Carrefour. Rechtbank in Veurne verwerpt procedure met eenzijdig verzoekschrift

Een rechtbank in Veurne heeft beslist dat de directie van Carrefour ten onrechte gebruik maakte van een procedure op eenzijdig verzoekschrift met het gebruik van dwangsommen. De rechtbank keert zich hiermee tegen een eerdere beslissing van verschillende rechters. Professor Blanpain uit Leuven mengde zich onmiddellijk in de discussie door deze beslissing onbegrijpelijk te noemen. Tal van andere specialisten in het arbeidsrecht zijn echter een andere mening toegedaan.

In Veurne werd een procedure opgestart tegen het opleggen van een dwangsom aan één van de actievoerders aan de Carrefour-vestiging in Koksijde op 10 november. Via een derdenverzet werd een nieuwe uitspraak afgedwongen over de toepassing van een procedure op eenzijdig verzoekschrift. De rechtbank was duidelijk in haar beoordeling: deze procedure werd ten onrechte gebruikt om de staking te breken. Daarmee wordt ook het standpunt gevolgd van een Mechelse rechter die eveneens weigerde om een eenzijdig verzoekschrift goed te keuren en rechtskracht te geven.

Het eenzijdig verzoekschrift van Carrefour was verregaand. Er werd een verbod opgelegd om een maandlang actie te voeren aan Carrefour en dat op straffe van een dwangsom van 1.000 euro. De deurwaarder beschikte over een ruime interpretatiemarge bij het bepalen van wat kon gezien worden als actievoeren. Een delegee van Carrefour in Koksijde kreeg een verzoekschrift betekend en stapte naar de rechter omdat hij zich uiteraard benadeeld voelde. Als delegee kwam ook het recht op het uitoefenen van zijn syndicaal mandaat in het gedrang, de uitoefening van dat mandaat kon immers ook gezien worden als “actie voeren”.

Professor Blanpain was er traditioneel als de eerste bij om kritiek te geven op de uitspraak van de rechtbank in Veurne. “Als er geen duidelijkheid komt, kan binnenkort om het even wie om het even wat blokkeren”, aldus de professor. Als iedereen zomaar een eigen mening kan hebben, dan is er blijkbaar een probleem voor de professor. Als specialist in het arbeidsrecht moet de professor toch ook wel weten dat er zoiets als collectieve actie bestaat en dat de juridische aanpak van dergelijke collectieve acties verschilt van individuele acties. Als morgen de professor op zijn eentje de E40 naar Leuven wil blokkeren, dan zal hij snel opgepakt worden wegens ordeverstoring (en ook wel om de professor zelf te beschermen). Als echter een groep van enkele duizenden arbeiders een weg blokkeert, dan vormt dat onderdeel van het recht op collectieve actie. Dan gaat het recht op actie overigens voor op het recht op vrij verkeer. Dat beweert alvast het Europese Hof van Justitie in het Schmidberger-arrest uit 2003. In die zaak werd een uitspraak gedaan tegen de poging van een transportbedrijf om via de overheid een schadevergoeding te eisen van milieu-activisten die een tijdlang de Brenner-pas hadden geblokkeerd. Blanpain vergist zich als hij denkt dat een dergelijke uitspraak betekent dat “om het even wie” zomaar “om het even wat” kan blokkeren. En als hij ons niet gelooft, mag hij gerust de proef op de som nemen en effectief eens proberen om op zijn eentje het huis van zijn buurman te blokkeren.

In Veurne besliste de kortgedingrechtbank dat de beschikking die aan een vakbondsdelegee werd betekend nietig is. Dat is een logische beslissing als we het recht op collectieve actie in rekening nemen. Een beslissing in andere zin zou betekenen dat geen enkele actie nog mogelijk is en de volgende stap zou uiteraard zijn dat staken enkel nog mag als niemand het kan merken, laat staan de gevolgen ervan kan voelen.

Deze nieuwe uitspraak in Veurne bevestigt de verdeeldheid die er onder magistraten heerst rond deze kwestie. Deze verdeeldheid is geen gevolg van juridische onduidelijkheid, daar is het recht op collectieve actie voldoende vastgesteld, maar een onderdeel van een ideologisch offensief waarbij het recht van de arbeidersbeweging op eigen initiatieven zoals acties steeds meer wordt ondermijnd. Dat offensief moet door de arbeidersbeweging worden beantwoord.