EK Voetbal. Rode kaart voor racisme

Het EK Voetbal in Polen en Oekraïne is intussen enkele dagen bezig. Op het veld levert dat spektakel op. Rond het veld eveneens, maar niet altijd op een even positieve manier. De aanwezigheid van gewelddadige neonazi’s in Oost-Europa was al langer gekend, nu komt het ook in beeld. Onder Poolse en Oekraïense hooligans zijn er immense problemen van racisme, geweld en neonazisme.

Afgelopen weekend bracht Vranckx op televisie nog een Britse documentaire waarbij het racisme en geweld in beeld werden gebracht. De reportage wees erop dat er in 2010 in Polen minstens 133 haatmisdrijven werden geregistreerd. Zwarte spelers worden systematisch op oerwoudgeluiden onthaald.

Gekleurde toeschouwers in de Oekraïne werden voor de ogen van de documentairemakers in elkaar geramd. Duizenden hooligans brachten de Hitlergroet. De Oekraïense politie ontkent het probleem, een woordvoerder stelt dat de hooligans die de Hitlergroet brachten terwijl ze ‘Sieg Heil’ riepen slechts naar hun tegenstanders wezen en dat met de rechterarm deden om de aandacht te trekken. ‘Comical Ali’, de minister van informatie in Irak die de invasie bleef ontkennen terwijl ze onder zijn ogen oprukte, is terug en werkt voor de Oekraïense politie.

De reportage volgde enkele extreemrechtse hooligans die met Hitler dwepen en zelfs eigen semi-militaire opleidingen organiseren. Het doel van de hooligans is duidelijk: “Eén ras, één natie, één vaderland”. De militaire opleiding willen de jonge recruten uiteindelijk ook op straat en in de stadions gebruiken. Voor heel wat jongeren is hooliganisme vandaag de enige uitlaatklep, extreemrechtse groeperingen spelen daarop in om zichzelf te versterken en uit te bouwen.

In de eerste week van het EK waren er al enkele incidenten. In Krakow werden gekleurde Nederlandse spelers uitgejouwd tijdens een training en dat een dag nadat ze het concentratiekamp van Auschwitz hadden bezocht. In de wedstrijd tussen Rusland en Tsjechië werd een zwarte Tsjechische speler op oerwoudgeluiden onthaald, onder de Russische fans waren er een aantal extreemrechtse activisten. Ook een zwarte Italiaanse speler werd uitgejouwd.

De Nederlandse kapitein Van Bommel stelde dat het racisme op de training schandalig is en dat de ploeg het met de UEFA hierover zal hebben. Als racisme zich tijdens een wedstrijd manifesteert, wil van Bommel dat de scheidsrechter optreedt. Racisme moet inderdaad een rode kaart worden getoond, het verpest het spel voor de tienduizenden voetballiefhebbers die het EK volgen. Of toch voor een groot deel ervan, sommigen zoals Filip Dewinter hebben er minder problemen mee. Dewinter twitterde over “al dat gezaag over racisme op EK in Oekraïne”.

Het EK brengt het probleem van neonazisme en racistisch geweld in Oost-Europa naar boven. Dat is gegroeid na de herinvoering van het kapitalisme en de bijhorende economische en sociale problemen voor de overgrote meerderheid van de bevolking. Op een rot systeem vinden de schimmels van racisme en neofascisme een vruchtbare grond. Het probleem zal niet zomaar verdwijnen met moralistische argumenten, het symptoom veroordelen neemt de voedingsbodem niet weg.

Er is een massale campagne nodig waarbij supporters, spelers en de gemeenschap in het algemeen een rol spelen. Een centraal element in zo’n campagne moet bestaan uit het bestrijden van de oorzaken van racisme en hoe dat gebruikt wordt door de 1% rijksten om de winsten te beschermen en de 99% van de bevolking te verdelen.