Neen aan het verdrag van Lissabon!

In de loop van de komende zes maanden zal er in Zuid-Ierland een referendum worden gehouden over het Europees Hervormingsverdrag, dat bekend staat als het Verdrag van Lissabon aangezien het in die stad werd getekend in december. Voormalig parlementslid Joe Higgins legt uit waarom de Socialist Party actief campagne voert om tegen het verdrag te stemmen.

Joe Higgins

Het verdrag van Lissabon ontstond op basis van de Europese Grondwet die in 2004 werd opgemaakt door de verschillende Europese regeringen. In het proces van ratificatie in 2005 werd die Grondwet verworpen bij referenda in Frankrijk en Nederland. Hierdoor werd het project naar de prullenmand verwezen. In plaats van de Europese Grondwet kwam het recente verdrag van Lissabon, met zo goed als dezelfde inhoud.

Bij het verwerpen van de Europese Grondwet vormde het verzet van de Franse en Nederlandse arbeiders tegen het neoliberale economische beleid, dat gestimuleerd wordt door de EU, een belangrijke factor. Er was ook een bezorgdheid over het misbruik dat patroons maken van migrante arbeiders in het aanvallen van de lonen en arbeidscondities – de gekende “race to the bottom”. Dat werd door sommige commentatoren verkeerdelijk voorgesteld als xenofobie onder de arbeiders van beide landen.

In de komende maanden zal de campagne rond het referendum gevoerd worden. Daarin zullen we gedetailleerder duidelijk maken waarom de Socialist Party zich ten stelligste verzet tegen het verdrag van Lissabon. Samengevat komt het hierop neer: het verdrag bevestigt de draai naar een rechtse, neoliberale politiek met onder meer de privatisering van openbare diensten. Het verdrag bevestigt ook de poging om een Europees leger te vestigen en de wapenindustrie te stimuleren om zo de EU een groter gewicht te geven op internationaal vlak.

In het komende jaar zullen alle EU-lidstaten het verdrag van Lissabon moeten goedkeuren. De Franse en Nederlandse regeringen hebben een eenvoudige oplossing gevonden voor het massale verzet in hun landen. Ze zullen namelijk geen referendum houden, de gevestigde politici zullen de beslissing wel zelf nemen. En dan wordt beweerd dat de EU een model van democratie zou vormen.

De Ierse regering zal onder grote druk staan om ervoor te zorgen dat het verdrag wordt goedgekeurd in het referendum. Ieder deel van het establishment – politieke partijen, de media, kerken, handels en patroonsorganisaties – zal haar diensten aanbieden voor de “Ja”-campagne. De rechtse vakbondsleiders, steeds meer een onderdeel van het establishment, zullen ook oproepen om voor te stemmen.

De Groene Partij, met verkozenen in het Europees en nationaal parlement, speelde een belangrijke rol in het verzet tegen de vorige verdragen, onder meer in het verzet tegen het verdrag van Nice in 2002. De leiding van de Groenen hebben nu volledig gecapituleerd, net zoals ze dat eerder rond andere thema’s deed.

De traditionele media zal ongetwijfeld opnieuw een vuil spel spelen om het verdrag erdoor te krijgen. Toen de Irish Times de tegenstanders van het verdrag van Lissabon wou beschrijven, benadrukte de krant de mogelijkheid dat de extreem-rechtse Franse FN-leider Le Pen mogelijk naar Ierland zou komen om de “Neen”-campagne te steunen. Dat bericht was niet gebaseerd op de realiteit, het was een doelbewuste poging om de tegenstanders af te schilderen als racist. Toen Le Pen op een persconferentie steeds opnieuw om een reactie werd gevraagd, stelde hij dat hij misschien zou komen “indien hij werd uitgenodigd.” Dat volstond voor de journalisten om Le Pen te portretteren als de voorman van de “Neen”-campagne in Ierland.

Er wordt ook veel aandacht gegeven aan een rechtse zogenaamde “denktank”, Libertas, dat zich verzet tegen het verdrag. Libertas werd opgezet door een figuur die Declan Ganly noemt. Hij is een speculant die fortuin maakte in de handel van geprivatiseerde bedrijven in Rusland en bij de privatisering van publieke eigendommen in Albanië in de jaren 1990. In deze landen zorgden de privatiseringen voor een leegroof van de publieke middelen ten voordele van lokale en buitenlandse speculanten. Ganly huurde een corrupte politicus, Liam Lawlor, in als consultant voor zijn operaties bij de privatiseringen in Albanië.

Ganly en zijn partners in Libertas verzetten zich tegen het verdrag van Lissabon op basis van een erg rechts standpunt. Er is een gevaar dat de komende maanden het debat zal voorgesteld worden als een discussie tussen het rechtse establishment dat oproept om voor te stemmen en een nog rechtsere zelfverklaarde oppositie van tegenstanders rond de kliek van Libertas.

De Socialist Party zal ervoor zorgen dat een linkse oppositie naar voor komt. We zullen de noodzaak van een democratisch socialistisch Europa van de arbeiders naar voor schuiven als alternatief op het Europa van het kapitaal, wat de EU vandaag is.