Frankrijk. Grootste staking van het openbaar vervoer sinds 1995

Het conservatieve blad Le Figaro schreef vorige week: “Onthoud deze datum: 18 oktober 2007. Op deze dag begint de termijn van vijf jaar van Sarkozy echt”. De krant had het over de stakingsacties die gepland waren in het openbaar vervoer en die het begin betekenen van een krachtsmeting tussen president en arbeiders.

Karl Debbaut

Le Figaro heeft zowel gelijk als ongelijk. Op donderdag 18 oktober kreeg de Franse president Sarkozy inderdaad af te rekenen met de eerste nationale staking in de eerste vijf maanden van zijn presidentschap. Wellicht is dat slechts het startschot voor een langere strijd tegen de huidige plannen, maar ook meer algemeen tegen alle neoliberale maatregelen die tegen de arbeiders worden voorgesteld.

De staking handelde over de zogenaamde “speciale privileges” van een aantal arbeiders uit de openbare diensten (onder meer bij de spoorwegen, de Parijse metro-arbeiders en de arbeiders van energiebedrijven EDF en GDF). De pensioenleeftijd ligt daar op 50 of 55. De rechterzijde wil de arbeidersklasse verdelen en daartoe wordt nu geprobeerd om de arbeiders op te zetten tegen deze specifieke groepen van arbeiders uit de openbare diensten. Deze 500.000 arbeiders worden voorgesteld als “geprivilegieerd” terwijl ze dat niet verdienen volgens de regering. Sarkozy probeert hen verantwoordelijk te stellen voor de tekorten in de pensioenfondsen en andere problemen van de Franse economie. Nochtans bestond de eerste daad van de regering-Sarkozy er in om 1,3 miljard euro aan belastingsverlagingen voor de rijken door te voeren.

De meeste media vermelden natuurlijk niet dat de pensioenregeling voor de treinbestuurders en boordpersoneel absoluut niet interessant is in vergelijking met arbeiders uit de private sector. Het spoorpersoneel betaalt meer sociale bijdragen (40% tegenover 28% in de private sector), maar krijgt proportioneel minder pensioen in verhouding tot het laatste loon (67% van het laagste loon, tegenover gemiddeld 84% in de private sector).

Dat is natuurlijk niet het belangrijkste argument, maar zelfs indien het spoorpersoneel vroeger op pensioen kan gaan, is dat nadat ze jarenlang meer hebben bijgedragen aan de sociale zekerheid.

De arbeiders komen steeds meer in een situatie terecht waarbij ze door het ondermijnen van de gewone lonen afhankelijk worden van premies (voor overwerk, weekendwerk,…) om een normaal inkomen te hebben. Volgens een recente studie maken de premies reeds 23% van de lonen uit.

De mobilisatie voor deze staking bevestigt dat de arbeiders begrepen hebben dat het niet enkel om de pensioenen van 500.000 arbeiders uit de openbare diensten gaat. Alle commentatoren moesten toegeven dat de staking een succes was, het was de grootste staking in het openbaar vervoer sinds 1995. Zelfs Sarkozy moet daar even aan gedacht hebben: in 1995 zorgde een staking van vier weken ervoor dat de regering Chirac-Juppé gelijkaardige besparingsplannen moest intrekken.

Volgens de vakbondsfederatie CGT waren er op verschillende betogingen in het land zo’n 300.000 aanwezigen (en dat ondanks het feit dat het openbaar vervoer zo goed als plat lag). De Franse regering probeerde de staking wat naar de achtergrond te drukken door dezelfde dag president Nicolas Sarkozy te laten aankondigen dat hij zou scheiden van zijn vrouw Cécila. Toen het nieuws van die scheiding bekend werd, riepen de betogers in Le Havre slogans als: “Cécilia, wij zijn zoals jou! We hebben ook genoeg van Nicolas!”.

Deze staking is het begin van een langere strijd tegen de plannen van Sarkozy om het stakingsrecht te ondermijnen (met de zogenaamde minimumdienstverlening die wordt ingevoerd op 1 januari 2008), de openbare diensten af te bouwen (met het voorstel om 22.843 jobs te schrappen), de eerste stappen naar een privatisering van de gezondheidszorg en het voorstel om 25.000 “illegale” migranten uit te wijzen.

De vakbeweging en politiek actieve arbeiders moeten werken aan een actieplan tegen het neoliberalisme. Ze zullen de verdeel-en-heersstrategie moeten beantwoorden met een eenmakend programma en strategie en met een socialistisch alternatief om de strijd vooruit te helpen.