We publiceren een vertaling van twee artikels over de situatie in Saoedi-Arabië, een belangrijk land in de regio dat ook wel eens zou kunnen worden ‘besmet’ door de protestbeweging in de regio. De kapitalisten en imperialisten zijn erg bang van een uitbreiding van het protest. Ze hebben alle redenen om bang te zijn. Een massale beweging van arbeiders en armen tegen het dictatoriale regime in het land en voor democratische rechten en een oplossing voor de sociale crisis van massale werkloosheid en armoede, zou het kapitalisme en het imperialisme zwaar treffen.
De sterke wind van verandering doorheen het Midden Oosten heeft nu ook Saoedi-Arabië bereikt. De afgelopen weken waren er kleine betogingen in verschillende steden. Het waren kleine betogingen, maar ze vormen wel het begin van een belangrijke ontwikkeling in het land. Het kan nog enige tijd vergen vooraleer het hier tot een uitbarsting van verzet komt onder de werkloze jongeren, de arbeiders van de openbare sector en de middenklasse. Maar we zien wel degelijk het begin van een lang en belangrijk proces.
Op heel wat vlakken heeft Saoedi-Arabië de meest ernstige problemen van alle Golfstaten. Er is een grote, jonge bevolking die gebukt gaat onder de dictatuur van een oude leiding. Er is een massale werkloosheid en corruptie, er zijn geen politieke rechten en de persoonlijke vrijheden worden beperkt. Er was zelfs onrust in gebieden zoals Najran en de olierijke Oostelijke Provincie, waar de minderheidsbevolking van sjiieten woont.
Er is nu opgeroepen tot een “Dag van woede” op 11 maart. Enkele weken terug gingen analisten er nog van uit dat er geen acties zouden plaatsvinden in Saoedi-Arabië, maar nu zien we het potentieel voor protest en rellen. Aangezien Saoedi-Arabië als belangrijkste olie-exporteur en centrale bondgenoot van de VS een absolute monarchie kent, laat het geen enkele vorm van openbare oppositie toe. Er is geen verkozen parlement en er zijn geen politieke partijen.
In de stad Safwa in het oosten van het land was er een betoging met enkele tientallen deelnemers die opkwamen voor de vrijlating van alle politieke gevangenen die sinds 1996 worden vastgehouden zonder enige vorm van proces. Deze gevangenen werden opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij een aanslag op Amerikaanse troepen in Khobar. De betoging eiste de vrijlating van de negen gevangenen die nog steeds vast zitten. In de stad Qatif waren er op minder dan 24 uur twee betogingen. Daar namen zowat 200 jongeren aan deel. De betogers riepen slogans als “Geen soenniet, geen sjiiet, we zijn allemaal voor vrijheid.”
Er was ook een zeldzame betoging van zowat 60 vrouwen in de Saoedische hoofdstad Riyadh. Zij eisten de vrijlating van gevangenen die zonder enige vorm van proces worden vastgehouden omdat ze ervan worden beschuldigd deel uit te maken van Al Qaeda. Er werden 52 vrouwen opgepakt bij deze actie. Ze werden pas vrijgelaten na een ontmoeting tussen prins Naif ben Abdelaziz, de minister van binnenlandse zaken, en familieleden die moesten beloven dat de vrouwen geen verdere acties zouden ondernemen. Amnesty International en andere mensenrechtenorganisaties hebben Saoedi-Arabië ervan beschuldigd duizenden activisten vast te houden onder het mom van de strijd tegen Al Qaeda dat tussen 2003 en 2006 actief was in het koninkrijk.
In de havenstad Jeddah voerden zowat 300 mensen actie tegen de lokale overheden wegens de slechte dienstverlening. Dit protest kwam er nadat de stad erge overstromingen had gekend. Die overstromingen hadden heel wat gebouwen, huizen en winkels onder water gezet en het zorgde voor enorme vernielingen. De politie viel de betoging aan en pakte heel wat manifestanten op.
In het oosten van het land, in de buurt van Bahrein, waren er acties van sjiieten. Daarbij zouden volgens sjiietische bronnen zes doden zijn gevallen. Er was een protestactie in de stad Awwamiya in de buurt van het sjiietische centurm van Qatif aan de kust. De actievoerders eisten de vrijlating van de sjiieten die vast zitten zonder enige vorm van proces. De autoriteiten lieten afgelopen zondag drie gevangenen vrij die al meer dan een jaar in de gevangenis zaten zonder enige vorm van proces nadat ze deelnamen aan een protestactie in Qatif in 2009.
Het Saoedische regime vreest dat het protest tegen de Koninklijke familie in buurland Bahrein zal overslaan naar het eigen land. In Bahrein is een meerderheid van de bevolking sjiietisch en de regering soennitisch. Het protest wordt sterk gevolgd door de sjiietische minderheid in de olierijke oostelijke provincie van Saoedi-Arabië.
Saoedi-Arabië volgt een strenge Wahhabistische versie van het soennisme. De sjiietische minderheid stelt dat haar situatie wel verbeterd is onder de hervormingen van koning Abdullah, maar dat er toch nog sterke beperkingen zijn in de toegang tot overheidsjobs.
In Awwamiya was er in 2009 wekenlang protest nadat de politie een zoektocht was begonnen naar een sjiietische predikant, Nimr al-Nimr, die het had aangedurfd om te suggereren dat de sjiieten beter een eigen onafhankelijke staat zouden oprichten. Er waren protestacties tegen de Saoedi’s gevolgd door confrontaties tussen de soennitische religieuze politie en sjiietische pelgrims in de buurt van de graftombe van de profeet Mohamed in Medina. Sindsdien is de situatie rustiger geworden, maar er wordt door de sjiieten nog steeds gewacht op het doorvoeren van de beloofde hervormingen. De Sjiieten vormen volgens officiële cijfers ongeveer 10% van de Saoedische bevolking, sommigen stellen dat het eerder 15% is.
Oprichters van nieuwe partij opgepakt
De Saoedische autoriteiten hebben verschillende activisten opgepakt die aan de basis lagen van de eerste politieke partij in het land. Er werd eerder dit jaar een partij opgericht, de “Islamitische Umma”. Dat was een uitzonderlijke vorm van oppositie tegen de autoriteiten en de partij vond inspiratie bij de massale strijd die leidde tot de val van dictatoren in Tunesië en Egypte.
De partij wordt gedomineerd door gematigde islamieten die zowel tegen de religieuze leiding ingaan als tegen de ideologie van al Qaeda. De partij roept op tot hervormingen. Enkel activisten zijn aangesloten bij deze partij, een aantal van hen is al jarenlang actief voor meer politieke vrijheid in het land. Deze activisten zijn erg bekend in Saoedi-Arabië en krijgen een brede steun.
“De onderdrukking van politieke activiteiten is compleet en doeltreffend”, aldus een verantwoordelijke van Human Rights Watch. “Op een ogenblik dat de bevolking doorheen de Arabische wereld op straat komt voor meer vrijheid, is de Saoedische geheime politie vastberaden om een gelijkaardige ontwikkeling in de kiem te smoren.”
De nieuwe partij roept op haar website op tot het houden van verkiezingen, meer transparantie bij regeringsbeslissingen en een onafhankelijk gerechtelijk apparaat. Er werden eerder al pogingen gedaan om een partij op te richten, maar dit was de eerste keer dat het publiek werd aangekondigd. Onder de leden vooral intellectuelen, docenten, mensenrechtenactivisten en advocaten.
Een 70-tal academici onder leiding van sjeik Nasser al-Omar heeft een brief naar koning Abdullah bin Abdul Aziz gestuurd met de eis voor hervormingen zoals het afdanken van “opportunisten” en corrupte ambtenaren, het stopzetten van geldverspilling door de overheid en publieke controle op regeringscontracten. De brief eist ook “maatregelen om de gevolgen van de werkloosheid onder de jongeren te milderen.” Er wordt steun gevraagd voor wie onder de armoedegrens leeft. Verder wordt opgeroepen tot vrije media. En tenslotte wordt ook gevraagd dat de sjiietische minderheid op een rechtvaardige manier wordt behandeld.
Een andere groep van academici, activisten en zakenlui heeft opgeroepen tot belangrijke hervormingen om een “constitutionele monarchie” te vormen. De petitie op het internet roept op voor verkiezingen in de plaats van het aanstellen van een parlement. Er wordt ook gepleit voor een grotere deelname van vrouwen in het sociale en politieke leven van het land.
Verder is er nog een internetcampagne op Facebook, voorlopig met 364 leden, met een oproep voor een constitutionele monarchie, strijd tegen corruptie, een gelijke verdeling van rijkdom en oplossingen voor de werkloosheid. De oproep stelt op te komen voor “de werklozen en wie betere arbeidersvoorwaarden en burgerrechten eist.” Enkele eisen van de pagina op Facebook zijn: “het openen van automobielbedrijven in alle delen van het land en een industriële opleiding voor jongeren; het openen van fabrieken in de technologiesector; een verhoging van het minimumloon tot 6.000Rials (1700 dollar) en werk voor jongeren; meer scholen; verkiezing van de Shura raa; een onafhankelijk gerech;…”. Er wordt gewezen op het feit dat 76% van de bevolking geen degelijke huisvesting heeft.
Dit soort eisen toont het bewustzijn onder de activisten, in het bijzonder onder de jonge geschoolde generatie. Op dit ogenblik zijn er vooral eisen gericht op meer democratie en hervormingen binnen het systeem. Maar als er een beweging ontwikkelt, dan kan dit snel uitbreiding nemen naar meer radicale eisen.
Wij steunen de strijd voor democratische rechten en koppelen dit aan de strijd tegen de macht van de nationale en internationale kapitalisten en imperialisten. Hun uitbuiting en hun dominantie van Saoedi-Arabië en het Midden-Oosten vormen de basis voor de politieke repressie en de economische miserie waarmee de meerderheid van de bevolking wordt geconfronteerd. Enkel op basis van een democratisch bezit en controle op de rijkdommen van het land, kan een blijvende oplossing worden gevonden in de vorm van een socialistische samenleving.
We staan nog maar aan het begin, maar er is potentieel voor een brede beweging van jongeren en politieke activisten. Zo’n beweging onder leiding van de arbeidersklasse en de armen zou het rotte regime in het land onder vuur nemen en zou het kapitalisme en imperialisme in de regio schokken.