Overaanbod aan Vlaamse liberale formaties

Na de vervelling van Spirit tot “VlaamsProgressieven” was er ook een congres van de Lijst-Dedecker. Beide formaties hebben ogenschijnlijk weinig met elkaar gemeen, maar beiden proberen zich voor te stellen als Vlaamsgezinde liberalen. Toevallig ook het terrein waarop de Open VLD speelt. Het lijkt erop dat er een steeds groter overaanbod komt aan Vlaamse liberale formaties, ook de andere partijen lopen deze opvattingen immers achterna.

”Links” liberaal?

De VlaamsProgressieven kwamen met een nieuwe naam op de proppen omdat dit een goedkope publiciteitscampagne moest worden. De naamsverandering werd een mediagegeven zonder veel betrokkenheid van de basis die tot op het laatste moment moest wachten op de bekendmaking van de nieuwe naam van hun partij. Ook dat is blijkbaar een liberale traditie: belangrijke beslissingen komen uitdrukkelijk van bovenaf en worden door een klein comité genomen. Zo anders is het bij LDD overigens ook niet.

De vernieuwde Spirit-partij heeft een nieuwe beginselverklaring gemaakt waarin het zichzelf tot het “links liberalisme” betuigt. Wat er links kan zijn aan het liberalisme probeert Herman Lauwers als volgt te beschrijven: “Wij willen een staat die de gelijke kansen en de rechtvaardigheid voortdurend bewaakt en herstelt. De klassieke liberalen vertrekken vooral van de vrijheid van de sterke burger.” Centraal blijft echter “de vrijheid van het individu”. We hebben de vrijheid om lange werkuren te kloppen tegen een laag loon of deeltijdse en flexibele jobs te moeten aannemen (de Vl.Pro pleit uitdrukkelijk voor makkelijker toegang tot onder meer deeltijdse jobs). Het enige “linkse” dat de “links-liberalen” naar voor brengen, zijn enkele ethische thema’s.

Op sociaal-economisch vlak is de partij gewoon liberaal en dus rechts. Zo wijst Lauwers erop dat het kartel met SP.a kan standhouden omdat die partij is “weg geëvolueerd van het klassieke socialisme”. En ook: “Ze zeggen dat de sociale zekerheid geen vangnet mag zijn, en een aantal onder hen ijvert daar ook voor, maar een ander deel van die partij niet en ontkent zelfs dat het generatiepact nodig zou zijn! Er zijn er in die partij ook die Vlaams zijn, maar er zijn er evenzeer die dat niet zijn. De partij als geheel is niet Vlaams.” De neoliberale agenda van de SP.a-leiding kan de voormalige Spiritisten dus wel bekoren. Alleen mag het nog wat verder gaan: meer Generatiepact, minder vakbondsbasis. Dat is het uitgangspunt van de Vl.Pro.

Dedecker: het kan nog rechtser

Een andere variant van het “Vlaamsgezind liberalisme” vinden we bij de Lijst Dedecker. Die formatie hield een heus congres waarop ook een structuur en een programma werden voorgesteld. Ook hier domineerde de top-down benadering die reeds in de naam vervat zit.

De LDD wilde zich voorstellen als een sociale partij en ook een liberale formatie. Ook hier zien we dat sociale maatregelen vooral gericht zijn op de belangen van de grote bedrijven. Daarnaast worden fikse repressieve maatregelen voorgesteld tegen wie buiten de doelgroepen van LDD valt. Voor hen zelf kan het er niet liberaal genoeg aan toe gaan: wat is er immers mis met een grote terreinwagen die makkelijk 160 per uur haalt op de autosnelwegen?

LDD beweerde een antwoord te hebben op het probleem van de koopkracht: het verlagen van de werknemersbijdrage met 5%. Wat dit concreet zou betekenen, is dat onze koopkracht gedragen wordt door de gemeenschap. We betalen met andere woorden zelf voor onze eigen koopkracht. Tegelijk gaat een afname van de overheidsmiddelen gepaard met liberaliseringen en privatiseringen: minder diensten voor meer geld. Bij De Post zien we de gevolgen daarvan: minder postkantoren, dure postzegels, minder personeel dat slechter betaald wordt,… Een echte oplossing vormt dat niet meteen, het is bijvoorbeeld de liberalisering van de energiesector die mee verantwoordelijk is voor het ontsporen van het koopkrachtprobleem! Voor het overige weerklinken de traditionele liberale recepten: minder belastingen voor de rijksten, afbouw van de sociale zekerheid,…

LDD heeft ook een aantal forse repressieve opvattingen, zo wil de partij “boot-camps voor lastige jongeren”. En daarmee bedoelt de partij niet die jongeren die met de terreinwagen van papa en mama over de autosnelweg cruisen. Dit soort maatregelen is volgens Dedecker niet “populistisch” aangezien er aan het programma is meegewerkt door “professoren”. Alsof Bouckaert geen populist zou zijn omdat hij professor is…

De partij moet volgens Dedecker ook Vlaamsgezind zijn, maar dat is niet het enige punt waarrond LDD actief wil zijn. Vandaar overigens ook een uitval naar de N-VA dat “net zoveel tsjevenstreken” heeft als CD&V: “N-VA is als een dom blondje in een verstandshuwelijk. Ze blijft zitten voor de kinderen, de poen en het gemak.” De forse aanval op N-VA maakt duidelijk dat LDD ook deze Vlaams gezinde liberale formatie als een concurrent beschouwt. Ook Open VLD moest het ontgelden en Vl.Pro ontsnapte wellicht aan de banbliksems van Dedecker omdat ze te klein en onbetekenend zijn.

Met Open VLD, Vl.Pro (en meteen ook de SP.a), N-VA (en meteen ook CD&V), LDD en ook het VB verdedigen zowat alle traditionele partijen een gelijklopende neoliberale visie, ook al leggen ze verschillende klemtonen (onder meer op het vlak van repressie of op ethisch vlak). Voor de werkenden en hun gezinnen valt er van deze formaties niets te verwachten.