Wereld Economisch Forum in mineur

De opzichtige bijeenkomsten van de afgelopen jaren lijken naar het verleden te zijn verbannen. Ook is er nu geen protest van buitenaf nodig om twijfel te zaaien. De twijfel over het kapitalisme en het functioneren van het eigen systeem, heeft immers een steeds grotere ingang gevonden bij de deelnemers zelf van het Wereld Economisch Forum, de jaarlijkse hoogmis van internationale kapitalisten en regeringsleiders.

Jaarlijks komt een groep patroons en regeringsleiders bijeen in het Zwitserse Davos. Deze bijeenkomst geldt als de belangrijkste publieke bijeenkomst ter verdediging van de vrije markt en het kapitalisme. De euforie en zelfvoldaanheid van de afgelopen jaren maakt nu plaats voor twijfel en sobere perspectieven voor de komende periode. Vorig jaar stonden economen als Roubini nog geïsoleerd met hun waarschuwingen. Vandaag wordt algemeen uitgekeken naar het standpunt van Roubini. De vergelijking met het WEF van vorig jaar maakt meteen duidelijk met welk ritme de crisis toeslaat.

Het WEF vindt plaats tegen de achtergrond van tal van aankondigingen van slecht economisch nieuws. Een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) waarschuwt dat er in 2009 wel eens 51 miljoen jobs wereldwijd zouden kunnen verdwijnen als gevolg van de crisis. Dat rapport werd op dezelfde dag bekend gemaakt als de nieuwe vooruitzichten van het IMF. Die instelling voorspelt een economische groei van 0,5% in 2009, wat betekent dat de wereldeconomie stil valt en zelfs achteruit gaat (de bevolkingsgroei is groter dan 0,5%). Een dergelijke groei zou de laagste zijn sinds Wereldoorlog 2.

De onheilsberichten zullen een impact hebben op het WEF dat eerder een begrafenisstemming zal kennen dan een extravagante hoogmis (en dat ondanks de inkomprijs van 28.228 euro lidgeld naast 13.287 euro nschrijvingsgeld). De 2.500 aanwezigen werden met de openingstoespraak meteen met de neus op de feiten gedrukt. Die toespraak werd immers gedaan door de Russische premier (we schreven bijna “president”) Poetin. Ondanks de gasoorlogen met de Oekraïne meende Poetin te moeten waarschuwen voor “isolationisme” waarbij nationale staten op zichzelf terugplooien.

Opvallende afwezigen op het gebeuren zijn vertegenwoordigers van Lehman Brothers of de CEO van Merril Lynch, John Thai. Het feit dat er vele politici en regeringsleiders – waaronder premier Van Rompuy, minister-president Peeters en minister De Gucht – aan het WEF deelnemen, is een uitdrukking van de gewijzigde rol van de overheid in de economie. Vandaag kijkt de bedrijfswereld uit naar de overheid om met gemeenschapsmiddelen de verliezen te collectiviseren, zodat nadien de winsten makkelijker kunnen worden opgestreken door de private sector.

Het Wereld Economisch Forum had de crisis niet zien aankomen, daar zijn alle commentatoren het over eens. In feite geven ze daarmee toe dat de strategen van het kapitalisme en de verantwoordelijken voor dit systeem niet in staat waren om de ontwikkeling van hun eigen systeem in te schatten of te begrijpen. Hoe zouden zij dan in staat kunnen zijn om oplossingen naar voor te brengen?