Ray Apps overleden. Veteraan van Britse trotskistische beweging sterft op 77-jarige leeftijd

Ray Apps overleed op 77-jarige leeftijd. Ray was geboren in Londen en groeide daar ook op. In de jaren 1950 verhuisde hij naar Brighton waar hij zijn toekomstige vrouw, Joyce, leerde kennen. Hij had verschillende jobs, van portier tot buschauffeur, en werd actief in de lokale afdeling van de Labour Party toen hij in de jaren 1960 in contact kwam met Militant, de vooloper van de Socialist Party.

Geoff Jones

Na lange en diepgaande discussies besloot Ray om de rangen van Militant te vervoegen. Hij speelde voortaan een belangrijke rol in de discussies en debatten in onze rangen.

Hij was heel zijn leven een actieve vakbondsmilitant. Toen hij voor de Brighton Evening Argus werkte, leidde hij de afdeling van de chauffeurs bij de drukkersvakbond NATSOPA. Onder zijn leiding gaf dit voorheen weinig georganiseerde en weinig gerespecteerde deel van de arbeiders het management meermaals enkele lessen. Het editen en drukken van een krant leidde tot niets als het niet werd verspreid naar de krantenwinkels…

Gedurende 20 jaar was het belangrijkste actieterrein van Ray de Labour partij. Sinds de jaren 1960 was Labour in Brighton erg links met verschillende campagnes die werden georganiseerd en resoluties op nationale conferenties van de partij. Die conferenties waren toen nog een echte plaats van discussie, in plaats van de bedrijfsfeestjes die nu het geheel domineren.

Als afgevaardigde van Brighton Kemptown was Ray wellicht de meest gekende basismilitant. Het hoogtepunt was ongetwijfeld de onrust die plaatsvond na een poging van Labour-leden om hun lokaal parlementslid Reg Prentice (die nadien zou overlopen naar de Tories) af te zetten. De nationale leiding van Labour moest een speciaal comité opzetten rond deze kwestie. Op dat comité was Ray een afgevaardigde namens de basisleden. Zijn debattalent en zin voor detail zorgden ervoor dat het comité uiteindelijk besloot om de regels te veranderen waardoor lokale partijafdelingen het recht zouden hebben om tussen verkiezingen in een nieuw parlementslid naar voor te schuiven.

Ray was een tijdlang regionaal vrijgestelde voor Militant en was lid van de nationale leiding. Hij inspireerde velen en was bereid om inspanningen te doen. Hij verwachtte van andere leden hetzelfde. Hij was wellicht één van de vriendelijkste kameraden, maar kon ook uithalen naar wat hij de “zieke hamster kameraden” noemde, een term die voortkwam uit het (wellicht mythische) excuus dat ooit door een kameraad werd gebruikt toen die stelde dat hij niet aanwezig kon zijn op een belangrijke meeting omdat zijn hamster ziek was…

In de jaren 1980 was er een forse strijd tussen leden van Militant die het socialisme naar voor schoven en diegenen in Labour die de partij eerder in een bedrijfsvriendelijke richting wilden sturen.

Toen Labour aan de macht kwam in de gemeenteraad van Brighton waren er ook drie leden van Militant verkozen als raadsleden. Samen met andere linkse activisten vormden ze een “rebelse” groep in de gemeenteraad. Ze verzetten zich bijvoorbeeld tegen de invoering van de Poll Tax in de gemeente en kwamen ook op voor de belangen van sociale huurders die zich verzetten tegen het rechtse beleid van het Labour-bestuur onder leiding van Steve Bassam (nu “Lord Bassam”). Ray drong aan op wekelijkse vergaderingen van de Militant-raadsleden om ieder punt grondig te bediscussiëren.

Op bevel van Labour-leider Neil Kinnock (nu “Baron Kinnock”) werd de lokale afdeling van de partij in Brighton geschorst en kwam er een “onderzoek” door partij-organisator Joyce Gold (nu barones). Ray en zes andere Militant-leden werden uit de partij gezet. The Times schreef hierover: “De conferentie van Labour zal nu een Apss-vrije zone worden”.

Ray erkende dat de situatie aan het veranderen was en dat marxisten hun taktieken daaraan moeten aanpassen. De ineenstorting van Labour als arbeiderspartij waarna het in de “groteske chaos” van het door Blair en Brown gestuurde project van een openlijke burgerlijke formatie terechtkwam, zorgde ervoor dat Ray aan de kant stond van diegenen die stelden dat Militant haar opstelling moest aanpassen door uit Labour te stappen en een onafhankelijke formatie op te zetten. Dit betekende een breuk met soms erg langdurige vrienden of kennissen, zoals wijlen Ted Grant. Ray steunde echter het opzetten van de Socialist Party en de noodzaak aan een nieuwe massale arbeiderspartij.

Ray was steeds een sterke spreker. In 1969 was er een meeting van een groep studenten en krakers boven een café. Ray trok er als enige Militant-aanhanger naar toe. Hij ging in tegen wat de sprekers naar voor brachten en stelde dat het om kleinburgerlijke intellectuelen ging die de de armste lagen van de arbeidersklasse aan het verraden waren. Hij haalde uit naar de sprekers en dacht hierna even naar beneden te glippen om een pint te pakken. Toen hij naar beneden ging, merkte hij echter op dat een groot deel van de 100 aanwezigen op de bijeenkomst hem volgden. Zonder het te willen, leidde hij een uittocht uit die meeting…

We zullen Ray herdenken als een arbeidersleider, een marxist en een trotskist tot op de dag dat hij overleed. Diegenen die het voorrecht hadden om hem te kennen, zullen nog vaak aan hem denken. Eerder overleed ook zijn vrouw die hem 52 jaar lang had gesteund. We maken onze innige deelneming over aan zijn zonen John en Chris en aan alle familieleden en kennissen van Ray.