Afscheid van een partisaan. In memoriam Albert De Coninck

Gisteren werd met een druk bijgewoonde dienst in het crematorium van Wilrijk afscheid genomen van Albert De Coninck. De voormalige Internationale Brigadist in Spanje, weerstander in België, internationale secretaris van de KPB,… overleed op 91-jarige leeftijd. Ondanks die gevorderde leeftijd, heerste een gevoel van verslagenheid. Maar ook van strijdbaarheid. De strijd tegen onrechtvaardigheid wordt verder gezet!

Albert De Coninck raakte op jonge leeftijd actief betrokken bij de communistische beweging. Hij voelde zich aangetrokken tot de opvattingen van figuren als Jef Van Exterghem en sloot in 1932 op 16-jarige leeftijd aan bij de KPB in Mechelen. Het feit dat dit een erg kleine partij was in Mechelen, vond hij niet belangrijk. Met zes leden waren ze, bijna allemaal tieners. Maar dan wel tieners met een vastberaden wil om de strijd aan te gaan en te bouwen aan een politiek alternatief.

De Coninck was bij het uitbreken van de Spaanse revolutie één van de vele jongeren die opkeek naar de gebeurtenissen in Spanje. De strijd van de Republiek tegen de fascisten rond Franco zou een beslissend element worden in de strijd tegen het fascisme. De Coninck trok naar Spanje met de Internationale Brigades, de solidariteitsgroepen onder leiding van de Communistische Partijen. De Coninck ging akkoord met de stalinistische koers van die brigaden, eerst moest de republiek verdedigd worden en pas daarna kon over socialisme gepraat worden. De tweestadiatheorie bleef hij ook nadien verdedigen tegen "ultralinks avonturiers" in die stelden dat de strijd tegen het fascisme moest gekoppeld worden aan een strijd voor het socialisme.

Los van het feit dat wij op dat punt van mening verschillen met De Coninck (die ons standpunt zou bestempeld hebben als "ultralinks avonturisme") en zelfs denken dat dit meningsverschil mee aan de basis lag van de nederlaag van de Spaanse revolutie, moeten we natuurlijk wel wijzen op de enorme moed en opofferingszin van jonge strijders zoals De Coninck.

Toen de nazi’s België binnenvielen, heeft De Coninck nogmaals getoond dat hij een goede organisator was en bovendien bereid was om enorme opofferingen te maken. Op vraag van de partij trok hij naar West-Vlaanderen waar hij zich de taal eigen maakte en een netwerk uitbouwde van verzetsstrijders. De Coninck was er een cruciale figuur in het partizanenleger dat het verzet tegen de nazi’s mee organiseerde. Het was ook in die periode dat De Coninck zijn toekomstige vrouw Rachel kennen.

Na de oorlog was De Coninck betrokken bij de opbouw van de KPB en oefende hij een reeks functies uit op internationaal vlak. Hij nam deel aan gesprekken met Congolese leiders die voor de onafhankelijkheid opkwamen, hij bezocht verschillende Oost-Europese landen en bouwde een speciale band op met de DDR.

Pas in 1951 werd De Coninck lid van het Centraal Comité en het Politiek Bureau van de KPB, mogelijk duurde dit zo lang omdat hij wel eens dissidente posities durfde in te nemen. Zo zou De Coninck al vrij vroeg kritieken hebben geuit op Stalin, zonder ooit echt afstand te doen van de stalinistische achtergrond waarin hij zelf was gevormd. De Congo-politiek van de KPB-verantwoordelijken ging soms ook net iets verder dan wat door de partij werd gedacht.

Tot aan zijn pensioen bleef De Coninck verantwoordelijk voor de internationale betrekkingen van de KP. Hij werd ook ereburger van Spanje en de DDR.

Albert De Coninck was een opvallende militant die decennialang een rol gespeeld heeft in de strijd tegen het onrecht van het kapitalisme. Ondanks belangrijke meningsverschillen moeten linkse socialisten lessen trekken uit de geschiedenis van strijders die ons zijn voorgegaan.

> Op deze site vind je een uitgebreid interview met Albert De Coninck