Soedan. Contrarevolutionair geweld brengt humanitaire ramp

In 2019 kwam de Soedanese massa in opstand in een massale revolutionaire beweging. Die verdreef president Omar al-Bashir, die bijna 30 jaar aan de macht was en wiens bewind werd gekenmerkt door  conflicten, onderdrukking en economische crisis. Deze opstand, die voor een groot deel werd geleid door vrouwen en jongeren, inspireerde de wereld en stelde een tijdlang de vraag naar een samenleving die wordt geregeerd door de massa’s zelf – in plaats van een ander regime van elites.

Door Sam Casey (Socialist Party, onze zusterorganisatie in Ierland)

Uitbraak van contrarevolutionaire oorlog

Vandaag is Soedan ten prooi gevallen aan een wrede burgeroorlog waarvan de arbeidersklasse en de arme massa’s van het land het slachtoffer zijn. Er is een afschuwelijke humanitaire crisis: tien miljoen mensen zijn ontheemd, duizenden mensen zijn gedood en een hongersnood dreigt voor nog eens miljoenen mensen. Meer dan 3,6 miljoen kinderen worden geconfronteerd met acute ondervoeding en de gezondheidszorg in het land is ingestort.

De huidige crisis heeft zijn wortels in de manier waarop de revolutie van 2019 eindigde. Het politieke vacuüm dat ontstond door de val van al-Bashir werd opgevuld door een contrarevolutionaire staatsgreep in 2021, toen een ongemakkelijke alliantie tussen het Soedanese leger en de Rapid Support Forces (RSF) – een brute paramilitaire militie – de overgangsregering aan de kant schoof.

Daarna streden de leiders van het leger en de RSF, Burhan en Hemedti, om de macht, wat vorig jaar uiteindelijk uitmondde in een openlijk conflict. In werkelijkheid is dit een conflict tussen rivaliserende gangstermilities die zich verrijken op de kap van het lijden van de massa’s en tegelijkertijd leunen op verschillende imperialistische machten om hun posities te versterken.

De bloedige rol van het imperialisme

De RSF heeft gediend als de frontlinie van de reactionaire strijdkrachten, door protesten tijdens de revolutie brutaal neer te slaan en over te gaan tot een reeks slachtpartijen in heel Darfoer – waar naar verluidt dorpelingen worden ontvoerd en tot slavernij gedwongen. De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) hebben banden met de RSF, die ze voorzien van financiering, logistiek en militaire uitrusting. In ruil daarvoor verzekert de paramilitaire groep toegang tot goud en andere natuurlijke grondstoffen, waarmee de miljardairselite van de VAE zich verrijkt.

Het westerse imperialisme steunde de contrarevolutie, wanhopig om de revolutie van 2019 een halt toe te roepen en zo een stevige greep op Soedan te behouden. De VS en Groot-Brittannië hebben zonder probleem massamoordenaars gesteund, in de hoop hen te kunnen gebruiken om de invloed van hun geopolitieke rivalen zoals Rusland (dat nauwere banden heeft gesmeed met militaire leiders in de Sahel) terug te dringen. Vanaf het begin van de Soedanese revolutie waren alle regionale machten en imperialistische krachten gericht tegen de Soedanese massa’s in hun strijd voor vrijheid en een einde aan de armoede en de heerschappij van gangsters. Ze deden dit ook vanuit angst dat een volksrevolutie zich zou verspreiden en hun eigen posities zou bedreigen.

Solidariteit met het Soedanese volk

Het klopt dat ze veel te vrezen hebben. De revolutie van 2019 heeft de kracht laten zien die een verenigde beweging van werkenden en onderdrukten kan hebben. Het is alleen deze kracht die een einde kan maken aan het afschuwelijke geweld. De tragedie is dat deze beweging er niet toe leidde dat de arbeidersklasse en de armen de macht overnamen en beslag legden op de rijkdommen en hulpbronnen van Soedan, als een stap in de richting van de opbouw van een democratisch socialistisch Soedan, waarin de rechten van alle minderheden worden gegarandeerd.

Werkenden en jongeren over de hele wereld hebben geprotesteerd in solidariteit met de Soedanese massa’s en hebben hun strijd gekoppeld aan die van het Palestijnse volk en al diegenen die te maken hebben met staatsgeweld gesteund door het imperialisme.