Nederlandse pensioenfondsen moeten uitbetaling verlagen

Neoliberalen pleiten al jaren voor een verdere privatisering van de pensioenen door de uitbouw van de tweede en derde pijler. Dat zijn respectievelijk de groepsbijdragen georganiseerd per bedrijf of sector en de persoonlijke bijdragen die allemaal privaat worden beheerd door pensioenfondsen. Het bestaan van de tweede en derde pijler wordt gebruikt om de stelselmatige ondermijning van de eerste pijler, het wettelijk pensioen, te rechtvaardigen. Het Nederlandse voorbeeld maakt duidelijk hoe gevaarlijk dat is.

Pensioenfondsen zijn bijzonder actief op de financiële markten. Er werd de afgelopen jaren met ons geld gespeculeerd en gegokt. Dat was geen probleem zolang er winsten werden geboekt, maar de afgelopen periode werden ook grote verliezen geboekt. De winsten waren voor de private beheerders van de fondsen, de verliezen worden in Nederland doorgerekend aan de gepensioneerden die hun pensioen “gekort” zullen zien. 150.000 tot 170.000 gepensioneerden zullen ten laatste vanaf 1 januari 2011 minder krijgen. Ook wie nu betaalt aan deze pensioenfondsen zal minder krijgen. In totaal gaat het om meer dan een half miljoen mensen.

De afgelopen jaren kenden de tweede en derde pijler ook in ons land een opmars. Werkgevers zagen er een mogelijkheid in om loonsverhogingen af te kopen door een voor hen goedkopere optie naar voor te schuiven: groepsverzekeringen waarop minder belastingen en sociale lasten worden betaald. Dat dit de gemeenschapsmiddelen en de sociale zekerheid ondermijnt, is voor de werkgevers niet van tel. De opkomst van een geprivatiseerd deel van de pensioenen heeft de ongelijkheid sterk doen toenemen. Een studie uit 2008 stelde dat de hoogste 20% van de pensioenen 16 keer zo groot zijn als de laagste 20%.

In Nederland zijn er nu minstens 12 pensioenfondsen die zodanig in de problemen zijn geraakt dat de pensioenuitbetalingen worden verminderd. De gepensioneerden zullen 1% tot 14% minder krijgen. De financiële crisis heeft verschillende pensioenfondsen in diepe problemen gestort. Meer dan de helft van de 600 Nederlandse pensioenfondsen moest een herstelplan indienen omdat de dekkingsgraad niet meer gegarandeerd was. Resultaat: omdat de pensioenfondsen uit inhaligheid met onze pensioenen hebben gegokt, laten ze mee op bevel van de Nederlandse regering de gepensioneerden opdraaien voor de crisis.

In Nederland komt het grootste deel van het pensioen van de pensioenfondsen van bedrijven en sectoren. De tweede pijler komt er op de eerste plaats. Dat is wat liberalen ook in ons land willen bereiken. Door de tweede pijler uit te bouwen, komen er meer middelen op de financiële markten. Hierdoor verdwijnt het element van solidariteit en sociale zekerheid, maar worden pensioenen een geliefd onderdeel van de portefeuille van beleggers en speculanten. De vraag is: waarom zouden we toelaten dat met onze pensioenen wordt gegokt waarbij de winsten voor hen zijn en de verliezen voor ons?

De Nederlandse pensioenkortingen zijn een waarschuwing en een overweldigend argument om het wettelijk pensioen in ons land te verdedigen en te versterken. Er zijn meer middelen nodig om armoede onder gepensioneerden te stoppen en om de groeiende sociale ongelijkheid tussen arm en rijk te dichten. Dat zal niet gebeuren met een verdere privatisering van de pensioenen.