Jef Sleeckx: “Er is duidelijk nog een leemte aan de linkerzijde van de SP.a”

Zondag stelde Jef Sleeckx in De Zevende Dag op Eén dat de Nederlandse verkiezingen hebben aangetoond dat er een ruimte is ter linkerzijde. Jef was door het programma uitgenodigd om zijn commentaren op de doorbraak van de SP in Nederland te geven. Uiteraard vormde dat ook een aanleiding om een vergelijking met België te maken.

Volgens De Morgen van vandaag zouden Sleeckx en het Comité voor een Andere Politiek het moeilijk hebben om de kiesdrempel van 5% te halen indien slechts in enkele provincies wordt opgekomen. Het behalen van die kiesdrempel is niet het eerste uitgangspunt van de verkiezingsdeelname van het CAP. De beweging is nog volop in een fase van opbouw en werkt nog aan structuren, een programma, de versterking van lokale afdelingen,… Een verkiezingsdeelname zou echter een stap vooruit betekenen in de uitbouw van CAP en het bekendmaken van het initiatief onder bredere lagen. Een resultaat zoals de Nederlandse SP is nog niet voor vandaag.

Wel kunnen lessen getrokken worden uit het resultaat van de SP. Eerst en vooral uiteraard het feit dat er een ruimte bestaat ter linkerzijde van de sociaal-democratie. Zeker na de beweging tegen het Generatiepact werd duidelijk aan welke kant de SP.a staat: aan de kant van het patronaat. Er is een ongenoegen over het neoliberaal beleid en dat ongenoegen heeft nood aan een politieke vertaling.

In Nederland slaagde de SP er in om een grote sprong voorwaarts te maken in de verkiezingen. De partij won er zo’n 1 miljoen kiezers bij. Met 1.624.349 kiezers is de partij goed voor 16,6% van de stemmen. De regeringspartijen verloren kiezers, maar ook de PvdA van Wouter Bos verloor 600.000 kiezers. Die partij werd niet aanzien als een “minder kwaad” tegenover de regeringspartijen CDA en VVD. Daarvoor is Bos en de PvdA net iets te openlijk neoliberaal.

Daarnaast is het voor de PvdA moeilijker om zich te profileren tegen de gevolgen van het neoliberalisme, als er een partij is zoals de SP die duidelijker ingaat tegen het neoliberalisme. De opmars van de SP dwong de PvdA reeds tot een iets linksere retoriek in de verkiezingscampagne. Het klopt dus ook niet dat een “verlinksing” van de sociaal-democratie, althans wat de mediagerichte uitspraken betreft, enkel mogelijk is door van binnen uit te werken. De SP heeft van buiten uit een veel grotere impact. Een sterke SP betekent ook geen “verzwakking” van de “linkerzijde”. Voor zover de PvdA nog links kan genoemd worden, moet worden opgemerkt dat de SP veel meer stemmen won dan de PvdA er verloor.

Naarmate de crisis sterker wordt, is er ook een grotere polarisatie op politiek vlak. Naast de SP won ook de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders. Die partij haalde in de peilingen een tijdlang monsterscores. Het uiteindelijke resultaat was beperkter, maar met zo’n 600.000 kiezers en negen zetels is dit een waarschuwing.

De SP kan het verzet tegen het neoliberaal beleid in Nederland een politieke stem geven. Het is geen toeval dat zowat 35% van de vakbondsleden volgens een peiling op de SP zouden hebben gestemd. De partij toont aan dat er een enorm potentieel is voor een linkse formatie, maar uiteraard zal de SP nu vrij snel voor een aantal tests komen te staan. De partij zal op heel wat krediet kunnen rekenen, maar ze zal het wel moeten waarmaken.

Er is een draai naar links in Nederland. De SP staat onder druk om een rol te spelen op regeringsvlak. De partij sluit een ‘grote coalitie’ met PvdA en CDA niet uit, ook al is de SP gekant tegen het beleid van de CDA de afgelopen jaren. Wij denken dat een coalitie met de gevestigde partijen geen goede zaak zou zijn voor de SP. Een links doekje voor het neoliberale bloeden, is geen voldoende antwoord op de verwachtingen van bredere lagen op het vlak van verzet tegen het neoliberalisme.

Wat zou een regeringsdeelname van de SP betekenen op het vlak van de aanvallen op de sociale zekerheid, de lonen, de houding tegenover migranten,…? Wat zou het betekenen voor het buitenlands beleid van Nederland en de troepen in bijvoorbeeld Afghanistan?

De Nederlandse verkiezingen hebben aangetoond dat er een enorm potentieel is voor de linkerzijde. Eens dat potentieel aangesneden wordt, stellen zich uiteraard heel wat uitdagingen. Discussie daarover is belangrijk om lessen te trekken en fouten te vermijden. Het Comité voor een Andere Politiek heeft heel wat mogelijkheden. Jef Sleeckx stelt terecht dat er ook hier een ruimte is ter linkerzijde. Werk eraan mee om te bouwen aan een politieke formatie die dat potentieel kan beginnen benutten!