechtse krachten verenigen zich rond de regering. Het rechtse blad Le Matin schrijft vandaag: “We blijven vastberaden tegenstanders van bepaalde aspecten van de Eenheidswet. Maar voor alles zijn we voorstanders van de orde, het respect voor de wet. We moeten standhouden en rond de regering een solide vestingmuur bouwen, des te meer noodzakelijk gezien we haar zwakheden kennen.” De koning en de koningin zijn naar het land teruggekeerd, alle troepen uit Duitsland worden teruggeroepen. Intussen zijn er geruchten over de mogelijkheid van een nieuwe regering na verkiezingen waarbij de leiding aan de ‘socialist’ Spaak zou worden overgedragen. Spaak was toen algemeen-secretaris van de NAVO, niet bepaald een functie die door de basis wordt gesteund.
De tiende stakingsdag zorgt ervoor dat de financiële gevolgen zich laten voelen, ook bij de stakers. Maar deze moeilijkheden tasten de strijdbaarheid niet aan. Er is wel een zekere frustratie die ontstaat door het gebrek aan ordewoorden en perspectief voor de verdere ontwikkeling van de beweging. Dat leidt tot een toename van het aantal sabotagedaden. De Socialistische Gemeenschappelijke Actie ontmoet premier Eyskens aan wie een brief wordt overhandigd. Daarin staat onder meer: “Het is fout te zeggen dat dit politieke stakingen zijn: het zijn stakingen van arbeiders, zowel van de openbare als van de private sector, die vechten voor hun rechten. De stakingen brengen de democratische instellingen niet in gevaar.” Eyskens zelf verklaarde over de ontmoeting: “Aan weerskanten zijn we ervan overtuigd dat er zaken zijn die we moeten vermijden.”