ULB: studenten in actie tegen de neoliberale onderwijspolitiek. Lessen uit de strijd

Het Bologna-proces dat momenteel wordt doorgevoerd in het hoger onderwijs zal leiden tot een onderwijs op twee snelheden: enerzijds universiteiten die enkel toegankelijk zijn voor de rijksten en waar alles bepaald wordt door de wetten van de markt. En anderzijds de vuilbakscholen waar een diploma goedkoper is, maar ook minder waard is. Het hoger onderwijs wordt onderworpen aan het juk van de concurrentie en de rendabiliteit.

Laure Miège

Het is in dat kader dat de directie van de ULB drie asociale maatregelen wou doorvoeren als antwoord op het tekort aan publieke middelen. Het gaat om de verkoop van een groot deel van de terreinen van de campus aan de Pleinlaan, de privatisering van studentenkoten en de invoering van een elektronische chipkaart met meerdere functies (toegang tot de bibliotheek en parking, opname van persoonlijke gegevens,…). Deze kaart zou op afstand kunnen worden gedetecteerd.

Dat is een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, maar het is vooral ook een enorm dure grap. Het zou 500.000 euro kosten om de kaart in te voeren en dan nog eens 60.000 euro per jaar voor onderhoud en het aanmaken van nieuwe kaarten. Vorig jaar werd 312.000 euro uit het budget voor sociale zaken gehaald. Het is dan ook duidelijk wat voor de directie het belangrijkste lijkt op dit ogenblik…

Mobilisaties

Op 16 oktober was er een eerste Algemene Vergadering waarop meer dan 1.500 studenten aanwezig waren. Dit was de grootste studentenbijeenkomst sinds jaren. Op de bijeenkomst werden de voorstellen van de directie verworpen. Meer dan 600 studenten trokken daarna spontaan naar de raad van bestuur om deze vergadering te blokkeren. De raad van bestuur was van plan om enkele uren na de studentenbijeenkomst beslissingen te nemen over de plannen.

Twee dagen later volgde een nieuwe algemene vergadering waaraan zo’n 700 studenten deelnamen. Die vergadering was niet makkelijk door de bureaucratische methoden van de organisatoren. Er werd gediscussieerd over het meer algemene probleem van de financiering van het onderwijs en de noodzaak van massale acties. Maar toen er beslissingen moesten worden genomen, waren de studentenvertegenwoordigers plots in paniek en beslisten ze niet te stemmen. De studenten werden opgeroepen om onmiddellijk naar het rectoraat te trekken. Die actie mislukte overigens, we waren er maar met een 30-tal studenten gedurende een kwartier.

Meer overheidsmiddelen voor onderwijs

Die houding van de studentenvertegenwoordigers heeft niet bijgedragen aan de uitbouw van de beweging. Het gebrek aan duidelijkheid en perspectieven voor de beweging zorgde ervoor dat veel studenten niet inzagen hoe zij een actieve rol zouden kunnen spelen. Anderzijds zorgde het ervoor dat er tal van acties waren die los van elkaar stonden (vergaderingen, bezettingen van auditoria,…) en waarover niet beslist was door een grotere groep.

Op de algemene vergadering van 9 november werd een comité verkozen om de beweging te organiseren. Maar op deze bijeenkomst waren er nog slechts een 200-tal studenten.

Dezelfde bijeenkomst stemde over eisen die verder gaan dan het afwijzen van de drie voorstellen van de directie aan de ULB. Er werd beslist om op te komen voor meer overheidsmiddelen voor onderwijs (7% van het BBP), tegen politierepressie op de campus,… Ook werd beslist om tijdens de actiedag van het personeel van de lagere en secundaire scholen op 16 november een solidariteitsstaking te organiseren.

Lessen uit de mislukte staking

Die stakingsactie werd een mislukking. De studentenvertegenwoordigers weigerden te mobiliseren en er kwam een leugencampagne van de directie. De Actief Linkse Studenten hadden op de vergadering van 9 november ervoor gepleit om enkel informatieve piketten te zetten en niet over te gaan tot een blokkade van de universiteit. Dat stemde beter overeen met de krachtsverhouding, maar jammer genoeg bevonden we ons op dat punt in een minderheidspositie.

Uiteindelijk werden een aantal van de meest actieve militanten in deze beweging uitgeput. Op de vergaderingen waren er steeds minder aanwezigen. Het is belangrijk om daar lessen uit te trekken, zodat dezelfde fouten niet opnieuw worden gemaakt.

Enkel op basis van een consequente krachtsverhouding is het mogelijk om onze eisen af te dwingen. Er was op geen enkel ogenblik een oproep aan de vakbonden, het personeel en het academisch personeel om de beweging te steunen of om eraan deel te nemen. Enkel de Actief Linkse Studenten voerden discussie met het personeel en de vakbonden om de noodzaak van eenheid in de beweging te benadrukken.

De strijd voor degelijk onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is, moet gedragen worden door een eenheid van arbeiders en jongeren!