Chavez gaat over tot nationalisaties… Niet halverwege stoppen!

Naar aanleiding van de 1-mei vieringen in Venezuela kondigde president Chavez de nationalisering aan van PVDSA, het vijfde grootste petroleumverwerkende bedrijf ter wereld. Hij deed dit onder luid applaus van duizenden arbeiders die de bedrijfsterreinen hadden bezet.

Emiel Nachtegael

Nationalisaties

Chavez kondigde aan verder te zullen gaan met de nationaliseringen van de essentiële sectoren van de economie, onder meer de telecom- en de energiesector. Meer en meer syndicale delegaties bezetten bedrijven om de regering te overtuigen om het niet bij woorden alleen te laten en effectief over te gaan tot de nationalisering van hun werkplaats, zoals het staalbedrijf SIDOR of het telecombedrijf CANTV.

De hernationalisatie van PVDSA stokt echter halverwege. Oliebedrijven als Exxon Mobil (VS), BP (Groot-Brittanië), Total (Frankrijk),… krijgen een minderheidsaandeel in PVDSA. Dat betekent dat er nog steeds enorme winsten zullen worden geboekt, al zal een grotere fractie naar de belastingen gaan. Bij SIDOR gaat Chavez dan weer niet over tot de hernationalisatie, in weerwil van de vakbondacties. Hij stelde dat het staalbedrijf een voorbeeld is van “goed kapitalisme”.

Dat is natuurlijk een illusie. Een “getemde” vorm van kapitalisme met een sterke staatssector, zal niet in staat zijn om een fundamentele verbetering teweeg te brengen voor de miljoenen arbeiders en armen. Daartoe is een verdergaande breuk met het kapitalisme nodig.

Arbeidsduurvermindering

Chavez kondigde de invoering van een 35-urenweek en de verhoging van de minimumlonen aan. Wij steunen dit natuurlijk ten volle, zeker op een ogenblik dat elders dergelijke verworvenheden onder vuur liggen. Wereldwijd eist het patronaat een verlenging van de arbeidstijd, in Venezuela komt er een verkorting! Dit toont aan wat mogelijk is indien de economie volledig in het belang van de meerderheid van de bevolking zou staan.

Om deze maatregel tot een succes te maken, kunnen we niet vertrouwen op de “goodwill” van het Venezolaanse patronaat of van “goede kapitalisten”. Er zal moeten gebouwd worden aan een krachtsverhouding en aan structuren om die krachtsverhouding tot uitdrukking te laten komen. Socialisme vereist arbeidersdemocratie met een regering van direct verkozen vertegenwoordigers van de arbeiders en boeren die aan een gemiddeld arbeidersloon werken en permanent afzetbaar zijn. De arbeiders en boeren zijn de drijvende kracht achter de hervormingen van Chavez.

Vandaag stelt er zich een probleem van corruptie in het staatsapparaat, wat leidt tot onnodige verspillingen maar ook de aanwezigheid van carrièristen in de regering, het gerecht, het leger,… Dat vormt een belangrijke interne bedreiging voor het verder doorvoeren van hervormingen. Om van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (VSPV) een instrument te maken dat een antwoord kan bieden op die corruptie, zal het noodzakelijk zijn om een dergelijke partij van onderaf op te bouwen en niet van bovenaf op te leggen.

Uit het IMF en de Wereldbank

Het is een uitstekende zaak dat Venezuela uit het IMF en de Wereldbank is gestapt. Deze twee instellingen, gedomineerd door het VS-kapitaal, worden door Chavez terecht bestempeld als “plunderaars”. Deze stap moet gevolgd worden door het effectief onteigenen zonder schadeloosstelling van andere plunderaars, zoals de banken en de multinationals. Het is de taak van een revolutionaire partij, met een welomlijnd revolutionair programma voor een wereldwijde breuk met het kapitalisme, om dit te promoten. De Venezolaanse afdeling van het CWI werkt aan de prille opbouw van zo’n partij.

> Meer over Latijns-Amerika