SP.a en PS: een draai naar links?

De “socialisten” hebben de oorlog verklaard aan de liberalen. De PS keerde zich tegen de notionele intrestaftrek van Reynders – ondanks eerdere steun aan die maatregel. De SP.a sprak zich uit tegen het feit dat de regering geen middelen zou hebben voor een sociaal beleid en wil maatregelen om uitzendwerk in te perken. Maar dan wel niet op Vlaams niveau waar minister Vandenbroucke de VDAB groen licht gaf om uitzendwerk als normaal werk te beschouwen: een werkloze die een interimjob weigert, kan voortaan geschorst worden.

Nicolas Croes

Rechts haalt de kas leeg

Di Rupo stelde dat “rechts de kas heeft leeggehaald”. Je zou bijna vergeten dat SP.a en PS de afgelopen 8 jaar in een regering zaten met de liberalen. Toen de notionele intrestaftrek werd doorgevoerd, noemde Annemie Roppe (SP.a-Spirit) het een “revolutionair project” waar werkgevers en werknemers “trots” op mochten zijn. Eric Massin (PS) stelde dat er niets kon worden ingebracht tegen de cijfers rond deze operatie, meer bepaald het vooruitzicht dat de notionele intrestaftrek 566 miljoen euro zou kosten. Intussen blijkt dat de echte kost 2,4 miljard euro bedraagt.

Natuurlijk was de notionele intrest-aftrek een immens cadeau voor het patronaat. Nu zijn de sociaal-democraten verontwaardigd, voor januari 2008 waren ze enthousiaste medeplichtigen aan deze legale plundering.

De notionele intrestaftrek kwam er na een discussie over de belastingen voor coördinatiecentra van multinationals in ons land. Die betaalden quasi geen belastingen omdat de overheid dergelijke centra wil aantrekken (ook al zorgen ze amper voor tewerkstelling – gemiddeld 10 werknemers per coördinatiecentrum). In 2002 waren er 207 coördinatiecentra in ons land. Ze betaalden 73 miljoen euro belastingen op een totale winst van 5,36 miljard euro. Dat betekende een belastingsvoet van 1,36%.

Negatieve belastingstarief van –4,4%

Dit succes voor het patronaat werd op initiatief van Reynders uitgebreid naar alle bedrijven. De “notionele intrestaftrek” was geboren. Voor het patronaat was dit een schot in de roos. Op 6 oktober 2006 stelde de VLD in een partijnieuwsbrief dat buitenlandse investeringen door deze maatregel goed renderen: “ In geen enkel ander industrieland is de werkelijke belasting op geïnvesteerd kapitaal zo laag als in België: het effectieve tarief zakte van 23,5% in 2005 naar -4,4% dit jaar. Dit betekent dat het bedrag van de belastingvermindering dat een onderneming krijgt voor afschrijvingen, innovatiekosten en nominale financieringskosten hoger is dan de belasting die zou moeten worden betaald op inkomsten gegenereerd door de investering.” Met andere woorden: de cadeaus aan het patronaat zijn groter dan de belastingen die deze moeten betalen! En dan blijven de liberalen maar “lastenverlagingen” eisen.

Op buitenlandse investeringen wordt -4,4% belastingen betaald, op energieproducten betalen wij 21% BTW. Het is niet verwonderlijk dat bedrijven slechts instaan voor 12% van de fiscale inkomsten van de overheid.

Pas in januari 2008 – 15 maanden na de publicatie van bovenstaande cijfers – begon de PS haar kritieken te formuleren. Laurette Onkelinx verklaarde dat het voor de begroting 2008 noodzakelijk zou zijn om de notionele intrestaftrek te hervormen. Dat laatste woord is een belangrijk detail: ook de PS wil de cadeaus aan de patroons niet afschaffen, ze wil deze enkel “hervormen”. Het geven van cadeaus aan het patronaat wordt niet in vraag gesteld.

Uitzendarbeid: een halve bocht

Naar aanleiding van de staking bij Ford Genk kondigde de SP.a aan dat het een betere regeling voor uitzendarbeid wil om misbruiken te vermijden. Dat is geen overbodige luxe, ook niet in de openbare diensten overigens. De Post is bijvoorbeeld koploper qua misbruik van tijdelijke werknemers. Na 20 jaar regeringsdeelname (en een grote invloed in de openbare diensten) is dat toch pijnlijk voor de SP.a? Op dit ogenblik wordt 9% van alle arbeid verricht door tijdelijken en interimmers. Wie voortaan als werkzoekende zo’n job weigert, kan ook geschorst worden. Vandenbroucke steunt deze nieuwe opstelling van de VDAB.

Om geloofwaardig te kunnen inspelen op een groeiend bewustzijn rond sociale thema’s en de daarbijhorende draai naar links, zullen SP.a en PS nog heel wat moeten veranderen aan hun politieke opstelling. De managers en hun reclamebureaus die de partijen hebben overgenomen beperken zich tot pogingen om een “links” imago naar voor te brengen. Ze beseffen blijkbaar niet dat dit niet kan indien de sociaal-democratische partijen zich blijven inschakelen in de neoliberale logica die de afgelopen 20 jaar hun regeringsbeleid heeft bepaald.