Coronavirus maakt al aangetaste onderwijs nog zieker

Foto: Pixabay

Leerkrachten kunnen geen wonderen verrichten, we hebben meer middelen nodig!

Op woensdag 11 november kwamen LSP-leden die werkzaam zijn in het onderwijs samen om de moeilijkheden te bespreken die zij op hun werkplek ondervinden, vooral in deze periode van gezondheidscrisis, en de rol die revolutionaire socialisten kunnen spelen in het onderwijs, in het bijzonder met hun vakbondswerking.

door onze correspondenten

Vanwege de gezondheidscrisis werd de bijeenkomst via een videoconferentie gehouden. Het bracht personeelsleden uit het onderwijs in Vlaanderen, Wallonië en Brussel samen, mensen die actief zijn in verschillende vakbondsorganisaties, in het middelbare en het hoger onderwijs.

Eerst werd ingegaan op de gezondheidscrisis en het beheer ervan door de politieke verantwoordelijken. Daarbij stelden we vast dat er tussen maart en nu eigenlijk niets gedaan is om het onderwijs voor te bereiden op de tweede golf, die nochtans al maandenlang was aangekondigd.

Het dragen van een mondmasker blijft de enige strategie tegen het virus. Er is geen initiatief genomen op het gebied van snelle tests, er is geen oplossing gevonden voor het openbaar vervoer, er is geen toename van de capaciteit om de fysieke afstand te waarborgen, er werd niets gedaan aan de toegenomen werkdruk als gevolg van de aanzienlijke afwezigheid van leerlingen en personeel, er is geen oplossing voor de digitale kloof die de sociale ongelijkheden versterkt. Anderzijds was er wel een stortvloed aan rondzendbrieven. De richtlijnen daarin waren vaak moeilijk toe te passen in het veld. Er waren ook verkeerd begrepen beslissingen zoals de verlenging van de herfstvakantie. Een ander vaak terugkerend probleem is dat van de infrastructuur: dat was er voor de pandemie al slecht aan toe.

Welke rol voor syndicalisten?

Het tweede deel van de bijeenkomst ging in op de ervaringen met onze vakbondswerking. Elke werkplek heeft natuurlijk zijn eigen bijzonderheden. Toch is er een algemene context: de neoliberale besparingsmachine en het bijhorend ideologisch offensief zorgden voor heel wat vooroordelen en ontgoocheling over vakbonden en de mogelijkheden van collectieve strijd. We horen collega’s vaak zeggen: wat voor zin heeft het om te staken? De solidariteit is ondermijnd en we bevinden ons in een individualistische samenleving, wordt dan opgemerkt. Er is echter ook een andere trend: er zijn specifieke en lokale haarden van strijd, die vaak volledig los staan van elkaar maar toch vaak dezelfde oorzaken hebben.

Hoe kunnen we vakbondstradities opbouwen waar ze niet (meer) bestaan? Hoe kunnen we kansen grijpen waar strijd ontstaat? Hoe kunnen we een collectieve dynamiek in onze scholen creëren en de heersende individualistische en defaitistische houding tegengaan? In principe hangt het potentieel voor collectieve strijd niet af van het vakbondsapparaat, maar van concrete krachtsverhoudingen. Die opbouwen gebeurt in de eerste plaats aan de basis.

Ondanks zwaktes, vooral op het niveau van de leiding, blijven de vakbonden een onmisbaar instrument om contacten te leggen met collega’s van andere scholen en andere sectoren, om informatie te vinden, om gebruik te maken van verworvenheden die ons in staat stellen om ons te organiseren … Met 3,5 miljoen vakbondsleden, d.w.z. meer dan 70% van de werknemers, zijn het ABVV en het ACV de enige massaorganisaties in het land.

Uit de discussie bleek hoe belangrijk een syndicale werking is, zeker in deze periode. De gezondheidscrisis is door de werkgevers – en door sommige vakbondsleiders – gebruikt als voorwendsel om elke vorm van sociaal overleg of vakbondsactiviteit te onderdrukken. Verschillende interventies van afgevaardigden benadrukten dat vakbondswerk mogelijk blijft, zelfs in tijden van lockdown. Er werd ingegaan op eisen zoals bonussen voor telewerk, het opleggen van gezondheidsmaatregelen op de werkvloer, communicatie met het personeel via digitale middelen … Er waren initiatieven om collega’s te betrekken bij vakbondsactiviteiten: campagnes op sociale netwerken, het collectief schrijven van opiniestukken …

Andere tussenkomsten waren gericht op het overwinnen van de verdeeldheid op de werkvloer, bijvoorbeeld tussen jonge collega’s die nog geen stabiliteit op school gevonden hebben en oudere collega’s die meer moeite hebben met het vinden van een evenwicht tussen werk en gezinsleven.

Dergelijke collectieve discussies en het delen van zeer concrete ervaringen binnen LSP stellen ons in staat om te leren van het vallen en opstaan van collega’s. We creëren zo een collectieve dynamiek om standpunten in te nemen. Van daaruit komen we tot voorstellen op onze werkplaatsen en in de vakbonden, maar ook breder in de arbeidersbeweging, waarbij we de noodzaak van een socialistisch alternatief populariseren.