Minimale stakingsacties bij het spoor?

Na de discussie over de minimumdiensten bij het openbaar vervoer, lijkt er gekozen te worden voor een syndicale strategie die eveneens bestaat uit minimale stakingsacties. De oproep om een uur het werk neer te leggen, naargelang het de betrokken personeelsleden uitkomt, staat garant voor acties in verspreide slagorde. We vrezen dat dit niet zal leiden tot een succesvolle actie.

De rooms-blauwe onderhandelaars lijken het eens te zijn over het doorvoeren van een beleid van minimumdiensten in het openbaar vervoer. Dat betekent dat er bij stakingsacties steeds een aantal diensten moeten worden gegarandeerd. Het idee komt overwaaien uit Frankrijk waar Sarkozy de strijd tegen het spoorpersoneel is aangegaan rond dit punt.

Met de retoriek rond minimumdiensten wordt in feite een offensief ingezet tegen het stakingsrecht. Er wordt gesteld dat wel mag gestaakt worden, maar de dienstverlening mag er niet onder lijden. Daarmee wordt ingespeeld op de standpunten als zouden stakingen bij het openbaar vervoer de reizigers “gijzelen” en andere anti-stakingsposities.

Wij zijn het daar niet mee eens, maar vrezen dat de minimumdienstverlening er wel zal doorkomen indien de acties beperkt blijven tot wat nu wordt voorgesteld. Het zwakste punt van de vakbonden totnutoe was het gebrek aan band met de reizigers in het opbouwen van een krachtsverhouding om meer middelen te eisen voor het spoor. Heel wat eisen van het personeel zijn gericht op het verbeteren van de dienstverlening en zijn dus ook in het belang van de reizigers (zo worden veel vertragingen veroorzaakt door onrealistische dienstregelingen voor treinen en personeel). Er is echter geen informatiecampagne, laat staan een actieve mobilisatiecampagne van het spoorpersoneel onder de reizigers. Daarmee zou nochtans het belangrijkste argument van de voorstanders van minimumdiensten worden doorprikt. Het zou bovendien veel meer gewicht geven aan eventuele stakingsacties.

Nu stelt de vakbondsleiding voor om op vrijdag in verspreide slagorde actie te voeren. Het idee om op verschillende tijdstippen individueel een uur het werk neer te leggen, is geen goede manier van collectieve actie. Het ondermijnt het collectieve aspect en het zal vooral veel vragen opwerpen, zoals: wanneer staak ik vandaag? ’s Ochtends, op de middag, ’s avonds? En: wanneer staken mijn collega’s? Dit soort oproepen is bovendien niet goed door bediscussieerd met de basis waardoor het er op lijkt dat er wel een aantal stakers zullen zijn, maar zonder een echt goed georganiseerde collectieve actie. Dit soort minimale stakingsacties zal te licht wegen om de minimumdienstverlening te stoppen!

Bij De Lijn werd reeds een CAO gesloten waardoor er in de praktijk een minimumdienstverlening werd afgesproken. Ook waren er reeds uitspraken als zou er effectief moeten gekeken worden naar maatregelen om de impact van wilde stakingen te beperken. Dat zal ons niet vooruit helpen in de strijd tegen de aanvallen op het stakingsrecht. In plaats van de verantwoordelijkheid voor stakingsacties bij het personeel te leggen, moet worden gekeken naar de redenen waarom wordt gestaakt en de verantwoordelijken daarvoor. Enkel door met personeel en gebruikers samen in het verzet te gaan tegen de neoliberale visie op openbaar vervoer, zal het mogelijk zijn om een verdere afbraak tegen te houden.