De directie van General Motors wil dan toch overgaan tot besparingsmaatregelen in de Antwerpse vestiging. De nachtploeg is bedreigd en de productie van de nieuwe SUV’s in 2011 zou met enkele maanden worden vertraagd. Toen deze zomer geruchten opdoken over de productie van de SUV’s, werd nog ontkend dat er zich een probleem stelde. GM zit in moeilijke papieren met een groot verlies en een dalende autoverkoop.
Amerikaanse automobielcrisis
De verkoop van wagens kent een snelle terugloop in de VS. In augustus was er voor de vijfde maand op rij een daling met meer dan 10% in vergelijking met een jaar voordien, nu bedroeg de daling 15,5% op jaarbasis. Nochtans daalden in augustus de olieprijzen en werden enorme kortingen aangeboden. GM werd hard getroffen met een achteruitgang van de verkoop met 20% in augustus (op jaarbasis). Ford deed nog slechter met 26% en Chrysler verkocht zelfs 35% minder.
Er is weinig hoop op beterschap. GM-topman Di Giovanni stelde te hopen dat de economie terug wat op gang zou komen. Ellen Hughes-Cromwick, een topeconome van Ford, stelde zelfs: “Het feit dat het consumentenvertrouwen niet verder afneemt, is erg hoopgevend”. Iedere sprankel hoop op economische groei wordt aangegrepen door de topfiguren uit de automobielbedrijven. Als dit evenwel illusies blijken te zijn, zal verder moeten worden bespaard. Een analist van het bedrijf Global Insight, George Magliano, stelde in de New York Times: “Dit is misschien de bodem, maar het zal een erg lange bodem zijn”. Het aandeel van GM verloor op een jaar tijd 24,5% van haar waarde, in het tweede kwartaal van 2008 werd 15,5 miljard dollar verlies gemaakt.
De Amerikaanse achteruitgang wordt overigens ook gevolgd in Europa. In het tweede kwartaal van 2008 kende de economie in de Eurozone geen groei meer. De stijgende prijzen ondermijnen de koopkracht en dit heeft gevolgen voor de verkoop van wagens. In augustus werden 2,7% minder auto’s verkocht dan een jaar voordien, in Duitsland bedroeg de daling zelfs 10%.
De drie grote Amerikaanse autofabrikanten vragen nu om hulp van de regering waarbij ze 25 tot 50 miljard dollar aan leningen willen om de moeilijke periode te overleven, zoniet wordt het scenario van een faillissement van een grote autofabrikant reëel. Dat zou wellicht leiden tot een “doorstart” van het bedrijf met lagere lonen, meer flexibiliteit en het afschuiven van de pensioenfondsen naar de gemeenschap (of het verdwijnen ervan). Naast de vragen om overheidstussenkomsten, wordt ook gesuggereerd dat GM en Ford nauwer zouden samenwerken bij het maken van motoren.
Nachtploeg in Antwerpen bedreigd
De crisis in de automobielsector heeft uiteraard gevolgen voor de arbeiders in de sector. Ford ging reeds over tot afdankingen in Australië en ook elders worden herstructureringen voorbereid. GM probeerde eerder in Antwerpen een staking uit te lokken om zo het aantal dagen technische werkloosheid te beperken. Ook in andere Belgische automobielbedrijven werd gebruik gemaakt van technische werkloosheid om een productiedaling op te vangen (de directie wou 10 dagen werkloosheid). Nu wil GM in Antwerpen de nachtploeg beperken van 570 tot 116 man.
GM wil 400 miljoen euro besparen in Europa en ook in Antwerpen zouden de gevolgen daarvan worden gevoeld. Het nieuwe Chevrolet SUV-model dat in 2011 van de band moest lopen, wordt uitgesteld met (wellicht minstens) enkele maanden. Het resultaat van de besparingen zou catastrofaal zijn. In de nachtploeg, tijdens de staking vorig jaar een strijdbare factor, zou fors het mes worden gezet. Er zouden nog 116 arbeiders overblijven, wat volgens het ABVV onaanvaardbaar is. Dat is onvoldoende om de productie te garanderen, maar de directie wil de nachtploeg afslanken om bij een eventuele productiestijging de ploeg opnieuw uit te breiden.
Feit is dat een nachtploeg van 116 man wel erg beperkt is waardoor dit in de praktijk zowat neerkomt op draaien met twee ploegen. En uiteraard is een fabriek “competitiever” indien met drie shiften wordt gewerkt. Zal de directie in een grote fabriek als Antwerpen blijven onder de mogelijkheden draaien? Twintig jaar gelden werkten er in deze fabriek nog 15.000 mensen, bijna tien keer zoveel als nu. Het afschaffen van één ploeg kan de deur openzetten om bij verdere herstructureringen de hele fabriek ter discussie te stellen.
Het ABVV stelt terecht dat een afslanking van de nachtploeg onaanvaardbaar is. “Met 116 mensen kan je ‘s nachts geen enkele auto meer produceren,” stelde Rudi Kennes terecht. Hij wijst op het akkoord met de Europese directie die tot 2016 een drieploegenstelsel garandeerde.
Het blijft afwachten wat de directie concreet zal voorstellen, maar de druk neemt toe om effectief te besparen op kap van de arbeiders. Dit zal de onzekerheid over de toekomst van GM-Antwerpen versterken en het komt in feite neer op een poging van de directie om de gevolgen van de economische crisis op de arbeiders af te wentelen. De directie vraagt de overheid om tussen te komen voor de financiële verliezen, maar niet voor de jobverliezen. De belangen van de aandeelhouders wegen uiteraard zwaarder door dan deze van de arbeiders.