Your cart is currently empty!
Chili. 400.000 scholieren staken en betogen voor degelijk onderwijs
Op dit ogenblik vindt in Chili een massale beweging plaats van scholieren. Die komen in actie om degelijk onderwijs te eisen. Het jongerenprotest is opvallend omwille van de omvang van de acties, maar ook omwille van de erg jonge leeftijd van de deelnemers. De meesten zijn 13 tot 16 jaar oud.
“Welkom president Jacques Chirac” stond er op reclameborden in de nieuwe metrostations van de Chileense hoofdstad Santiago. De Franse president kwam hier vorige week op bezoek. Hij kwam spreken over de versterking van de handelsrelaties tussen beide landen. Chirac zal zich snel thuis gevoeld hebben. Tijdens zijn bezoek kon hij immers een groeiend jongerenprotest zien ontwikkelen in heel het land.
Sindsdien waren er betogingen en acties met tienduizenden scholieren in heel het land. Er waren acties, maar ook bezettingen van scholen. De jongeren eisen meer middelen voor het onderwijs. Volgens een laatste telling waren er zo’n 400.000 scholieren ofwel in staking ofwel betrokken bij een schoolbezetting in de grootste Chileense steden – Santiago, Concepcion, Valpariso, Puerto Monte en andere. “We zijn realistisch, we eisen het onmogelijke!”, staat er op een groot spandoek aan een school in Santiago. De slogan is een citaat van Che Guevara.
Andere slogans maakten de eisen van de jongeren duidelijk: “We eisen een toekomst en we eisen een degelijk onderwijs”, “Degelijk onderwijs, geen vermarkting” en “Marktonderwijs – de andere kant van La Moneda” (La Moneda is het presidenteel paleis, maar het betekent ook “munt”). De meest voorkomende slogan is “Gratis en degelijk onderwijs”.
Andere slogans zijn gericht tegen de nieuwe Chileense president, Michelle Bachelet van de socialistische partij. Die kwam minder dan drie maanden geleden aan de macht en heeft reeds heel wat conflicten en crises meegemaakt in haar regering. Tijdens de verkiezingen was haar centrale slogan “Estoy contigo” (Ik sta aan jullie kan). Aan heel wat scholen hangen nu slogans als “Bachelet – ¿estas con nosotros?” (“Bachelet, sta je aan onze kant?”)
De jonggerenprotesten worden gedragen door erg jonge scholieren. Dat is een belangrijk nieuw element in de politieke situatie. Chili lag achterop tegenover andere Latijns-Amerikaanse landen op het vlak van strijdbewegingen van arbeiders en jongeren. Bij de “democratische overgang” 16 jaar geleden, waren de meeste scholieren die nu actie voeren nog niet eens geboren. Dit is de eerste belangrijke strijd van een nieuwe generatie die nooit de dictatuur van Pinochet heeft gekend. Het zijn deze jongeren die de arbeidersbeweging van de komende jaren zullen vormen en die hun strijdbaarheid zullen meenemen op de werkvloer.
De afgelopen jaren waren er wel meerdere acties van scholieren, maar deze strijd vormt een belangrijke ontwikkeling in het politieke bewustzijn van de jongeren. Er is nog heel wat verwarring in het politiek bewustzijn en er is een groot wantrouwen in organisaties of mensen van buitenaf. De afgelopen jaren waren er protestacties om gratis buspassen te eisen, meer transportuitkeringen en andere veranderingen. Een scholier in Santiago stelt echter: “Dat volstond niet. We moeten het volledige onderwijssysteem veranderen.”
Eén van de centrale eisen van de beweging is het stopzetten van de gehate LOCE (onderwijswet) die in de grondwet was opgenomen. Die wet werd ingevoerd onder de dictatuur van Pinochet en werd gebruikt om scholen over te dragen aan de lokale autoriteiten en ook om scholen te privatiseren. Nu wordt geëist dat deze wet wordt ingetrokken. Daarbij beseffen de scholieren dat ze opkomen voor het intrekken van een belangrijk instrument van het neoliberaal beleid van de regeringscoalitie van de Concertacion (van christen-democraten en sociaal-democraten). Om de wet in te trekken, is een grondwetswijziging nodig. Daar is een grote meerderheid voor nodig in het parlement. Opdat dit kan worden afgedwongen, zal een grote en sterke beweging van de arbeiders nodig zijn.
Brutale repressie
De regering was verrast door de omvang en de snelheid waarmee deze beweging is ontwikkeld. Er werd geantwoord met brutale repressie. De regering ging te ver en dat heeft enkel geleid tot een breder verzet tegen de politierepressie. Terwijl groepen jongeren op straat komen met protestborden die degelijk onderwijs eisen, worden ze geconfronteerd met traangas en waterkannonnen. Dat doet denken aan de manier waarop jongeren werden behandeld onder het gehate regime van Pinochet.
Er is geen vandalisme of hooliganisme van de jongeren die betrokken zijn in deze beweging; Maar toch wordt de oproerpolitie ingezet tegenover 13 of 14-jarige scholieren die meer leraars willen, kleinere klassen, beter boeken en andere middelen.
Het Chileense “economische mirakel” heeft geleid tot de ontwikkeling van infrastructuur op het vlak van transport en in beperkte mate ook op het vlak van huisvesting. Maar het belangrijkste aandeel van de winsten is naar de heersende klasse gegaan. De rijkste 20% bezitten 62% van het nationale inkomen, terwijl de armste 20% moet overleven met slechts 3,3% van het nationale inkomen. Er is geen ontwikkeling geweest van een gezondheidszorg of van het onderwijs.
Om de beweging tot een succes te leiden, is het noodzakelijk dat deze beter wordt georganiseerd en uitgebreid wordt naar alle delen van de arbeidersklasse. In bepaalde bezette scholen wordt slechts een beperkt aantal scholieren binnengelaten om de bezetting te organiseren. De bezettingen zijn goed georganiseerd, maar er is geen democratische structuur om deze strijd te organiseren. In een school die we bezochten met enkele leden van Socialismo Revolucionario (Chileense afdeling van het CWI), hebben de scholieren zelfs comité’s opgezet om in te staan voor de veiligheid, voor voedsel en zelfs voor de verspreiding van dagbladen.
Er moeten verkozen actiecomités komen in alle scholen. Deze moeten zich verbinden op regionaal en nationaal niveau om de staking te organiseren en om een strategie en taktieken uit te werken. Maar als de beweging wordt verder gezet, zullen er ook andere delen van de arbeidersbeweging moeten betrokken worden. We mogen de jongeren hun strijd niet alleen laten voeren.
Dat is ook de les van de recente beweging in Frankrijk. In onze pamfletten en meetings leggen we dat punt verder uit. De oproep voor een 24-urenstaking van alle arbeiders is essentieel om de steun voor de scholieren te verbreden en te organiseren. Op die basis kunnen overwinningen geboekt worden! De strijd van de scholieren opent alvast een nieuwe fase in de strijd van de Chileense jongeren en arbeiders.
Na de staking van 30 mei is er een enorme woede over het optreden van de politie en over het geweld. Op 31 mei waren er confrontaties tussen scholieren en politie tussen 13h en 19h. Meer dan 700 jongeren werden opgepakt. Heel wat journalisten werden in elkaar geslagen en zagen hun materiaal vernield worden. Grote delen van de Chileense bevolking klagen het geweld aan. Dit leidde reeds tot het ontslag van het hoofd van de oproerpolitie. Dat ontslag is een eerste overwinning tegenover het regime.