Referendum in Ierland
In 2005 werd de Europese Grondwet weggestemd in Frankrijk en Nederland. De politieke en economische elite kwam, ondanks een enorme mediacampagne, in aanvaring met de arbeiders en jongeren die het neoliberale beleid niet langer aanvaardden. Hierop werd de Grondwet aangepast en omgedoopt tot het “Verdrag van Lissabon”. Om een afkeuring te vermijden, werden geen referenda georganiseerd. Behalve in het kleine Ierland… KEVIN MC LOUGHIN van de Socialist Party in Ierland legt uit waarom een meerderheid daar tegen het Verdrag van Lissabon stemde.
Met een hogere opkomst dan normaal bij een referendum (53,1%), verwierp een duidelijke meerderheid van 53,4% het verdrag van Lissabon. Dit kwam als een schok voor het politieke en economische establishment in Ierland en de rest van Europa.
De regering, maar ook de meeste oppositiepartijen, de patroonsfederaties en het grootste deel van de leiding van de vakbonden, de kerken, de media en zowat elk ander deel van het establishment, had opgeroepen om Ja te stemmen. Ze slaagden er niet in om een meerderheid te halen. De Europese elite verklaarde dat het zich niet zal laten tegenhouden door “een kleine minderheid” uit een klein land. Als er in alle landen over dit verdrag zou worden gestemd, zou het aantonen dat de heersende elite die beslist over het leven van miljoenen Europeanen zelf een kleine minderheid vormt.
De Socialist Party (de Ierse zusterpartij van LSP) speelde een belangrijke rol in de Neen-campagne. SP-lid Joe Higgins, tot in 2007 verkozen als parlementslid, ging in debat met vertegenwoordigers van het establishment die voor het verdrag stemden. Het blad Evening Herald haalde tien redenen aan waarom het Verdrag van Lissabon werd afgekeurd door de Ieren, Joe Higgins was er één van.
Wij verzetten ons tegen het Verdrag van Lissabon omdat dit in de lijn ligt van het Europese beleid van privatiseringen en aanvallen op belangrijke openbare diensten zoals gezondheidszorg en onderwijs. Bovendien betekent het Verdrag een aanval op de lonen en arbeidsvoorwaarden van de werkenden.
Gezondheidsminister Mary Harney klaagde op de radio over het feit dat de Socialist Party overal waarschuwde voor een privatisering van de gezondheidszorg. Ook anderen, waaronder vakbondsleiders, stelden dat we de bevolking op stang jaagden met valse argumenten. Na het jarenlange neoliberale beleid van de EU maakte dat weinig indruk. In arbeidersbuurten was er een sterke meerderheid tegen het verdrag.
Er werd ook door rechtse en neoliberale krachten geprobeerd om prominent aan bod te komen in de Neen-campagne. Deze groepen beschikken over veel middelen en kregen heel wat aandacht in de media, deels om de arbeiders en hun gezinnen af te schrikken. Ook dat lukte niet.
Als alle kaarten gespeeld zijn, blijven er weinig mogelijkheden over. Een aantal partijen stelde voor om een nieuw referendum te organiseren. Dat is een mogelijkheid, maar wat zou het establishment doen als dat weer tot een nederlaag leidt?
Met de Socialist Party zullen we verder bouwen aan een actief verzet tegen het neoliberale beleid op de werkvloer, in de wijken, scholen en universiteiten. Het resultaat van het Ierse referendum toont de kloof tussen de arbeiders en het establishment aan. Dat wijst op de noodzaak van een eigen politiek instrument. Wij voerden een dynamische campagne en speelden daarmee een belangrijke rol in deze belangrijke overwinning. Dat was enkel mogelijk omdat we een duidelijk socialistisch alternatief hebben op het neoliberale kapitalisme.