De vroegere bondgenoten van de VS. Charlie Wilson’s War is niet enkel “satire”

Wie een kritische film wil gaan kijken, raden we de pas uitgekomen nieuwe film van Ken Loach aan (zie onze bespreking enkele weken geleden). Voor wie het wat lichter mag, is er ook een nieuwe “politieke satire”: Charlie Wilson’s War met Tom Hanks in een hoofdrol. Deze film wordt als satire omschreven, maar is wel degelijk gebaseerd op de realiteit.

De film is evenwel gebaseerd op een realiteit die momenteel niet meer zo goed ligt in de VS. Wie eraan herinnert dat de politieke allianties en bondgenootschappen van het VS-imperialisme wel eens gewijzigd zijn en bovendien nog eens ingaat op de vroegere alliantie en steun aan islamfundamentalisten in Afghanistan, is natuurlijk subversief. Satire is een goede optie om dat wat te verbergen.

De film brengt het verhaal van een congreslid uit Texas die effectief bestaan heeft en inderdaad mee betrokken was in de steun aan het fundamentalistische verzet tegen de Sovjetinval in Afghanistan. Dat heeft vandaag nog steeds een groot belang aangezien de Amerikaanse steun aan de fundamentalisten en hun opleiding (die grotendeels in Pakistan werd gegeven) er mee voor heeft gezorgd dat nadien de fundamentalisten zelf de macht konden overnemen in Afghanistan onder het Talibanregime dat het eerste slachtoffer werd van de Amerikaanse “oorlog tegen het terrorisme”. De vroegere bondgenoot werd nu aangevallen nadat een vroegere bondgenoot, Osama bin Laden, verantwoordelijk was voor aanslagen in de VS. Maar ook voor Pakistan had deze episode verregaande gevolgen met een sterkere aanwezigheid van gewapende islamitische militanten. Het regime had daar geen probleem mee, de troepen werden niet enkel in Afghanistan ingezet maar ook om de belangen van het Pakistaanse regime te dienen (onder meer met aanslagen in Indisch Kasjmir waarmee het regime van aartsvijand India moest worden verzwakt).

De fundamentalisten konden op een enorme steun rekenen vanuit de VS en meer bepaald van figuren die vandaag bij de neoconservatieven zouden horen en bijhorende anti-moslim standpunten zouden innemen. Het kan verkeren. Charlie Wilson’s War brengt natuurlijk niet de historische achtergrond en alles wordt sterk overdreven. De Russische nederlaag in Afghanistan was niet het resultaat van een zuipend parlementslid uit de VS. Anderzijds is het wel een feit dat de echte Charlie Wilson (overigens verkozen voor de Democraten) er mee voor zorgde dat het budget voor geheime operaties in Afghanistan werd opgetrokken van 5 miljoen dollar tot 1 miljard.

Het is geen documentaire, maar een satire tegen een historische achtergrond. Zowel de Republikeinen (de vrouw van Wilson) als de Democraten (Wilson zelf) worden terecht onder vuur genomen. Bovendien is de historische achtergrond er één waaraan geen enkele Amerikaanse traditionele politicus graag herinnerd wordt. Bijgevolg zal de film allicht doorgaan voor een “progressieve” film, ook al kan er niet bepaald een politieke stellingname uit afgeleid worden. Of het moet zijn dat een kennis van het verleden en van de houding van het VS-imperialisme in dat verleden, leidt tot “progressieve” conclusies… Sommige ultralinksen zullen wellicht mogelijk zelfs een "pro-oorlog" film in de prent zien, maar dat is uiteraard overdreven. Het blijft vooral een grappig gebracht verhaal zonder politieke boodschap, maar tegen een inmiddels controversieel geworden politieke achtergrond.

Hoofdrolspeler Tom Hanks bevestigde: “Sommigen zien het als een politieke satire of als een veroordeling van het Amerikaanse beleid of ook nog als een voorbode van 9/11, maar dat zijn niet meer dan interpretaties. Voor mij is dit eerst en vooral een hilarische film over drie fascinerende, gekke personages die iets ongewoons voor elkaar gekregen hebben, namelijk de Russen uit Afghanistan verdrijven.” Los daarvan is het natuurlijk een uitstekende gelegenheid om te wijzen op de historische achtergrond en de enorme hypocrisie van het VS-imperialisme. Wie daar meer over wil weten, kunnen we bijvoorbeeld doorverwijzen naar het boek "De grote beschavingsoorlog" van Robert Fisk, dat we vorige week op deze site hebben besproken.