Betogen tegen slecht weer?

Vandaag wordt in Brussel betoogd voor het behoud van de brugpensioenen. Een nationale regeling ter zake moet verlengd worden, maar laat op zich wachten. Met de actie willen de bonden de druk opdrijven om de bestaande regeling te behouden. In de media valt er amper iets te lezen over de redenen waarom wordt betoogd. Wel kreeg de neoliberaal Marc De Vos een volledige pagina in De Standaard onder de titel “Betogen tegen slecht weer. Daar zijn de vakbonden weer.”

De Vos is directeur van de “denktank” Itinera, een opvolger van een eerdere denktank waarin ook LDD-ideoloog Boudewijn Bouckaert actief was. De partij van Bouckaert pleitte gisteren bij monde van Vlaams parlementslid en bedrijfsleider Ivan Sabbe nog voor het afschaffen van het brugpensioen en het beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd.

De regering (van lopende zaken) heeft nog geen concrete hervorming klaarstaan, maar houdt intussen wel een verlenging van de bestaande regeling tegen. De partners die onderhandelen over een volgende regering zijn het allen eens dat er langer zal moeten worden gewerkt. Het niet verlengen van de bestaande regeling is op zich een hervorming, het wordt gebruikt om brugpensioenen te weigeren. De Vos heeft het dus verkeerd voor als hij stelt: “In het surrealistische België protesteren de vakbonden tegen hervormingen die niet bestaan: er is geen nieuwe regering en ook geen regeerprogramma.”

Volgens De Vos is protest zinloos, er moeten maatregelen komen. “Dat er desondanks betoogd wordt, zegt veel over de noodzakelijkheid van de ingrepen waartegen van leer wordt getrokken. Het is als betogen tegen slecht weer. Dat kan frustratie luchten en bekommernissen ventileren, maar het brengt ons geen millimeter dichter bij een oplossing.” Terwijl De Vos eerst stelt dat het protest surrealistisch is omdat er nog geen hervormingsprogramma (hij bedoelt eigenlijk “contrahervormingen”) bestaat, heeft hij het amper een zin verder zelf over de “noodzakelijke ingrepen”. Sta ons toe om die noodzakelijkheid in vraag te stellen. Waarom is het noodzakelijk dat ouderen langer werken op een ogenblik dat een kwart van de jongeren in dit land geen werk vindt? Of is het creëren van een “verloren generatie” nu ook eenmaal “noodzakelijk”?

Voor De Vos ging het Generatiepact niet ver genoeg, dat was een “lauw politiek compromis” dat “langer werken maar marginaal heeft bevorderd” en geen einde maakte aan het bestaan van het brugpensioen. Meer nog: indien de vakbonden nu maar eens hadden ingestemd met de patronale eis om langer te werken en het pensioen sterker te privatiseren, dan was er volgens De Vos amper nog een reden om vandaag te betogen. Dat is een non-argument dat even goed kan worden omgedraaid: indien De Vos nu maar eens had ingestemd met de noodzaak van een socialistische samenleving, dan had hij minder redenen gehad om ons vandaag lastig te vallen met een opiniestuk in De Standaard?

Nu er toch op non-argumenten wordt ingegaan, kan er altijd nog een bij. De Vos klaagt dat de vakbondseisen vandaag “quasi ongewijzigd zijn”, met name: “niet langer werken, geen langere pensioenloopbanen, brugpensioen behouden en pensioenuitkeringen verhogen.” Hij noemt dat “volharding” maar stelt zich niet de vraag in welke mate de patronale eisen die hij verdedigt gewijzigd zijn. Dat zijn immers exact dezelfde eisen: langer werken, afschaffing brugpensioen, armzalige pensioenen die moeten aangevuld worden met geprivatiseerde pensioenen. Als de vakbonden zich daartegen op defensieve wijze verzetten, luidt het dat de bonden volharden in hun ongewijzigde eisen.

Er zijn natuurlijk verschillen met een aantal jaar geleden: vandaag is er de achtergrond van de economische crisis en dat heeft ook De Vos begrepen. Hij grijpt het meteen als argument aan om bij de gewone werkenden te besparen, alsof wij verantwoordelijk zijn voor de crisis! De Vos rept met geen woord over de financiële speculanten, het casinokapitalisme (ook met pensioenfondsen waar hij zo’n fan van is) en het onproductieve karakter van het kapitalisme (dat liever superwinsten ophoopt dan te investeren in productie). De besparingen die op ons afkomen zijn volgens De Vos niet het resultaat van de reddingsoperaties voor de banken (waar 20 miljard euro overheidsmiddelen in werd gestopt) of de sinterklaaspolitiek voor de grote bedrijven die amper nog belastingen betalen. Neen, het is de “collectieve erfenis van onwil en onvermogen” van de werknemers die de regering tot besparingen noopt. Uiteraard zal het voor De Vos om sociale besparingen gaan, ook al wordt het geld niet bij de rijken gezocht. “Deze budgettaire uitdaging zonder weerga is geen harteloos rondje snijden: het is de structurele ingreep die nodig is om de vergrijzing alsnog min of meer te kunnen betalen en om onze enorme schuldenlast niet tot een Griekse catastrofe op te voeren.” Met andere woorden: niet de financiële speculanten, maar de bruggepensioneerde van 55 jaar is verantwoordelijk voor de crisis?

De Vos wil een ander sociaaleconomisch model met minder belastingen, minder lonen en minder sociale zekerheid: “Van alle ontwikkelde landen hebben we de op twee na hoogste belastingdruk, de hoogste loonlasten en de op één na hoogste uitgaven voor sociale bescherming.” Grote bedrijven die amper 13% belastingen betalen (de 500 grootste bedrijven in ons land betaalden in 2001 gemiddeld 24,19% vennootschapsbelasting op hun fiscale winsten, in 2008 nog slechts 13,57%), lonen die de productiviteit niet volgen en pensioenen die tot de laagste van Europa behoren. Dat is de realiteit in dit land.

Maar het patronaat en haar academische buiksprekers zoals De Vos zullen die argumenten natuurlijk niet in overweging nemen, hun doel is een verdere uitbreiding van de sociale kaalslag met lage loonjobs zoals in Duitsland (waar 20% een job heeft met een uurloon onder de 10 euro per uur, hoeveel verdient De Vos als professor?) en een afbraak van de sociale zekerheid zodat het patronaat met nog meer cadeaus kan gaan lopen. Dit is een verderzetting van de neoliberale politiek – “meer van hetzelfde” om de woorden van De Vos te gebruiken – van de afgelopen jaren die heeft geleid tot een nooit geziene kloof tussen arm en rijk waarbij er een opeenstapeling van rijkdom bij een kleine minderheid is en aangewend wordt op de casino’s van Wall Street. Dit is een belangrijke oorzaak van de huidige economische crisis. De Vos wil blijkbaar de oorzaken voor de crisis verder versterken en dat in naam van een anti-crisisbeleid.

Lyrisch stelt De Vos dat we voor de keuze staan tussen “een Avondland van verval en schaarste en een groeiland dat gedijt in de wereld van de 21ste eeuw.” Vreemd genoeg ziet hij in het kapitalistische systeem dat ons crisis en miserie bezorgt niet het voornoemde “Avondland van verval en schaarste”. Het miljard hongerigen op de wereld zal daar allicht anders over denken, net zoals de 15% armen in ons land overigens. Het zijn de ‘hervormingen’ waar De Vos er meer van wil die de sociale polarisatie hebben versterkt en die leiden tot “verval en schaarste”. Aan ons om daar met strijdbare vakbondsmilitanten en socialistische activisten een alternatief op te vormen.