Opnieuw discussie over minimumdiensten bij stakingen. Eerder MR-voorstel afgewezen door Raad van State

De provocatie van de directie van het Ierse bedrijf Ryanair in Charleroi zorgt voor een nieuwe discussie over het verlenen van minimumdienstverlening bij stakingsacties. Als het van O’Leary van Ryanair afhangt, komt er in de praktijk een stakingsverbod op luchthavens. Zijn schadeclaim naar aanleiding van de staking van 25 juni lijkt intussen niet afgewezen te worden door de politieke verantwoordelijken.

O’Leary provoceert

Op 25 juni lag de luchthaven van Charleroi plat toen het personeel in staking ging tegen de plannen van minister Antoine (CDH) om de veiligheidsdiensten over te dragen aan de private sector. Naar aanleiding van deze staking is Ryanair nu, twee maanden later, overgegaan tot de aankondiging dat het geen tickets meer zal verkopen tot het stakingsrecht wordt beperkt. Tegelijk wordt 1 miljoen euro schadevergoeding geëist van de regering.

De eis van 1 miljoen euro vindt wel enig gehoor bij de Franstalige regering. Minister Antoine stelt dat de eis wat “vreemd” is. Het is niet onaanvaardbaar, maar wel “juridisch moeilijk”. Toegeven aan een patroon die openlijk chantage pleegt in de media om een miljoen euro cadeau te krijgen, is dus enkel juridisch moeilijk voor minister Antoine. Wij zouden het niet moeten proberen om op dergelijke wijze de gemeenschap te plunderen…

Naast de chantage voor een schadevergoeding wil O’Leary ook de discussie voeren over minimumdiensten bij stakingen. In feite wil hij dat er bij stakingen eigenlijk geen hinder zou zijn van die stakingen. Hij stelt geen tegenstander te zijn van het stakingsrecht, alleen mag het geen gevolgen hebben. De Franstalige bediendenbond CNE stelde terecht: “O’Leary wil een van de meest fundamentele rechten afschaffen, zoals een heerser van een bananenrepubliek.”

Minimumdienstverlening: eerder voorstel afgewezen door Raad van State

De timing van Ryanair is geen toeval. In Frankrijk is er een discussie over minimumdiensten bij stakingen van het openbaar vervoer, in Duitsland kwam het tot een regelrecht verbod van een spoorstaking en ook in België is er enige discussie over een minimumdienstverlening. Bij dergelijke discussies over het ondermijnen van het stakingsrecht gaat een bedrijf als Ryanair altijd nog een stapje verder.

In de discussie over minimumdienstverlening bij stakingen lijken de roomsblauwe partijen gemakkelijk eensgezindheid te bereiken. Nochtans zijn er een aantal legale problemen. In een opiniestuk in De Morgen stelde professor Patrick Humblet: “In 2003-2004 heeft de MR al een voorstel ingediend voor een minimumdienstverlening. De Raad van State toetste dat aan het internationale recht en verwees de tekst naar de prullenmand. Internationale organisaties springen erg voorzichtig om met de beperking van het stakingsrecht. Een minimale dienstverlening kan normaliter maar worden opgelegd wanneer het leven, de veiligheid of de gezondheid van de burgers in het gedrang komt.”

Het advies van de Raad van State over het MR-voorstel dateert van 18 april 2006 en is vrij vernietigend voor het voorstel. De Franstalige liberalen stelden voor om “ondernemingen die diensten verlenen in het raam van opdrachten van openbare dienst, taken van algemeen belang of prestaties die geheel of gedeeltelijk door de overheid worden gefinancierd” ertoe te verplichten steeds een minimale dienstverlening te laten verrichten.

De Raad van State stelde dat het internationale recht voorzichtig omspringt met een fundamenteel recht als het stakingsrecht. Zo zijn beperkingen volgens het Europees Sociaal Handvest slechts mogelijk indien deze “bij de wet zijn voorgeschreven” en “in een democratische samenleving noodzakelijk zijn voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen en voor de bescherming van de openbare orde, de nationale veiligheid, (…)”. Die begrippen worden elders telkens gedetailleerd omschreven.

Verder werden ook vragen gesteld bij de omvang van de minimumdienstverlening die werd voorgesteld, de bedrijven waarvoor het van toepassing zou zijn, de sanctionering,… Ondanks het negatief advies, werd hetzelfde wetsvoorstel opnieuw ingediend door de MR na de verkiezingen van 10 juni.

Het is opvallend dat de roomsblauwe partijen nu eenzelfde discussie opnieuw naar voor brengen ondanks het duidelijke advies van de Raad van State. Wellicht wordt gehoopt dat er na het Franse wetsvoorstel rond een minimale dienstverlening ook hier een andere houding zal worden ingenomen door de Raad van State. Dat is zeker niet uitgesloten en om het stakingsrecht te verdedigen, zal het erop aankomen om een krachtsverhouding aan de basis uit te bouwen. Er is een syndicaal offensief nodig tegen de patronale aanvallen op onze rechten en verworvenheden!

Verwijzing

Lees hier het advies van de Raad van State over het MR-voorstel.